Մոլդովայի մայրաքաղաք Քիշնևի մոտակայքում մեկնարկում է Եվրոպական քաղաքական համայնքի II գագաթնաժողովը։ Ինչպես նախօրեին Բրյուսելում լրագրողներին հայտնել էր Եվրամիության արտաքին քաղաքականության ղեկավար Ժոզեպ Բորելը, Եվրոպայի 47 երկրների առաջնորդները կքննարկեն խաղաղության, անվտանգության և էներգետիկայի հարցեր։ Գագաթնաժողովին մասնակցում է նաև ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ Նախատեսվում է Փաշինյան-Ալիև-Մակրոն-Շոլց-Միշել հնգակողմ հանդիպում, որի ընթացքում կքննարկվեն Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության հնարավոր պայմանագրի հարցն ու դրույթները։

Եվրոպական քաղաքական համայնքի նախաձեռնությունը Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնինն է։ Գագաթնաժողովն ընթանալու է Քիշնևից 35 կմ հեռավորության վրա գտնվող Բուլբոակա գյուղի Mimi գինեգործական համալիրում։ Ինչպես հայտարարել է եվրոպացի բարձրաստիճան պաշտոնյաներից մեկը, գագաթնաժողովի անցկացման վայրի ընտրությունը (Մոլդովան-խմբ.) հստակ ազդակ է Մոսկվային այն մասին, որ Եվրոպան աջակցում է այդ երկրին։

🇳🇱 Moldova asserts pro-EU stance at European summit in Chisinau, telling Russia "we choose Europe." #mostliked #netherlands https://t.co/xY7EtSx3Kv

— Worldwide News (@worldwide_news3) June 1, 2023

Ռուսական կողմն այն կարծիքին է, որ Եվրոպական քաղաքական համայնքի այս գագաթնաժողովը կդառնա Բրյուսելի նոր փորձը՝ ձևավորելու հակառուսական կոալիցիա և համոզելու մյուս երկրներին միանալ Ռուսաստանի դեմ հայտարարված պատժամիջոցներին։

Գագաթնաժողովի մասնակիցները

Եթե Եվրոպական քաղաքական համայնքի I՝ պրահյան գագաթնաժողովին մասնակցում էր 44 երկիր, այս անգամ մասնակից երկրների թիվը հասել է 47-ի։ «Երկրորդ գագաթնաժողովին մասնակցելու հրավեր է ուղարկվել 47 պետությունների և կառավարությունների ղեկավարների, ինչպես նաև՝ Եվրոպական խորհրդի նախագահին (Շառլ Միշել-խմբ.), Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահին (Ուրսուլա ֆոն դեր Լյայեն-խմբ.) և Եվրոպական խորհրդարանի նախագահին (Ռոբերտա Մեցոլա-խմբ.)»,- հայտարարել է եվրոպացի դիվանագետներից մեկը՝ ընդգծելով, որ հաջորդ գագաթնաժողովին, որը նախատեսվում է իսպանական Գրանադայում, մասնակիցների թիվը կարող է փոխվել։ «Հաջորդ գագաթնաժողովին, հնարավոր է, մենք այլ հյուրեր ունենանք։ Դա ֆիքսված ձևաչափ չէ»,- հավելել է նա։

Մասնակից երկրների թվում են Եվրամիության անդամ 27 երկրները, ինչպես նաև՝ եվրոպական այլ երկրներ, այդ թվում՝ Հայաստանը, Ադրբեջանը, Ալբանիան, Բոսնիա և Հերցեգովինան, Մեծ Բրիտանիան, Վրաստանը, Լիխտենշտայնը, Մոլդովան, Մոնակոն, Սան Մարինոն, Հյուսիսային Մակեդոնիան, Սերբիան, Թուրքիան, Ուկրաինան, Մոնտենեգրոն, Շվեյցարիան, ինչպես նաև՝ Կոսովոն։ Գագաթնաժողովին Ուկրաինան անձամբ ներկայացնում է նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին։ Թուրքիայի նորընտիր նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը, հավանաբար, չի մասնակցի գագաթնաժողովին։

Dear President @ZelenskyyUa, we admire Ukrainians for showing incredible strength in defending homeland & intl law.

We’re grateful for your heroic defence & we stand in solidarity w/ you & your efforts to bring back peace. You have a reliable partner in 🇲🇩 that you can count on. pic.twitter.com/EpPdYyzdjf

— Maia Sandu (@sandumaiamd) June 1, 2023

Գագաթնաժողովի թեմաները

Ինչպես լրագրողներին պատմել է ԵՄ ներկայացուցիչը, անվտանգությունն ու էներգետիկան Եվրոպական քաղաքական համայնքի II գագաթնաժողովի գլխավոր թեմաներն են: «ԵՀՔ երկրորդ գագաթնաժողովի քննարկումները կկենտրոնանան երեք հիմնական թեմաների վրա՝ համատեղ ջանքեր հանուն խաղաղության և անվտանգության, էներգետիկ կայունություն և կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարի միջոցառումներ, փոխկապակցվածություն Եվրոպայում՝ առավել լավ միավորման և ավելի կայուն մայրցամաքի համար»,- պարզաբանել է եվրոպացի դիվանագետը։

Նրա խոսքով՝ գագաթնաժողովի ընթացքում կլինի չորս աշխատանքային նիստ: Ինչպես նշել է Մոլդովայի փոխվարչապետ, ԱԳ նախարար Նիկա Պոպեսկուն, հանդիպումը կսկսվի լիագումար նիստով, որտեղ երկրների ղեկավարները տարբեր թեմաների շուրջ իրենց դիրքորոշումները կարտահայտեն:

Ընդ որում, ուշադրություն կդարձվի երկկողմ և բազմակողմ բանակցություններին։ Գագաթնաժողովի գլխավոր թեմաներից մեկը հայ-ադրբեջանական հարաբերություններն են։ Այսպես, գագաթնաժողովի շրջանակներում հայ-ադրբեջանական թեման կքննարկվի հնգակողմ ձևաչափով, որին կմասնակցեն ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը, Գերմանիայի կանցլեր Օլաֆ Շոլցը և Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելը։

Prime Minister @NikolPashinyan arrived in Chișinău, Moldova on a two-day working visit. pic.twitter.com/m7hGQeKMYn

— Government of Armenia (@armgov) June 1, 2023

Անվտանգության ուժեղացում

Մոլդովայի իշխանությունները գագաթնաժողովի պատճառով ուժեղացրել են անվտանգությունը։ Հանդիպման օրերին երկրի օդային տարածքը փակ կլինի քաղաքացիական ինքնաթիռների համար՝ պաշտոնական պատվիրակությունների ժամանումն առավելագույնս ապահովելու նպատակով: Ավելի վաղ, այդ նպատակով հանրապետություն էին ժամանել Մեծ Բրիտանիայի, Ռումինիայի, ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի հակաօդային պաշտպանության ուժերի ստորաբաժանումները:

Մոլդովայի ՆԳՆ-ում նաև հայտնել են գագաթնաժողովի անցկացման օրերին ավտոտրանսպորտի երթևեկության սահմանափակման և անվտանգության այլ միջոցառումների մասին, երկրում հայտարարվել են ոչ աշխատանքային օրեր: Գյուղերի բնակիչներին, որտեղով պատվիրակություններն անցնելու են միջոցառման վայր հասնելու համար, արգելել են առանց ոստիկանության թույլտվության լքել իրենց բակերը։ Բացի այդ, արգելափակել են Քիշնևի կենտրոնը և այն շրջանը, որտեղ գտնվում է Քիշնևի միջազգային օդանավակայանը։ Քաղաքացիներին զգուշացրել են, որ գագաթնաժողովի անցկացման օրերին զբոսանքների սահմանափակումներ կլինեն, տնտեսական որոշ հաստատությունների խնդրել են փակել իրենց գրասենյակները, խանութները, կլինիկաներն ու գեղեցկության սրահները։

Լուսանկարը՝ Daniel Mihailescu/AFP via Getty