HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Քնար Բաբայան

Մարտական ընկերները մի տուփ մատիտ ու ներկեր ուղարկեցին

Արդեն իրիկնանում էր, անձրեւ էր մաղում, իսկ նա, կարծես չզգալով այդ ամենը, շարունակում էր խաղողի որթը ձեւավորել:

«1988 թ. թեկուզ փոքր, բայց մեր ջոկատն ունեինք, որը ժամանակի ընթացքում 5 հոգուց հասել էր 109-ի: Իսկ ջոկատին զենքով ապահովելու գործում մեծապես օգնել է եղբայրս եւ Երեւանի ոստիկանության մայոր մանկության ընկերս: Երբ Բեկորը' լեգենդար Աշոտ Ղուլյանը, տեսավ մեր ջոկատը, զարմացավ' ասելով, որ ներկա դրությամբ Ղարաբաղում նման կարգի զինված ջոկատ չկա»,- հիշում է Գրիշա Բադալյանը:

63-ամյա Գրիշա Բադալյանը ծնվել եւ մեծացել է Մարտակերտի շրջանի Մաղավուզ գյուղում, անտառապահի ընտանիքում: Բարձրագույն կրթությունը ստացել է Երեւանի Խաչատուր Աբովյանի անվան մանկավարժական ինստիտուտում' նկարչության եւ գծագրության ուսուցչի մասնագիտությամբ: Ավարտելուց հետո վերադարձավ հայրենի գյուղ: Մինչեւ Արցախյան պատերազմը նկարչություն եւ գծագրություն էր դասավանդում հայրենի գյուղի դպրոցում: Երբ սկսվեց Արցախյան շարժումը, Գ. Բադալյանը առաջին շարքերում էր, եղբոր ու ընկերների հետ նա հանձն առավ գյուղի առաջին կամավորական ջոկատի ստեղծումը: Շուտով Գ. Բադալյանը նշանակվեց Մաղավուզի շտաբի պետ, իսկ եղբայրը' ջոկի հրամանատար:

Պատերազմի ընթացքում Գրիշա Բադալյանը երկու անգամ ծանր վիրավորվել է: «1992 թ. Մարտակերտի ազատագրման ժամանակ' Ներքին Հոռաթաղի մատույցներում, առաջին անգամ վիրավորվեցի գլխից, իսկ մարմնիս մի հատվածն էլ տուժեց բեկորնեից, որոնք մինչ այսօր էլ չեն հանել: Ստեփանակերտի հոսպիտալում բուժվելուց հետո ուղարկել են Երեւան: Երկրորդ կարգի հաշմանդամ էի, երբ նորից հետ եկա' կռվելու: 1993 թ. երկրորդ անգամ ավելի լուրջ վիրավորվեցի, էլի գլխից: Անմիջապես ուղղաթիռով տեղափոխեցին Երեւան: Հույս չկար, որ կենդանի կհասնեմ, բայց սիրտս լավ էր աշխատում եւ ավելի քան 5 ժամ տեւած վիրահատության ժամանակ արհեստական շնչառություն չեն տվել»,- ասում է Գրիշան եւ, ձեռքով ցույց տալով գլխի ձախ հատվածը, նշում, որ այն «պլաստմասից» է: Այդ դեպքից հետո նա զորացրվեց:

Ազատամարտիկը խոստովանում է, որ թեժ մարտեր շատ են եղել ու թվարկում է Քաջավանի եւ Մարտակերտի ինքնապաշտպանությունը: Գրիշա Բադալյանը ցավով է հիշում, որ վերջում երկուսն էլ տվեցին: «Հինգ թուրքական գյուղերի դեմ պայքարել ենք, բայց Քաջավանը չենք տվել: Զոհեր էլ չենք տվել, միայն վիրավորներ ենք ունեցել: Բայց երբ պարզվեց, որ մեր գյուղը ուր որ է թուրքերը պիտի վերցնեն, թողեցինք Քաջավանը: Այդ ժամանակ եղբայրս միանգամից որոշում է կայացնում մեր ողջ զենք-զինամթերքով շարժվել դեպի Մատաղիս' թուրքերի առաջը փակելու: 23 օր կռվելուց հետո չկարողացանք այլեւս դիմանալ եւ տվինք»,- չկարողանալով զսպել հուզմունքը' ասաց նա ու ավելացրեց,- ոչ միայն գյուղը, այլ տարածքն ամբողջությամբ, մինչեւ Սարսանգ»:

Որոշ ժամանակ անց, համախմբելով ուժերը, հաջողվեց հետ վերցնել թշնամուց գրավյալ տարածքները: 16 մաղավուզցիներ են նահատակվել Արցախյան պատերազմում:

Հարցին, թե ինչից էր ամենաշատը վախենում պատերազմի ժամանակ, ի պատասխան' Գ. Բադալյանն ասաց, որ վախ չունեին, միակ մտավախությունը գնալով նոսրացող շարքերն էին' ոմանք չդիմանալով հեռանում էին Ղարաբաղից: Նա պատմում է, որ մեկ էլ տեսար' հայրը եկավ որդու ինքնաձիգը հանձնելու, իսկ երբ հարցնում էին, թե ուր է որդին, ասում էր' չգիտեմ:

Մինչեւ շարժումը' ուսանողական տարիներին, Գ. Բադալյանը երիտասարդական գաղտնի կազմակերպության անդամ էր: Խորհրդային տարիներին չէին կարողացել բացահայտել ու ձերբակալել, չնայած, ինչպես ինքն է վստահեցնում, իր շատ ընկերների ձերբակալել են այդ տարիներին:

Նա պատմում է, որ 1960-ականներին Երեւանում ապրիլի 24-ին ջահերի առաջին երթն այդ գաղտնի կազմակերպության անդամներն էին կազմակերպել:

Գ. Բադալյանը Արցախյան պատերազմի երկրորդ կարգի հաշմանդամ է, պարգեւատրվել է «Արիության» եւ «Հայրենյաց պաշտպան» մեդալներով: Այսօր նա Մաղավուզի միջնակարգ դպրոցում զինղեկ է եւ նկարչության ու գծագրության ուսուցիչ: Մինչեւ պատերազմը Ղարաբաղի Նկարիչների միության անդամ էր: Հաջողություններ ուներ ցուցահանդեսներում ու մրցույթներում: Վերջերս հաշմանդամների համար կազմակերպված մրցույթ-փառատոնում զբաղեցրել է երկրորդ մրցանակային տեղը: Պատերազմի ժամանակ վառվեց նրա տունը, հետն էլ' նկարելու բոլոր պարագաները:

Նա պատմում է, որ հետպատերազմյան տարիներին էլ հնարավորություն չուներ նկարելու պարագաներ գնելու, ամենաէժան ներկը 1000 դրամ էր: Իսկ իր հինգ զավակները դպրոցում ու համալսարանում էին սովորում, պետք էր նրանց մասին հոգալ: Գրիշա Բադալյանի 5 զավակներից ամենահայտնին սիրված երգիչ Վարդան Բադալյանն է: Ողջ կյանքն ապրելով գյուղում' բնության գրկում, Գ. Բադալյանը հայրենի բնությունն արտացոլել է իր կտավներում: «Հիմնականում բնանկարներ եմ անում: Վերջերս էլ էի ոտքս ջարդել ու երկու ամիս ստիպված էի պառկել անկողնում: Այդ ժամանակ էլ սկսեցի նատյուրմորտներ ու դիմանկարներ անել: Մարտական ընկերներս էլ, որ իմացան նկարելու պարագաներ չունեմ, ինձ մի տուփ լիքը մատիտներ ու ներկեր ուղարկեցին»,- ասում է զրուցակիցս ու ժպտալով ավելացնում, որ հենց ոտքը լավացավ, դադարեց նկարել: Ճիշտ է' երեխաներն արդեն փոքր չեն, բայց հոգսերը չեն նվազել:

Երբեք մտքով չի անցել գյուղից քաղաք տեղափոխվել: Գրիշա Բադալյանը խոստովանում է, որ առանց բնության ինքն ուղղակի չի կարող ապրել:

Չնայած մի քիչ վատառողջ է, եղանակն էլ' անբարենպաստ, բայց «մեկ է' որոշել է վաղն անասունները հանդ տանել»: Ուրիշին չի ուզում խնդրել: Մի ամբողջ օր բնության գրկում. ահա լավ զգալու իր բաղադրատոմսը:

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter