Վերաքննիչ քրեական դատարանում այսօր քննվում էր ամբաստանյալ Մարիամ Խաչատրյանի (անունը և ազգանունը փոխված է) վերաքննիչ բողոքն ընդդեմ Էրեբունի և Նուբարաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի որոշման: Ամբաստանյալը բողոքարկում էր Երևանի հագուստի սրահներից մեկից 8000 դրամ արժողությամբ մանկական բաճկոնի գողության համար իր նկատմամբ կալանք կիրառելու դատարանի վճիռը: 

Մեղադրական եզրակացությամբ Մարիամին վերագրվող արարքը կատարելիս վերջինս անչափահաս է եղել, նրա նկատմամբ խափանման միջոց է ընտրվել ծնողի՝ մոր հսկողությանը հանձնելը, սակայն մայրն ամիսներ առաջ երեք երեխաների հետ լքել է Հայաստանը: Հայրը նույնպես արտերկրում է, իսկ Մարիամը իր վերաբերյալ քրեական գործի պատճառով իրավունք չի ունեցել դուրս գալ Հայաստանից ու այժմ մենակ է ապրում: 

Առաջին ատյանի դատարանը 2016-ի նոյեմբերի 6-ի իր դատավճռով Խաչատրյանին դատապարտել է 2 ամիս կալանքի՝ նրա նկատմամբ մինչ այդ ընտրված խափանման միջոցը՝ ծնողի հսկողությանը հանձնելը թողնելով անփոփոխ՝ մինչև դատավճռի օրինական ուժի մեջ մտնելը։ 

Օրեր առաջ Մարիամը չափահաս է դարձել, այդուհանդերձ, այսօր որպես նրա օրինական ներկայացուցիչ դատարան էր ներկայացել Կենտրոն վարչական շրջանի խնամակալության և հոգաբարձուների մարմնի անդամ Լիդա Շահինյանը: Վերջինս խնդրեց մեղմ պատիժ սահմանել աղջկա նկատմամբ:

Հանրային պաշտպան Սիրանուշ Հարությունյանը ևս դատարանից խնդրեց մեղմացնել Մարիամի նկատմամբ առաջին ատյանի սահմանած պատիժն ու այն պայմանականորեն չկիրառել կամ փոխարինել տուգանքով:

Մարիամն առաջին անգամը չէ, որ կանգնում է դատարանի առաջ: Նա արդեն մեկ անգամ տուգանքի է դատապարտվել 13000 դրամ արժողությամբ հեռախոսի գողության համար, ևս մեկ անգամ՝ մեկ այլ դրվագով գողության համար դարձյալ հայտնվել է դատարանում, և դատարանը նրա նկատմամբ կիրառվել է դաստիարակչական բնույթի հարկադրանքի միջոց՝ խնամակալության մարմնի հսկողությանը հանձնելը:

Պաշտպան Սիրանուշ Հարությունյանն իր խոսքում նշեց, թե իր պաշտպանյալի վերաբերյալ նման տվյալների առկայությունը կարծես առիթ է տալիս մտածելու, որ իր պահանջը՝ կապված պատիժը մեղմացնելու հետ, այնքան էլ հիմնավոր չէ:

«Բայց մենք գործ ունենք անչափահաս տարիքում հանցանք կատարած անձնավորության հետ, որը ծանր պայմաններում է մեծացել»,- ասաց պաշտպանը:

Վերջինիս միջնորդությամբ առաջին ատյանի դատարանը այս գործի քննության ժամանակ ամբաստանյալի նկատմամբ դատահոգեբանական և դատահոգեբուժական համալիր փորձաքննություն է նշանակել: Հարությունյանն ասում է՝ կասկածներ է ունեցել, որ Մարիամը որոշակի խնդիրներ ունի, տառապում է կլեպտոմանիա հիվանդությամբ: Մարիամի մոտ մասնագետներն արձանագրել են հակասոցիալական անձնային խանգարում, բայց նրան մեղսունակ ճանաչել: 

Պաշտպանը դատարանին խնդրեց իր պաշտպանյալին ևս մեկ հնարավորություն տալ:

«Մենք ունենք կիսատ ընտանիք, գուցե երբ տեղափոխվի մոր մոտ, ամեն ինչ փոխվի: Կցանկանայի վերջին անգամ նրան հնարավորություն ընձեռել՝ ցույց տալու, որ վերջնականապես չի դադարել հասարակության համար պիտանի լինել: Հույս ունեմ, որ նա բավականաչափ հետևություններ է արել»,- դատարանի կազմին դիմելով՝ ասաց Սիրանուշ Հարությունյանը: 

Մարիամը դատարանին հայտեց, որ զղջում է արարքի համար ու խնդրեց իր նկատմամբ տուգանք սահմանել: Դատարանի հարցին՝ ինչպե՞ս ես վճարելու տուգանքը, նա պատասխանեց, որ մորեղբայրն է ամեն ինչ անելու: Վերջինս, ըստ Մարիամի, հոգում է նաև իր բնակարանի և կեցության հարցերը: 

«Հավատա՞նք, որ էլ չես անի»,- Մարիամին հարց ուղղեց նիստը նախագահող դատավոր Տիգրան Սահակյանն ու դրական պատասխան ստացավ: 

Դատախազ Սաթենիկ Բարսենցյանը, սակայն, չի կարծում, թե Մարիամին ավելի մեղմ պատիժը կուղղի: 

«Նրա վերաբերյալ դատական նիստերից առաջ և հետո մենք փորձում էինք շփվել հետը, խորհուրդ տալ, բայց այդ ընթացքում նա վարսավիրանոցից հեռախոս գողացավ, պարզապես քրեական գործ չհարուցվեց, քանի որ տուժողը բողոք չներկայացրեց»,- ասաց դատախազը՝ հավելելով, որ որքան էլ իր համար դժվար է ասել, բայց սա այն դեպքն է, երբ անձի նկատմամբ պիտի ավելի խիստ պատիժ սահմանել, քանի որ նրան ներողամիտ քաղաքականություն վարելու միջոցով ուղղելը բացառված է: 

Հետո դատախազն «անդաստիարակ» գնահատեց Մարիամի վարքը, ինչից վերջինիս դեմքի արտահայտությունը փոխվեց: Դատախազն «ապացուցված համարեց», որ աղջիկը չի զղջում իր արարքների համար:

«Նայեք, որ դեմքին մի նշույլ անգամ չկա, որ զղջում է»,-ասաց Բարսենցյանը: Մարիամը պատասխանեց, որ ինքը ոչինչ չի արել: Հետո նրան սկսեց նկատողություն անել նախագահող դատավորը: 

«Կարգի՛ն նստիր, գոնե այնպես արա, որ դատարանի մոտ տպավորությունը դրական լինի»,- ասաց նախագահող դատավորը:

«Ես ոչինչ չարեցի»,- դարձյալ կրկնեց Մարիամը: 

«Ոչինչ չարեցիր, բայց նենց ես նայում»,- եղավ նախագահողի պատասխանը: 

«Գոնե գլուխը կախեր, և այդ հայացքիցդ ես չեմ վախենում»,- դիմելով Մարիամին՝ շարունակեց դատախազը: 

Հետո Մարիամը նշեց, թե ինքը դատախազի նկատմամբ իրեն անհարգալից չի պահել, պարզապես իրենց մեջ լարվածություն է առաջացել այն բանից հետո, երբ վերջինիս հետ վիճաբանել ու ասել է, որ իր նախկին ընկերը, ում ևս ցանկացել են մեղադրել կատարվածի համար, կապ չունի իր արարքների հետ: 

«Քո ի՞նչ տարիքն է, որ ընկեր ունենաս, ա՛յ աղջիկ, դա նրանից է, որ քեզ թողել են մենակ` բախտի քմահաճույքին ու գնացել»,- ասաց նախագահող Տիգրան Սահակյանը: 

Այս ամենից հետո դատարանը հեռացավ խորհրդակցական սենյակ: Դատարանից հեռացող դատախազը հարկ համարեց դատավորների ներկայությամբ ևս մեկ անգամ կշտամբել աղջկան: 

«Հայացքդ կփոխե՛ս ու կիմնանաս՝ ում հետ ոնց ես խոսում»,- ասաց Բարսենցյանը: 

Դատարանը, խորհրդակցական սենյակից դուրս գալով, հրապարակեց վճիռը, Մարիամ Խաչատրյանի նկատմամբ սահմանված պատիժը պայմանականորեն չկիրառել և նրա նկատմամբ սահմանել մեկ տարի ժամկետով փորձաշրջան: