Օրերս բարեկամներիցս մեկն Էջմիածնի «Շեն տուն» սուպերմարկետից (Մայակովսկու փող․ 7) գնել էր «Янтарь» ընկերության «Лидер Янтарный» ապխտած պանիրներից, 2 հատ:

Բերելով տուն՝ նկատել է, որ պանիրներից երկուսի մի մասը սևացած է: Հայտնել էր ինձ, առաջարկել էի հաջորդ օրն առավոտյան տանել խանութ, ներկայացնել ՀԴՄ կտրոնն ու հետ տալ:

Սակայն սուպերմարկետի աշխատակիցը մերժել է հետ վերցնել՝ պատասխանելով, որ կարող են միայն փոխել և նույն պանրից ուրիշը տալ, սակայն սպառողը հրաժարվել է վերցնել նույն պանրից, փոխարենն առաջարկել, որ իրեն տան մեկ այլ պանիր: Այս առաջարկը խանութի աշխատակիցը ևս մերժել է:

«Ասեցի՝ հարցը գումարը չի, սկզբունքի հարց է. պատկերացրու դու իմ փոխարեն ես, ես՝ քո, ո՞նց կզգաս, եթե ապրանքին փող տաս ու սենց ապրանք գնես»,- պատմում է գնորդը:

 «Սպառողն իրավունք ունի վերադարձնել թե՛ պատշաճ, թե՛ ոչ պատշաճ որակի ապրանքները` օրենքով սահմանված ժամկետում:

Միջադեպից հետո զանգահարեցի «Շեն տուն» սուպերմարկետ՝ խնդրելով պատասխանատու աշխատակցին պարզաբանել՝ ինչն է եղել պատճառը, որ հրաժարվել են ընդունել ոչ պատշաճ որակի սննդամթերքը:

Մենեջերը, ով ներկայացավ՝ իբրև Ալբերտ, նախ ասաց, որ այդ մարդն ինչ-ինչ պայմաններում է պահել պանիրը, ուշ է բերել իրենց մոտ, դրա համար էլ չեն ընդունել: Երբ հայտնեցի, որ գնորդն իմ բարեկամն է եղել, ու անձամբ եմ տեսել պանիրն ու նրան ասել, որ բերի և հետ վերադարձնի, մենեջերն արդեն սկսեց հավատալ ինձ՝ նշելով, որ խնդիրը կարող էր լինել թե՛ իրենց, թե՛ մատակարարի մոտ:

«Ես ընդհանրապես խնդիր չունեմ ապրանքը մատակարարին տալու ու ասելու՝ ընկեր մատակարար, քո ապրանքը եկել է սենց, թեկուզ կարող է ըտենց էլ չի եկել, կարող է մեր մոտ է եղել, մարդն էլ (նկատի ունի՝ մատակարարը, հեղ․) է մեզ նորմալ տվել, հնարավոր է, որ մեր մոտ ըտենց լինի ու շատ ա լինում»,- ասաց մենեջերը՝ հայտնելով, որ պատճառը եղել է «այդ մարդու խոսելու ձևը», քանի որ, ըստ նրա, հետո մի կին է եկել, բերած ապրանքը փոխել են, քանի որ կինը «լավ է խոսել»:

Այն հարցին, արդյոք նա «Սպառողների իրավունքների պաշտպանության մասին» օրենքի կետերը կիրառելիս հաշվի է առնում հաճախորդի վերաբերյալ իր անձնական գնահատականը, Ալբերտը պատասխանեց, որ օրենքը լավ չգիտի, սակայն խնդիր չէ, իմ ծանոթն էլ կարող է տանել, և իրենք հետ կվերցնեն:

«Խնդիր չկա, այդ մարդը կարող է գալ, ես կտամ իրա գումարը»,- ասաց մենեջերը:

Այս խոսակցությունից հետո ինձ զանգահարեց Դավիթ անունով մի մարդ, ով ներկայացավ որպես սուպերմարկետի տնօրեն:

Վերջինս սկզբում ասաց, որ բացառվում է, որ իրենց խանութում վատ որակի ապրանքներ վաճառվեն, իսկ պանիրը չեն վերցրել, որովհետև հաճախորդի պահվածքն ու վերաբերմունքն իրենց դուր չի եկել:

Ապա ասաց, որ հաճախորդն իր մեքենայում ինչ-որ տեղ է դրել ու սևացրել է պանիրը: Հետո նշեց, որ իր խանութի ներքին օրենքներով՝ մի ժամում պետք է բերեր, վերադարձներ, ոչ թե մի քանի ժամ հետո:

Այն նկատառմանը, որ «Սպառողների իրավունքների պաշտպանության մասին» օրենքը մեկժամյա ժամկետ չի սահմանում, տնօրենը պատասխանեց, որ դա իրեն չի հետաքրքրում, քանի որ ինքն առաջնորդվում է իր ներքին կանոններով, որոնք նույնիսկ խանութում փակցված չեն:

«Ես ձեզ չեմ կարող դնել բացահայտ ասել՝ էդ մարդն ով էր կամ էդ մարդն էդ մարդն էր, թե էդ մարդը չէր»,- ասաց տնօրենը՝ հայտնելով, որ մարդը, այնուամենայնիվ, միտումնավոր էր սևացրել և բերել: Ապա առաջարկեց բողոքել, թե ինչու է սահմանն անցնում 3 ամիս ժամկետ ունեցող այնպիսի ապրանք, որը մի ամսից կարող է սևանալ:

«Հիմա ես ձեր տարածքային ջրի տեսուչն եմ, մտնեմ ձեր տուն ու սկսեմ գոռգռալ, չես ասի՝ դու ով ես, արա, ինչ սպառող, ինչ օրենք, ինչ լրագրող, ով ես դու, ինչ իրավունք ունես իմ սեփականությունից մտնես ներս ու սկսես գոռգոռալ»:

Այն հարցին, արդյոք հաճախորդն անհարիր պահվածք է դրսևորել կամ սկսել է գոռգոռալ, տնօրենն ասաց, որ ոչ, նման բան չի եղել «ուղղակի ընենց կոնկրետ իրան չի պահել, որ իրենք հասկանան, որ կարելի է էս մարդու փողը վերադարձնել»։

Այնուհետև հորդորեց չվնասել Էջմիածնի տնտեսությանը և բարիշել, հայտնելով, որ պատրաստ է անձամբ ներողություն խնդրել և «միտը պահել» այդ սպառողին։

Այս զանգին հաջորդեցին մի քանի ծանոթ-անծանոթ մարդկանց զանգեր, որոնք, ներկայանալով իբրև լրագրողներ և էջմիածինցիներ, հորդորում և «խորհուրդ» էին տալիս չհրապարակել հոդվածը:

Սպառողների իրավունքներ. իմանալ և իրացնել

«Հետքն» արդեն ներկայացրել է, որ սպառողն իրավունք ունի հետ վերադարձնել թե պատշաճ և թե ոչ պատշաճ որակի ապրանքը, և թե ինչ պետք է անել, երբ այդ իրավունքները ոտնահարվում կամ խախտվում են:

Այժմ առավել մանրամասն կներկայացնենք, թե որ դեպքում կարելի է վերադարձնել գնված սննդամթերքը:

Նախ նշենք, որ ժամկետանց սննդամթերքի վաճառքն արգելվում է: Այնպես որ, եթե գնել եք ժամկետանց սնունդ, կարող եք հանգիստ հետ վերադարձնել։

Իսկ եթե սննդամթերքը ժամկետի մեջ է, սակայն չեն պահպանվել որակական հատկանիշները՝ այն, ըստ սպառողի ցանկության, պետք է փոխարինվի պատշաճ որակի համարժեք սննդամթերքով կամ վերադարձվի գումարը։

Ավելին, եթե սպառողին վաճառվել է իրեն անհրաժեշտ հատկությունները չունեցող ապրանք, ապա սպառողն իրավունք ունի լուծել պայմանագիրը և պահանջել վնասների լրիվ հատուցում: Այդ դեպքում սպառողը պետք է վաճառողին վերադարձնի ապրանքը:

 «Սպառողների իրավունքների պաշտպանության մասին» օրենքի 23-րդ հոդվածի համաձայն՝ պատշաճ որակի ապրանքը վերադարձնելիս սպառողն իրավունք ունի «իր ընտրությամբ լուծել առուվաճառքի պայմանագիրը և պահանջել հետ վերադարձնելու նշված ապրանքի համար վճարված գումարը կամ փոխարինել այն նմանօրինակ ապրանքով»:

«Սպառողների իրավունքների պաշտպանության մասին» օրենքի 13-րդ հոդվածը պատասխանատվություն և տուգանք է սահմանում սպառողների իրավունքների խախտման համար: Տուգանքը վաճառողը կարող է վճարել կամավոր կամ դատական կարգով:

 «Սպառողին պատճառված վնասները ենթակա են հատուցման լրիվ չափով` չհաշված օրենքով կամ պայմանագրով սահմանված տուգանքը։ Տուգանքի վճարումը և վնասների հատուցումը վաճառողին (արտադրողին, կատարողին) չի ազատում սպառողի նկատմամբ բնեղենով պարտավորությունները կատարելու պարտականությունից»:

Վաճառողը կամ կատարողը ազատվում է վերը նշված պարտավորությունների չկատարման կամ ոչ պատշաճ կատարման պատասխանատվությունից, եթե ապացուցի, որ դրանց կատարումն անհնար է:

_{գլխավոր լուսանկարում՝ նույն պանրից չսևացածը՝ համեմատության համար}