Ապրիլի 25-ին Բրյուսովի անվան պետական լեզվաբանական համալսարանից հեռացված ռեկտոր Սուրեն Զոլյանը «կիսագրագետ, չկայացած, պատահական մարդիկ» էր անվանել այն դասախոսներին, ովքեր նույն օրը ներկա էին եղել բուհում կրթության և գիտության նախարարության կողմից ռեկտորի պաշտոնակատար Գայանե Գասպարյանի ներկայացմանը դասախոսական անձնակազմին: Զոլյանի որակումները առիթ էին եղել, որ դասախոսները հրավիրեն լրագրողների ու պատմեն, որ նախկինում ևս` մոտ 10 տարի շարունակ, Զոլյանը նման արհամարհական վերաբերմունք է ունեցել իրենց նկատմամբ, և բուհում «վախի» ու «ստալինիզմի» մթնոլորտ է եղել:

Սակայն, լեզվաբանական համալսարանում կա նաև դասախոսների մի փոքրամասնություն` 40 հոգի, ովքեր, ի պաշտպանության Սուրեն Զոլյանի, ստորագրել են «Ազատ դասախոսի մանիֆեստը» և համամիտ չեն նախկին ռեկտորի վերաբերյալ դասախոսների մեծամասնության կարծիքին: Նրանցից է Նվարդ Մանասյանը, ով համոզված է, որ Զոլյանի լիազորությունները կասեցնելն անհեթեթ էր: «Հետքի» հարցերին պատասխանում է Բրյուսովի անվան համալսարանի դասախոս Նվարդ Մանասյանը:

Գիտե՞ք` այդ նույն հանդիսավոր դիմավորելու արարողությունը ոնց էր կազմակերպվել: Զանգել էին բոլոր այն դասախոսներին, ովքեր աղմուկ չէին հանի, ովքեր անկառավարելի չէին: Բոլոր այն ըմբոստներս, որոնք մանիֆեստ էինք ստորագրել, հրաշքով այդ ցանկում չկայինք:

Դասախոսներ կային, ում ասել էին` կգաս ժամը 10-ին նիստերի դահլիճ, չէին էլ ասել` ինչի համար, որովհետև մտածել էին՝ որ ասեին, կարող է չգար: Ազատ մարդուն այդպես կկառավարե՞ն: Չեմ կարծում: Հերթական ձևական լցոնած դահլիճներն են, որ միաձայն ծափահարում ենք: Բրեժնևի 80-ականների դահլիճներն են ինձ հիշեցնում: Աշոտյանը իր արքունական շքախումբը բերեց, այստեղ էլ ներքի՞ն շքախմբի խնդիր է առաջանում: Կանչում եք` կանչեք բոլորին:

Կարող են անձի հետ խնդիրներ ունենալ մարդիկ թե հաստատությունից դուրս, թե հաստատության մեջ, բայց պիտի հիմնավորված լինեն գործողությունները:

-Կրթության և գիտության նախարարությունը հիմնավորեց՝ օրենքներին հղում անելով, որ ստուգումներ է անցկացրել, հայտնաբերվել են գոյություն չունեցող մասնագիտություններ և այլ խախտումներ:

-Նախ, սխալ են ասել. կան մասնագիտություններ, կան մասնագիտացումներ: Այն մասնագիտությունը, որ ասում են` գոյություն չի ունեցել, այդ լիցենզիան մենք ստացել ենք, իրենք հետո անհեթեթ, ինչ-որ սխալ թարգմանության խնդիր են առաջացրել, լրիվ թյուրիմացություն է եղել:

Այդ ստուգումներն էլ են սխալ արել: Օրենքը իրենց արգելում էր այդ ժամկետի համար գալ ու ստուգում անել: Գիտխորհրդի նիստով հավանություն տրվեց այդ բոլոր փորձագիտական գնահատականներին, որոնք իրավական ակտերի հիման վրա ցույց էին տալիս, որ «Ստուգումների մասին» օրենքով սխալ ստուգումներ են իրականացվել, հայտնաբերված թերացումները սխալ են ներկայացվում, դրանք լուրջ խախտումներ չեն, լուրջ խախտումները Քրեական օրենսգրքով հետապնդվող խախտումների տեսակներ են: Ուսումնական մասի պրոռեկտորն էլ ներկայացրեց բոլոր առարկությունները և նաև այն փոփոխությունները, որոնք ընդունել էինք, որ սխալ էին եղել, և բարեփոխել էինք: Դրանից հետո միաձայն Գիտխորհուրդը ընդունեց այդ որոշումը` հավելումներով հետ ուղարկել ամեն ինչ նախարարությանը և նաև լիազորել ռեկտորին, որ հայցով դիմի դատարան: Միաձայն որոշմանը միացել էր նաև մեր նորօրյա ժամանակավոր պաշտոնակատարը, բայց հետո նույն ժամանակավոր պաշտոնակատարը համաձայնում է գալ և ղեկավարել բուհը:

Էլի էր բան ասում` օրենքին անընդհատ հղում անելով: «ՊՈԱԿ-ների մասին» օրենքով ռեկտո՞ր ենք հեռացնում: Ո՞ւմ հետ գործ ունեն: Եթե օրենքը անկատար է, չի նշանակում` օրենքը պիտի գործադրես: Նախարար, կաբինետ, Եվրոպա են գոռում, մոդեռնիզացվում են: Միջնադարից ներքև ենք գնում, որովհետև 900 տարի է, համալսարանները պաշտպանված են ու ինքնավար են ու պայքարում են ինքնավարության համար:

Բոլոնիայի գործընթաց են ամեն օր ասում, քարտուղարություն պիտի մեր երկիր տեղափոխվի, մեզ էլ մեղադրում էին, թե Բրյուսովից մի խումբ դասախոսներ նամակներ են ուղարկել Եվրոպայի խորհրդին, որ այդ քարտուղարությունը հանկարծ այստեղ չտեղափոխվի: Այնքան խելագար են, որ մտածում են, որ այդպիսի բանով մարդը կարող է սեփական երկրին վնաս հասցնել՝ ինչ-որ մի մարդու հաշիվ մաքրելու համար: Որովհետև իրենք այդ տրամաբանությամբ հաշիվ մաքրեցին:

-Կրթության և գիտության նախարարությո՞ւնն էր ասում, որ Բրյուսովի մի խումբ դասախոսներ դիտավորյալ նման բան արեցին:

-Այո: Դա ասողը ինքն է այդ տրամաբանության մեջ, որովհետև կասեցրեց ռեկտորի լիազորություն` հավանաբար շատ մասնավոր պատճառներով, վնաս հասցրեց բուհին, սկզբունքին, իր խոստում տված պրոցեսին: Բոլոնիայի պրոցեսը այս առումով մի մասով ջախջախվեց, որովհետև հիմա, փաստորեն, ունենք նախադեպ երկրում` մի հատ հրամանով ռեկտոր հեռացնելու: Բոլոր առաջադեմ երկրներում, ովքեր համընդհանուր եվրոպական բարձրագույն կրթական տարածք են կառուցում, այդպիսի բան հնարավոր չի պատկերացնել:

-Անկուսակցական ռեկտոր Սուրեն Զոլյանի և հանրապետական նախարար Արմեն Աշոտյանի հարաբերությունները սրվեցին նախընտրական շրջանում: Միաժամանակ գիտենք, որ Հայաստանի բուհերի ռեկտորներից ու դպրոցների տնօրեններից շատերը կուսակցական են:

-Հիմա արդեն 90 տոկոսից ավելին: Հետազոտություն կա, վիճակագրական տվյալ եմ ասում:

-Ձեր կարծիքով` Աշոտյան-Զոլյան հարաբերությունների սրման մեջ Զոլյանի անկուսակցական լինելը դեր խաղա՞ց:

-Ես կարող եմ միայն ենթադրել: Մեր բուհում մի քանի բան կար, որ այս իշխանական կրիզիսի տեսանկյունից տարօրինակ էր թվում: Համար 1: Մեր բուհում չկա կաշառակերության: Նաև ինքս եմ տեսել` մի 2 միջադեպ ոնց է կասեցվել, և դա ինչ ստուգումների է բերել մեր ներսում, եթե հանկարծ այդպիսի դեպքի կասկած է արձանագրվել: Ինչքան հասկանում եմ, երբ մնացածները բոլորը բորոտ են ու չգիտեմինչ են, երբ դու մաքուր ես, դուր չի գալիս մնացածներին:

Դրանով էր նաև երևի թե պայմանավորված, երբ ԵՊՀ-ի ռեկտորը խայտառակ հայտարարություն արեց, թերթերից մեկում էլ տպագրվել էր, որ ասել էր` ես գիտեմ, որ բուհում խախտումներ կան, նախարարը Զոլյանին ճիշտ էր հանել: Եվ դա ասում էր այն բուհի ռեկտորը, որը Magna Charta Universitatum-ն է ստորագրել: Դա այնպիսի աբսուրդի թատրոն է, որ հնարավոր չի պատկերացնել:

-Ապրիլի 26-ին Բրյուսովի անվան համալսարանի առջև բողոքի ակցիային մասնակցող ուսանողներից մեկն ասաց, որ բուհում սովորելու 3 տարվա ընթացքում երբեք չի տեսել կամ լսել, որ ինչ-որ մեկը կաշառք տա կամ վերցնի: Ինքը դա պայմանավորեց Զոլյանի պաշտոնավարմամբ: Արդյոք ճի՞շտ է միայն մեկ անձով բացատրել կառույցում կաշառակերության բացակայությունը, թե՞ դա նաև այլ մարդկանց շնորհիվ է:

-Դա պիտի համակարգային լինի, դա չպիտի մի անձով պայմանավորված լինի: Բայց մենք հիմա շատ փխրուն վիճակում ենք, և անձերը կարող են համակարգ պայմանավորել: Եվ սա այդ դեպքն էր, երբ անձը համակարգի հնարավորությունն էր պայմանավորում: Համակարգը դեռ չկար, ձևավորվում էր, և մի 2 շրջան հավատարմագրում պիտի բուհը անցնի, որ խոսենք համակարգի մասին. այդ դեպքում էլ ով ուզում էր լիներ, արդեն էլ չէր լինի կաշառակերության ռիսկը այդքան մեծ: Բայց հիմա Զոլյանի շնորհքն էր, որովհետև այնքան խիստ էր դրված, այնպես էին վախենում, որ չէին անի դա:

Մյուսը: Ինքս էլ դաշնակցական մարդ եմ: Բայց ընդհանրապես որևէ մեկը կուսակցական գործունեություն ծավալել մեր բուհում չի կարող: Ու դա հենց ռեկտորի շնորհքն էր, և ես կարծում եմ` իշխանական համակարգին դուր չի եկել, որովհետև մեզ մոտ միայն Ուսխորհուրդն էր, որ 100 տոկոսանոց կուսակցականացված էր: Լսարանում մեկը իրավունք չէր ունենա մտնել քարոզ անել կամ այլ գործունեություն ծավալել, ինչ-որ մի լոգո: Այսինքն` իրական համալսարանական միջավայր, որտեղ մարդիկ մյուս ինքնությունները թողնում են դռան մոտ, մտնում են այդտեղ գիտությամբ, կրթությամբ զբաղվելու համար: Հավանաբար դա էլ դուր չէր գալիս:

Հետո տեսնում ես դասական վհուկների որս, մարդիկ, որոնք տարիներով լռել են և բողոքում էին Ձեր հոդվածում ստալինյան ռեժիմից: Ես 3 տարի աշխատում եմ. իմ նկատմամբ ինչո՞ւ այդ նույն ռեկտորը ստալինյան ռեժիմ չի կիրառել: Ես իր բարեկամը չեմ, ծանոթը չեմ, ուսանողը չեմ եղել: Ես ստացել եմ նկատողություն ռեկտորից: Նկատողությունը ստացել եմ տեղին և ընդունել եմ ու աշխատել եմ, որպեսզի փոխեմ: Նորմալ բան է, այդպիսի բաներ անընդհատ լինում են:

Բայց մարդիկ, օրինակ, որ կարող է՝ տարիներով ակտուալ հետազոտությամբ չեն զբաղվել: Մարդիկ կան, որոնք գրագողությամբ են զբաղվել ու դրա համար պարսավանքի են ենթարկվել, ու լավ են արել, որ իրենց պարսավանքի են ենթարկել, որովհետև Ամերիկայում եթե լիներ, իրենց կշպրտեին բուհից դուրս, 15 տարի կարգելեին գիտական գործունեությամբ զբաղվել: Մարդկանց ստիպված են լինում բացատրել, թե ինչպես էլեկտրոնային կայքերից օգտվեն և ինչպես ակադեմիական գրականության օգտագործեն, այդ կայքերը ոնց գտնեն:

Այսինքն` մարդիկ նախ պիտի մի հատ ռեֆլեկտիվ նաև նայեն` ինչ թերացումներ են ունեցել, և եթե ռեկտորը իր վարքագծում եղել է չափից դուրս կտրուկ, անտեղի դիտողություն է եղել, այդ դեպքում պիտի առերեսվել և պահանջել պատասխան, պատիվ պահանջել նաև: Աշխատանքային օրենսգիրք կա, կոնֆլիկտներ լուծելու ձևեր կան, ընդհուպ մինչև դատարան գնալը: Էս 15 տարի ի՞նչ են արել: Լռել են, հիմա նոր ոգևորվե՞լ են, երբ արդեն չկա, թե՞ պատվերով համերգ են կատարում:

-Ո՞ւմ պատվերն է:

-Չգիտեմ` ում: Հիմա 1/3-ի ստորագրություններով մենք իրավունք ունենք մեր կանոնակարգով արտահերթ Գիտխորհրդի նիստ գումարել, չէ՞: Նոր ռեկտորը` ժամանակավոր պաշտոնակատարը, հետաձգեց, որի իրավունքը չուներ. լիազորությունները գերազանցեց: Գիտխորհրդի անդամներից մեկը հարցրե՞ց: Մենք մեր մեջ ստեղծել ենք հրեշներ ու մենք դիմացինին Ստալի՞ն ենք ասում: Ուրեմն մեր միջի հրեշներին եկեք մաքրենք, ոչ թե դիմացինին մեղադրենք, որ ինքը հրեշ է:

-«Հետքի» հետ զրույցի ժամանակ դասախոսները նշեցին, որ գուցե իրենք մեղավոր են եղել, որ լռել են այսքան տարի, բայց հասկացեք` մարդը չի ուզում կորցնել իր հացը:

-Ես էլ չեմ ուզում հացս կորցնել, ճիշտն ասած: Շուշանիկ Թամրազյանը հոդված է գրել: Ականավոր գիտնական է, ամբիոնի վարիչ, ժամանակավոր պաշտոնակատար, որը չի վախենում սեփական տեղը կորցնելուց: Հերիք եղավ թաքնվենք էս ամեն ինչի հետևում վախեցած: Էս գողական մշակույթից եկեք ազատվենք՝ բանվոր խոսք տանել-բերելու: Էդ նույն պաշտոնակատարը ինձ, փոխանակ գրավոր պատասխան տա հավուր պատշաճի, որովհետև ես գրավոր եմ պահանջել, որ հիմնավորում տա` ինչի համար է հետաձգում մեր արտահերթ նիստը, որի իրավունքը ինքը չունի, բանավոր պատասխան եմ ստացել:

«Տարիներով լռել ենք»: Չլռեիք տարիներով: Մի անգամ կանգնեիք ուղիղ ողնաշարով ու ասեիք` ոչ: Առերեսվեիք, ասպետի նման կանգնեիք ու ասեիք ամենը, ինչ մտածում էիք: Ինչի՞ եք մեջքից ասում: Բրուտի բա՞ն է, հետևի՞ց: Դեմքին ասեք, մի վախեցեք: Չեն սպանի: Ուղղակի կարող է հեռացնեն: Ոչինչ, բայց մի անգամ կարելի է տանել դա, պայքարել, մյուս անգամ այլևս ձեզ ոչ ոք նման բան չի անի, դուք էլ ձեզ կհարգեք: Լռություն է եղել, հիմա գնացել է մարդը կամ չկա, և էդպես հեշտ է խփելը: Եթե ես ամեն անգամ սուս եմ մնում, ուրեմն ինքնություն չունեմ: Ինքնության մեխանիկան է «այո»-«ոչ», «այո»-«ոչ»: Իմ նախնիների «այո»-«ոչ»-ն էլ է, չէ՞, պայմանավորել` ինչու եմ ես էս Հայաստանում, ոչ թե ուրիշ Հայաստանում:

Հեշտ է ասելը, որ «ես իմ հացը կկորցնեմ»: Ես էլ իմ հացը կկորցնեմ, ու ես շատ լավ հասկանում եմ, որ ես իմ հացը կարող եմ 5 օրում կորցնել: Այսօրվա իմ ժ/պ-ն ինձ կարող է հանգիստ հեռացնել:

Ձեզ որ եկել էին բողոքելու, այդ նույն ամբիոնում երիտասարդ դասախոսներ էլ կան, որոնք պատմում են` այդ ամբիոնում ինչ մթնոլորտ է եղել: Երբ ասել են՝ «եկեք պայքարենք, եկեք բան փոխենք», ասել են` «բան չի փոխվի, գործ չունես, գլուխդ մի դիր ինչ-որ խնդիրների տակ»:

-Ո՞վ է ասել:

-Այ էդ հին դասախոսները, որոնք բողոքում են, որոնք այսօր ասում են` «մենք երևի թե իզուր ենք արել, որ լռել ենք»: Չլռեիք: Զոլյանին հրեշ ենք սարքել: Այդ տրամաչափի գիտնական, այն էլ հումանիտար ոլորտում, խնդրում եմ բերեք կանգնեցրեք:

-Սուրեն Զոլյանի կողմից արհամարհական պահվածք, նվաստացուցիչ վերաբերմունք դասախոսների նկատմամբ եղե՞լ է՝ զուտ մարդկային առումով:

-Եղել են ահավոր զայրացած արտահայտություններ: Եվ եթե դիմացինը համարում է, որ անտեղի են զայրացել ու անտեղի են դիտողություն անում կամ պարսավում, ուրեմն ընթացք կա. պիտի նախ կանգնի ասի, որ այդ պահին դադարեցնեն այդ ամեն ինչը, հետո էլ այդ ամեն ինչին ընթացք տա: Մի անգամ եթե մարդը կանգնի ասի` Դուք իրավունք չունեք… Բայց «Դուք իրավունք չունեք» ասելու համար մարդ պիտի իրավունք ունենա: Ուրիշ բաներ ասե՞նք հիմա. մարդիկ տարիներով, Բրյուսովի լոգոյի տակ ծպտվելով, աբիտուրենտներ են կարողացել պահել, ու դա իրենց հարմար է եղել: Մի երես չի այս ամենը: Լռել են, ոչ թե որովհետև վախեցել են: Լռել են, որովհետև հարմար է եղել:

-Ասում են, որ Զոլյանի կողմից ճնշումների հետևանքով շատ դասախոսներ վերջին ժամանակներս բուհից հեռացել են: Ձեր կարծիքով՝ ո՞րն է եղել պատճառը:

-Ճնշումների հետևանքով չի: Իրենց բոլորի անհատական պատմությունները չգիտեմ:

-Օրինակ` Նաիրա Մկրյանին հեռացրել են լսարանից դուրս գալու և աթոռ բերելու համար:

-Այդ մարդուն չգիտեմ, ազնիվ խոսք, ընդհանրապես անուն-ազգանունով էլ չգիտեմ: Եթե ես ճնշվում եմ, ճնշումներ եղել են, հա: Եվ միշտ էդպես է լինելու բոլոր մարդկանց նկատմամբ: Ովքեր ճնշվում են, իրենց ճնշում են: Ոչ թե ճնշում են, հետո են ճնշվում, այլ ճնշվում են, հետո ճնշում են: Այ, որ մենք հասկանանք մի անգամ ազգովի, որ չեմ ճնշվելու, ու ինձ էլ չեն ճնշելու, մեր ամեն ինչը կփոխվի, մեր պետությունը միանգամից կփոխվի: Մաշտոցի պուրակում մարդիկ հասկացել են, ու հիմա մյուս կողմը փակուղում է հայտնվել, որովհետև հասկացել է, որ դիմացինը ասաց` «վերջացավ, էլ չեմ ճնշվելու»:

-«Ազատ ուսանողների ֆորումը» մամուլում տեղեկություններ տարածեց, որ բողոքի ակցիաներին մասնակցող ուսանողների նկատմամբ ճնշումներ ու սպառնալիքներ կան: Դուք անձամբ տեսե՞լ եք նման բան:

-Պատմել են: Մեկն ենք տեսել: Նախ, 1-ինը: Երբ պրն Աշոտյանը եկել էր, բարձրացրել էր հանդիսությունների սրահ, ու Բրյուսովի Ուսխորհրդի ուսանողները դրսից ուսանողներ էին կազմակերպված բերել, որպեսզի ձևական, թատերական ներկայացում կազմակերպեին: Էդ մարդիկ մտան ներս, եկան արագ տեղերը զբաղեցրին սրահում:

Մեր ուսանողները սպասում էին Աշոտյանին ներքևում, և նա չիջավ բակ, բարձրացավ էնտեղ: Բոլոր մուտքերը փակել են, թույլ չեն տվել, որ հեռանա նախարարը իր շքախմբով: Հետո իջավ բակ: Դրանից հետո ամենաակտիվ ուսանողին մատնացույց են անում (ասում են` Երիտասարդական հիմնադրամից մի տիկնոջ թեթև ձեռքով), և ոստիկանները մտնում են մեր տարածք (ոչ մի բան բուհում չի եղել, ի՞նչ իրավունք ունի ոստիկանների խումբ հայտնվի), Կենտրոնական բաժանմունքի փոխոստիկանապետն է գալիս, և Նարեկին տանում են անհայտ պատճառներով: Առաջին ռեպրեսիոն ակտն էր, որը մեծ աղմուկ բարձրացրեց, որովհետև հետո բոլոր այդ ուսանողները գնացին արդեն բաժանմունքի մոտ և պահանջեցին, որ ազատ արձակեն:

Դրանից հետո հասկացան, որ այսպես հավաքելով այս ակտիվիստներին՝ աղմուկը շատ կլինի, ախր հիմա նախընտրական շրջան է, չէ՞: Սկսեցին զանգել ուսանողների հեռախոսներին: Այդ զանգերն էլ սկսեցին աղմուկ բարձրացնել, որովհետև դրան հակադարձ գործողություններ եղան, այսինքն` որոշեցին, որ դիմելու են բջջային կապի օպերատորներին, որ դեմ չեն, որ գաղտնազերծվի իրենց խոսակցությունը, որպեսզի հետո Ազգային անվտանգությունն էլ պարզի` այդ ահաբեկող զանգերը որտեղից են զանգվել:

Դրանից հետո անցան երրորդ գործողությունը` ավելի խորամանկ: Արդեն որ ժ/պ կա, սկսեցին, դասախոսների միջոցով միջնորդավորված, լսարաններում տեռոր անել: Դասախոսները սկսում են արդեն ճնշումներ գործադրել, այսինքն` արժևորումներ, գնահատականներ տալ այդ ուսանողներին: Գայանե Գասպարյանը ասում է, որ այն ուսանողները, որոնք դասադուլ են անում, ուսանող չեն: Կան «մեր ուսանողներ» ու «չուսանողներ», փաստորեն: Արդեն հասկանում ես, որ ինքը արժևորում տվեց: Դասախոսների արժևորումներ, որ «էս ինչ պահվածք է, ինչով եք զբաղված, ինչ է փոխվելու, դուք դեռ կհասնեք մեր տարիքին, կհասկանաք»: Հազիվ ազատվող մի հատ սերունդ է աճում, որ ասում ես` վերջապես ծիլեր են տալիս մեր երկում: Մեկ էլ այդ մեր «վեհությունը» փորձում է ինչ-որ բարոյախրատականներով և սեփական դառը փորձի տեսանկյունից ասել, որ «դեռ դուք հետո կհասկանաք, լռությունը ոսկի է»:

Երբ դիմացինիդ ազատությունը տեսնում ես ու դու գիտես, որ դու չես, որ դու ունեիր այդ հնարավորությունը` լինելու, և դու քո սեփական որոշմամբ` չես, դու ատում ես դիմացինիդ և ուզում ես, որ ինքը քեզ նմանվի, որովհետև այդպես լավ կլինի, այդ ստորաքարշության մեջ կհավասարվես, ազատին էլ ես սկսում ջարդել: Մենք հանճարեղ երեխեք ենք ստանում ու ինչ-որ մի հրաշքով մենք իրենց դարձնում ենք փայլուն, հետո որպես կանոն, միջակություն: Ես կարծում եմ` մենք շատ մեղավոր ենք:

-Որտեղի՞ց են ուղղորդվում սպառնալիքները ուսանողների դեմ, ո՞վ է անում:

-Եթե, ասենք, ասում են` «նախարարությունը ձեզնով հետաքրքրված է»… Հիմա, կարող են պրովոկացիա անել, բայց կարող է հենց այդպես լինել: Չգիտեմ:

- Ձեր կանխատեսմամբ՝ մոտ ապագայում ի՞նչ ընթացք կստանա Բրյուսովի անվան համալսարանում ստեղծված իրավիճակը:

-Ես միայն կարող եմ հուսալ: Ես չեմ հանձնվելու անձամբ: Ես վստահ եմ, որ բոլոր այն մարդիկ, որ այդ պարադիգմայում են, չեն հանձնվելու, որովհետև իրենք աշխատատեղ չի, որ կորցնում են: Իրենք միջավայր են կորցնում ու սկզբունք, իսկ դա գին չունի` ի տարբերություն աշխատավարձի: Աշխատավարձը կարելի է կորցնել ու գտնել:

Մենք պայքարելու ենք բուհի ինքնավարությունը վերականգնելու համար: Բայց դա սկզբունքային պայքար է, և դա դեռ սկիզբն է: Հետո պիտի օրենսդրական պայքար գնա. այդ օրենքները պիտի այնքան հստակեցվեն, որ էլ բուհերի գլխին այսպիսի «օյին» չխաղան: Այս նախադեպը նաև մեզ ցույց տվեց, որ ահավոր խրթին և հակասական օրենսդրություն կա, որը ոնց ուզեք, կմեկնաբանեք: Լավ էր ասել պարոն Զոլյանը. «Պահակից թող տարբերեն ռեկտորին»: Պահակի պես հանել կարելի՞ է ռեկտորին: Ռեկտորները Արևմուտքում նախարարից վեր են, որովհետև վաղվա քաղաքացուն են կրթում ու ընդհանրապես վաղվա մշակույթն են ձևավորում:

Մենք` ազատ դասախոսներս, շատ հստակ դիրքորոշում ունենք: Մենք շատ համակրում ենք այդ ուսանողներին, լրիվ բարոյական աջակցություն ենք ցուցաբերում, բնականաբար: Եվ մենք ինքներս պայքարում ենք: