Դատավորների էթիկայի հանձնաժողովի նախագահ Դավիթ Ավետիսյանը «Հետքին» տված հարցազրույցում (մայիսի 20, թիվ 19) խոստացավ իր մոտ հրավիրել դատավորներին եւ քննարկել նրանց գույքի եւ եկամուտների հայտարարագրերը` այդ մասին պարզաբանումներ տալով նաեւ մեզ: Օրեր առաջ էլեկտրոնային փոստով ստացանք Հանձնաժողովի պատասխանը: Գրության մեջ նախ նշված է, թե «ՀՀ իշխանության մարմինների ղեկավար աշխատողների գույքի եւ եկամուտների հայտարարագրման մասին» ՀՀ օրենքով որ տեղեկություններն են ենթակա հրապարակման, իսկ որոնք` ոչ: Ապա գրված է, որ հայտարարագրերն իրենց մեջ պարունակում են հրապարակման ոչ ենթակա տեղեկատվություն, ինչպես նաեւ բանկային գաղտնիք, ուստի դրանց հրապարակումն արգելված է: «Այն հանգամանքը, որ Դուք տեղեկանքներն ուղարկել եք Էթիկայի հանձնաժողով` ճշտումներ կատարելու համար, հայտնում ենք, որ այդ հարցի կապակցությամբ կատարվել են համապատասխան ուսումնասիրություններ, որի արդյունքում Էթիկայի հանձնաժողովը գործին ընթացք տալու համար քննարկման առարկա հանդիսացող նյութեր չի հայտնաբերել»,- նշված է պատասխան գրության մեջ: Անշուշտ, այս պատասխանը չէր կարող մեզ գոհացնել, ուստի սկսեցինք մեր նախաձեռնությամբ ուսումնասիրել հայտարարագրերը եւ հանդիպել կոնկրետ դատավորների հետ: Առաջինը հանդիպեցինք վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի դատավոր Տիգրան Սահակյանի հետ: Նա հայտարարագրել է բավականին մեծ դրամական եկամուտ, ինչը լուրջ կասկածների տեղիք էր տվել, թեեւ Էթիկայի հանձնաժողովը դատավորի հայտարարագրում ոչինչ չէր «գտել»: Դատավորը, տեսնելով Պետեկամուտների կոմիտեի կողմից տրամադրվող գույքի եւ եկամուտների մասին տեղեկանքը, զարմացավ, որ ԶԼՄ-ներին այդ տեսքով են տեղեկություններ տալիս: «Սա հարկային ծառայության սխալն է, պետք է բարի լինեն տեղեկատվությունն ամբողջությամբ տան, որպեսզի հստակ երեւա, մանավանդ` ես չեմ արգելում, որ իմ հայտարարագիրը հրապարակվի: Որեւէ մեկին չեմ մեղադրում, բայց ես հիմա հասկացա, որ այդ տեղեկանքում գրվածով միայն վատը պետք է գրեք` առանց պարզելու, թե որտեղից են այդ եկամուտները գոյացել, քանի որ ձեզ ներկայացրածով հստակ չի երեւում»,- ասաց Տ. Սահակյանը: Այնուհետեւ «թյուրիմացությամբ չար հոդված չգրելու համար» մեզ տրամադրեց 2008 եւ 2009 թթ. այն հայտարարագրի պատճենը, որն ինքը ներկայացրել է Պետեկամուտների կոմիտե եւ Դատավորների էթիկայի հանձնաժողով: Որպես փոխկապակցված անձինք` հայտարարագրում նշված են նրա կնոջ` Սուսաննա Սարգսյանի եւ դստեր` փաստաբան Էդիտա Սահակյանի անունները, որոնց հետ էլ 2008 թ. հայտարարագրել է 5 շենք-շինություն` 2 բնակարան եւ 2 ավտոտնակ Վարդանանց փողոցում, ինչպես նաեւ առանձնատուն եւ հողամաս Կոտայքի մարզի Ձորաղբյուրի 3-րդ զանգվածում: Տիգրան Սահակյանը 2008 թ. 55 000 դոլարով վաճառել է «LEXUS-LS 470» մակնիշի ավտոմեքենա եւ նույն տարում 45 000 դոլարով գնել «Ռենջ-Ռովեր» մակնիշի ավտոմեքենա: Դատավորի հայտարարագրից երեւում է, որ նա 2008 թ. 55.729 դոլարով Բուզանդի փողոցում գնել է շենք-շինություն: Ինչ վերաբերում է դրամական եկամուտներին, ապա Տիգրան Սահակյանը 2008-ի սկզբում ունեցել է 8500 դոլար: Գումարը տարվա վերջին հասել է 65000 դոլարի: Աճել են նաեւ դրամով արտահայտված ֆինանսական միջոցները` 21 մլն-ից դառնալով 25 մլն: Դատավորը եկամուտներ ստացել է ոչ միայն իր հիմնական աշխատավայրից` վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանից (տարեկան աշխատավարձը կազմել է 5.192.126 դրամ), այլ Երեւանի «Հրաչյա Աճառյան» համալսարանից` 328.000 դրամ: Տ. Սահակյանը նաեւ 4 տարածք է վարձակալությամբ տվել անհատ ձեռնարկատերերին ու ՍՊԸ-ներին եւ վարձավճարի տեսքով ստացել եկամուտներ: Այսպես` 1.8 մլն դրամով «Արթուր Բաղդասարյան» Ա/ձ-ին վարձակալությամբ տարածք է տվել Նորագյուղում (անհատ ձեռնարկատերը զբաղվում է դեղատնային գործունեությամբ): «Հասմիկ Մեժլումյան» Ա/ձ-ն 1.2 մլն դրամով վարձակալել է դատավորին պատկանող տարածք Երեւանի Օրբելի փողոցում: Թբիլիսյան խճուղու վրա գտնվող տարածքը 480.000 դրամ վարձավճարով տրամադրվել է «Իմեքս Գրուպ» ՍՊԸ-ին, որը հայտնի է կենցաղային իրերի, շինանյութերի, շինարարական արդյունաբերության արտադրանքի ներմուծմամբ: Կոմիտաս փողոցում 1.2 մլն դրամ վարձավճարով տարածք է տրամադրվել «Ֆրագրանս կոնսեփթ» ՍՊԸ-ին: Այս ամենով հանդերձ` Տիգրան Սահակյանը 2008-ին «ՎՏԲ» բանկ ՓԲԸ-ից վերցրել է 53.729 դոլարի վարկ: Նա «Հետքին» պարզաբանեց, որ վերցրած վարկով ձեռք է բերել «Գլենդել Հիլզի»` Բուզանդի փողոցում կառուցած շենքից բնակարան եւ հանձնել վարձակալության: Տ. Սահակյանի հավաստմամբ` ժառանգությամբ իրեն անցել է Վարդանանց փողոցի շինություններից մեկը` արտադրական տարածք, որը նույնպես վարձակալության է տրված: Նման տարածքներ ունի նաեւ դատավորի կինը: Ինչ վերաբերում է 2009 թ. հայտարարագրին, ապա այդ տարի ինչպես շարժական, այնպես էլ անշարժ գույքի գծով դատավորը առուվաճառք չի իրականացրել: Չեն փոխվել նաեւ 2 անհատ ձեռնարկատարերին եւ 2 ՍՊԸ-ներին տրամադրվող տարածքների վարձավճարները, աշխատավարձի չափը եւ այլն: Թեեւ զարմանալի է, որ դատավորի աշխատավարձը նույնն է մնացել, քանի որ 2009-ին դատավորների աշխատավարձերը բարձրացվել են: «Նախորդ տարվանից բարձրացել է մեր աշխատավարձը, ամսական մոտ 750 հազար դրամ աշխատավարձ եմ ստանում, եկամուտներս քիչ չեն: Ամեն տարի աշխատավարձի վերաբերյալ տեղեկանք ենք վերցնում հաշվապահությունից եւ ըստ դրա էլ լրացնում հայտարարագիրը»,- ասաց նա: Եթե Տիգրան Սահակյանը ստանում է ամսական 750 հազար դրամ աշխատավարձ, ապա պարզ հաշվարկով նրա աշխատավարձը 2009-ին ոչ թե պետք է լիներ 5.192.126 դրամ, ինչպես հայտարարագրվել է, այլ 9 մլն դրամ: Այսինքն` նա մոտ 4 մլն դրամ քիչ է հայտարարագրել: Դատավորին հարցրինք` արդյոք ձեռնարկատիրական գործունեություն չէ՞ տարածքները մի քանի ՍՊԸ-ների վարձակալության հանձնելը եւ եկամուտ ստանալը: «Սեփականության իրավունքով ինձ պատկանող անշարժ գույք ունեմ, որը օրենքով սահմանված կարգով հանձնված է վարձակալության: Դրա դիմաց ստանում եմ վարձավճար եւ տնօրինում եմ իմ ուզած ձեւով: Այստեղ բիզնեսի մասին խոսք լինել չի կարող»,- նշեց Տիգրան Սահակյանը: Քաղաքացիական օրենսգրքի 2-րդ հոդվածով` «Ձեռնարկատիրական է համարվում անձի ինքնուրույն, իր ռիսկով իրականացվող գործունեությունը, որի հիմնական նպատակը գույք օգտագործելուց, ապրանքներ վաճառելուց, աշխատանքներ կատարելուց կամ ծառայություններ մատուցելուց շահույթ ստանալն է»: Տ. Սահակյանի գործունեությունը համապատասխանում է այս հոդվածին, եւ կարող ենք ասել, որ նա տարածքներ տալով վարձակալության տալով (այդ թվում` արտադրական) եւ եկամուտ ստանալով` զբաղվում է ձեռնարկատիրությամբ, ինչն օրենքով արգելված է: «Ինչ-որ մեկը վատ է զգու՞մ, որ դատավորը օրինական ճանապարհով եկամուտներ ունի ու անկաշկանդ է մնացած հարցերում: Ինձ թվում է` դա ողջունելի պետք է լինի: Բացահայտ կարող եմ ասել, որ բացարձակապես իմ աշխատանքում այլ առումներով կաշկանդված չեմ` ի շնորհիվ այս օրինական եկամուտների, որ ունեմ: Եթե որեւէ մեկը հակառակը կարող է պնդել, պատրաստ եմ քննարկել այդ հարցը»,- ավելացրեց Տ. Սահակյանը: Հ.Գ. Առաջիկայում տեղեկություններ կհրապարակենք այլ դատավորների ունեցվածքի մասին: