Անի Եղիազարյան
Մանե Մադոյան

Երեւանի կինոյի եւ թատրոնի պետական ինստիտուտի (ԵԿԹՊԻ) ուսանողները լուծարքային առաջին շրջանի համար 1500, իսկ երկրորդի համար 3000 դրամ են վճարում հաշվապահությունում եւ ստանում վճարման ստացական: Դրա առկայության դեպքում է միայն դասախոսը թույլ տալիս ուսանողին վերահանձնել ստուգարքը կամ քննությունը:

Տարիներ շարունակ այս «կարգին» հնազանդվող ուսանողներից ոչ մեկը չգիտի, թե երբ է ինստիտուտը սկսել դա կիրառել: Այդ մասին չի հիշում նույնիսկ ինստիտուտի գլխավոր հաշվապահ Սեդա Գասպարյանը. «Ես երկար տարիներ աշխատում եմ այստեղ, եւ իմ աշխատելու առաջին իսկ օրից այս կարգը գործում է»,-ասում է տիկին Սեդան: Վճարման այս կարգի կիրառման վաղեմությունը հաստատեց նաեւ ԵԿԹՊԻ-ի դեկան Նարինե Սարգսյանը: Նա տեղեկացրեց, որ թե՛ վճարման կարգը, թե՛ գումարի չափը որոշվել եւ հաստատվել է ռեկտորատի նիստում: «Ես ընդամենը մեկ տարի է, ինչ ստանձնել եմ դեկանի պաշտոնը,- ասաց Ն. Սարգսյանը,-սա վաղուց ընդունված որոշում է եւ գործել է նաեւ ինձ նախորդած դեկանների պաշտոնավարման ընթացքում»: Գլխավոր հաշվապահի խոսքերով' թեպետ կարգը վաղուց է գործում, բայց միայն վերջերս է այդ որոշումը փաստաթղթով հաստատել ներկայիս դեկանը: «Մինչ այդ երեխաները փողը մուծում էին,-բացատրում է Ս. Գասպարյանը,-բայց որոշումը թղթով չկար: Ես դիմեցի դեկանին, եւ նա ստորագրեց հրաման, որով իրավունք ենք ստանում ուսանողներից գանձել վերոհիշյալ գումարը»: Դեկան Ն. Սարգսյանը նշեց, որ հրամանը հիմնավորված է ուսանողների հեռացման եւ վերականգնման մասին Կրթության եւ գիտության նախարարության (ԿԳՆ) կողմից հաստատված կանոնագրով: Նրա խոսքերով' ըստ կանոնագրի ուսանողները քննություն կամ ստուգարք վերահանձնելու համար պետք է որոշակի գումար վճարեն, իսկ գումարի չափը սահմանվում է ներքին կանոնակարգով: «Սա ոչ թե նախարարության կողմից վերահսկվող գործընթաց է,-նշեց դեկանը,-այլ նախարարությունը մեզ տալիս է այդ հնարավորությունը»:

Կրթության եւ գիտության նախարարությունում հայտարարեցին, որ ԵԿԹՊԻ-ում իրականացվող գանձումը պարզապես ապօրինի է. «Բուհը ոչ մի իրավական հիմք չունի անհարգելի բացակայություններ ունեցող կամ լուծարքային շրջանում հայտնված ուսանողներից գումար գանձել»,-ասաց մասնագիտական կրթության վարչության պետ Ռուբեն Գասպարյանը: Նա տեղեկացրեց, որ չնայած ԿԳՆ-ն հնարավորություն է տալիս բուհերին իրականացնել իրենց արտաբյուջեն ապահովող ձեռնարկատիրական գործունեություն, սակայն այդ կանոնակարգում չկան վերոհիշյալ գանձումներին իրավական հիմք տվող կետեր: «Ես այդ մասին տեղեկանալուց անմիջապես հետո զանգահարել եմ բուհի պրոռեկտորին,-ասաց Ռ. Գասպարյանը,-հրահանգ է տրված, որ ռեկտորատը նոր որոշում կայացնի եւ այդ ներքին կանոնակարգը հանի: Նախարարությունը այս ամենը խստիվ դատապարտում է»: Նա նշեց, որ բուհը պարտավորվել է պաշտոնապես ԿԳՆ-ին տեղեկացնել կանոնակարգի դադարեցման մասին:

«Եթե անձը իրավահարաբերության մեջ է մտնում որեւէ սուբյեկտի կամ կազմակերպության հետ,-ասում է իրավաբան Վարուժան Անտոնյանը, որին դիմել էինք խորհրդատվության կարգով,-վերջինս պարտավոր է նախօրոք տեղեկացնել իրենց համագործակցության պայմանների եւ հետեւանքների մասին: Տվյալ դեպքում բուհը ոչ միայն պիտի ուսանողներին նախօրոք ծանոթացներ կանոնակարգին, այլեւ պարտավորվեր բոլոր հետագա փոփոխությունների դեպքում տեղեկացնել դրանց մասին: Իրավական տեսանկյունից՝ հակառակ դեպքում սա ուղղակի մարդու իրավունքների ոտնահարում է»:

Թե՛ ինստիտուտի դեկանը, թե՛ գլխավոր հաշվապահը հավաստիացնում էին, որ ուսանողները նախապես ծանոթանում են կանոնակարգին: Ըստ նրանց' ինստիտուտի երկրորդ հարկի ցուցատախտակի վրա փակցվում է դեկանի՝ վճարման կարգը հաստատող հրամանի պատճեն (իսկ մինչ այդ ուսանողները այդ մասին կարող էին տեղեկանալ նույն տեղում փակցված որոշման միջոցով): Մեր' այնտեղ գտնվելու պահին ցուցատախտակի վրա վերոհիշյալ կանոնակարգի մասին հիշեցնող ոչ մի փաստաթուղթ չկար: Ուսանողները պնդում էին, որ նման հայտարարություն հայտնվում է միայն քննաշրջանի ընթացքում: Դրան կցվում են նաեւ այն ուսանողների անունները, ովքեր պարտավոր են վճարումներ կատարել: Ուսանողներն ասում են, որ կանոնակարգի մասին իմացել են կա՛մ ավագ ընկերներից, կա՛մ էլ սեփական փորձից:

ԵԹԿՊԻ-ի ուսանողները ոչ մի քայլ չեն ձեռնարկել այս կանոնակարգի դեմ: Ինստիտուտի ուսխորհրդի փոխնախագահ Նորայր Նազարյանը հավաստիացրեց, որ ոչ մի ուսանող իրեն այդ հարցով չի դիմել: Նրա խոսքերով' ինստիտուտում կանոնակարգը վաղուց արդեն «հաճելի» ավանդույթ է դարձել:

Սեդա Գասպարյանը տեղեկացրեց, որ նախորդ ուսումնական տարում բուհը լուծարքային գումարներից ստացել է 1.022.500 դրամ եկամուտ:

Ինստիտուտի գլխավոր հաշվապահը նշեց, որ այդ գումարները ծախսվում են բուհի ընդհանուր կարիքները հոգալու համար: