Աղբի ծավալները Հայաստանում տարեկան աճում են 368.618 տոննայով

Հայաստանի տարբեր բնակավայրեր գնալիս հաճախ ականատես ես լինում ճանապարհի երկայնքով սավառնող պոլիէթիլենային տոպրակների, աղբով ծածկված դաշտավայրերի եւ բնության տարբեր հատվածներում կուտակված թափոնների: Աղբահանությունը, դրա վերամշակումը աշխարհի մեծ թվով երկրների համար առաջնային խնդիրներից է:

«Հետքն» այցելում է ՀՀ տարբեր բնակավայրեր, արձանագրում աղբանոցները, դրանց գտնվելու աշխարհագրական դիրքը, լուսանկարում և տեսանկարահանում է դրանք: Այսպիսով՝ մենք փորձում ենք կազմել Հայաստանի բոլոր աղբավայրերի քարտեզը, որտեղ կընդգրկվեն ոչ միայն խոշոր աղբավայրերը, այլեւ փոքր համայնքների, բայց անընդհատ մեծացող աղբանոցները:

Այս անգամ այցելել ենք Տավուշի մարզի չորս շրջաններն ու դրանց հարակից գյուղերը: Արձանագրել ենք 23 աղբավայր, որոնցից 4-ը մեծ քաղաքների՝ Դիլիջանի, Իջևանի, Նոյեմբերյանի և Բերդի համար հատկացված հատուկ աղբահանության տարածքներն են: Գյուղերի բնակիչները կենցաղային աղբը թափում են մոտակա ձորը կամ գետը: Դա է պատճառը, որ համայնքներում կարելի է հանդիպել «ապօրինի գործող աղբավայրերի»: Դիլիջանի և Իջևանի շրջանում աղբը հիմնականում լցնում են Աղստև գետը, որի մեջ կարելի է հանդիպել ընտանի կենդանիների սատկած մարմինների, կենցաղային ու շինարարական թափոնների:

Ստորև ներկայացված քարտեզի միջոցով կարող եք ծանոթանալ մեր արձանագրած աղբավայրերից յուրաքանչյուրին՝ ըստ լուսանկարի, նկարագրության և մեծության: Նկարագրությունը կարդալու համար սեղմեք նշված աղբավայրը բնութագրող սև կետի վրա: Աղստև գետի՝ կարմիրով նշված հատվածի վրա պահեք մկնիկը՝ տեսնելու գետի այդ հատվածների աղտոտվածությունը նկարագրող լուսանկարը:

Տավուշի մարզի 20 համայնքների աղբահանության և կոմունալ ծառայությունների համար ծախսվում է մոտ 255 մլն դրամ: Մեր այցելած գյուղերից 4-ը որևէ գումար չի հատկացնում աղբահանությանը: Գյուղապետերը նշում են, որ այն իրականացնում են սեփական կամ գյուղացիների ուժերով. մեքենայով աղբը հանում են գյուղից դուրս ու լցնում չերևացող ձորը կամ գետը: Խոշոր աղբավայրերը տարեկան մի քանի անգամ այրում են, որ տարածք ազատվի՝ նոր աղբ լցնելու:

Ստորև ծանոթացեք մեր այցելած համայնքներից յուրաքանչյուրի աղբահանությանը հատկացվող գումարի չափին:

Ըստ “Waste Atlas” ոչ կոմերցիոն նախաձեռնության 2013թ. տվյալների՝ Հայաստանում տարեկան առաջանում է 368.618 տոննա համայնքային կենցաղային աղբ, որի բնապահպանական սթրեսը կազմում է 12.9 տոննա՝ քառակուսի կմ-ի համար: Ըստ նույն տվյալների՝ մեկ շունչը Հայաստանում արտադրում է տարեկան 118.9կգ աղբ: Աղբահավաքման ծածկույթն այստեղ 80% է, իսկ ինտենսիվ սպառվող թափոնների թիվը կազմում է 0.04կգ: Վերամշակման մակարդակը մեզ մոտ 0% է:

Մենք շարունակում ենք այցելությունները ՀՀ տարբեր մարզեր՝ արձանագրելու այնտեղ գործող աղբավայրերը: Առաջարկում ենք Ձեզ նույնպես միանալ հետաքննությանը՝ ուղարկելով Ձեր բնակավայրի աղբանոցի լուսանկարները, տեսանյութերը՝ նշելով, թե որ հատվածում է այն գտնվում: Լուսանկարներ և տվյալներ ուղարկած բոլոր անձինք կհամարվեն հետաքննության համահեղինակներ:

Բերդ քաղաքից մոտ 6կմ հեռավորության վրա է գտնվում հիմնական աղբավայրը: Աղբի ոչնչացման միակ տարբերակը այրելն է:

Դիլիջանի հիմնական աղբավայրը գտնվում է քաղաքից 4.5կմ հեռավորության վրա: Այստեղ աղբի մեծ մասը թափվում է Աղստև գետը:

Դիլիջանի կենտրոնով անցնող Աղստև գետում հնարավոր է տեսնել սատկած ընտանի կենդանիների և այլ կենցաղային թափոններ:

Չնայած աղբ թափելն արգելող նշաններին՝ Աղստևը շարունակում է մնալ աղբը լցնելու «լավագույն վայր»-ն Իջևանում:

Իջևանի կենտրոնում գտնվող շուկայի վաճառականներն աղբը կամրջից նետում են գետի մեջ:

Բերդ տանող ճանապարհին՝ Նավուր գյուղից 6կմ հեռավորության վրա է գտնվում այս աղբավայրը:

Հաղթանակ և Այրում գյուղերի մեջտեղում գտնվող աղբավայրից գյուղացիները երբեմն երկաթ ու շշեր են հավաքում:

Գետահովիտ գյուղից մոտ 2կմ հեռավորությամբ գտնվող աղբանոցը գոյացել է գյուղացիների և մոտակա զորամասի թափոններից:

Այստեղ աղբն անընդհատ հրում են դեպի ձորը:

Իջևանի հիմնական աղբավայրը գտնվում է քաղաքից 4կմ հեռավորության վրա:

Լուսահովիտի աղբանոցը գյուղից 450մ հեռավորությամբ գտնվող բլրի վրա է:

Բերդավանից մոտ 2կմ հեռավորության վրա գտնվող աղբավայրը մշակվող հողատարածքների կողքին է:

Նոյեմբերյանի հիմնական աղբանոցը գտնվում է քաղաքից 1.7կմ հեռավորության վրա: Այստեղ կենտրոնացվում են քաղաքի թափոնները, աղբի ոչնչացման միակ տարբերակը այն այրելն է:

Ենոքավան գյուղից 2.5կմ հեռավորությամբ գտնվող այս աղբանոցը ծածկում են հողով: Այն դեպի գյուղ տանող ճանապարհին է, և երբեմն աղբը հայտնվում է հենց ճանապարհի մեջտեղում:

Իջևանի աղբավայրի և Աղստև գետի միջև հեռավորությունը մոտ 40մ է: Աղբը վերացնելու միակ ձևը այն այրելն է:

Լուսանկարիչ՝ Նարեկ Ալեքսանյան	Հեղինակ՝ Անի Հովհաննիսյան