«Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման մասին» օրենքի՝ Սահմանադրությանը համապատասխանության հարցը որոշելու վերաբերյալ վարույթը Սահմանադրական դատարանում (ՍԴ) հուլիսի 7-ից կասեցված է: Սեպտեմբերին Գլխավոր դատախազությունը պատասխանել է ՍԴ-ի հարցադրումներին, որի ստացման համար վարույթը կասեցվել էր, սակայն դատարանը կարծես թե չի «շտապում». գործը դեռ կասեցված է:

Նշենք, որ Ազգային ժողովի պատգամավորների ընդհանուր թվի առնվազն մեկ հինգերորդի դիմումի հիման վրա է ՍԴ-ում գործը քննվում: Դիմել են ընդդիմադիր խմբակցությունների պատգամավորները:

Սահմանադրական դատարանն աշխատակարգային որոշմամբ գործի վարույթը կասեցրել է 2023թ. հուլիսի 7-ին՝ Գլխավոր դատախազությանն առաջադրելով 21 կետից բաղկացած հարցադրումներ: Վարույթը կասեցվել է մինչև պահանջվող տեղեկությունների և այլ ապացույցների ստացումը: Դատարանը ստացման ժամկետ չէր սահմանել: Այսինքն, երբ դատախազությունը Սահմանադրական դատարանին ներկայացնի հարցադրման պատասխանները, վարույթի քննությունը կշարունակվի:

Հարցադրումները բարդ չեն, հիմնականում պահանջել են վիճակագրական տվյալներ և օրենքի մեկնաբանություններ՝ իրավակիրառ պրակտիկայում, հետևաբար ենթադրվում էր, որ պետք է արագ պատասխանեին, ու գործի քննությունը շարունակվեր: Օրինակ՝ ՍԴ-ն հարցրել է, թե արդյո՞ք Գլխավոր դատախազության համապատասխան ստորաբաժանման գործունեությունը կարգավորվում է աշխատանքային պլանավորմամբ, կամ քանի՞ ուսումնասիրություն է սկսվել առ 2023թ. հուլիսի 7-ը, քանի՞ դեպքում է ուսումնասիրության առարկա դարձել գույք, որի ծագումը կապված չէ հանցագործության հետ, ինչպիսի՞ն է ուսումնասիրությամբ ներգրավված անձանց տարիքային կազմը, ի՞նչ մեթոդաբանություն է կիրառվում անձի այնպիսի եկամուտները գնահատելիս, որոնք ենթակա չեն եղել հարկման, ուսումնասիրություն սկսելու քանի՞ որոշման դեմ է բերվել հայցադիմում կամ բողոք, քանի՞սն են բավարարվել, քանի՞սն են գտնվում քննության փուլում և այլն:

Գլխավոր դատախազությունից փոխանցեցին, որ Սահմանադրական դատարանի հարցադրումներին պատասխանել են սեպտեմբերին:

2023թ. ապրիլին Սահմանադրական դատարանը ստացել է նաև Վենետիկի հանձնաժողովի («Ժողովրդավարություն՝ իրավունքի միջոցով եվրոպական հանձնաժողով») կարծիքը՝ «Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման մասին» ՀՀ օրենքի հետ կապված:

Հիշեցնենք, 2022թ. հուլիսի 8-ին ՍԴ-ն աշխատակարգային որոշում էր կայացրել՝ դիմել Վենետիկի հանձնաժողով՝ «Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման մասին» ՀՀ օրենքի հետ կապված խորհրդատվական կարծիք ստանալու նպատակով: Հիմնավորումն այն էր, որ բարձրացված հնարավոր սահմանադրական վեճը վերաբերում է իրավական խնդիրների, որոնց շրջանակն առնչվում է Հայաստանի Հանրապետության վավերացրած՝ մարդու իրավունքների վերաբերյալ միջազգային պայմանագրերի հիման վրա ձևավորված իրավունքին:

Վենետիկի հանձնաժողովի կարծիքը միանշանակ դրական կամ բացասական համարել հնարավոր չէ: Մասնավորապես նշել են, որ միջազգային և եվրոպական ստանդարտներից բխում է, որ ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձումը կարող է որպես արդյունավետ գործիք ծառայել պետական կոռուպցիայի դեմ պայքարում և կանխել գույքի ապօրինի ձեռքբերումը: Նշվածը դասվում է հանրային շահին, որով կարող է արդարացվել որոշակի գույքի՝ ապօրինի ծագում ունենալու կանխավարկածի կիրառումը։ Այնուամենայնիվ, վերոնշյալ գործիքը պետք է կիրառվի ողջամտության սահմաններում և ուղեկցվի արդյունավետ ընթացակարգային երաշխիքներով:

ՍԴ-ից փոխանցեցին, որ դատախազության ներկայացրածն ուսումնասիրվում է: Իսկ թե երբ գործի քննությունը կշարունակվի՝ հայտնի չէ: