Համայնքապետի խոստումնալից պայմանագրերը գուցե գյուղին նման «ճոխություն» պարգեւեն հաջորդ տարի

Կապանի տարածաշրջանի Գեղի գյուղական համայնքի ղեկավար Վասիլ Գրիգորյանը հիշում է նախորդ տարիները, երբ հարեւան գյուղի` Նոր Աստղաբերդի (նախկինում` Փայահան) համայնքապետ էր ընտրվել, բայց չկարողացավ աշխատել: Գյուղացիները նրան մեղադրեցին գյուղի տնտեսությունը քայքայելու, գույքը քամուն տալու մեջ:

Սակայն, չգիտես ինչու, չորս տարի առաջ նրան նորից ընտրեցին համայնքապետ, այս անգամ` Գեղիի (2008 թ. վերընտրվել է): «Զարմանալու ոչինչ չկա, բողոքեցին մարզպետարան, իրավապահ ատյաններ, բայց ժամանակն ամեն ինչ պարզեց»,- ասում է Վ. Գրիգորյանը: Հիմա էլ գյուղացիները պահանջում են գյուղում մանկապարտեզ բացել, բայց միջոցներ չկան: Մոտ 6 տարի առաջ դպրոցին կից մանկապարտեզ է գործել, բայց երբ դպրոցներն առանձնացվեցին, համայնքի բյուջեով հնարավոր չէր մանկապարտեզ պահել, իսկ մանկապարտեզը զբաղեցնում էր դպրոցի մեկ մասնաշենքի առաջին հարկը: «Գյուղի բյուջեն չի հերիքի նման ճոխության համար: Հա, ես էլ ունեմ մանկահասակ երեխա, ու այդպիսի 22 երեխա կա գյուղում, բայց հլա ժամանակը չի»,- համոզված է համայնքապետը: Գյուղացիներն այլ կարծիքի են: Գյուղի ավագանու նորընտիր անդամներից Վաչե Օհանջանյանը հայտնեց, որ 2009 թ. բյուջեն ավելացել է 950 հազար դրամով: «Բա էդքան փողն ի՞նչ ա անելու, դնի` մանկապարտեզ բացի: Համ էլ վճարովի ա լինելու, մենք մուծելու ենք մեր երեխեքի կերածը»,- ասաց գյուղացիներից Ասյա Դավթյանը: Համայնքի ղեկավարն, իհարկե, չի դժգոհում բյուջեի եկամուտների ավելացումից` 4 մլն 950 հազար դրամ` նախորդ տարվա 4 մլն դրամի փոխարեն, որից 2 մլն դրամը կառավարության տրամադրած լրավճարն է: Ըստ համայնքապետի` գյուղի վարչական տարածքից վարձակալությամբ հողամասեր են հատկացվել մի քանի ընկերությունների: Այսպես` Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը 25 տարի ժամկետով, 2008 թ. դեկտեմբերի 30-ից վարձակալել է գյուղի տարածքում գտնվող արհեստական ջրամբարը: Նպատակն այն է, որ լճի ջուրն օգտագործվի նաեւ ոռոգման նպատակով: Բացի սրանից, գյուղացիների մի մասն աշխատում է այնտեղ: «Էնպես որ, շահավետ պայմանագիր ենք կնքել` ի բարօրություն համայնքի զարգացման»,- կարծում է համայնքապետը: «ԲԱՄՕ-ՄԵՏԱԼ» ՍՊԸ-ի հետ 2008 թ. նոյեմբերից 4 տարով տարեկան 1 մլն 300 հազար դրամ արժողությամբ պայմանագիր է կնքել. ընկերությունը օգտակար հանածոներ գտնելու համար հետազոտում է գյուղի ընդերքը: «Սաքո-Սոս» ՍՊԸ-ն էլ Գեղիի տարածքում մարմարի հանքավայրեր է փնտրում: «Իսկ մարմարի հանքեր կա՞ն»,- հարցնում ենք համայնքապետին: «Ի՞նչ իմանամ, հլա ասում են, որ պարզ չի, ման են գալիս,- ասում է Վ. Գրիգորյանը,- չեմ կարծում, որ ընդերքը հետազոտելով` վնասում են գյուղի հողատարածքները: Էն էլ ասեմ, որ մեր գյուղում էդքան շատ բերրի հողեր չկան, տնամերձներ են: Վարձակալության տալը օգուտ է բերում գյուղին, բյուջեն լցվում է»: 2007 թ. սեպտեմբերին 2 տարի ժամկետով կնքված այս պայմանագիրը համայնքի բյուջեն տարեկան կավելացնի 60 հազար դրամով: «Մորմոն» ՍՊԸ-ն էլ, որը գյուղում փոքր ՀԷԿ է կառուցել, տարեկան 23 հազար դրամ գույքահարկ է վճարում: Համայնքապետն ուրախությամբ է նշում, որ 128 տնտեսություն ու 420 բնակիչ ունեցող գյուղի մոտ 50 %-ը աշխատանք ունի: «Չկա այնպիսի տուն, որ գոնե տան մեկ անդամը չաշխատի»,- ասում է եւ ավելացնում, որ միայն 12 հոգի աշխատում էին Իրան-Հայաստան գազատարի շինարարությունում: Այդ իսկ պատճառով էլ համայնքապետարանը մտահոգ չէ հողի հարկերի գանձմամբ` մարդիկ վճարում են: Համայնքապետարանը խնդիրներ ունի միայն տրանսպորտային միջոցների գույքահարկի հետ կապված: Վերջերս Սյունիքի մարզ կատարած այցելության ժամանակ տարածքային կառավարման նախարար, փոխվարչապետ Արմեն Գեւորգյանն ասել էր, որ կառավարությունում նախապատրաստում են օրենսդրական փաթեթ, որը կնպաստի գույքահարկի` տարիներով կուտակված պարտքերից ազատվելուն: «Պետավտոտեսչությունից ձեզ կուղարկեն այն մեքենաների ցանկը, որոնք համարվում են խոտանման ենթակա կամ հին համարանիշ ունեցողներ, ու օրենքն ընդունվելուց հետո դրանք կարող եք բազայից հանել»,- տեղեկացրել էր փոխվարչապետը: Ինչ վերաբերում է ծախսերին, ապա բյուջեի եկամուտները նպատակաուղղվում են համայնքի հոգսերին` գյուղամիջյան ճանապարհի փոսային նորոգումներ են կատարել, Ամանորի նվերներ են տրվել միայնակ ծերերին ու գյուղի երեխաներին: «Նաեւ` աշխատավարձ ենք վճարում, էլեկտրաէներգիայի, վառելափայտի համար ենք վճարում»,- ասում է համայնքապետը: Համայնքապետարանն իր ենթակայության հաստատություններով ընդամենը 7 աշխատող ունի` համայնքի ղեկավար, տեղակալ, աշխատակազմի ղեկավար, հաշվապահ, հավաքարար, նաեւ` մշակույթի տան տնօրեն ու գրադարանի վարիչ: Այս աշխատակիցների միջին աշխատավարձը 40-70 հազար դրամ է: Ավագանին հաստատել է նաեւ գյուղի զարգացման ու կառավարման քառամյա ծրագիրը, ըստ որի` առաջնահերթ պետք է լուծվի խմելու ջրի հարցն ու նորոգվի մշակույթի տունը: Խմելու ջուրը «Հայռուսգազարդի» միջոցներով գրեթե գյուղ է հասցվել` 400 մ խողովակի հարց է մնում, այն էլ կլուծեն համայնքի բյուջեով: Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի ֆինանսական աջակցությամբ գյուղի հանդիսությունների սրահը նորոգվել է, կահավորվել: Համայնքապետը հույս ունի, որ ընթացիկ տարում էլ մշակույթի տունը կնորոգվի: Գյուղի ավագանու անդամների ու բնակիչների հետ մեր զրույցներից պարզվեց, որ նրանց այնքան էլ չեն հետաքրքրում բյուջետային ծախսերը: «Երեւացող գործեր անեն` ջուրը բերեն, տրանսպորտը աշխատացնեն, կլուբը նորոգեն` հերիք ա գյուղացուն»,- ասաց գյուղի բնակիչներից Ռազմիկ Խաչատրյանը: Ավագանու անդամները գուցեւ տիրապետում են բյուջեի հոդվածներին, բայց ըստ նիստերի արձանագրության` բոլոր որոշումներն ընդունվել են միաձայն: ՀՀ գյուղատնտեության նախարարության ու Համաշխարհային բանկի աջակցությամբ իրականացվող գյուղական ձեռնարկությունների փոքրածավալ առեւտրային գյուղատնտեսական զարգացման ծրագրի շրջանակներում անցած տարի համայնքը ձեռք է բերել մինի տրակտորներ ու այլ գյուղտեխնիկա: Այս ձեռնարկին աջակցել է Սյունիքի մարզպետ Սուրիկ Խաչատրյանը` վճարելով համայնքի 10 % ներդրումը: «Տանեմ ցույց տամ, որ գարաժում ա, նորմալ վիճակում, ձյունը հալվի, գարնանացանը սկսելու ենք, ու տեխնիկան ողջ գյուղն օգտագործելու է»,- չգիտես ինչ մտածելով` ասաց համայնքապետը:Վասիլ Գրիգորյանը վստահ է, որ եթե Գեղիից մոտ 5 կմ հեռավորության վրա գտնվող Նոր Աստղաբերդն իրենց գյուղին միացնեն, տնտեսությունների խոշորացումից կշահեն գյուղացիները: Լսել է, որ կառավարությունում համայնքների խոշորացման օրենսդրական փաթեթ կա: Նա միանշանակ պնդում է, որ այդ որոշումն իրագործելու ժամանակ Նոր Աստղաբերդը պիտի իր ղեկավարած համայնքին միացնեն, որովհետեւ ինքն ունի համայնքապետարան, դպրոց, գրադարան: Մինչդեռ 62 բնակիչ ունեցող Նոր Աստղաբերդ գյուղը չունի դպրոց, մանկապարտեզ, իսկ գրադարանն ու համայնքապետարանը տեղակայված են մի փոքրիկ տնակում: