ՀՀ աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարության բժշկասոցիալական փորձաքննության (ԲՍՓ) գործակալության պետ Միշա Վանյանը պատասխանել է «Հետքի» «Միշա Վանյանն ա ծամծմում» հոդվածին:

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 14.11.2002 թվականի 1822  N որոշմամբ հաստատված Բժշկասոցիալական փորձաքննության (ԲՍՓ)  գործակալության կանոնադրության համաձայն Հայաստանի Հանրապետությունում   մեծահասակ անձանց հաշմանդամություն, իսկ մինչև 18 տարեկան անձանց «հաշմանդամ երեխա»  կարգավիճակ սահմանող օրենքով լիազոր մարմիններն են ՀՀ  աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության ՀՀ  ԲՍՓ փորձաքննական բաժինը և տարածքային  Բժշկասոցիալական  փորձաքննական հանձնաժողովները: Կանոնադրությամբ հստակ սահմանված են  ԲՍՓ գործակալության  պետի իրավունքներն ու պարտականություները, որից ելնելով կազմվել է նրա քաղաքացիական ծառայողի պաշտոնի անձնագիրը: Տարածքային հանձնաժողովների, այդ թվում նաև Գեղարքունիքի թիվ 1 հանձնաժողովի դեմ, բերված բողոքների մասով որպես վերադաս  վարչական մարմին հանդես է գալիս փորձաքննական բաժինը: Բժշկասոցիալական փորձաքննական գործակալության  պետը ո'չ կանոնադրությամբ, ո'չ էլ պաշտոնի անձնագրով  չի առնչվում տարածքային մարմիններում և  փորձաքննական բաժնում իրականացվող  փորձաքննությանը:

Անձին հաշմանդամ ճանաչելը, հաշմանդամության խումբ սահմանելը, «հաշմանդամ երեխա»  կարգավիճակ սահմանելը իրականացվում է ՀՀ Կառավարության  16.06.2003 թ.  780 N որոշմամբ հաստատված բժշկակասոցիալական փորձաքննության ժամանակ օգտագործվող դասակարգիչների և հաշմանդամության խմբերի սահմանման չափանիշների  և 02.03. 2006 թ.  276 N որոշմամբ հաստատված հաշմանդամության սահմանման կարգի համաձայն:

ՀՀ Կառավարության  16.06.2003 թ.  780 N որոշման VI, VII, VIII, IX  հոդվածները, X հոդվածի 29 և 32 կետերը վերաբերում են երեխաներին: Ըստ նշված հոդվածների՝ «հաշմանդամ երեխա»  կարգավիճակի սահմանման չափորոշիչ  է հանդիսանում սոցիալական պաշտպանություն պահանջող սոցիալական անբավարարությունը, որը հետևանք է հիվանդություններով, վնասվածքների հետևանքներով, արատներով, երեխայի զարգացման և աճի խանգարումներով պայմանավորված օրգանիզմի ֆունկցիաների չափավորից մինչև խիստ արտահայտված կայուն խանգարումների, որոնք էլ բերում են կենսագործունեության I, II և III աստիճանների սահմանափակումների` հաշվի առնելով տարիքային նորմատիվները:  Վերը նշվածը հակիրճ սահմանված  է X հոդվածի 29 կետում:

Հոդվածագիրը X հոդվածի 29 կետը մեկնաբանել է սխալ:  Մեջբերում եմ. «Կապ չունի թե խանգարումն ինչ աստիճանի է, էականն այն է, թե արդյոք այդ խանգարումը բերել է անձի կենսագործունեության սահմանափակման»:

Պետրոս Բադալյանը  Գեղարքունիքի թիվ 1 ԲՍՓ հանձնաժողովին է դիմել 2005, 2007, 2009 թթ.` յուրաքանչյուր տարի ներկայացնելով էպիկրիզներ  ՀՀ ԱՆ Ճառագայթային բժշկության և այրվածքների կենտրոնից: 2005  և 2007 թվականներին հանձնաժողովը Պետրոս Բադալյանին սահմանել է «հաշմանդամ երեխա»  կարգավիճակ «աջ արմնկահոդի հետայրվածքային կելոիդ սպիներ,  աջ արմնկահոդի կոնտրակտուրա, հենաշարժական ֆունկցիայի չափավոր խանգարում» ախտորոշմամբ: 2007 թ. ներկայացված էպիկրիզում  հիվանդի վիճակը ներկայացվել է ավելի վատ, աջ վերին վերջույթի շրջանում  առկա են եղել բազմակի հիպերտրոֆիկ և կելոիդ ցիրկուլյար սպիներ, աջ արմնկային հոդի ներսային շրջանում առկա են եղել հաճախակի խոցոտման տեղեր, արմնկային հոդի առբերող ձգում, շարժումների սահմանափակում մինչև 160 աստիճան:

2009 թ. էպիկրիզում ներկա օբյեկտիվ վիճակը 2007 թ. համեմատ  ներկայացված է ավելի լավ. չի նկարագրվել հաճախակի խոցոտման տեղեր, նույնիսկ չի որոշվել հոդում շարժումների սահմանափակման աստիճանը: Գեղարքունիքի թիվ 1 ԲՍՓ հանձնաժողովը, հիմք ընդունելով հիվանդի ներկա օբյեկտիվ վիճակը և ներկայացված էպիկրիզը, Պետրոս Բադալյանին  չի սահմանել «հաշմանդամ երեխա»  կարգավիճակ «աջ արմնկահոդի հետայրվածքային կելոիդ սպիներ, թեթև  արտահայտված տարածիչ կոնտրակտուրա, հենաշարժական ֆունկցիայի աննշան (թեթև) խանգարում» ախտորոշմամբ:

26.01.2010 թ.-ին  բողոքարկման կարգով Պ. Բադալյանը վերափորձաքննվել է ԲՍՓ գործակալության  փորձաքննական բաժնում  և «աջ արմնկային հոդի հետայրվածքային կելոիդ սպիներ, թեթև արտահայտված կոնտրակտուրա, աջ վերին վերջույթի աննշան խանգարում» ախտորոշմամբ «հաշմանդամ երեխա»  կարգավիճակ չի սահմանվել:

2011 թ. սեպտեմբերին Արայիկ Բադալյանը դիմել է Գեղարքունիքի թիվ 1 Բժշկասոցիալական փորձաքննության հանձնաժողով որդուն «հաշմանդամ երեխա»  կարգավիճակ սահմանելու նպատակով` ներկայացնելով ամբուլատոր քարտի քսերոպատճեն: 14.09.2011 թ. Պ. Բադալյանին «հաշմանդամ երեխա»  կարգավիճակ չի սահմանվել «աջ արմնկահոդի հետայրվածքային սպիներ առանց վերին վերջույթի և առանց հենաշարժողական ֆունկցիայի խանգարման» ախտորոշմամբ: Նշված  որոշումը վերադասության կարգով չի բողոքարկվել: Որոշումը բողոքարկվել է դատական կարգով: 2011 թ. մարտին  Վարչական դատարանը բավարարել է Պ. Բադալյանի հոր` Արայիկ Բադալյանի հայցը և անվավեր է ճանաչել Գեղարքունիքի թիվ 1 ԲՍՓ հանձնաժողովի որոշումը:  Հետագայում Գեղարքունիքի թիվ 1 ԲՍՓ հանձնաժողովը Վարչական դատարանի վճիռը բողոքարկել է  Վարչական վերաքննիչ դատարանում, որը 2011 թ. հունիսին անփոփոխ է թողել Վարչական դատարանի 2011 թ. մարտի վճիռը, սակայն չի պարտավորեցրել  ԲՍՓ հանձնաժողովին «հաշմանդամ երեխա»  կարգավիճակ տալ Պ. Բադալյանին:

Վերջում ցանկանում եմ ևս մեկ անգամ փաստել, որ մինչև 18 տարեկան անձանց «հաշմանդամ երեխա»  կարգավիճակ սահմանող օրենքով լիազոր մարմիններն են ՀՀ  աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության ՀՀ  ԲՍՓ գործակալության   փորձաքննական բաժինը և տարածքային  բժշկասոցիալական  փորձաքննական հանձնաժողովները: Որոշման կայացման հարցում ԲՍՓ գործակալության պետն իրավասություն չունի: Ինչ վերաբերում է հոդվածի վերնագրին, կարծում եմ հնարավոր էր գտնել ավելի կոռեկտ, սակայն ոչ պակաս խոսուն վերնագիր:

Հարգանքով՝ Միշա Վանյան

Հ.Գ. «Հետքն» առաջիկայում կրկին կանդրադառնա այս խնդրին: