Այս օրերին, ինչպես հայտնի է, թե Ազգային ժողովը, թե Կառավարությունը քննարկում են ճանապարհային երթևեկության կանոնների խախտման համար նախատեսվող տուգանքների չափերը:

Եկեք այսօր համեմատենք մեր տուգանքների չափերը այլ երկրներում գործող տուգանքների հետ և փորձենք անել հետևություններ:

Այսպիսով, որպես օրինակ բերենք երկու հետխորհրդային երկրներ, ուր ճանապարհային կարգապահությունը մոտ է մեր երկրում ձևավորված կարգապահությանը, իսկ կենսամակարդակն ու միջին եկամուտները բարձր են հայկականից:

 Այստեղ տուգանքների չափսերի հետ կապված մեկնաբանություններն անգամ ավելորդ են:

Ռեցեդիվ

Սակայն Ռուաստանում և համարյա ամբողջ աշխարհում գործում են կանոններ, որոնք էականորեն խստացնում են պատասխանատվությունը այն վարորդների նկատմամբ, ովքեր խախտումները կատարում են պարբերաբար:

Այսինքն, եթե դուք Հայաստանում ամեն օր կարմիր լույսի տակ խաչմերուկ հատեք, ապա կտուգանվեք օրական 20 հազար դրամով, իսկ Ռուսաստանում առաջին անգամ կտուգանվեք 11 հազար դրամով, 2-րդ անգամ 55 հազարով, իսկ հետո ընդհանրապես կզրկվեք վարորդական իրավունքից:

Եվ դա տրամաբանական է, քանի որ Հայաստանի պարագայում «բեսպրեդելշիկն» ու օրինապահ (սակայն հանկարծակի եզակի խախտում կատարած) վարորդը նույն արարքի համար կրում են նույն պատիժը, ինչն արդար չէ:

Համարվում է, որ վարորդը կարող է տարին 1-2 անգամ հանկարծակի խախտում կատարել… Սակայն եթե մարդ պարբերաբար է խախտումը կատարում, ապա ինքը վտանգավոր վարորդ է ու պիտի զրկվի վարորդական վկայականից:

Այստեղ հարկ է նշել, որ Հայաստանում նախկինում գործել է այսպիսի համակարգ, սակայն տարիներ առաջ այն չեղյալ է հայտարարվել՝ բացելով նոր հնարավորություններ հարուստ օրինախախտների համար, ովքեր վճարում են տուգանքները ու շարունակում են «բեսպրեդելը»:

Եկամտից կախված

Թեև Հայաստանում տուգանքը հանդիսանում է Ճանապարային ոստիկանության և «Սեքյուրիթի Դրիմ» ՍՊԸ-ի հարստացման միջոց, տուգանքի բուն նպատակն է ստիպել մարդկանց չխախտել այս կամ այն օրենքը: Սակայն ցանկացած երկրում նույն չափի տուգանքը մի մարդու համար շատ ծանր բեռ է, իսկ մեկ այլ (հարուստ) մարդու համար՝ գրպանից թափող կոպեկներ… Ուստի, չի կարող լինել իդեալական տուգանքների չափեր:

Հենց այդ խնդրի լուծման համար Շվեյցարիան, իսկ ապա մի շարք այլ երկրներ տուգանքների չափերը կապեցին խախտում կատարողի եկամտի հետ: Հարուստ ես՝ նույն արարքի համար աղքատից շատ վճարիր: Դրա արդյունքում տուգանքները շատ թանկ չեն աղքատ խավի համար և բավարար ցավալի են հարուստների համար:

Այդպես, մի միլիոնատեր արագության սահմանափակման խախտում համար տուգանվեց մոտ մեկ միլիոն ֆրանկով (համարյա մեկ միլիոն դոլար):

Մեքենայի գնից կախված

Հայաստանում տուգանքների չափերը կարելի է սահմանել ըստ մեքենայի արժեքի, կամ, ասենք, ձիաուժերի: Օրինակ, եթե վարում ես մեքենա, որի գինը մաքսային ծառայությունը գնահատում է 5.000 դոլար, դու մուծում ես զգալիորեն ավելի փոքր տուգանք, քան մեկը, ով խախտում է կատարում 25.000 դոլարանոց մեքենայով:

Անշուշտ, այս դեպքում էականորեն կավելանա Ճանապարհային ոստիկանության գործը: Հարկ կլինի ՃՈ բոլոր մեքենաներում տեղադրել համակարգիչներ, որոնցում կլինեն մեքենաների գների տվյալների բազաները: Արդյո՞ք դա չարժի անել սոցիալական արդարության հասնելու համար: