«Հետքի» հարցերին պատասխանում է սփյուռքի նախարար Հրանուշ Հակոբյանը

Տիկին Հակոբյան, ըստ շրջանառվող լուրերի, նորից ցանկանում եք պատգամավոր ընտրվել: Իրականությանը համապատասխանու՞մ են այդ խոսակցությունները:

Ով խոսում է նրան էլ հարցրեք:

Դուք նման ցանկություն չունե՞ք:

Ես  ընդհանրապես շատ եմ սիրում եւ գործադիրը եւ օրենսդիրը: Ինչպես կորոշի կուսակցությունը, դրա ղեկավարը, այդպես էլ կվարվեմ:

Իսկ Ձեր ցանկությունն ավելի շատ գործադիրու՞մ աշխատելն է, թե՞ օրենսդիրում:

Տարբեր են, երկուսն էլ իրարից խիստ տարբեր են: Ազգային ժողովում դու օրենսդրական գործունեությամբ ես զբաղված, փորձում ես հասարակական հարաբերությունները կարգավորել, իսկ գործադիրում օրենքներն ես կիրառում: Ոլորտը, նկատի ունեմ սփյուռքի նախարարությունը, շատ նոր էր ոչ միայն ինձ այլեւ ամբողջ աշխատակազմի համար: Շատ հետաքրքիր էր եւ մթնոլորտն էլ աշխատանքային էր այս 3,5 տարիների ընթացքում, եւ, կարծում եմ, նախարարությունը կայացավ:

Օրենսդիր մարմնում գերիշխող դիրք ունի կառավարությունը եւ օրենսդրական նախաձեռնություններով գրեթե միշտ գործադիրն է հանդես գալիս: Արդյոք սա նորմա՞լ երեւույթ է:

Աշխարհում այդպես է: Ընդհանրապես ոչ մի երկրում չի կարող պատահի, որ պատգամավորները լինեն այդքան պրոֆեսիոնալներ:Նրանք պրոֆեսիոնալ են իրենց աշխատանքի բնույթով, ամեն օր աշխատանքի գալով, բայց նրանք իրավաբաններ, տնտեսագետներ չեն, նրանց ձեռքի տակ չէ վիճակագրությունը: Օրենքները, հատկապես բուն մայր օրենքները գրելու նախապատվությունը, իրոք կառավարությունը պետք է ունենա: Ազգային ժողովում քաղաքական մոտեցումների շնորհիվ է հղկվում, ճշտվում, կատարյալ դառնում օրենքը կամ քաղաքական երանգներ ստանում: Իսկ օրենքի գլխավոր մշակողը պետք է լինի կառավարությունը: Ընդհանրապես ոչ միայն Հայաստանում, ես քիչ թե շատ պառլամենտարիզմով եմ զբաղվում եւ գիտեմ, որ բոլոր երկրներում օրենքի նախագծերի  80 տոկոսը ներկայացվում է կառավարությունների կողմից:

Ձեզ բավարարու՞մ է այսօրվա Ազգային ժողովի որակական մակարդակը:

Իհարկե, կարող էր ավելի լավը լիներ, կարելի է ավելի պրոֆեսիոնալների ներգրավել, մարդիկ կարող են ավելի խորանալ, բայց  ուրախ եմ, որ 2 տարի հետո դառնում են պրոֆեսիոնալներ: Գիտեք, որեւէ տեղ պառլամենտական չեն սովորում, նրանք գալիս են պառլամենտ եւ այնտեղ են սովորում, դրա համար պառլամենտը երեւի այն տեղն է, որտեղ ռոտացիան շատ արագ չպետք է կատարվի, պետք է հնաբնակներ լինեն, որ փորձն ու գիտելիքները փոխանցեն նորերին:

Պատկերացրեք մի իրավիճակ, որ 131 պատգամավորներն էլ բոլորովին նոր մարդիկ լինեն եւ նրանք զրոյից պետք է ամեն ինչ սկսեն, սկսած կանոնակարգ սովորելուց: Ես որպես պառլամենտական, երբ առաջին անգամ շփվեցի Գերմանիայի պառլամենտականների հետ եւ մի կին կար, որ 30 տարի պառլամենտում էր, ես զարմացա, մանավանդ, որ ես մեծամասնականով էի ընտրվել: Հետո պարզվեց, որ նա համամասնականով է ընտրվել եւ կուսակցություններն ունեն իրենց կորիզը:

Հայաստանում մեծամասնական ընտրակարգով ընտրված շատ պատգամավորներ ընտրվելուց հետո «պիտանի» չեն լինում Ազգային ժողովի համար: Նրանք ոչ նիստերին են մասնակցում, ոչ էլ օրենսդրական նախաձեռնություններով են հանդես գալիս: Արդյո՞ք մեզ պետք են մեծամասնականով ընտրված նման պատգամավորներ:

Նվաստս Ձեր առաջ կանգնած է: 6 անգամ պառլամենտում ընտրվել եմ, որից 5-ը՝ մեծամասնական ընտրակարգով: Կին լինելով՝ արդար եւ ազնիվ ընտրություններում հաղթել եմ 6-10 տղամարդու եւ խորհրդարանում էլ 150 եւ ավելի օրենքների հեղինակ եմ եղել: Ես չեմ ընդունում, որ եթե մեծամասնական է, այնտեղ հնարավոր չէ մտավորականը, ինտիլիգենտը, իրավաբանը հաղթի, դա այդպես չի:

Բայց այսօր Ազգային ժողովում չկան այդպիսինները:

Այլ բան է, որ չեն ուզում, չեն մասնակցում, մտավորականների  համար ավելի հանգիստ է համամասնականով ընտրվելը, ես այն կարծիքին եմ, որ պետք է գնան եւ պայքարեն:

Համամասնականի լավն այն է, որ թիմ կա, ծրագիր կա, եւ գնում ես ծրագիր իրականացնելու, բայց մեծամասնականի լավն էլ այն է, որ դու կոնկրետ տարածքի զարկերակն ես ներկայացնում: Վերցրեք ԱՄՆ-ի օրինակը՝ մեծամասնական է, Ռուսաստանն արդեն գնում է մեծամասնականի, շատ այլ զարգացած երկրներում էլ համամասնականը կամաց-կամաց իր տեղը զիջում է:

Ես դեռեւս տարիներ առաջ իմ գրքում գրել եմ, որ գնալով պետք է կուսակցությունների տեղը ավելացնել եւ երբ կուսակցությունները կայանան, եւ մենք ունենանք 5-7 կուսակցություն, որովհետեւ ավել կուսակցություններն իրոք անհասկանալի են, ի վերջո գաղափարախոսությունը 5-6-ն է՝ աջերը, ձախերը, կենտրոնամետ ուժերը, սոցիալ-դեմոկրատները, կանաչներն ու ազգայնականները, ճիշտ է գնալ 100 տոկոսանոց մեծամասնական ընտրակարգի:

Ես կուզենայի, որ 2030 թվականին Հայաստանում լրիվ անցնենք մեծամասնական ընտրակարգին: