Այսօր մեզանում կա 10 պաշտոնական եւ 20 տաղավար տոն, մինչդեռ ազգագրագետ Հրանուշ Խառատյանի խոսքերով` հայերը տոնական մշակույթ չունեն եւ ամբողջ ուշադրությունը սեւեռում ենք սեղանի վրա. «Մենք տոների հետ կապված պրոբլեմ ունենք: Տոնը հասարակական կարեւորագույն արժեք է, իսկ այսօրվա Նոր տարվա տոնը որեւէ արժեք մեր հասարակության մեջ չի ապահովում. բովանդակազուրկ է»: Ըստ ազգագրագետի` այսօր տոն եւ սեղան հասկացությունները ձուլված են, եւ Նոր տարին դրա գագաթնակետն է, այնինչ նախկինում այդպես չի եղել. «Մեզ ներքին ուրախությունն է պակասում, որը կոմպեսացնում ենք առատ սեղաններով»: Սիմոն Երեւանցի կաթողիկոսի կողմից հաստատված օրացույցի համաձայն` նոր կյանքի սկիզբ է համարվել Քրիստոսի ծննդյան օրը, հետեւաբար, Նոր տարին պետք է լինի հունվարի 6-ին, բայց գործնականում երբեք այդպես չի նշվել: Հնում երկու տարբեր Նոր տարի են նշել` Նավասարդ կամ Կաղանդ եւ Նոր Տարի: Հունվարի 1-ը` որպես Նոր տարի նշելու ավանդույթից 100 տարի էլ դեռ չի անցել: Նոր տարին բոլոր ժողովուրդների մոտ ունի յուրահատուկ դրսեւորումներ, որոնք հենց բովանադակության հետ է առնչվում: Օրինակ` ավարտվածը դառնում է անցյալ, պետք է սկսվի նորը, անցյալի հետ բոլոր բացասական կապերն անհրաժեշտ է խզել եւ փորձել բոլոր դրական երեւույթները «տեղափոխել» նոր տարի: Շատ արժեքավոր է նաեւ նորոգել ազգակցական կապերը: Երգչուհի, երգահան Լիլիթ Պիպոանը դեռ մանկուց շատ է սիրել Ամանորը, հատկապես` Ամանորյա նվերները: Ամանորը նրա համար միշտ ժամանակի հետ հարաբերվելու նշանակություն է ունեցել: Երգահանի խոսքերով` տխուր է, որ այս տոնը մեզանում իր մեջ շարժում չունի, այսինքն` մենք հավաքվում ենք միասին, բայց չենք երգում, չենք պարում, չենք շարժվում: «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի տնօրեն Աշոտ Բլեյանի համար էլ տոնը միասին գործ անելու, միավորվելու խորհուրդ ունի: Նա համոզված է, որ ինչպիսին մեր հանրային կյանքն է, այնպիսին էլ մեր տոներն են, եւ վիճակը անմխիթար է բոլոր ծեսերի առումով: Նա էլ խոսեց տոնական մշակույթի բացակայության մասին, որի հիմնական մեղավորը համարեց կրթությունը. «Միայն երեխաների մոտ չկա ուրախության պակասը»: Նան նշում է, որ իրենք 200 ուսուցիչներով եւ ծնողներով որոշել են, որ հաջորդ տարի դեկտեմբերի վերջը սկսեն պասի սեղանով: Ազգագրագետը դիտարկմամբ` աղքատ եւ ոչ բարեկեցիկ հասարակությանն է բնորոշ առատ եւ ճոխ սեղանները, այսինքն` Ամանորյա մեր ճոխ սեղանի պատճառը մեր աղքատությունն է, բացի այդ` կա մրցակցության խնդիր: «Սեղանի առատության մեջ չէ ուրախությունը»,- ասում է նա եւ նշում, թե ելքը լուրջ մշակված կրթամշակութային քաղաքականությունն է: Լիլիթ Պիպոյանը համոզված է, որ ծեսերով չես ավելացնի ուրախությունը, փոխարենը նա առաջարկում է չստել, լինել բարի եւ ազնիվ: Երգահանի խոսքերով` մենք մեր ավանդույթների 90 տոկոսն արդեն կորցրել ենք, իսկ դրանց իմաստներն էլ`վաղուց մոռացել: Նա դեմ է «թանգարանային ազգագրությունը 21-րդ դարի մեջ մտցնելուն», քանի որ մենք այժմ ուրիշ մարդիկ ենք եւ չենք կարող անել նախկինում արածները: Ազգագրագետն էլ հիմնական խնդիր համարում է այն, որ մենք չգիտենք` ինչպես ուրախանալ եւ ինչ անել: