«Կիթառը վերցնում էինք եւ ընկնում փողոցները» «Երջանիկ մանկություն եմ ունեցել: Այն էականորեն չի տարբերվել Երեւանի իմ հասակակիցների մանկությունից»,- հիշում է Ֆինանսների նախարար Տիգրան Դավթյանը: Տիգրան Դավթյանի հայրը իրավաբան է, մայրը` բանասեր: Ընտանիքում երկու երեխա են, Տիգրանը տան ավագն է, քույրն իրենից 2 տարով փոքր է, սոցիոլոգ է: Ասում է` մանկության տարիներին աշխատել է շատ չճնշել նրան: Տ. Դավթյանը պատմում է, որ իր ծնողներն էլ էին լիբերալ, ինքն էլ է լիբերալ, իրեն էլ չեն ապտակել, ինքն էլ չի ապտակում: Ծնողները, նախարարի խոսքով, վստահել են իրեն: Երկուսն էլ այժմ դասախոսներ են: «Նախարարի տղա եմ եղել, դրա համար ինձ համար արժեք չէ այս մեքենան, բայց դժվար էր լինել նախարարի տղան»: Ինչ վերաբերում է խորհուրդներին, ապա Տ. Դավթյանը նշում է, որ դրանք չեն եղել խոսքի տեսքով, այլ ավելի շատ օրինակներ, ինչ տեսել է, փորձել է ընդօրինակել: Ծնողերը բարկանում էին երկար մազեր պահելու համար: «Դպրոցական կյանքս եղել է բավականին հետաքրքիր, այն իմ կյանքի ամենաերջանիկ հատվածներից մեկն է: Դասերից շատ էինք փախչում, բայց ինձ դա ներվում էր, որովհետեւ լավ էի սովորում: Կիթառ նվագողը շրջապատում միշտ ուշադրության կենտրոնում է լինում, հատկապես աղջիկների միջավայրում, մեծ հաջողություն ունեի»,- նշում է Տ. Դավթյանը: Երիտասարդ տարիքում Տ. Դավթյանը եւ իր ընկերները երաժշտական խումբ ունեին, որտեղ նախարարը կիթառ էր նվագում: Ռոք խումբը անուն չուներ, բայց երիտասարդ ընկերները երգեր էին գրում: Նախարարը տանը 2 կիթառ ունի եւ սրբությամբ պահում է: Իսկ երբ կինը դժգոհում է, թե տեղ է գրավում եւ պետք է գցել, նախարարն արգելում է դրանց ձեռք տալ: Ֆինանսների նախարարը նշում է, որ երկու կիթառները պահում է, որ իր երկու երեխաները մեծանան եւ նվագեն: Տ. Դավթյանին նվագել սովորեցրել է հոր ընկերը: Այդ ժամանակ նա 2-րդ դասարանում էր եւ միշտ ուշադրությամբ լսում էր հոր ընկերոջը, ով հիմնական կանոնները սովորեցրեց: Դրանից հետ ամեն ինչ Տ. Դավթյանը ինքնուրույն սովորեց: Նախարարի կուռքը Վ. Վիսոցկին է, վերջին անգամ 1 տարի առաջ է կիթառ նվագել: Տ. Դավթյանը նշում է, որ երգելու առանձնակի ունակություններ չունի, բայց նվագելիս նաեւ երգում է: Տիգրան Դավթյանը ծնվել է 1961 թ. հունիսի 4-ին Երեւանում: 1978-1981 թթ. սովորել է Երեւանի Ժողովրդական տնտեսության ինստիտուտի տնտեսագիտական կիբեռնետիկայի ֆակուլտետում, 1981-1984 թթ. ուսումը շարունակել է Մոսկվայի Մ. Լոմոնոսովի անվան պետական համալսարանի տնտեսագիտական ֆակուլտետում: 2008 թ. ապրիլից նշանակվել է ՀՀ ֆինանսների նախարար: 2007 թ. սեպտեմբերին նշանակվել է «Զարգացման հայկական գործակալություն» ՓԲԸ-ի գլխավոր տնօրեն, 2001-2007 թթ.` ՀՀ առեւտրի եւ տնտեսական զարգացման նախարարի տեղակալ, 2000 թ. հուլիսին նշանակվել է ՀՀ արդյունաբերության եւ առեւտրի նախարարի տեղակալ, 1997-ից աշխատել է ՀՀ արդյունաբերության եւ առեւտրի նախարարությունում` վարչության պետի տեղակալ, վարչության պետ: 1991-1997 թթ.` ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարությունում` որպես գլխավոր մասնագետ, բաժնի պետի տեղակալ, բաժնի պետ, վարչության պետ, 1987-1991 թթ.` ՀԽՍՀ պետական պլանային կոմիտեում` որպես առաջատար մասնագետ, ապա` գլխավոր մասնագետ, 1984-1987 թթ. աշխատել է Երեւանի հաստոցաշինական միավորումում` որպես ինժեներ-տնտեսագետ: ՀՀ նախագահի հրամանագրով պարգեւատրվել է «Անանիա Շիրակացի» մեդալով: Նրան շնորհվել են մի շարք միջազգային ֆինանսատնտեսական կառույցների, այդ թվում նաեւ Համաշխարհային բանկի սերտիֆիկատներ: Հանրապետկան կուսակցության անդամ է, ամուսնացած է, ունի 2 երեխա: «Ես ազատություն եմ սիրում» Թե մասնագիտությունը, թե մասնագիտացումը նախարարն ինքն է ընտրել: Շատ է սիրել մաթեմատիկա, աշխարհագրություն, դրա համար էլ ընտրել է տնտեսագիտությունը` որպես ճշգրիտ գիտություն: «Տնտեսագիտությունը կյանք է, մտածելակերպ, ռեսուրսների օպտիմալ կառավարման գիտություն, կյանքում էլ է անհրաժեշտ լինում ռեսուրսները օպտիմալ կառավարել: Ես միշտ փորձում եմ օպտիմալ որոշումներ կայացնել եւ շատ ծանր եմ տանում, երբ այդ որոշումը օպտիմալ չի լինում»: «Իմ կյանքն այնպես է դասավորվել, որ կարիերայի ոչ մի փոփոխութուն ինձնից կախված չի եղել, ինձ միշտ կանչել են եւ նշանակել որեւէ պաշտոնի: Սովորաբար որոշումը դու չես ընդունում, դա ընդունում են` ելնելով մի շարք հանգամանքներից»: Նախարարի պաշտոնը, ըստ Դավթյանի, իրեն չի փոխել: Ասում է` ես 20 տարեկանից չեմ փոխվել: Ամենահարազատ պաշտոնը նախարարը համարում է վարչության պետինը, ասում է` այնտեղ ազատության աստիճանը ավելի մեծ էր, ինչքան պաշտոնը բարձրանում է, այնքան ազատության աստիճանը սահմանափակվում է: Ֆինանսների նախարարության աշխատանքը Տիգրան Դավթյանը գնահատեց «4+»: Նախարարի խոսքերով` ամբողջ կյանքում մարդ միշտ իրեն պետք է պատրաստի կորցնելու պաշտոնը, ճգնաժամի պայմաններում այս պաշտոնը ոչ մեկի համար նվեր չէ, այն ազդեց նախարարի աշխատանքի վրա, բայց ոչ աշխատավարձի, ասում է` գործը եւ խնդիրները շատացան: Ըստ Տ. Դավթյանի` նախարարը քաղաքական պաշտոն է. «Իմ անդամակցությունը ՀՀԿ-ին տրամաբանական էր: Ես առնվազն 10 տարի եղել եմ ՀՀԿ-ի կողքին: Ֆորմալիզացվեց այն, ինչ-որ դե ֆակտո կար: Ես մնացել եմ ազատական-լիբերալ գաղափարախոսության կողմնակից, կոնսերվատիվ եմ իմ մենթալիտետով, ցանկացած հայ ազգայնական է: Այս 3 գաղափարները ամենեւին էլ չեն հակասում իրար: Ես հանրապետականին հարակից մարդ եմ եղել»: «Դժվար է լինել պետական պաշտոնյա եւ խղճի դեմ ոչինչ չանել» «Ուրիշին չանես այն, ինչ-որ քեզ չես անի: Կյանքում որեւէ բանի համար չափսոսաս եւ չզղջաս, խիղճդ մաքուր լինի»,- այս սկզբունքներով է առաջնորդվում Տիգրան Դավթյանը: Նախարարը նշում է, որ դժվար է լինել պետական պաշտոնյա եւ խղճի դեմ ոչինչ չանել: Ասում է` մեծ սխալներ քիչ է արել, շնորհակալություն հեշտ է հայտնում, բայց ներողություն գրեթե չի խնդրում: «Գտնում եմ, որ այն, ինչ որ անում եմ, ճիշտ եմ անում: Ես մի քիչ հավասարակշռված անձնավորություն եմ, փորձում եմ ավելի տրամաբանորեն եւ ըմբռնումով նայել խնդիրներին, փորձել իրականությանը նայել տարբեր կողմերից, նաեւ` դիմացինի հայացքով»,- սա է նախարարը համարում հաջողության հասնելու իր գաղտնիքը: Ֆինանսների նախարարը նշում է, որ արտառոց ընդունակություններ որեւէ ուղղությամբ չունի, բայց միեւնույն ժամանակ իրեն համարում է հավասարաչափ զարգացած մարդ, ասում է` «ես ամեն ինչից քիչ-քիչ գիտեմ»: Բայց դա, նախարարի խոսքերով, դիլետանտության չի վերածվում, որովհետեւ ամեն ինչի մասին բավարար չափով գիտի: Դա նախարարին օգնում է ամեն միջավայրում իրեն հարմարավետ զգալ: «Շատ եմ սիրում քնել, դա ինձ շատ է խանգարում, որովհետեւ եթե ես նորմալ չքնեմ իմ 7,5-8 ժամը, դա անդրադառնալու է իմ աշխատունակության վրա: Ժամը 9-ին աշխատանքի գալը միշտ ինձ համար պրոբլեմ է եղել»,- ասաց նախարարը: Սկզբում նախարարը աշխատանքի էր գալիս 9.00-ին, իսկ հիմա` փոքր-ինչ ուշ: Իր ամենախոցելի կողմը նախարարը համարեց այն, որ շատ բաներ սրտին մոտ է ընդունում: Հիասթափությունները նախարարը ծանր է տանում, տրամադրությունն ընկնում է, բայց միայնակ է հաղթահարում: «Երբեմն պրոբլեմներից ձանձրանում ես, սկսվում է դեպրեսիան ու դիմում ես շոկոլադին ու օդնոկլասնիկին»,- ասում է Տ. Դավթյանը: Նախարարի տրամադրությունը կարող է գցել իր հասցեին հնչող օբյեկտիվ քննադատությունը: Եթե այն շինծու է, ոչ մի կերպ չի ազդում: «Բայց ոչ օբյեկտիվը ավելի հաճախ է լինում, քան օբյեկտիվը: Իսկ օբյեկտիվը ես ինքս ընդունում եմ, չնայած կարող է բարձրաձայն չասեմ, բայց հետեւություններ անում եմ»,- նշում է ֆինանսների նախարարը: Տ. Դավթյանն իրեն համարում է ռեալիստ-պրագմատիկ, ասում է` ամեն ինչին տնտեսագետի աչքերով է նայում: Իդեալներ նախարարը չունի, բայց կան մարդիկ, որոնց մեջ որոշ հատկություններ հավանում է եւ հարգում: Օրինակ` ազգային, քաղաքական գործիչներից` Անտոն Քոչինյան, Բորիս Ելցին: Նախարարի ընկերները իր մանկության ընկերներն են. «Ընկերները մի ձեռքի վրա պետք է տեղավորվեն, այդ հնգյակի մեջ տեղավորվող ընկերներս հիմա Հայաստանում չեն եւ նրանց անունները ձեզ ոչինչ չեն ասի»,-նշեց Տիգրան Դավթյանը: Քաղաքական դաշտից նախարարը ընկերներ չունի, պարզապես ծանոթներ են, որոնց հետ շփվում է: «Դառը կյանքը կոմպենսացնում եմ շոկոլադով» Տ. Դավթյանի հոբբիներից են պատմությունը եւ երաժշտությունը: Նա վաղ հասակից ռոքի սիրահար է եւ մեծ անհամբերությամբ սպասում է «Դիփ Փարփլի»` մայիսին Երեւանում կայանալիք համերգին: Նախարարի կուռքը «Բիթլզն» է, երեք ռոք խմբերը` «Դիփ Փարփլը», «Փինկ Ֆլոյդը», որի համերգին նախարարը Մոսկվայում մասնակցել է, «Լեդ Զեփելին» խմբերը: Հավանում է Ֆորշի «Հենց այսպես էլ ապրում ենք», Քրիստինե Պեպելյանի «Մայրիկը» երգերը: Ռաբիս երաժշտություն եւ արեւելյան հնչողությունը երաժշտության մեջ չի սիրում: Ֆոբիաներ նախարարը չունի, միայն ջրի խորությունից է վախենում: Նախարարը սիրում է թերթեր կարդալ, չնայած, Տ. Դավթյանի խոսքերով, «Առավոտն» իրեն շատ է «կճմթում», բայց հավանում է: Մանուկ հասակում թատրոն շատ էր գնում, պապը Սունդուկյանի թատրոնի տնօրենն էր, վերջին անգամ երկու տարի առաջ է թատրոն գնացել: «Ես հաճույք եմ ունեցել շփվելու Գուրգեն Ջանիբեկյանի, Վարդան Աճեմյանի, Հրաչյա Ղափլանյանի հետ»: Տ. Դավթյանը նախընտրում է պատմական ֆիլմեր, հայկական հեռուստասերիալները չի դիտում: «Ես ոչ մի ալիք չեմ նայում, նորմալ տղամարդ եմ եւ ալիքները միայն փոխում եմ, ինչը տանը պրոբլեմ է առաջացնում»,- ասում է Տ. Դավթյանը: Նայում է լուրերը, հավանում է «Euronews»-ը, «Կարգին հաղորդումը», «Երեւանը», «32 ատամ»-ի «բողոքողները եւ թող ծափ տան նրանք» շարքերը: Նախարարն ինքն է ընտրում իր հագուստն ու աքսեսուրաները, օծանելիք գրեթե չի օգտագործում: Կանանց հագուստից նախարարը բան չի հասկանում, բայց փոխարենը նշում է, որ երեխաների համար կարողանում է լավ հագուստ ընտրել: «Ես ու կինս լրիվ տարբեր ենք ճաշակներով: Սիրում եմ ազատ ոճի հագուստ, բայց ոչ ջինսեր, միջին եմ սիրում` ոչ պաշտոնական, ոչ էլ ծայրահեղ ազատ»: Նախարարը մասնակցում է տան համար գնումներ կատարելուն, ասում է` երբ պաշտոնական է հագնված լինում, իրեն ճանաչում են, բայց ինքը չի սիրում, երբ իրեն ճանաչում են, որովհետեւ ազատության աստիճանը փոքրանում է: Տիգրան Դավթյանը թիկնապահներ չունի, ասում է` ի՞նչ եմ անում: «Հանգիստ համարյա չի լինում, երկու շաբաթը մեկ կարող է կիրակի օրը ազատ լիեմ, որը նվիրում եմ ընտանիքիս»: Կիրակի օրերին նախարարը երեխաներին տանում է սրճարան: Կյանքում երկու անգամ է երկարատեւ հանգստի մեկնել` մի անգամ 5 օր, մի անգամ` 4 օր: Խաղատներ նախարարը, իր խոսքերով, կյանքում չի մտել, ասում է` ցանկություն չեմ ունեցել, որ ցանկանայի, կգնայի, իսկ գիշերային ակումբ` 1-2 անգամ արտերկրում, այն էլ` ընկերների նախաձեռնությամբ: Խոհանոցում նախարարը ոչինչ չի պատրաստում, բայց տան մնացած գործերը` «անտեննայի կաբել քաշել, մեխ խփել, դռելով բան սարքել, ինչ-որ բաներ վերանորոգել, լամպ փոխել, ինձ հաճախակի կարելի է տեսնել շինանյութի խանութներում»: Տ. Դավթյանը չի ծխում, բայց 20 տարի ծխել է` «նորմալ ուսանող հայ տղայի նման»: Խմիչք օգտագործում է առիթից առիթ: «Երբ կյանքը դառնում է անտանելի եւ ինչ-որ լավ բան եմ ուզում կյանքից, ուտում եմ շոկոլադ: Դառը կյանքը կոմպենսացնում եմ շոկոլադով: Ֆինանսները պատասխանատու է ամեն ինչի համար, ինչ լինում է, մեզ ասում են` բա դուք ու՞ր էիք նայում»: Նախարարը պատմում է, որ հենց գործից հոգնում է, շոկոլադ է ուտում եւ «Օդնոկլասնիկի» կայք է մտնում, բայց ոչ մեկի հետ չի խոսում, պարզապես նայում է եւ նամակները կարդում: Ճաշատեսակներից նախընտրում է տապակած կարտոֆիլը մսով, նախընտրում է քաղցր մրգեր: Քաղցրի նկատմամբ սերը մանկուց է, ասում է` նախարար դառնալուց հետո ավելի մեծացավ, քանի որ «դարդերը» շատացան: «Կյանքում ամենակարեւորը սերն է» «Ես իմ բոլոր սերերին հիշում եմ, քիչ չէին, մեկ-մեկ «Օդնոկլասնիկի»-ում բացում, նայում եմ: Շուտ էլ սիրահարվում էի, ջահել ժամանակ ինձ էլ էին շատ սիրահարվում, ինչքան սկսեցի մեծանալ` ավելի քիչ»,- պատմում է Տիգրան Դավթյանը: Կյանքում ամենակարեւորը, ըստ նախարարի, սերն է: Նրա կինն էլ է տնտեսագետ: Տղան 5 տարեկան է, աղջիկը` 14: Նախարարը ասում է, որ շատ կուզենար երեխաները տնտեսագետ դառնային, բայց երբեք նրանց չի ստիպի ընտրել այս կամ այն մասնագիտությունը: Նախարարն իր կնոջը հանդիպել է աշխատանքի բնույթով, հենց Ֆինանսների նախարարության շենքում, որն այն ժամանակ Էկոնոմիկայի նախարարության շենքն էր: Տ. Դավթյանը փոխնախարար էր, իսկ կինը` ասպիրանտ, յոթ տարով իրենից փոքր: «Հենց մտավ, տեսա, որ գեղեցիկ աղջիկ է, ծանոթացանք, շփվեցինք, ամեն ինչ բնականոն հունով եղավ, խենթությունների չէի դիմում, այդ տարիքից անցել էի, մոմի տակ չէի էլ կարող սիրային նամակներ գրել»: Տիգրան Դավթյանի կինը ՄԱԿ-ի միջին մասնագիտական կրթության աջակցման ծրագրի ղեկավարն է: «Ինձ թվում է` կինը անպայման պետք է աշխատի, բայց, իհարկե, ոչ շատ ծանրաբեռնվածությամբ, որպեսզի կարողանա նաեւ երեխաներով զբաղվել»,- նշում է Տ. Դավթյանը: Իր եւ կնոջ տնտեսագետ լինելը, ըստ նախարարի, լավ է այն առումով, որ կարողանում են իրենց ընտանեկան բյուջեն օպտիմալ տնօրինել, բայց նաեւ դժվար է: «Տանը նախարար չեմ, բայց տանը տղամարդ եմ: Ընտանեկան վեճերի առիթը երբեմն երրորդական է լինում, ամբիցիայի խնդիր է լինում, որովհետեւ երկուսս էլ մեր մասին մեծ կարծիքի ենք»: Կնոջ համար նվերներ ընտրելիս նախարարը ռոմանտիկ չէ, ինչը ընտանեկան տարաձայնությունների տեղիք է տալիս. «Իմ կինը եւ գեղեցիկ է, եւ խելացի. դա դժվար համակցություն է: Իմ կյանքում միշտ խելացի կանայք են եղել, բայց ոչ միշտ գեղեցիկ, հաճելի է, երբ երկուսը իրար հետ է լինում: Հիմա, երբ վիճում ենք, կինս միշտ կատակում է, թե մութ, ցուրտ տարիներն էին եւ չիմացանք, թե ում ենք ուզում»: Ընտանիքի անդամները բողոքում են, որ Տ. Դավթյանն իրենց քիչ ժամանակ է հատկացնում: Նախարարը տուն է հասնում երեխաների քնելու ժամին, ասում է` համբուրում եմ, կճմթում, մեկ-մեկ էլ փոքրին` տղային հեքիաթ է պատմում, իր հորինածները: Կիրակի օրը նախարարն ընտանիքի հետ գնում է գնումների: Իր ամենամեծ ձեռքբերումը երեխաներն է համարում, որովհետեւ կարծում է` մնացածը անցողիկ է: Տ. Դավթյանն ասում է, որ աշխատում է հազվադեպ դիտողություն անել երեխաներին, քանի որ «հոր ասածն ավելի ծանր է լինում, քան մոր ասածը»: «Ես ավելի շատ կուզենայի կյանքից, հաճույքներից, ժամանակից օգտվել» «Ես ինձ կհամարեի եվրոպական դասական միջին խավ, երբ ինձ համար ընթացիկ ծախսերը խնդիր չեն: Իմ բախտը բերել է, կինս փայլուն անգլերեն գիտի եւ միշտ միջազգային կազմակերպություններում է աշխատել եւ աշխատում ու ինձնից բարձր աշխատավարձ է ստանում»,- ասում է նախարար Տ. Դավթյանը: Աշխատավարձով նախարարը բավարարված չէ, բայց նշում է, որ մեծ պրոբլեմներ էլ չեն առաջանում, իրենց ընտանիքը փոքր է, եւ ինքը օգտագործում է տնտեսագետի իր հմտությունը` ռեսուրսների օպտիմալ օգտագործման համար: Բիզնեսներ ֆինանսների նախարարը չունի, իր խոսքերով` չեն էլ վերագրվում. «Իմ ունեցածը բնակարանն է, մեքենան եւ հողամաս, որը այդպես էլ հողամաս է մնացել: Բայց ինձ համար պրոբլեմ չէ սրճարան գնալը, հեռուստացույց գնելը, ընթացիկ ծախսեր անելը»: Փողը, նախարարի համոզմամբ, չի կարող երջանկացնել մարդուն, բայց կարող է տրամադրությունը տեղը պահել: Տ. Դավթյանը նաեւ նշում է, որ եթե փող չի լինում, տրամադրությունը վատ է լինում: Նախարարը իրեն, մեծ հաշվով, երջանիկ է համարում. «Բայց ես ավելի շատ կուզենայի կյանքից, հաճույքներից, ժամանակից օգտվել: Հիմա աշխատանքը շատ է: Կուզենայի ավելի շատ ազատություն»: Ճակատագրին նախարարը մի քիչ հավատում է: «Ես հայկական եկեղեցուն նայում եմ որպես ազգային, կիսապետական կառույց: Ճարտարապետական, մշակութային կոթող»,- նշում է Տ. Դավթյանը: Իր խոսքերով` ոչ մի այլ երկրում չէր ապրի, Երեւանը աշխարհի ամենալավ քաղաքն է` իր թերություններով եւ առավելություններով: Հաջորդ սիրելի երկիրը Իտալիան է: Մեր ժողովրդի մոտ նախարարը չի հավանում արեւելյան ավանդույթները եւ կենսակերպը` սկսած երաժշտությունից, մեծ սերը սեւ եւ մուգ մեքենաների նկատմամբ, հաց ուտելու մշակույթը, երբ հանգիստը պատկերացնում են միայն սեղանի շուրջ: Նախարարին դուր չի գալիս Հայաստանի անհավասար զարգացումը: «Հայերի մոտ բնավորություն է դժգոհ լինելը, մի հատ այն կողմ նայեք, աշխարհի մեծամասնությունը աղքատ է: Հայերը ավելի դժգոհ են, քան իրականությունը, բայց մեր կենսամակարդակը միջինին մոտ է: Բայց նաեւ լավ է, որ դժգոհ են, ուրեմն ձգտում կա դեպի լավը: Հուսով եմ` ոչ միայն պայծառ ապագա կլինի, այլեւ պայծառ ներկա»: «Երազում եմ ունենալ ազատ ժամանակ, ընտանիքիս լցնեի մեքենայի մեջ, ես նստեի ղեկին եւ գնայինք ծով, պտտվեինք ամբողջ Եվրոպայով: Երազում եմ բարձրանալ Արարատի գագաթը եւ նայել Երեւանի վրա: Նպատակս այն է, որ ունենանք բարեկեցիկ երկիր բոլորի կամ գոնե մեծամասնության համար»: