Տեսանյութեր
Լուսանկարներ
Հայաստանից հեռու…
Երբ դիմացինդ բացում է շոկոլադի տուփն ու առանց մյուսներին հյուրասիրելու` սկսում է ուտել, հասկանում ես, որ Հայաստանում չես, ու նա էլ հաստատ հայ չէ...
Ավստրիացի է, գերմանացի, լիտվացի... կապ չունի, թե Եվրոպայի որ ծայրից է. հայ չէ։
Իհարկե, զարմանքդ երկար չի տևի... Եթե մտերիմ եք, տուփի կեսը դատարկելուց ու հագենալուց հետո քեզ էլ կառաջարկի...
Անտանելի անսովոր է հայկական մշակույթ կրողի համար գիտակցել, որ դիմացինդ ամենաառաջին համեղ կտորը քեզ չի հյուրասիրելու կամ քեզ կանգառում գիշերով մենակ է թողնելու, կամ էլ ձեռքի ամենամանր ցենտերը քեզ չի առաջարկելու, երբ դու խանութի հերթում կանգնած ամենաշատը դրանց կարիքն ես զգալու:
Չեմ նեղանում, իհարկե, երբ մյուսների քայլերն էլ եղանակի նման ցուրտ են լինում, չեմ տխրում, բայց անգիտակցաբար սպասում եմ. ախր Հայաստանում արևի նման տաք քայլերը տարվա բոլոր օրերին են լինում:
Երբ ուրբաթ երեկո գնում ես փաբ, պետք է ոգելիցը չափավոր օգտագործես, որ հանկարծ չհարբես, որովհետև վստահ չես, որ քեզ մենակ չեն թողնի, կամ էլ պարզապես երկու քայլ հետդ չեն քայլի մինչև ավտոբուսի կանգառը: Իսկ գարեջրի համար վճարելու մասին անգամ խոսք լինել չի կարող, կամ էլ կվճարեն, հաջորդ օրը կհիշեցնեն գումարը վերադարձնելու մասին:
Մեկ ամիս է` Լիտվայում եմ ապրում, դեռ ամիսներ էլ ունեմ` տարի լրացնելու համար: Մյուս եվրոպական երկրներում չեմ հասցրել դեռ լինել, բայց մարդկանց հանդիպել եմ: Եվրոպական կամավորական ծրագրի (EVS-ի) շնորհիվ հիմա այստեղ եմ, ամեն օրս մոտ 15 տարբեր ազգերի հետ եմ անցկացնում։
Իհարկե, անհամեմատ հեշտ է այսպես ապրել. հոգ ես տանում միայն քո մասին: Ի դեպ, ապրելու մյուս նշաններն էլ շատ հեշտ ու հաճելի են: Այստեղ օրենքները գործում են. երբեք քեզ ոտնահարված չես զգա, աշխատավարձն ավելի կլորիկ է, աշխատաժամերն էլ` քիչ: Հնարավորություններն անսահման մեծ են: «Ուիքենդդ» էլ կարող ես չափազանց էժան տոմսերով մյուս երկրներում վայելել: Հագուստն էլ որակյալ է ու զեղչերով լի, իսկ սուպերմարկետներն այնքան մեծ են. այնքան համեղ ուտելիքներ կգտնես. օրինակ` կաթնամթերքն ու հատկապես յոգուրտը շատ համեղ են:
Այդ համեղ յոգուրտներն ամեն առավոտ խոհանոցում միայնակ նստած ուտում եմ ու հաճախ մտածում` ո՞րն է ավելի համեղ` գիլասով կամ ելակով յոգուրտն ու մյուս քաղրցր ուտելիքները, թե հայկական ընկերների հավաքույթները. երբ վստահ ես, որ ընկերուհուդ պայուսակի միակ կոնֆետի մեծ կտորը հաստատ քոնն է լինելու, երբ հանգիստ կարող ես խմել, որովհետև մյուս ընկերդ էլ քեզ տուն կուղեկցի` տաքսի ծառայության գումարը վճարելով։
Ո՞րն է ավելի գայթակղիչ` ունենալ կրկնակի կամ եռակի ավելի աշխատավարձ, բայց Նոր տարվա խնջույքներին տանը միայնակ մնալ, կամ երբ գործընկերդ գործուղումից վերադառնա ու քեզ անգամ մի շոկոլադ բերած չլինի, իսկ օրվա ամենահոգնած ժամին իր համար մեկ սուրճ պատրաստի ու շոկոլադի տուփն էլ ճռճռացնելով միայնակ վայելի:
Ու հիմա զարմանում եմ, թե ինչպես են շատ հայեր ընդմիշտ լքում հայկականն ու ապրում սառնության մեջ: Իսկապես, կարելի՞ է ամեն օր համեղ յոգուրտի տեսականի փորձելու համար լքել ջերմությունն ու գրկաբաց ընդունել սառնությունը, մոռանալ սովորություններդ, երեխայիդ հայերեն չսովորեցնել ու ամենամեծ հնարավորության դեպքում էլ ոչ թե Հայաստան այցելել, այլ մյուս շռայլ երկրներ գնալ:
Հայաստանում քո իրավունքները հավասարեցրել են զրոյի, երկրի ղեկավարներն անգամ երազում քո մասին չեն մտածում ու հոգ չեն տանում, հնարավորությունները օր-օրի են պակասում, իսկ գումարն անգամ ոչ համեղ յոգուրտի համար չի հերիքում, բայց երբ գնում ես օտար երկիր տեղավորվելու, դու ոչ թե քո երկիրն ես լքում, այլ այդ երկրի բնակիչներին...
Երբ ժամանակավոր ես հեռու լինում, շատ չես կարոտում. գիտես` մեկ ամսից կամ տարուց վերադառնալու ես ու կրկին հայկականի գիրկն ընկնես, բայց երբ ընդմիշտ ես լքում, կարծում եմ` կարոտելու հավանականությունն անհամեմատ մեծանում է:
Հիմա ինքս էլ կարոտում եմ, դիմանալու կարոտ է, սակայն գիտեմ` վերադառնալու եմ ու չեմ պատկերացնում, թե ինչպես կարող եմ լքել հայկական տաքությունն ու մնալ սառնության մեջ: Ու այո՜... ինձ համար իմ հայկական հավաքույթներն ավելի համեղ են, քան այստեղ ամենահամեղ յոգուրտներն ու շոկոլադները:
Ամալի Խաչատրյան
Մեկնաբանություններ (9)
Մեկնաբանել