
«Հայաստանն էժան ծախեց Կիպրոսը կիսելու մասին հայտարարությունը»
Քաղաքագետ Մանվել Սարգսյանն ասում, որ վերջին շրջանում Ադրբեջանի կողմից հրահրված միջադեպերը շփման գծում պարզապես ճնշման ձեւ են ԼՂ հակամարտության բանակցությունների վրա: «Ադրբեջանն ամեն կերպ փորձում է իր թեզը հաստատել, որ պատերազմը դեռ չի վերջացել ու ամեն պահի կարող է վերսկսվել»,- ասում է քաղաքագետն ու հավելում, որ հունվարի 24-ին սպասվող Նալբանդյան-Մամեդյարով հանդիպման եւ դրան հաջորդող մյուս բանակցությունների ժամանակ Ադրբեջանը ներակայանալու է հենց այս թեզով: Իսկ մեր խնդիրն է հասկանալ, թե ինչ ենք սպասում բանակցություններից եւ ինչպես ենք պատկերացնում համաձայնություն, երբ Ադրբեջանը բարձր մակարդակով անընդհատ հայտարարում է, որ երբեք չի համաձայնվի Ղարաբաղի որեւէ ստատուսի իր կազմից դուրս: «Մենք այս հարցը մեզ չենք տալիս, այլ ինքներս մեզ համոզում ենք, որ դա հնարավոր է: Չգիտեմ` հույսներս ինչի վրա ենք դրել»,- նշում է Մ. Սարգսյանը:
Քաղաքագետ Սերգեյ Մինասյանն էլ նշում է, որ շանտաժ հանդիսացող ներկա միջադեպերը իրականում միակ ռեսուրսն է, որ մնացել է Ադրբեջանի ձեռքում: «Նույնիսկ իրավական դաշտում լուրջ փորձագետները չեն ասում, որ ԼՂ-ն իրավունք չունի ապրել Ադրբեջանից անկախ: Անցած տարեվերջի Ադրբեջանի ռազմական հռետորիկան նվազել է Աստանայի գագաթնաժողովից հետո: Ադրբեջանը սպառում է նույնիսկ ռազմական շանտաժի մեխանիզմը, որովհետեւ նմանատիպ հայտարարություններից հետո իրեն հարգող ղեկավարը առնվազն պիտի պատերազմ սկսեր»,- նշում է Մինասյանը ու ավելացնում, որ մոտակա ժամանակներում, կարելի է ասել, պատերազմ չի լինի` ելնելով երկու նախադրյալներից. Առաջինը շփման գոտում պահպանվող ռազամատեխնիկական ու ռազմաքաղաքական բալանսն է, իսկ երկրորդը գերտերությունների ու արտաքին ուժերի շահագրգռվածությունը ստատուս-քվոյի պահպանման հարցում, ինչը, սակայն, չի նշանակում առաջընթաց բանակցություններում:
Առաջընթացի վերաբերյալ թերահավատ է նաեւ Մանվել Սարգսյանը, քանի որ ոչ մեկի դիրքորոշման մեջ փոփոխությոն չկա:
Ի՞նչ պետք է աներ հայ դիվանագիտությունը անցյալ տարի, որ չարվեց: Մանվել Սարգսյանն այս առումով առանձնացնում է Ադրբեջանի ակտիվ քաղաքականությունը այլ երկրների հետ. «Հասկանալով, որ Մինսկի խմբում համաձայնության գալ չի ստացվում` Ադրբեջանը միջազգային ասպարեզում անընդհատ շեշտում է իր տարածքային ամբողջականության եւ դրա վերականգնման ռազմական ճանապարհի մասին, Թուրքիայի, իսլամական երկրների հետ է մերձենում: Նա փորձում է ստեղծել մի իրավիճակ, որտեղ միջազգային հանրությունը իրեն թույլ կտա գնալ ռազմական գործողությունների, այսինքն` նա գործողություններ երբեք չի սկսի, մինչեւ բավական քանակի երկրներ իրեն «դաբրո» չտան: Սա հստակ քաղաքականություն է: Հայաստանն այս ուղղությամբ անցյալ տարի որեւէ նոր բան չի արել: Տարբեր ատյաններում ինչ-որ փաստաթղթեր է վիժեցնում, բոյկոտի քաղաքականություն է տանում, լավ կլինի նա էլ նման քայլեր անի, որ Ադրբեջանը բոյկոտի»:
Քաղաքագետը շեշտում է, որ երկկողմանի հարաբերությունններում մենք Ադրբեջանի պես պիտի փորձենք համոզել այլ երկրների պաշտպանել մեր դիրքորոշումը: կիրոսի ու Հունաստանի հետ վերջին շփումները մի առաջին փորձ էին, որն ընդգծեց այդ ուղղությունը: «Բայց Հայաստանը մի քիչ էժան ծախեց այն հայտարարությունը, որ երբեք չի համաձայնվի Կիպրոսը կիսելու հետ: Դրա փոխարեն Կիպրոսը կարող էր ասել, թե շատ կողջունի, որ Ղարաբաղը լինի անկախ: Դա կլիներ արդյունք, բայց չասվեց: Սակայն որպես արդյունք սա էլ վատ չէ»,- ասում է Մ. Սարգսյանը: Ըստ նրա` Ղարաբաղի անկախության ճանաչումը միջազգային ասպարեզում դժվարացնում է այն, որ դա առաջինը պետք է անի Հայաստանը:
Սերգեյ Մինասյանն էլ առանձնացնում է, որ Հայաստանը պետք է ցույց տա Ադրբեջանին ու մյուսներին, թե իրականում ինչ իրավիճակ է հակամարտության գոտում: Անհրաժեշտ է վերջիններիս հասկացնել, որ նոր պատերազմի գինը չափազանց թանկ է լինելու առաջին հերթին Ադրբեջանի ու նաեւ տարածաշրջանի համար:
Ինչ վերաբերում է Մ. Սահակաշվիլու այսօրվա երեւանյան այցին, քաղաքագետ Մինասյանն ասում է, որ Վրաստանի հետ մեր քննարկման խնդիրները բավականին լայն են, սակայն, իհարկե, հեղափոխական փոփոխություններ տեղի չեն ունենա: Ըստ նրա` Հայաստանը կարեւոր դեր կարող է խաղալ վրաց-ռուսական լարված հարաբերությունների բարելավման հարցում, ինչպես որ եղավ Վերին Լարսի դեպքում, երբ երկու երկրները չգնացին ակնառու զիջումների, բայց անցակետի բացումը օգուտ բերեց երեք կողմին էլ: Մ. Սարգսյանն էլ նշում է Վրաստանի մեծ հետաքրքրությունը Իրանի հանդեպ, ինչը նշանակում է Հայաստանի հետ ընդհանուր շահի ձեւավորում:
Մեկնաբանել