Հացիկի դպրոցի տնօրենը մեղադրյալ է՝ աշխատակիցների բողոքի հիման վրա
Արմավիրի մարզի Հացիկ գյուղի միջնակարգ դպրոցի հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի Գայանե Վարդանյանը, նույն դպրոցի խոհարար Նելլի Մնացականյանը և դպրոցում փաստացի որպես պահակ աշխատող Բաղդասար Հակոբյանը դեռևս այս տարվա հուլիսի 3-ին Արմավիրի մարզպետին դիմում-բողոք են ներկայացրել՝ ընդդեմ տնօրեն Տաթևիկ Մկրտչյանի: Դրա հիման վրա նախապատրաստվել են նյութեր և 24.07.2018թ. հարուցվել է քրեական գործ՝ քրեական օրենսգրքի 308-րդ հոդվածի 1-ին (պաշտոնական լիազորությունները չարաշահելը շորթմամբ կաշառք ստանալը), 311-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետով (շորթմամբ կաշառք ստանալը) նախատեսված հանցագործությունների հատկանիշներով:
Գայանե Վարդանյանի լրացուցիչ դիմումի հիման վրա հուլիսի 30-ին հարուցվել է ևս մեկ քրեական գործ՝ քրեական օրենսգրքի 179-րդ հոդվածի 1-ին մասի հատկանիշներով (յուրացնելը կամ վատնելը): Երկու քրեական գործերը միացվել են և քննվում են մեկ վարույթում: Վերջին քրեական գործը վերաբերում է նրան, որ ըստ ոստիկանության ձեռք բերած տվյալների, Տ. Մկրտչյանը ներառական կրթության ոլորտի աշակերտներից Հ. Հ-ին հատկացված սննդի փաթեթների գումարը՝ 121.240 դրամը, 2017-2018թթ. ընթացքում յուրացրել է:
Գայանե Վարդանյանը Արմավիրի մարզի Հացիկ գյուղի միջնակարգ դպրոցում հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի է աշխատում արդեն 27 տարի: Նրա խոսքերով՝ իրենց դպրոցում տարիներ շարունակ տնօրենների կողմից պաշտոնի չարաշահում է եղել: Սկզբում այդ պաշտոնը զբաղեցրել է ներկայիս տնօրենի հայրը՝ Համլետ Մկրտչյանը, սակայն, ըստ Գայանե Վարդանյանի, «ժառանգաբար գահը փոխանցվել է դստերը», և ոճը մնացել է նույնը: Ուսուցչուհու խոսքերով, ամեն ինչ հնարավոր է հանդուրժել, սակայն երբ տարիների վաստակ ունեցող ուսուցչին տնօրենը փորձում է իր պաշտոնը չարաշահելով ոտնահարել, այլևս չի կարող լռել:
Գայանե Վարդանյանն ասում է, որ Տաթևիկ Մկրտչյանը մանկավարժական խորհրդի նիստերի ժամանակ բազմիցս ձեռքը խփել է սեղանին և բարձրաձայնել, որ այստեղ ուսուցիչ չկա: «Ես դա չկարողացա կուլ տալ: Ճնշումը թե´ աշակերտների վրա, թե´ կոլեկտիվում, ահավոր է: Երբ այդ ամենը ծանր ու թեթև արեցի տարիների խորքից, հասկացա, որ պետք է իր նմանները պատժվեն օրենքի առաջ»,- հայտարարեց Գ. Վարդանյանը:
Ուսուցչուհին ասում է, որ երբևիցե չի ձգտել որևէ պաշտոնի, այդ թվում՝ դպրոցի տնօրենի, թեև առաջարկներ ստացել է: Գայանե Վարդանյանի խոսքով՝ Հացիկի դպրոցում դժգոհությունները մի քանի ամիս է, ինչ գլուխ են բարձրացրել: Ինքը և դպրոցի այլ աշխատակիցներ այդ մասին գրավոր տեղեկացրել են, թե Արմավիրի նախկին մարզպետ Գագիկ Միրիջանյանին, թե ԿԳ նախարար Արայիկ Հարությունյանին: Հանդիպել է ԿԳՆ փոխնախարար Լուսինե Առաքելյանին: Գրություններ է ուղարկել Ազգային ժողով և վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին: Ոչ մի պաշտոնյա չի բարեհաճել գալ դպրոց և տեղում տեսնել, թե ինչ է կատարվում, խոսել մանկավարժների հետ և լուծումներ առաջարկել:
Օրեր առաջ Հացիկի դպրոցի մասին հրապարակումով է հանդես եկել կրթության ոլորտի փորձագետ Անահիտ Բախշյանը: Դրանից հետո միայն մարզպետարանի հանրակրթության վարչության պետ Սոնյա Բուդաղյանը հոկտեմբերի 23-ին մարզպետարանի այլ աշխատակիցների հետ եկել է դպրոց և իրականացրել փաստաթղթային ստուգում: «Քանի որ ես դիմումատուն եմ, ինձ համար անհասկանալի է, թե ինչու մասնակից չեմ դառնում նաև ես: Առաջին օրը տիկին Բուդաղյանն ինձ տեսավ և ասաց, որ այսօրվանից ստուգումները սկսվում են, և այդ խնդրին մեկընդմիշտ վերջակետ կդնեն: Ասաց, որ մի քանի օր կլինեն մեր դպրոցում: Չի ասվել, որ ստուգումները մարզպետարանում են շարունակվելու: Ասաց, որ պարբերաբար կզրուցեն ինձ հետ, այդքանը»,- ասում է Գայանե Վարդանյանը:
Նա կասկածներ ունի ոչ այնքան քննությունը ճիշտ չկատարելու հարցում, քանի որ այդ ստուգումներից հետո հնարավորություն կա այլ ստուգումներ իրականացնելու: Ուսուցչուհին ասում է, որ պարզ չէ, թե ինչու է մոտ 3 ամիս մարզպետարանը հապաղել: Գայանե Վարդանյանը նշում է, որ ամառային արձակուրդի օրերին աշխատակազմի 90 %-ը տնօրենի հրամանով աշխատել է գիշեր ու ցերեկ: «Ես չգիտեմ, թե ինչ էին անում: Թուղթ էին գրում, թուղթ էին ջնջում, գիշերով տաքսիներով թուղթ էին տանում: Սրանք բոլորը փաստեր են ու կարող է վկայել և պահակը, և հարակից տների բնակիչները»,- ասում է Գ. Վարդանյանը:
Ուսուցչուհին ասաց, որ 2016-2017թթ., երբ Տաթևիկ Մկրտչյանը նշանակվել է տնօրեն, նա աշխատակազմին ասել է, որ բյուջեում գումար չկա և չի կարող վարձատրել մեթոդմիավորման, գրավոր աշխատանքների, դասղեկության, կաբինետի համար: Գ. Վարդանյանն ասում է, որ ըմբռնումով մոտեցողներից մեկն էլ ինքն է եղել, սակայն վերջում պարզվել է, որ այն ժամանակահատվածում, երբ իրենք աղքատիկ աշխատավարձով ապրում էին, տնօրենն իր հորը դարձրել է իր օգնականը, և բյուջեից երկուսով մոտ 6 մլն դրամի չափով գումար են ստացել: Սա այն դեպքում, երբ տնօրենի օգնականի հաստիք գոյություն չունի: Ուսուցչուհու ասելով՝ այդ ժամանակահատվածում ամսական միայն 300 հազար դրամ աշխատավարձ է ստացել: Տնօրենի հայրը աշխատել է մոտ 1,5 տարի, այս տարի արդեն չի աշխատել:
Գ. Վարդանյանն ասաց, որ ընտանիքից 8-10 անդամ աշխատում են դպրոցում, այդ թվում՝ բարեկամները: Դպրոցում են աշխատում տնօրենի մայրը, քույրը, մորաքրոջ, քեռու հարսները, մի ժամանակ նաև քրոջ աղջիկն է աշխատել: Գայանե Վարդանյանն ասում է, որ թեև անցել են ընդհանուր կրթության, սակայն անհասկանալիորեն դպրոցում աշխատում են ներառականի 8 ուսուցիչներ:
«250-260 աշակերտական կազմ ունեցող դպրոցում ներառել է 43 աշակերտ, որպես ներառականի կարիք ունեցող: Սա ուղղակի զավեշտ է: Թիվն ուռճացված էր: Բա ու՞ր են հիմա այդ ներառականի երեխաները: Այդ բոլորն արվել են փողերը լվանալու համար: Այս դպրոցում նման 3-4 աշակերտ էլ չկա: Հիշում եմ, երբ նախնական փուլում դասարաններով ընկած աշակերտ էին գրում, մի օր հարցրի նախկին ուսմասվարին, թե ինչու է ինքն անձամբ անում, երբ ուսուցիչները կարող էին անել: Պատասխանեց, թե ցանկանում է որպեսզի մեզ մոտ էլ ներառական կրթություն լինի: Նոր եմ հասկանում նրա արտահայտության իմաստը, ուտելու փող էր պետք, և դա շատ լավ միջոց էր»,-ասում է Գայանե Վարդանյանը:
Տնօրենի դեմ դիմում է գրել նաև դպրոցի խոհարար Նելլի Մնացականյանը: Նա էլ պատմեց, որ իր ձեռքից տնօրենը 2016թ.-ին խաբելով 1000 դոլար է վերցրել, որպեսզի շարունակի դպրոցում աշխատել որպես ներառականի խոհարար:
«Այդ գործն ինձ շատ էր անհրաժեշտ: Ստիպված վարկ եմ վերցրել, տվել եմ այդ 1000 դոլարը, որպեսզի գործից չհեռացնեն, քանի որ ուսանող ունեի, կոմունալ վճարները դրանով էի փակում: Գյուղացի ենք, ամբողջ ձմեռ նստում ենք, ամառը գալիս է՝ նոր ենք հողագործությամբ զբաղվում»,- ասում է խոհարարը: Տիկին Նելլին մինչ այդ էլ աշխատել է դպրոցում որպես խոհարար: Այն ժամանակ վարձատրությունը եղել է սննդամթերքով: Իսկ, երբ ներառական ուսուցում եղավ դպրոցում, աշխատել է ներառականի խոհարար, այնտեղից ստացել է 54,000 դրամ աշխատավարձ:
«Երևի տնօրենն օգտվեց իմ բարի և խոնարհ բնավորությունից, տեսավ, որ ինչ-որ ձևով հնարավոր է դրա համար էլ գումար կորզել, կանչեց կաբինետ և ասաց, որ ներառականի ուսուցիչները ստանում են 70-80 հազար դրամ աշխատավարձ, իրենք էլ են դրա համար գումարներ տվել, դու էլ ստանում ես 54,000 դրամ, մարզպետարանի կրթության վարչության պետը դրա համար 1000 դոլար է ուզում: Ժամանակ եմ խնդրել, որ գումարը գտնեմ, քանի որ հողից բացի այլ եկամուտ չունեմ»,- ասում է Ն. Մնացականյանը:
Խոհարարը պատմեց, որ գումարը տալուց հետո վիրավորված է եղել, քանի որ խիստ անհրաժեշտ աշխատանքը չկորցնելու համար վարկի տակ է ընկել: Նելլի Մնացականյանի ասելով՝ համբերության բաժակը լցվել է, երբ համագյուղացիներից ասել են, թե տնօրենն ինչպես է «հարիֆացրել, 1000 դոլար վերցրել»:
«Ինքնասիրությունս ավելի վիրավորվեց: Մտա իր սենյակ, ասացի՝ ինչու ես ինձ խաբել, թե՞ վարչության պետն է ուզել: Խնդրել եմ, որ իմ ներկայությամբ զանգի վարչության պետին, բարձրախոսը միացնի, որ հանգիստ լինեմ՝ տնօրենն ինձ չի խաբել: Տնօրենն ասաց, թե նման բան չի կարող անել ու ինձնից չէր սպասում, որ նման բան կարող էի անել: Ասեց՝ ամիս-ամիս դոլարը դրամի վերածած ինձ հետ կտա գումարը, բայց պիտի ես դիմում գրեմ, դուրս գամ դպրոցից»,-պատմում է Նելլի Մնացականյանը: Խոհարարն ասաց՝ միշտ սպասել է, որ դպրոցում մեկը բողոքի անարդարության դեմ և ինքը միանա: Նման առիթ եղավ և առանց վարանելու ու վախենալու բարձրաձայնել է տնօրենի արարքները:
Դիմումին միացած Բաղդասար Հակոբյանն էլ ասաց, որ 40 տարուց ավելի դպրոցում պահակ է աշխատել: Թեև այսօր կինն է ձևակերպված, որպես պահակ, սակայն, պարտականությունները շարունակում է ինքը կատարել: Դպրոցը գտնվում է Բաղդասար Հակոբյանի ուղիղ տան դիմաց, և այդ առումով աշխատանքը ձեռք է տալիս և´ իրեն, և´ դպրոցի տնօրինությանը: Նա պատմեց, որ նախկինում էլ ձևակերպված է եղել քենին, սակայն ինքն է աշխատել: Բաղդասար Հակոբյանը պատմեց, որ տնօրենը 6 ամիս իրեն 4000 դրամով է աշխատացրել: Բաղդասարը ուրիշների անունով է գրանցված եղել, քանի որ կենսաթոշակառու է եղել: Ընթացքում այլ գումարներ էլ են պահվել, ինչին ընդդիմացել է, և անմիջապես տնօրենը վճարել է:
Այս տարի մարտ ամսին տեղեկացել է, որ դպրոցի նախկին կաթսայատունը քանդում են: Մոտեցել է և պարզել, որ տնօրենն այն վաճառել է: Գնորդները մեծ տեխնիկա են բերել բակ և քանդել շենքի տանիքը, որպեսզի համակարգը դուրս հանեն: Բ. Հակոբյանն ասաց, որ ինքն այդ մասին չի իմացել, հետո տնօրենը հաստատել է վաճառքի փաստը: Մինչ համակարգի ապամոնտաժումը, պահակը նույն տարածքում նկատել է տնօրեն Տաթևիկ Մկրտչյանի եղբորը: Վերջինս Բաղդասար Հակոբյանին ասել է, որ ցանկանում են կաթսաները վաճառել և բարելավվել եղած ջեռուցման համակարգը: «Թե տնօրենի եղբայրն ով էր, որ կաթսայատուն վաճառեր՝ չգիտեմ: Երևի այդ գումարը դպրոցի բյուջե չի էլ մտել»,- ասում է Բ. Հակոբյանը:
«Հետք»-ի դպրոցում գտնվելու լուրն անմիջապես տարածվեց, և մի քանի ծնող ցանկացան ևս դժգոհել տնօրենից: Նրանցից Տաթևիկ Ենգոյանն էլ պատմեց, որ դպրոցում ներառական կրթություն ստացող երեխաների սնունդի համար ամեն ամիս գումար է հավաքվել: Չափը մեծ չի եղել՝ 1000 դրամ: Իր աղջիկը ևս ներառական դասարանում է սովորել և ուսուցչուհին, ով տնօրենի քույրն է, ասել է, որ գումարը սնունդի համար է: Երբ վրդովված բարձրացել է տնօրենի մոտ, վերջինս ասել է, թե մաքրության միջոցների համար են գումար հավաքում, ու բոլորը պարտավոր են այդ գումարը տալ: Ինքը հրաժարվել է գումար տալ, ինչից հետո սկսել են այլ աչքով նայել իր երեխային, և հարաբերությունները լարվել են: Սակայն, այսօր էլ չի պատրաստվում գումար վճարել դպրոցին, քանի որ ոչ զուգարանի թուղթ են տեսել, ոչ օճառ, ոչ էլ այլ պարագաներ: Տաթևիկ Ենգոյանն ասաց, որ դպրոցում ամեն առիթով գումար է հավաքվում, ինչին ինքը դեմ է և չի մասնակցում:
Փորձեցինք պարզաբանում ստանալ նաև տնօրեն Տաթևիկ Մկրտչյանից: Նա հրաժարվեց, ասաց, որ բոլոր հարցերին կպատասխանի իր փաստաբան Արամ Թամրազյանը: Վերջինս «Հետք»-ին պարզաբանեց, որ տնօրենին մեղադրանք է առաջադրվել միայն կաշառք ստանալու դրվագով, ինչն ակնհայտ անհիմն մեղադրանք է: Փաստաբանի խոսքերով, մեղադրանքն ապօրինի է, քանի որ հիմնված է մեկ անձի՝ խոհարարի ցուցմունքի հիման վրա: Ցուցմունքում վերջինս նշել է, որ այդ գումարը պետք է տրվեր մարզպետարանի կրթության վարչության պետին:
«Եթե հաստատված համարենք խոհարարի ասածները, նույնիսկ այդ դեպքում տնօրենի արարքը չի կարող դիտվել կոնկրետ կաշառք: Բացի այդ, կաշառք տվողը ևս ենթակա է քրեական պատասխանատվության: Եթե տնօրենին մեղադրանք է առաջադրվել կաշառք ստանալու, ապա խոհարարին էլ մեղադրանք առաջադրվեր կաշառք տալու համար»,- ասում է փաստաբանը:
Փաստաբանի խոսքերով՝ այս ամենի բուն նպատակը ոչ թե արդարությունը վերականգնելն է, այլ տնօրենին հանելն, ու իրենց ուզած մարդուն նշանակելը:
Մեկնաբանություններ (1)
Մեկնաբանել