HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Սագօ Արեան

«Դուրսի անձրեւը»

Դուրսի անձրեւը իմ համար Իսթանպուլն է: Արգիլուած պտուղ չէ Իսթանպուլը, այն ոգի է:

Իսթանպուլը մօրենական հոտ մ'ունի իր մէջ, ու երբեք ես օտարանք չըզգացի անոր գիրկը:

Միւս կողմէ շատ բնական է որ երկրորդ քաղաքը որ աչքերուս կիզակէտն է Երեւանն է: Երեւանը կարօտնալու քէշ սովորութիւն ունէի ատենօք, կը կարօտնայի լաւ ընկերներուս, երազներս կը գունաւորէին անոնք, ոտքով կ'իջնէի Բաղրամեանէն  հասնելու համար գրողաց տուն: Կը կարծէի կ'իջնեմ հոգիիս մկրտարանը, կը մտնէի գրողաց տուն: Քիթս գոցելու պէս կ'ընէի, որով Ստալինի քէշահոտը պիտի մտնէր ռունգերէս ներս ու փսխելս պիտի գար:

Ես կը հաւատայի որ այդ տունը զիս հայ գրող պիտի մկրտէ, առանց իմանալու որ ժամանակս հոն կը վատնեմ ինչպէս Այբը կ'ըսէր՝ -

- Մի գնա էդ հարբեցողների մօտ:

Օր մը, լաւ կը յիշեմ  վարդագոյն շատ գեղեցիկ քոսթյում էր հագած այբս, բաժնուեցանք իրարմէ,  վերջին պահուն խնդրեց  որ չերթամ հարբեցողներու տուն:

Ու Բաղրամեանը կը դառնար մեծ բարի Լոտոյանոց մը, յետոյ կը դառնար Գրողաց- հարբեցողաց տուն:

Ի՞նչ ընէի, անտէր էի ես, շատ շատ պիտ ըսէին՝

- Անտէր Հայաստանում եկել ես բախտ որոնելու անտէր տղայ:

....

Լաւ ժամանակներ էին սակայն: Վահան Թամարեանը արաղ կը բերէր, Մարինէ Պետրոսեանը կուգար կռիւ ընելու, Աշոտը կար Խաչատրեան, մենծը կար հոն:

Մենծը Գուրգէնն էր Խանջեան:

Եւ այսպէս օրերուն հետ ես այլեւս գրողաց տուն չգացի:

Հոն ոչ մէկ ծրագիր ապրեցաւ:

Լեւոն Անանեանին հետ քանի մը ծրագիր կար, մնաց օդին մէջ:

Ծրագիրները տակաւին օդապարիկի պէս են գլխուս վրայ:

Սամուէլը կար, Ալբէրտը Իսոյեան Կարինէն Խոտիկեան եւ ուրիշներ:

Լաւ էր ընտանիքս, ես  ապրած եմ Երեւանի որբութիւնս առանց սակայն զգալ տալու ատիկա: Կ'ըսէին որ հողին վրայ ոտքերդ ուժեղ պիտի զգաս: Բայց Երեւանի մէջ ինչ ուժեղ, ինչ բան:

Երեւանը բաց երակ էր, զիկզակի երկիր, մոխրի մէջ պահուած վէրք, Հին աղօթք էր որուն պատերը սեւ էին եւ խոնաւցած:

Հոն մերթ ես զիս հոյամողէզ կը զգայի, յայտնելով բանաստեղծութեան հանդէպ ունեցած սէրս. որ կիրք էր: Կիրքս անհատնում էր: Բայց Երեւանի փողոցներուն մէջ ես այլոց պէս կիրք չէի որ կը մուրայի այլ կուզէի միայն, Չարենցի ոգին ներքաշել այդ խոնաւ, սեւ ու  անհիւրնկալ պատերէն: Իմ  համար Չարենցը Երեւանի փսխունքն էր: Ինչպէս չէր կրցած զինք պահել այդ քաղաքը: Չարենցը հոյամողէզ չէր, աղբար չէր, աշխարհը, Մոսկուան ու Ստալինի պեխերը   իրար խառնած պօէտ էր: 

Երեւանի կարօտս ուրեմն անհագ բան մըն էր: Ես չեմ երգեր ատ կարօտը, կուզեմ ստել, կուզեմ հերքել այդ կարօտը, կուզեմ հեռանալ այդ կարօտի սեւ եղունքներէն որ չվիրաւորուիմ: Հիմա շատ մը ընկերներ կուգան մտքիս, ընկերներ որ հոն են դեռ եւ ուրիշներ որ ուրիշ օտար ափերու բախտ կ'որոնեն:

Եղան ժամանակներ որ այդ կարօտը խայթեց մեզ. Բայց եղաւ մղումը գրելութեան ճանապարհին ու այսպէս անհող, անջրդի մայթերուն վրայ իբրեւ թէ գիրքի եւ գիրի ճանապարհները կը մաքրենք մոլախոտներու աֆերիստութիւնէն: Պիտի մտածենք որ Պէյրութը պիտի ապրի նոր գարուն  մը, որովհետեւ հիմա արդէն սերունդ կայ:

Այս  սերունդը խելացի է- մեր նման իտէալիստ չէ, մեր նման կոյր ու ոգեղէին մէջ միայն բանտարկուած չէ: Ոգեղէնը կրծեց մեր կիրքը: Մեր սերունդը կրտուածի պէս լռեց. ամէն մէկը լուցկիի տուփի մէջ մտաւ,  փակուեցաւ սաւանի մը տակ,  ամէն մէկս  լուսամփոփ մը դրաւ սենեակին մէջտեղը եւ սկսաւ իր ընկերներուն վրայ քար նետել ...

Սերունդին ապակիները փշրուեցան, առանց ակնոցի  քալեց սերունդը, լռելու համար  իսկ անոնք որ  կը փորձեն իրենց աղաղակով դեռ զարմացնել, անոնք ալ դատապարտուեցան  եւ տունէն դուրս դրուեցան:Սփիւռքի ազատութիւնը կաշկանդուած է, սփիւռքի մտաւորականը իր մատները կը կրծէ, սփիւռքի մտաւորականը հազիւ իր շապիկը տաբատէն ներս կը դնէ, ու գրպանէն կը հանէ հին ժամացոյցը հաւատքի ու հաւատամքի :

Հին ընկերներ, նոր անձրեւ եւ  հին ճանապարհներ երբ ոտքով Մուշեղենց տունէն- միշտ ոտքով-պիտի իջնէի հասնելու գրողաց տուն:  Իմ սիրածս փողոցը՝ Մարշալ Բաղրամեանին աչք ընելու, խօսելու ծառերուն տակ, նստելու Հրաչին հետ  Պէյլէրեան որ ոտքի ելաւ օր մը, եւ Ուիթմէնին  կենացը խմեց:

Օրեր էին, անձրեւին տակ, լաւ ընկերներու հետ: Հաւատքը երեխայ էր դեռ ու Չարենցի Երեւանը գրեթէ կոյս ....

....

Այս դուրսի անձրեւը, զարմանալի չէ այլեւս, անցեալին կը հաւատայի որ անձրեւը հոգիները պիտի լուար, անոնց  շարքին նաեւ իմ հոգիս...

Հիմա սակայն կը զգուշանամ որ անձրեւը կրնայ թռչել գլուխս, կամ աղտոտել ակնոցներս....

Ինչքան փոխուեր եմ, անձրեւը սակայն նոյնն է, վերէն կը հասնի, կը խառնուի մեր կեղտերուն, կը դառնայ ցեխ....

Դուրսի անձրեւը հոգիս կը ջրէ... կը մաքրէ զիս, վեր կը հանէ իմ ու ձեր յիշատակները, պարզ անոր համար որ դուրսի քաղաքը որ մէջս է ... Երեւանն է :

Այսքան:

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter