Շրջակա միջավայրի նախարար Հակոբ Սիմիդյանը ապրիլի 3-ին ստորագրել է Հիսուս Քրիստոսի մոնումենտալ արձան-համալիրի կառուցման նախագծի փորձաքննության դրական եզրակացությունը։ 

«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամը նախատեսում է Կոտայքի մարզի Ակունք համայնքի 56 հա՝ հիմնադրամին սեփականության իրավունքով պատկանող տարածքներում Հիսուս Քրիստոսի մոնումենտալ արձան-համալիրի կառուցում։ 

Ընդհանուր տարածքի տարբեր հողեր տարբեր բնակավայրերի տարածքներում են, մասնավորապես՝  Զովաշենում (19,7 հա), Հատիսում (27,5 հա), Կոտայքում (2,2 հա և 0,1 հա, 0,5 հա), Ակունքում (6 հա)։ 

Շրջակա միջավայրի նախարարի 2024թ․ սեպտեմբերի 16-ի հրամանով հաստատվել է «Հատիս հրաբուխ» բնության երկրաբանական հուշարձանի անձնագիրը։ Համաձայն դրա՝ սահմանվել են Հատիս լեռան վրա գտնվող 9 երկրատեղանքի սահմանները և հատակագծերը։ Այդ 9 երկրատեղանքները բնության հատուկ պահպանվող տարածքներ են՝ համաձայն «Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների» մասին օրենքի։ 

Քարտեզը՝ հուշարձանի անձնագրից

«Հիսուս Քրիստոսի մոնումենտալ արձան-համալիրը նշված երկրատեղանքների սահմանագծից գտնվում է մոտ 5-125 մ հեռավորության վրա։ Երկրատեղանքների վրա ազդեցությունից խուսափելու նպատակով իրականացվելու են կանխարգելիչ միջոցառումներ՝ բնության հուշարձանի երկրատեղանքի սահմանին կից տարածքներում տեղադրվելու են հատուկ նշաններ և ցուցանակներ, որոնց միջոցով աշխատակիցները և զբոսաշրջիկները կտեղեկացնեն բնության հուշարձանի երկրատեղանքի վերաբերյալ։ Երկրատեղանքների շրջակայքում աշխատանքները կիրականացվեն ժամանակակից տեխնիկական միջոցներով՝ բացառելով բացասական ազդեցությունը պահպանվող տարածքների վրա»,- նշված է փորձաքննական դրական եզրակացության մեջ։ 

Դրական եզրակացությունը տրվել է մի քանի պայմանով․ մանսնավորապես՝ առաջնորդվել «Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների մասին» օրենքի 19-րդ հոդվածով և նախարարի՝ անձնագրի վերաբերյալ վերոնշյալ հրամանի պահանջներով։ 

«Շինարարության և շահագործման ընթացքում բացառել «Հատիս Հրաբուխ» երկրաբանական բնության հուշարձանի երկրատեղանքների և դրանց պահպանական գոտիներում որևէ միջամտություն և ազդեցություն, երկրատեղանքների պահպանության նպատակով տարածքում տեղադրել ճանաչողական ցուցանակներ և նշաններ։ 

Համաձայն նախագծի՝ Հիսուս Քրիստոսի մոնումենտալ արձան-համալիրը նախատեսվում է տեղադրել Հատիս լեռան բարձունքին։ Համալիրը 3 հարթակներից բաղկացած հորինվածք է, որից սկիզբ է առնում 44 մետր բարձրությամբ պատվանդանը և ավարտվում 33 մետր բարձրությամբ քանդակով: 

Առաջին հարթակում՝ -5,7 նիշում, նախատեսված են սրճարան և այլ ծառայություններ այցելուների համար: 

Երկրորդ հարթկում՝ 0 նիշում, նախատեսված է ցուցասրահային հատված, ցուցասրահին կից սանհանգույցներ են լինելու: 

Բոլոր հարթակները կապված են աստիճաններով և թեքահարթակներով: Վերին հարթակից կազմակերպված է մուտք պատվանդանի ներսի հատված: Վերին հարթակից մեծ թեքությամբ աստիճաններով հնարավոր է բարձրանալ պատվանդանի վերին մակարդակ: 

Քանդակն իրականացվում է ալյումինե ձուլվածքով և ամրացվում է մետաղական հիմնակմախքի վրա։ Պատվանդանի ծավալում նախատեսված են մոտեցումներ մետաղական հիմնակմախքին հետագա շահագործման կարիքների համար։ 

Կառույցը լինելու է միաձույլ երկաթբետոնից, տրավերտինե սալերից երեսպատումով: 

Համալիրում նախատեսված են դեկորատիվ հարթաքանդակներ:

Նախատեսվում է կառուցել նաև ճոպանուղի դեպի Հիսուս Քրիստոսի արձան և հակառակ ուղղությամբ։ 

Ճոպանուղու երկարությունը 1300 մետր է լինելու։ Ունենալու է 2 կայան։ Առաջին կայանը տեղակայված է լինելու Ակունք գյուղում, երկրորդ կայանը՝  Քրիստոսի մոնումենտալ արձանի մոտակայքում։ Ճոպանուղին հնարավորություն է ունենալու տեղափոխել մինչև 12 մարդ։ 

Հիշեցնենք, որ չնայած նախագիծը նոր էր ներկայացվել ՇՄԱԳ փորձաքննության, սակայն արդեն իսկ ՇՄԱԳ նախագծում նշվում էր, որ նախատեսվող հուշահամալիրի տարածքում կազմակերպված է շինարարական հրապարակ, հողային աշխատանքներն իրականացված են ամբողջ ծավալով, ընթացքում են հիմքերի բետոնացման աշխատանքները։

Բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմինը այս մասով վարույթ է նախաձեռնել։ Ինչպես «Հետքին» հայտնեց ՏՄ-ի հասարակայնության հետ կապերի պատասխանատու Նաիրա Աղաբաբյանը, վարույթն այս պահին ընթացքի մեջ է։ 

Գլխավոր լուսանկարը՝ Սուսաննա Հարությունյանի (Հետք Մեդիա Գործարանի ուսանող)