Իզմիրլյան մանկատունը հրաժարվել է բարեգործից. «Ձեր բարեգործությունն ինձ պետք չէ»
«Մարի Իզմիրլյանի անվան մանկատուն» ՊՈԱԿ-ի տնօրեն Լիլիթ Հակոբյանը թվարկում է մանկատան հիմնական բարերարներին, նաեւ՝ առիթից առիթ այցելողներին, բացի մեկից՝ «Յուլիայի սկյուռիկներ» բարեգործական հիմնադրամից: Հիմնադրամը 2011թ.-ից ատամնաբուժական ծառայություն է մատուցել մանկատան սաներին, սակայն արդեն 8 ամիս է, ինչ մանկատան բուժական հատվածում գտնվող ատամնաբուժարանի դուռը փակ է: 2017թ.-ի նոյեմբերից մանկատան տնօրենի պարտավորությունները ժամանակավորապես ստանձնած Լիլիթ Հակոբյանը դադարեցրել է ատամնաբուժարանի գործունեությունը:
Հետաքրքիր էր, թե ինչու են Իզմիրլյան բարեգործական հիմնադրամի միջոցներով ստեղծված մանկատանը հրաժարվել բարեգործից: «Երբ ես եկա, նրանք պայմանագիր չունեին կնքված եւ աշխատում էին այստեղ: Գործիքների ախտահանումը նորմալ չէր արվում, տարածքը չի համապատասխանում պահանջված նորմերին, տարածքի լիցենզիա չունեն: Ես ուզում եմ բոլորն օրենքի տառով լինի եւ հենց սկզբից պահանջ եմ դրել, որ ամեն ինչ պետք է օրենքի պահանջին համապատասխանեցվի»,- պատասխանեց Լ. Հակոբյանը:
Բարեգործական ատամնաբուժարանը մանկատանը սկսել է գործել 2013թ.-ից՝ մանկատան նախկին տնօրեն Հասմիկ Մկրտչյանի հրավերով: «Մարի Իզմիրլյանի անվան մանկատուն» ՊՈԱԿ-ի տնօրինությունը շատ մեծ խնդրանքով դիմում է «Fundacja Wiewiorki Julii»-ի ղեկավարությանը մանկատան բուժկետի սենյակներից ամենահարմարավետը՝ հնարավորինս վերանորոգել ատամնաբուժական կետ ստեղծելու համար, որը կծառայի մանկատան սաներին»,- սա մեջբերում է նախկին տնօրենի 2013 թ. փետրվարի 28-ի գրությունից: «Յուլիայի սկյուռիկներ» ԲՀ-ի հիմնադիր Ջուլիետտա Կիվորկովան մանկատան բուժկետի սենյակներից ամենահարմարը վերանորոգել է եւ վերածել ատամնաբուժական կաբինետի, որից հետո մանկատան սաներին այդտեղ են ընդունել։
Լեհահայ Ջ. Կիվորկովան ասում է, որ առաջին անգամ մանկատուն այցելել է 2011թ.-ին եւ նկատել երեխաների բերանի խոռոչի աննկարագրելի վատ հիգիենան։ Լեհաստանում իրեն պատկանող «Էլեկտորալնա» ատամնաբուժական կլինիկայի ատամնաբույժների խմբով, սարքավորումներով եւ դեղորայքով վերադարձել է Հայաստան՝ երեխաներին ատամնաբուժական օգնություն ցուցաբերելու համար։ Ջ. Կիվորկովան Լեհաստանում երկու ատամնաբուժական կլինիկա ունի:
«Սկզբնական շրջանում, քանի որ մանկատանը չկարողացան ստեղծել համապատասխան աշխատանքային պայմաններ, մեզ աջակցեց «Արաբկիր» բժշկական կենտրոնի տնօրեն Արա Բաբլոյանը՝ երկու սենյակ տրամադրեց, որը կահավորեցինք եւ վերածեցինք կլինիկայի: Ես միկրոավտոբուս վարձեցի, որը մանկատնից երեխաներին տեղափոխում էր այնտեղ, եւ Լեհաստանից ժամանած մասնագետները կատարում էին անհրաժեշտ ատամնաբուժական միջամտություն»,- պատմեց Ջ. Կիվորկովան։
Դրանից հետո երեք ամիսը մեկ անգամ, 10-14 օրով լեհ բժիշկները 4-6 հոգանոց խմբով ժամանել են Հայաստան եւ հայ կամավորների օգնությամբ օրական 16-20 երեխա են բուժել։ «Արաբկիր» ԲԿ-ում սենյակները նրանց ժամանակավոր էին տրամադրել եւ պետք է տեղափոխվեին: «Հաշվի առնելով, որ բժիշկ Ջուլիետտա Կիվորկովան իր բժիշկների հետ միասին տարիների ընթացքում մեր մանկատան սաներին ցուցաբերել է ատամնաբուժական օգնություն եւ պարգեւել առողջ ատամներ՝ ակնկալում ենք, որ այդ օգնությունը շարունակական կլինի»,- գրում է նախկին տնօրենը եւ առաջարկում մանկատանը ատամնաբուժական կաբինետ հիմնել:
Հիմնադրամը գրանցվում է Հայաստանում, բժիշկ կամավորներից Հովհաննես Աբրահամյանը նշանակվում է հիմնադրամի գործադիր տնօրեն: Մոտ 40 տարվա փորձառություն ունեցող բժշկուհին այստեղ վերապատրաստել է կամավոր աշխատանքում ներգրավված 10 բժիշկներին, եւ 2013թ.-ից սկսած նրանք շաբաթ օրերին ծառայություններ են մատուցել մանկատան սաներին։ Ջ. Կիվորկովան նշում է, որ երեք ամիսը մեկ անգամ, Լեհաստանից 4 բժիշկներ էին ժամանում Հայաստան՝ մանկատան ատամնաբուժական կաբինետում հայ գործընկերների հետ աշխատելու:
«Հպարտ եմ, որ Լեհաստանում կան բազմաթիվ նման մարդիկ, ովքեր իրենց անձնական կարիերայից եւ գործնական հաջողություններից դուրս, կարեւորում են նաեւ այլոց կյանքը»,- բժիշկ Կիվորկովայի բարեգործական գործունեության մասին ասել է ՀՀ-ում Լեհաստանի արտակարգ եւ լիազոր դեսպան Եժի Մարեկ Նովակովսկու տիկինը` Յադվիգա Նովակովսկան: Վերջինիս եւ «Զինվորական բժիշկների հայկական ասոցիացիա» ՀԿ-ի նախագահ Ռուզաննա Խաչատրյանի նվիրատվության շնորհիվ մանկատան ատամնաբուժական կաբինետը համալրվել է իտալական արդիական ռենտգեն սարքավորումով (MYRAY Zen-x, MYRAY RXDC):
Քանի որ «Մարի Իզմիրլյանի անվան մանկատուն» ՊՈԱԿ-ը 2013թ.-ից հատուկ խնամքի (ֆուկցիոնալ եւ ֆիզիկական արատներ ունեցող) երեխաների մանկատուն է, որոնց ատամների բուժումը բավականին դժվար է, «Յուլիայի սկյուռիկներ» հիմնադրամը 2017թ.-ին ներմուծել է ատամնաբուժական մինտուրբինային համասարք եւ ատամնաքարերը մաքրելու սարք: Նվիրատվության պայմանագրով դրանք հանձնվել են «Մուրացան» հիվանդանոցին՝ մանկատան ոչ լիարժեք բուժառուներին եւ ընդհանրապես անկանխատեսելի բուժառուներին ընդհանուր անզգայացումով այնտեղ բուժելու համար։
Հ. Աբրահամյանն ասում է, որ երբ պայմանագիր չունենալը պատճառաբանելով՝ Լ. Հակոբյանը 2017թ. նոյեմբերին պահանջել է հեռանալ մանկատնից, իրենք առաջարկել են պայմանագիր կնքել: Սակայն ներկայացրել են մի պայմանագիր, որտեղ պատավորություններ էին սահմանված միայն իրենց համար, իսկ տնօրինությունը ոչ մի պարտավորություն չէր ստանձնում:
«Մեր առաջարկներով լրացրինք պայմանագիրը եւ ներկայացրինք տնօրենին, առաջարկներից մեկն էլ վերաբերում էր ատամնաբուժական կաբինետում տեսախցիկի պարտադիր առկայությանը: Սակայն Լ. Հակոբյանը չհամաձայնեց տեսախցիկն ամրագրել պայմանագրով: Մենք գործ ունենք ուղեղի կաթվածով հիվանդ երեխաների հետ, եւ շատ մեծ է ռիսկը: Տեսախցիկը մեզ կարող էր ապահովագրել ամեն տեսակ մեղադրանքներից»,- նշում է Հովհաննես Աբրահամյանը: Վերջինիս ասելով՝ Լիլիթ Հակոբյանը բավականին ժամանակ ձգձգելուց հետո ի վերջո կտրուկ հրաժարվել է պայմանագիրը վավերացնել:
Հ. Աբրահամյանն ասում է, որ իրենց բացակայության ժամանակ Լ. Հակոբյանի հրավիրած անձը փորձանմուշ է վերցրել կաբինետից: Իրենց հրամցրել են անստորագիր մի թուղթ, ըստ որի՝ կաբինետում սանիտարահիգիենիկ նորմերը չեն պահպանվում: Երբ պահանջել են սահմանված նորմերով ստուգում իրականացնել՝ Լ. Հակոբյանը պատասխանել է. «Մանկատունն ատամնաբույժ ունի, ձեր բարեգործությունն ինձ պետք չէ, ազատեք տարածքը»։
«Հաջորդ այցիս արդեն բուժանձնակազմի հագուստը թափված էր գետնին, տեսախցիկը պոկել էին, դրել սեղանին»,- պատմում է հիմնադրամի գործադիր տնօրենը: Հ. Աբրահամյանը որոշել է չենթարկվել տնօրենի կամայականությանը, որովհետեւ տարածքը վերանորոգվել եւ կահավորվել է Ջ. Կիվորկովայի միջոցներով: Կաբինետը մի անգամ էլ վնասվել է 2013թ.-ի մայիսի 5-ին մանկատանը ծագած հրդեհի պատճառով, որից հետո կրկին վերանորոգել են եւ նոր կաբինետ կահավորել՝ այս անգամ արդեն երկու աթոռով։ Հիմնադրամը 7 տարի ատամնաբուժական ծառայություն է մատուցել մանկատան սաներին, եւ նպատակ ունեն շարունակելու իրենց գործունեությունը:
Անցնող 8 ամիսներին բողոքներ են ներկայացրել աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարություն, որի ենթակայությամբ է գործում Իզմիրլյան մանկատունը: Այստեղ նրանց ընդունել է աշխատակազմի ղեկավար Արտակ Գրիգորյանը: Հանդիպել են սփյուռքի նախկին նախարար Հրանուշ Հակոբյանին, դիմել են Վերահսկիչ պալատ եւ այլն: «Բոլորը դրական պատասխան են տվել, խոստացել են աջակցել, բայց մինչ օրս ատամնաբուժարանի գործունեությունը փաստացի վերականգնված չէ»,- ասում է Հ. Աբրահամյանը։
«Ներսում 15 000 եվրոյի նյութեր են փչանում, բայց ատամնաբուժարանի դուռը շարունակում է փակ մնալ: Մանկատան բոլոր սաները (ներկայումս 108 երեխա ունի մանկատունը) ունեն առողջական լուրջ խնդիրներ եւ բերանի լիարժեք խնամքը նրանց առանձնահատուկ անհրաժեշտ է: Մենք դա երեխաների համար ենք անում, ոչ թե տնօրենի»,- ասում է Ջ. Կիվորկովան։
Իշխանափոխությունից հետո «Յուլիայի սկյուռիկներ» հիմնադրամը կրկին դիմումներ է ուղարկել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին, սփյուռքի նախարար Մխիթար Հայրապետյանին, աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարար Մանե Թանդիլյանին: Վերջինիս ուղղված գրությունից հետո նրանց ընդունել է նախարարության Ընտանիքի, կանանց, երեխաների հիմնահարցերի վարչության պետ Գեղանուշ Գյունաշյանը: Վերջինիս ասելով՝ կողմերի հետ քննարկել են ատամնաբուժարանի գործունեության հետ կապված կազմակերպաիրավական հարցերը:
Քննարկումը խաղաղ մթնոլորտում չի ընթացել, Լ. Հակոբյանը հիմնադրամին մեղադրել է մանկատանը «լեւի երեխաներ» ընդունելու համար: «Մենք պատասխանեցինք, որ նրա ասած «լեւի երեխաները» հայրենիքի սահմանների պաշտպանության ժամանակ վիրավորված արցախցի 1-ին եւ 2-րդ կարգի հաշմանդամություն ունեցող զինվորականների երեխաներն են, որոնց Ջ. Կիվորկովայի առաջարկով անվճար ատամնաբուժական ծառայություն ենք մատուցել»,- տեղեկացրեց Հ. Աբրահամյանը: Ավելացրեց, որ իրենց պահանջը նախարարությունից եղել է՝ առողջ աշխատանքային միջավայր ապահովելը, իսկ ինքը հանձն է առել լուծել տարածքի լիցենզիայի հարցը:
«Մենք համաձայնության ենք եկել, որ միասին աշխատելու ենք մինչեւ մի որոշման գանք: Եկել ենք եզրակացության, որ պետք է վերացնեն թերությունները»,- մեզ հետ զրույցի ժամանակ հայտնեց տնօրենի ժ/պ Լ. Հակոբյանը: Քննարկման ժամանակ նա դարձյալ պնդել է, որ 8 քմ սենյակում ատամնաբուժական կաբինետ չեն կարող ստեղծել: Սահմանված չափորոշիչներով, գործիքների ախտահանման համար առանձին սենյակ պետք է լինի, բժշկական հանդերձանքի համար՝ առանձին, իսկ ինքը տարածք չունի:
Մանկատանը հիմա վերանորոգում է ընթանում: Տնօրենի ասելով՝ նախկին մանկապարտեզի շենքը հարմարեցվում է մանկատան պահանջներին՝ շարժունակության սահմանափակումներ ունեցող երեխաների տեղափոխումը կազմակերպելու համար թեքահարթակ են կառուցել, վերելակ են տեղադրել: Նա, եթե շարունակում է պնդել, որ ատամնաբուժարանը սահմանված նորմերին չի համապատասխանում եւ այդ պատճառով է դադարեցրել գործունեությունը, այս ընթացքում կարող էր լուծումներ գտնել համապատասխանեցնելու համար: Եթե բուժական մասում հնարավոր չէ դա անել, կարող է իր զբաղեցրած 3 սենյակներից զիջել ատամնաբուժարանին: Տնօրենի համար նպատակ պետք է լինի մանկատան սաների բոլոր պահանջների բավարարումը: Այնինչ, ավելի քան 8 ամիս պատճառներ է հորինել ատամնաբուժարանի փակելը հիմնավորելու համար:
Ջ. Կիվորկովան ստեղծել է ատամնաբուժարանը, կահավորել բարձրակարգ սարքավորումներով, այդ թվում նաեւ լավագույն ախտահանող սարքով, վերապատրաստել է բուժանձնակազմին, երեխաներին ապահովել է հիգիենայի պարագաներով եւ որակյալ բուժսպասարկումով: Մնացածը՝ փաստաթղթային թերությունները վերացնելը կամ համապատասխանեցնելը, տնօրենի խնդիրը պետք է լինի: Տնօրեն նշանակում են կազմակերպաիրավական հարցերին լուծում տալու համար:
Այդպիսի հաստատությունները պետք է տնօրինեն սակավապետ անձինք, որոնց դավանանքը կույրին, անկյալին, տկարին ծառայելն է: Երբ նախարարությունները կմտածեն հատուկ հաստատություններում զեխությունները կրճատելու մասին՝ «շեֆի» մտածողությամբ մարդկանց տնօրեն դառնալու գայթակղությունն էլ կվերանա: Մանկատներում ու ծերանոցներում կհայտնվեն մարդիկ, որոնց հավատամքը Աստծուն ծառայելը կլինի, ոչ թե աշխատասենյակներ, սպասարկող ավտոմեքենա, քարտուղարուհի եւ այլ ճոխություններով իրենց շրջապատելը:
Մեկնաբանություններ (18)
Մեկնաբանել