HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Գրիշա Բալասանյան

Զոհված զինծառայողի մայր. «Իմ տղան շատ ուժեղ էր, ոնց որ իր ուժերը հավաքած լիներ պատերազմի համար»

Ոսկեգույն տառերով «Սամադ 19» գրվածքով սև ժապավենը կախված է Արմավիրի մարզի Զարթոնք համայնքի սկզբնամասում՝ Սամադի տնից 100 մետր հեռավորության վրա: Ազգությամբ եզդի ժամկետային զինծառայող Սամադը ծանր վիրավորում էր ստացել Ադրբեջանի կողմից Արցախում սեպտեմբերի 27-ին սանձազերծված պատերազմի ժամանակ: Մի քանի օր տղան անցկացրել է հիվանդանոցում ու մահացել:

Երեկ՝ նոյեմբերի 26-ին, Սամադի տունը մարդաշատ էր: Եթե հայերը նոր հանգուցյալների շիրիմներին այցելում են շաբաթ օրերին, ապա եզդիները՝ հինգշաբթի օրերին:

Սամադի հայրը՝ Մամադ Սլոյանը պատմեց, որ որդին բանակ էր զորակոչվել 2019թ. հուլիսին: Սկզբում ծառայել է Հայաստանի տարածքում: Մի քանի ամիս սովորել է հակաօդային պաշտպանություն, այնուհետև՝ տեղափոխվել Արցախ:

Սամադն ընտանիքի 3-րդ զավակն էր: Իրենից մեծ երկու քույր ունի և փոքր եղբայր:

Մամադը չէր կարողանում բնութագրել որդուն՝ հորդորելով հարցուփորձ անել հարևաններից, համագյուղացիներից: Ասում էր, թե սիրուն չի դիտվի, որ իր որդուն ինքը գովի: 

«19 տարեկան երեխա էր, այդ տարիքի մարդը ո՞նց պիտի լինի, ամեն ինչի ձգտում էր, ուզում էր լավ լիներ: Միայն կասեմ, որ իր տարիքից ավելի հասուն էր թե՛ կազմվածքով, թե՛ մտածելակերպով: Իր ուժը, հաղթանդամությունը ոչ մի տեղ չի օգտագործել, ցուցամոլ չէր, դրա համար էլ սիրված էր բոլորի կողմից»,- նշում է Մամադը:

Սամադի մայրը՝ Նինա Սլոյանը, որդուն միշտ ժպտերես, եռանդուն է հիշելու: Տիկին Նինան ասում է, որ տանը ամենահանգիստն նա է եղել, ու իր մտքով չէր անցել, որ իր որդին կարող է մի օր չլինել, չզանգել ու չասել՝ «մամ, ամեն ինչ լավ ա լինելու»:

Տիկին Նինան Սամադի մասին խոսելիս ժպտում էր: Նրա մասին պատմելու ժամանակ տպավորություն էր ստեղծվում, որ խոսում էր կենդանի մարդու մասին: Սակայն այդ ժպիտը կարճ էր տևում: Մի քանի նախադասությունից հետո կարծե թե հիշում էր, որ իր առաջին որդին այլևս չկա ու սկսում էր լացել:

«Իմ տղան շատ ուժեղ էր, ոնց որ իր ուժերը հավաքած լիներ պատերազմի համար»,- ասում էր տիկին Նինան և հավելում, որ ընտանիքում միայն ինքն է հանգիստ եղել պատերազմի օրերին, քանի որ ամեն անգամ որդու հետ հեռախոսով խոսելիս վերջինիս մոտ վախի, տագնապի զգացում չի նկատել:

Նինա Սլոյանը պատմեց, որ Սամադը մահացել է նոյեմբերի 6-ին, իսկ նույն ամսի 3-ին իր ծնունդն է եղել: Մոր ծնունդից մեկ օր առաջ Սամադը եղբորը խնդրել է, որ ծաղիկներ գնի և բերի հիվանդանոց, որպեսզի անձամբ մոր ծնունդը շնորհավորի: Այդպես էլ եղել է. Սամադը հիվանդանոցում է շնորհավորել մոր 43-ամյակը:

«Ես այդ վիշտը մինչև կյանքիս վերջ տանելու եմ: Իմ տղան ընկերուհի էլ ուներ, բայց ոչինչ չհասցրեց անել, ոչինչ»,- հավելեց Ն. Սլոյանը:

Հայրն ասում է, որ պատերազմի ընթացքում Սամադը պարբերաբար զանգել է իրեն, սակայն ոչինչ չի պատմել: Երբ հայրը հետաքրքրվել է, թե որտեղ է, տղան պատասխանել է՝ քո համար ինչ տարբերություն, կարևորը լավ եմ:

Հոկտեմբերի 23-ին Սամադը զանգահարել է հորը և տեղեկացրել, որ իրենց տեղափոխելու են այլ վայր, և հնարավոր է՝ մի քանի օր չկարողանա զանգահարել: Հաջորդ օրը՝ հոկտեմբերի 24-ին, զանգահարել են «Էրեբունի» բժշկական կենտրոնից և հայտնել, որ Սամադը վիրավորվել է:

Մամադ Սլոյանը մինչ օրս տեղյակ չէ, թե կոնկրետ ինչ պայթունի հետևանքով է որդին վիրավորում ստացել: Միայն որդու զինակիցներից լսել է, որ պայթյունը եղել է Ջաբրայիլում: Ռազմի դաշտում պայթյունից կտրվել է Սամադի աջ ոտքը, իսկ ձախն անդամահատել են հիվանդանոցում:

Մամադն ասում է, որ գոտկատեղից վերև կենսական կարևորագույն օրգանների շրջանում անդառնալի վնասվածքներ չէին եղել: Միայն արձանագրվել էր թոքերի սալջարդ, ինչն առաջացել էր պայթյունի ալիքի հետևանքով, ինչպես նաև կարճ ժամանակ չեն գործել երիկամները:

Մամադն ասում է, որ որդուն բանակ ճանապարհելիս նույնիսկ մտքով չի անցել, որ հնարավոր է պատերազմ սկսվի: Սամադը նույնպես ոգևորվել է բանակ գնալու փաստից, ուրախ է բանակ զորակոչվել: Տանը քեֆ-ուրախություն են կազմակերպել, երգ ու պարով են բանակ ճանապարհել:

Սամադը մարզիկ էր, սովորում էր «Արմֆայթինգի» դպրոցում: Արտաքինից հաղթանդամ էր և իր տարեկիցներից ավելի մեծ էր երևում: Այդ է եղել պատճառը, որ հիվանդանոցում նրա տվյալների դիմաց լրացրել էին «մոտ 30 տարեկան անհայտ զինծառայող»:

«Իր ուժի, հաղթանդամությունից ելնելով՝ մտավախություն չունեի, որ դժվար կծառայի, բայց ում մտքով կանցներ, որ նման պատերազմ պիտի սկսվեր: Ռուսաստանից քրերս, բարեկամներս, որ պատերազմի օրերին զանգում, հարցնում էին՝ Սամադը բանակից զանգու՞մ ա, մտածում էի, որ գժվել են, ո՞նց կարող է իմ երեխեն հաջորդ օրը էլ չզանգի: Ո՞նց կարո՞ղ էի հույսս կտրել, որ կարող է էլ չզանգի: Մտքումս նեղվում էի ու պատասխանում էի, որ ինչի պիտի չզանգի: Բայց ստացվեց, որ էլ չի զանգելու»,- ասում է Մամադը:

Սամադի հայրն ասում է, որ իր մտքով երբեք չի անցել պատերազմի նման ավարտը՝ պարտությունը:

«Մինչև պատերազմի վերջին օրը հեռուստացույցի դիմաց նստած՝ լարված լսում էինք, թե ինչ է լինելու: Մինչև վերջին րոպեն էլ մեզ համոզում էին, որ հաղթելու ենք, հաղթել ենք: Ուրախանում էինք, ոգևորվում էինք, բայց արի ու տես, որ լրիվ հակառակ բանը ստացվեց: Թե ում պատճառով, ինչի պատճառով՝ չգիտեմ: Բայց այս էրեխեքը ամենաթանկը՝ իրենց կյանքը, տվեցին հայրենիքին, զոհվեցին բոլորիս համար, ու հիմա այս վիճակը եղավ»,- ասում է զոհված զինծառայողի հայրը:

Մամադ Սլոյանն ասում է, որ պատերազմի օրերին ամեն օր պատրաստվել է, որ ինքն էլ է գնալու ռազմի դաշտ, որովհետև վիճակն էր այդպիսին: Սակայն, մյուս կողմից էլ հանգիստ է եղել, քանի որ իր շրջապատում զորակոչի ծանուցագիր ստացածներին անմիջապես չեն տարել Արցախ, ասել են՝ գնացեք տուն, կզանգենք: Մտածել է, թե իրավիճակն այդքան էլ օրհասական չէ:

«Հանելուկային էր, թե ինչպես էր ստացվում, որ հեռուստացույցով հայտարարում էին օգնության կարիք ունենք, եկեք, բայց ծանուցվածներին էլ չէին տանում, ասում էին՝ գնացեք, ձեզ կկանչենք: Սա այդպես էլ մնաց անհասկանալի»,- հավելեց Մամադը:

Նրա խոսքերով՝ տղայի մահով իր «տունը քանդվեց», սակայն չի փոշմանել, որ որդին բանակ է գնացել և մասնակցել պատերազմական գործողություններին:

«Չեմ փոշմանել, որովհետև իր պարտքն էր, պիտի կատարեր՝ անկախ իրավիճակից: Երկու տարի առաջ էլ գուցե ձեր տղան, մյուսի տղան էր մեր ընտանիքը պաշտպանում, իմ տղան ինչու՞ չպիտի ձեր ընտանիքը պաշտպաներ: Ցավոք պատերազմ էր և իր հետևանքներն ունեցավ»,-հուզմունքից արցունքները կուլ տալով՝ ասաց Մամադը:

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter