HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Կա՞ արդյոք բանտերի ու քրեական դատարանների կարիք

Մհեր Ենոքյան, «Հետքի» թղթակիցը «Նուբարաշեն» բանտից

24 տարի պատիժ կրելուց հետո պայմանական վաղաժամկետ ազատվեց մահապատժի դատապարտված, այնուհետև ցմահ ազատազրկված Աշոտ Մանուկյանը: Շնորհավորում եմ Աշոտին: Այդ գործով տուժողի իրավահաջորդները՝ 3 զինվորների ծնողները (երկու զինվորները եղբայրներ էին) ներել են նրան: Կարող եմ միայն ենթադրել, որ նրանք առաջնորդվել են քրիստոնեական վեհ գաղափարներով` ներողամտության և մարդասիրության:

Մոտ 100 ցմահ ազատազրկված կա Հայաստանում, ինչն աննախադեպ մեծ թիվ է մեր չափ ազգաբնակչություն ունեցող երկրների համեմատ: Կարո՞ղ է արդյոք պետությունը հույս ունենալ, որ բոլոր տուժողները կառաջնորդվեն քրիստոնեական սկզբունքներով, և պետությունը ստիպված չի լինի ցմահ տանջելով՝ իրականացնել մահապատիժներ: Կարծում եմ՝ ինչպես Կարեն Օգանեսյանի ազատվելը մնաց աննախադեպ, քանի որ գործով տուժողները մեքսիկացիներ էին և նույնիսկ տեղյակ չպահվեցին, այդպես էլ Աշոտի ազատվելը դեռ կմնա աննախադեպ:

25 տարի շարունակ պետությունը պարտավոր էր բոլոր ցմահ ազատազրկվածների նկատմամբ իրականացնել վերասոցիալականացման աշխատանքներ: Բայց իրականում պետությանը առհասարակ ոչ մի աշխատանքով չի ապահովում, ուսման հնարավորություն չի տալիս և ոչ մի անհատական ծրագիր չի իրականացնում: Թե՛ աշխատանքը, թե՛ ուսումը բացառիկ երևույթներ են, որը հնարավոր է դառնում ազատազրկվածի ընտանիքի օգնությամբ: Պետությունը ազատազրկվածներին դիտարկում է որպես «ապրանք», որը պետք է պահվի «պահեստում»` քրեակատարողական հիմնարկում: Այս համեմատությունը լսել եմ անվտանգության գծով մի ճանաչված աշխատակցից: Ցմահ ազատազրկվածներիս առջև մի խնդիր է իրականում դրվում պետության կողմից` եթե կարող եք, գոյատևեք: Վերջինս էլ հնարավոր է դառնում նորից հարազատների միջոցով:

Այսպես անցնում է 20-25 տարի, և պետությունն իր գործառույթը չի իրականացնում, իսկ վերջում՝ առանց օբյեկտիվ գնահատելու ազատազրկվածին, առանց օբյեկտիվ բնութագրի` կրթության և աշխատանքի առկայության կամ բացակայության և այլ գործոնների գնահատման` կարևորագույն հարցի լուծումը պարզապես գցում է տուժողի վրա: Ստացվում է, որ ընդհանրապես կարիք չկա ունենալ քրեակատարողական հիմնարկներ, նաև՝ դատարան: Այս երկու ինստիտուտների գործառույթը պետությունը փաստացի տվել է տուժողին` կների, թե չի ների, դրանով էլ կորոշվի` ազատել, թե ոչ: Այստեղ դատարանը միայն ձևական կողմն է ապահովում, տպավորություն ստեղծելու համար, թե, իբր, կա օրենք, իրավունքի գերակայություն: Ստացվում է, որ մենք գլորվել ենք դեպի նախնադար, երբ չկային պետական ինստիտուտներ, չկային դատարաններ: Հանցանք կատարած մարդու, կամ հանցանքի մեջ կասկածվողի հարցը լուծում էր տուժողը` կամ կպատժեր, կամ կներեր, կախված նրանից, թե որքանով է ուժեղ կամ թե մարդասեր: Սա չի կարող արդարադատություն համարվել: Այս իսկ պատճառով էլ քաղաքակրթությունը ստեղծեց դատարաններ, որտեղ օրենքի համաձայն և իրավունքի գերակայության սկզբունքից ելնելով՝ պետք է իրականացվեր արդարադատություն: Տուժողի և մեղադրյալի (դատապարտյալի) շահերը պետք է լինեին միայն օրինական և հավասարազոր, և միայն արդարադատության շահը պետք է լիներ գերակա:

Մեկ այլ խնդիր ևս՝ 2018-ի իշխանափոխությունից հետո անցել է մոտ 2 տարի, սակայն մինչ օրս այդպես էլ չի վերանայվել ոչ մի մահապատժի դատավճիռ: Այսինքն` ի տարբերություն ողջ քաղաքակիրթ աշխարհի, մեր դատարանները դեռ շարունակում են տառապել անսխալականության բարդույթով: Մեր բանտերում շարունակում են ազատազրկված մնալ անմեղ մարդիկ, և առաջնահերթ անհրաժեշտ է վերանայել հենց մահապատժի, ցմահ ազատազրկման կասկածելի դատավճիռները, քանի որ դատական սխալները հենց այս պատժատեսակի պարագայում են հատկապես ճակատագրական և անդառնալի կարող են լինել: Հետևաբար, ի՞նչ անեն այն դատապարտյալները, որոնք չեն ընդունում մեղքը, կամ չեն կարող ստանալ տուժողների ներումը:

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter