HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Հարկ վճարողների ապստամբություն

1970-ականներին ԱՄՆ Կալիֆորնիա նահանգում գույքի արժեքը շարունակաբար աճում էր, իսկ դրան զուգահեռ նաև գույքահարկը: Գույքահարկը հաշվարկվում էր շուկայական մոտարկված արժեքի վրա, և միջինում հասնում էր տարեկան 3%-ի:

Հետզհետե դժգոհությունները Կալիֆորնիայի բնակիչների մոտ աճում էին, մինչև այն պահը, որ ընդվզեցին` հրաժարվելով վճարել մեծացող հարկերը և նահանգի սահմանադրության մեջ նախաձեռնեցին փոփոխություններ: Սա հայտնի է Առաջարկ 13 անվամբ (անգլերեն` Proposition 13): Ժողովրդի նախաձեռնած հանրաքվեին մասնակիցների 2/3 քվեարկեց նախագծի օգտին, որով ցանկացած պահի գույքի վրա հաշվարկվող հարկի չափը չի կարող գերազանցել շուկայական մոտարկված (գնահատված) արժեքի 1%-ը: Միաժամանակ, սահմանադրական այս փոփոխությունով ամրագրվեց, որ անշարժ գույքը չի կարող վերագնահատվել տարեկան ինֆլյացիայից ավել` միաժամանակ 2%-ից ոչ ավել: Ավելի մեծ չափով` շուկայական արժեքը արտացոլող, վերագնահատում կարող է տեղի ունենալ միայն անշարժ գույքի սեփականության իրավունքի փոխանցման (առուվաճառքի) դեպքում կամ այդ գույքի վրա ավելացում անող կապիտալ շինարարության դեպքում:

Այս ընդվզմանը մեծ թափ էին հաղորդում, այսպես կոչված հին կալիֆորնիացիաների հետևյալ գաղափարին սատարողները. Հին կալիֆորնիացիները չպետք է դուրս մղվեն բնակավայրից` բարձրացող հարկային բեռի պատճառով:

Նախատեսվում է, որ Հայաստանում անշարժ գույքի` բնակելի շենքի (բազմաբնակարան և անհատական) վրա հաշվարկվող հարկերը մեծանալու են: Հարկի նոր դրույքաչափերը հաշվարկվելու են շուկայական մոտարկված արժեքի վրա և որոշ դեպքերում (համեմատության մեջ, մեծ արժեք ունեցող բնակելի շենքերի դեպքում) դա կարող է գերազանցել այդ գնահատված արժեքի 1%-ը:

Հատկանշական է, որ այս փոփոխությունները կառավարող ուժը նախաձեռնել է, որպես շարունակություն, ավելի քան մեկ տարի առաջ իրականացված փոփոխությունների, որով Հայաստանը անցում կատարեց եկամուտների համահարթ հարկման համակարգի (դրա մասին այստեղ): Քննադատություններին, թե համահարթ հարկման համակարգը անարդար է և հանրության տարբեր շերտերի միջև եկամուտների բևեռվածությունը ավելի է խորացնելու, կառավարող ուժի ներկայացուցիչները արձագանքում էին, որ արդարությունը վերականգնելու են հարստությունը` շքեղությունը հարկելով, իսկ դա ասելով նկատի ունեին գույքահարկի դրույքաչափերի բարձրացումը:

Գույքահարկի առաջարկվող համակարգի արդարացի լինելը քննարկելիս հարկավոր է հաշվի առնել մի շարք հարցեր, որոնք կարծես թե անպատասխան են մնացել:

Ինչպե՞ս ենք հարստություն` շքեղություն հարկում (ո՞րն է շքեղության սահմանումը) և գույքահարկի բարձրացող դրույքաչափով արդարություն վերականգնում, երբ դիվիդենտի հարկը 5% է (բիզնեսում շահաբաժիններից ստացվող եկամուտը), այդ թվում օտարերկրացիների համար:

Արդյո՞ք արդար է, որ գույքը հարկում ենք ամերիկյան ստանդարտներով, երբ ամերիկացու և հայաստանցու միջին եկամուտների միջև տարբերությունը առնվազն տասնապատիկ է:

Արդյո՞ք արդար է, երբ հարկում ենք քաղաքացու գույքը առանց հաշվի առնելու նրա եկամուտների մեծությունը: Օրինակ, արդա՞ր է թանկ բնակարան ժառանգություն ստացած, սակայն փոքր եկամուտ ունեցող բնակչին դուրս մղել իր բնակավայրից` մեծացող հարկային բեռի պատճառով:

Արդյո՞ք այս հարկման մոտեցումը համայնքների միջև հավասարություն կբերի և համայնքների համար նշանակալի` միջավայրը բարելավելուն ուղղված, միջոցներ կստեղծի: Որոշ պատգամավորներ պնդում են, թե սրանով համայնքների վիճակը ավելի կլավանա, քանզի ավել եկամուտներ կունենան: Սակայն հաշվի չեն առնում, որ օրինակ Երևանում գույքի շուկայական արժեքը համեմատ սահմանային Բերքաբերի գույքի շուկայական արժեքի անհամեմատ ավելի մեծ է, իսկ գույքահարկը հաշվարկվում է այս արժեքի վրա և վճարվում է համայնքային բյուջեներ: Եվ հետևաբար Երևանից շատ հավաքագրված հարկը չի կարող ոչ մի կերպ լավացնել սահմանում բնակվող քաղաքացու միջավայրը, եթե իհարկե Երևան համայնքի ավագանին չորոշի երևանցիներից հավաքագրած հարկերը նվիրաբերել սահմանային համայնքներին:

Արդյո՞ք արդար է, երբ երկրում բնակֆոնդը հիմնականում քայքայված և հնամաշ է, միաժամանակ մեծ պահանջարկի և փոքր առաջարկի պայմաններում (բնակարաշինությունը շատ փորք ծավալների է, քանի որ գնողունակությունը մարդկանց շատ փոքր է) դա գերարժեվորված է, իսկ մենք հարկում ենք այս գերարժեվորված գույքը զարգացած երկրների` մեծ եկամուտներ ունեցող համայնքներում գործող չափանիշներով:

Եվ վերջապես, արդյո՞ք արդար է տնտեսական անկման, քաղաքացիների եկամուտների նվազման, սպասվող տնտեսական ճգնաժամի և համավարակով պայմանավորված մշուշոտ ապագայի պայմաններում քաղաքացիների վրա լրացուցիչ հարկային բեռ ավելացնել:

Սրանք հարցեր են, որ պատասխաններ են պահանջում, այլապես հորիզոնում տեսանելի է Կալիֆորնիայի հարկ վճարողների ապստամբությունը:

Մեկնաբանություններ (2)

Տիգրան
Բարև Ձեզ։ Ես շարքային քաղաքացի եմ, մասնագիտությամբ ծրագրավորող։ Ապրում եմ Արմավիրի մարզում, Երևանի հետ մեծ կապ ունեմ։ Ես օրենքի հետ ծանոթացել եմ մամուլից, մանրամասն չեմ կարդացել։ Հոդվածում նշված մի քանի բաների հետ համաձայն չեմ։ ՝Արդյո՞ք արդար է, որ գույքը հարկում ենք ամերիկյան ստանդարտներով, երբ ամերիկացու և հայաստանցու միջին եկամուտների միջև տարբերությունը առնվազն տասնապատիկ է:՝ Որքանով տեղյակ եմ սահմանված է ֆիքսված գումար գումարած տոկոս։ Կարծում եմ բացարձակ արժեքով այն միևնույնն է բազմապատիկ անգամ քիչ է լինելու Կալիֆորնիայում գործող գույքահարկի դրույքաչափերից։ Կարծում եմ լավ կլինի թվեր ներկայացնել, և ոչ թե թվացական խոսել։ ՝Արդյո՞ք արդար է, երբ հարկում ենք քաղաքացու գույքը առանց հաշվի առնելու նրա եկամուտների մեծությունը: Օրինակ, արդա՞ր է թանկ բնակարան ժառանգություն ստացած, սակայն փոքր եկամուտ ունեցող բնակչին դուրս մղել իր բնակավայրից` մեծացող հարկային բեռի պատճառով:՝ Եթե մարդը չի կարողանում հարկ վճարել, գուցե այդպիսի վարք լինի։ Բայց համանյքները կարող են զեղչել կամ զրոյացնել քիչ եկամուտ ունեցողների գույքահարկը։ Այսինքն այդիպիսի մեխանիզմ կա։ Բացի դա, մի համեմատություն բերեմ։ Եթե մեկին թանկարժեք մեքենա նվիրեմ, որը ինքը իր փոքր եկամուտների պատճառով չի կարող շահագործել, ի՞նչ է անելու։ Ես սպասում եմ ֆիզիկական անձանց եկամուտների ընդհանուր հայտարարագրմանը, երբ ավելի պարզ կլինի մարդկանց իրական եկամուտները։ ՝Եվ վերջապես, արդյո՞ք արդար է տնտեսական անկման, քաղաքացիների եկամուտների նվազման, սպասվող տնտեսական ճգնաժամի և համավարակով պայմանավորված մշուշոտ ապագայի պայմաններում քաղաքացիների վրա լրացուցիչ հարկային բեռ ավելացնել:՝ Օրենքը կիրառվելու է 6 տարվա ընթացքում, աստիճանաբար։ Կարծում եմ դա բավականին մեծ ժամանակ է նորմալ կյանքի վերադառնալու և շարունակել արարելու համար։ Կարծում եմ լավ կլիներ 6 տարվա մասին հոդվածում նշել։ Կարծում եմ շատ շատերը կարող են ամսական մեկ անգամ քիչ գնալ սրճարան ամբողջ գույքահարկը վճարելու համար։ Հարգանքով՝ Տիգրան
քաղաքացի
Օրինակ ես իմ ընտանիքով ստացվող եկամուտներով մի ձև ծերը ծերին հասցնելով ապրում ենք Երևանի Նոր Նորք համայնքում, տարվա վերջ այդ հարկը վճարելու համար դա իմ համար հերթական ամիս է և ես ոնց պիտի այդ գումարը հազիվ մեզ հերիքող հատկացնեմ պահանջվող այդ հարկին, չկա պատասխան դրան, այդ գումարը պարզապես չկա, հետևաբար իմ վրա անընդունելի պարտք է գոյանում ու կուտակվում, ինչի՞ համար եթե երկիրը իր քաղաքացուն դեռ չի ապահովում պատշաճ բարեկեցիկ կյանք, ու սա կոչվում է իբր սոցիալական արդարություն։

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter