Նոյեմբերյան քաղաքի Զորավար Անդրանիկի փողոցում գտնվող «անկյունային» կոչվող շենքում ապրում, ավելի ճիշտ գոյատեւում են հայր ու որդի Յուրիկ եւ Քրիստափոր (Սուրեն) Մելքոնյանները: Առաջին հարկում գտնվող երկու սենյակները շատ խոնավ ու ցուրտ են:

Տան երեք պատուհանները ապակեպատ չեն, ուշ աշնան ցուրտը ներս է թափանցում, միայն խոհանոցի պատուհանն է պատված պոլիէթիլենով: Տուն մտնելով` տեսա, որ աթոռները շրջված են: «Յուրիկն է արել»,- բացատրեց 53-ամյա հարեւանուհին` Սուսաննա Անանյանը: Նրա խոսքերով, վերջերս Յուրիկը պլաստմասսայե շիշը հոր դեմքին շպրտելով` կապտուկներ էր առաջացրել: Յուրիկ Մելքոնյանը կողքի սենյակում զինվորական տաք տաբատով անկողնում պառկած էր` վերմակը գլխին քաշած: Նա այդ կերպ հաղթահարում էր ցուրտը: Ընդհանրապես, տան ոչ մի անկողին սպիտակեղեն չունի: Յուրիկը 50 տարեկան է, Բաքվի «Մոսկվա» կինոթատրոնում 11 տարի կինոմեխանիկ է աշխատել: Նա դեռ Բաքվում հոգեկան որոշ խանգարումներ է ունեցել, որոնք խորացել են ադրբեջանցիների ամբոխի ծեծի հետեւանքով: «Ներխուժեցին մեր տուն: Հորս` Սուրենի գլխին էին խփում: 3 հոգի էլ իմ վրա հարձակվեցին, նրանց հարվածներից քթիցս արյուն էր հոսում»,- պատմում է Յուրիկը: Երկրորդ կարգի հաշմանդամ է: Նրա մկանները կծկվում են, տանից գրեթե դուրս չի գալիս: Գլխին մի քանի ուռուցքներ կան, որոնցից թարախ է հոսում: Յուրիկ Մելքոնյանի ներքեւի շրթունքին ինչ-որ հավելուկ կա, որի հեռացման համար բժիշկներին չի դիմում: Տնից մոտ 100 մ հեռավորությամբ քաղաքային պոլիկլինիկան է, սակայն այնտեղ չի հաճախում` գոնե հոգեկան հիվանդներին անվճար հասանելիք դեղորայքը ստանալու համար: Հանգուցյալ քրոջ` Սվետայի դուստրը` Էլինան, նրա համար «Ցինարիզին» դեղ է բերել: Յուրիկը կուլ է տալիս հաբերը` չիմանալով` դրանք օգո՞ւտ, թե՞ վնաս կտան իրեն: Հայրը` 80-ամյա Սուրենը, մինչ օրս զգում է ադրբեջանական ծեծի սարսափները: 1989 թ. ընտանիքով Բաքվից Նոյեմբերյան տեղափոխվելուց հետո նա, վախը սրտում, օրերով տանից դուրս չէր գալիս: 13 տարի առաջ Նոյեմբերյանում 40 տարեկան հասակում աղիների քաղցկեղից վախճանվել է ընտանիքի դուստրը` Սվետան: Երկու տարի առաջ 71 տարեկան հասակում մահացավ Սուրենի կինը` Նինան: Ռուսաստանում ապրում է Սուրենի մյուս դուստրը` Նելլան, սակայն ինքն էլ կարիքավոր լինելով` չի կարողանում օգնել եղբորն ու հորը: Հիմա անհաշտ ապրում են երկուսով` հայր եւ որդի: «Մի գիշեր Յուրիկը կացինը վերցրել, ցանկանում էր հորը մորթել, մի կերպ կանխել ենք, չենք թողել»,- ասում է հարեւանուհի Սուսաննան: Նրա խոսքերով` Սուրենի հիշողությունը կայուն չէ, մի քանի օր առաջ տնից դուրս գալով` նա կորել է, հարեւաններով որոնել, քաղաքի ծայրում գտել են: Մելքոնյանները ծայրահեղ աղքատ են: Տանը կահույք գրեթե չկա, գրադարակին ռուսերեն լեզվով գեղարվեստական շուրջ երկու տասնյակ գրքեր են, որոնք Յուրիկն է վերընթեցում: Այստեղ կենցաղային բազում չլուծված խնդիրներ կան, խցանված է բնակարանի ծխատար ուղին: Հեռուստացույցն անսարք է, հեռախոս չունեն: «Մի քանի օր առաջ էլ կոյուղագիծն էր փակվել, մի կերպ քանդել-սարքել եմ»,- ասում է տիկին Սուսանը: Ընտանիքի մայրը` տիկին Նինան, մի կերպ կարողացել է գազաֆիկացնել տունը, սակայն հիմա ծխատարի խցանման պատճառով չեն կարողանում տունը ջեռուցել: Պատուհաններից մեկի տակ պատը փլուզվել է: Քանդված քարերը հավաքել են, դրել պատուհանի տակ: Յուրիկը դժգոհում է հորից, ով Բաքվում «կամենչիկ» է եղել, սակայն չի նորոգում քանդվածը: Բայց 80 տարեկան ծերունին աշխատունակ չէ: Յուրիկը զայրանում է հոր վրա. «Օրական մի «պաչկա» պապիրոս է ծխում, «էկոնոմնի» չի ծխում»: Յուրիկը խոսում է Ղարաբաղի բարբառով, նյարդային, շատ արագ: Նրա ծնողները ժամանակին Արցախի Հադրութի շրջանից են մեկնել Բաքու: Ընտանիքը հարկադրված շտապ լքել է այդ քաղաքը` վերցնելով միայն անձնական իրերը: Յուրիկի առողջական վիճակը վատ է: Նա, չնայած հոգեկան դժվարին վիճակին, հստակ տրամաբանում է: Դրսում կոնֆլիկտների մեջ չի ընկնում: Նրա նյարդայնանալու, հոր վրա զայրանալու պատճառներից գլխավորը վերջինիս թողտվությամբ ընտանիքի ֆինանսական գործերին հանգուցյալ Սվետայի աղջկա` Էլինայի շահադիտական նպատակներով խառվելն է: Մոտ 7 տարի առաջ Էլինան ամուսնացել, Իջեւան հարս է գնացել: Սակայն ամեն ամիս թոշակը ստանալու ժամանակ գալիս է Իջեւանից, տանը մի քանի աման լվանում, ստանում քեռու եւ պապի կենսաթոշակները: Այդ գումարից մի 5 հազար դրամ է ծախսում էժան մակարոն, բրինձ գնելու համար, մի 5 հազար դրամ էլ թողնում ծախսերի համար եւ մնացած գումարը վերցրած` վերադառնում Իջեւան: Սուրենի կենսաթոշակը 31 հազար, Յուրիկի հաշմանդամության թոշակը` 14 հազար դրամ է, ընտանիքը նաեւ 13 հազար 500 դրամ ընտանեկան նպաստ է ստանում: Այդ գումարով հայր եւ որդի կարող էին մի կերպ յոլա գնալ, եթե Էլինան չգար, գումարները չտաներ: «Հարեւանները զանգել են Էլինայի ամուսնուն, ով տաքսու շոֆեր է, ասել են` կնոջդ այլեւս Նոյեմբերյան չուղակես»,- ասում է հարեւանուհի Սուսանը: Նրա խոսքերով` մի անգամ էլ բակում հարեւանները Էլինայի հետ վիճել են, թե ինչու՞ է գալիս, կարիքավոր ընտանիքի գումարները վերցնում: Էլինան քեռուն եւ պապին հորդորել է խանութներից այլեւս «նիսյա» սնունդ չվերցնել, քանի որ ինքն է նրանց կենսաթոշակից փակում պարտքերը: Սակայն ինչպե՞ս կարող են հայր եւ որդի մի ամիս յոլա գնալ նրա թողած 5 հազար դրամով: Նոյեմբերյանում լոկ մի խանութ կա, որ մարդասիրությունից դրդված` նրանց ապառիկ սնունդ է տալիս: Յուրիկը ցույց է տալիս իրենց տան սննդի ողջ պաշարը` 1կգ ամենաէժան մակարոն, 1կգ բրինձ: Հարեւաններից միայն տիկին Սուսանն է ինչ-որ չափով օգնում. նա օրերս իր աղջկա նվիրածից մի պայուսակ կարտոֆիլ է տվել Մելքոնյաններին: Սակայն ինքն էլ աղքատ է, քաղաքային տնտեսությունը սպասարկող հիմնարկությունում հավաքարար է աշխատում, ավլում Նոյեմբերյան քաղաքի փողոցները: Անցյալ տարի Նոյեմբերյանի քաղաքապետարանը 10 հազար դրամ աջակցություն է ցուցաբերել Մելքոնյաններին: Ոչ ոք չգիտի այս բազմաչարչար ընտանիքի մասին եւ, բնականաբար, չի մտածում նրանց օգնելու մասին: 21 տարի առաջ Բաքվից փախած այս ընտանիքը այդպես էլ չինտեգրվեց Նոյեմբերյան քաղաքի հասարակությանը: