Եվան ռոք երգող սակավաթիվ աղջիկներից է, իսկ խումբը, որտեղ նա երգում է, այն սակավաթիվներից, որ մետալ է նվագում: Կոնսերվատորիայի վոկալի բաժնում սովորելով` Եվան ասում է, որ միշտ իրեն պատկերացրել է ռոք խմբում երգելիս:

«Ընկերներս կանչել էին ինձ խմբի փորձին, ու տղաների նվագելն ինձ սկսեց դուր գալ, եւ ես միացա խմբին»,- պատմում է «Սթրայֆ» խմբի վոկալ Եվան:

2003 թ. ստեղծված «Սթրայֆը», որ սկզբում այլ անունով է հանդես եկել, հիմնադրել են Կարենը, Ալիկն ու Վիլենը, ովքեր որոշել լրջորեն զբաղվել երաժշտությամբ ու խմբում ունենալ աղջիկ մենակատար:

«Սկզբից շատ քիչ էին մեզ լսող մարդիկ, դե մենք ձայնագրություններ չունեինք, համերգներին լսածով էին մեզ ճանաչում, հետո նրանց թիվը մեծացավ»,-պատմում է խմբի հիմնադիրներից կիթառահար Կարենը:

«Սթրայֆ» նշանակում է պայքար. խմբի անդամներն ասում են, որ դա ուղղակի կապ ունի իրենց երգերի գաղափարախոսության հետ: Երաժիշտների ասելով` արտասահմանում նման անվանմամբ խմբեր կան, իրենք պարզապես փոխել են բառի գրելաձեւը` «Stryfe»:

««Անիծված թատրոն» երգը կյանքում դիմակներ չկրելու մասին է, մեկ այլ երգ կոչ է անում գաղափարապես նորից ծնվել: Ունենք նաեւ հայրենիքի ու Հայաստանի մասին երգեր»,-ասում է Եվան: Խմբի երգերը հիմնականում գրում է Կարենը, երբեմն` նաեւ Եվան, իսկ եթե բնորոշելիս լինենք խմբի ոճը, ապա այն պրոգրեսիվ մետալ է:

«Երգով գումար չենք վաստակում, ընդհակառակը` մեր գրպանից ենք գումարներ դնում, որ պահենք խումբը, Հայաստանում ռոքով փող աշխատելը դեռ անհավանական բան է»,- ասում է Կարենը:

Խմբի բոլոր անդամներն իրենց աշխատանքն ունեն ու փորձերն անում են աշխատանքից հետո: Կարենը բանկում է աշխատում, մասնագիտությամբ տնտեսագետ է` սովորում է ասպիրանտուրայում, խմբի բաս կիթառահար Գեւորգը Ճարտարագիտական համալսարանն է ավարտել, մյուս կիթառահար Հովհաննեսը ֆիզիկոս է, վերջերս է իր թեզը պաշտպանել: Մասնագիտությամբ երաժիշտ են Եվան ու հարվածային գործիքներ նվագող Կորյունը, ով Կոնսերվատորիայի ջութակի բաժինն է ավարտել: Կարենը գտնում է, որ երաժշտություն արարելու համար կարեւորը «ներքինն է, զգայականը», նա օրինակ է բերում շատ հանճարեղ ռոք խմբերի, որոնց անդամները երաժշտական կրթություն չունեն, բայց պրոֆեսիոնալ երաժիշտներ են:

«Շաբաթվա մեջ մի քանի անգամ փորձեր ունենում ենք, իսկ համերգներից առաջ ամեն օր ենք փորձեր անում»,- ասում է Կարենը: Նա հիշում է, որ տարիներ առաջ, երբ խմբի փորձատեղին Զեյթունի մշակույթի տունն էր, սենյակի պատուհանի տակ հավաքվում էին հարեւան սուպերմարկետի աշխատողները եւ լսում: 

«Մի օր էլ եկան ու մեզ խնդրեցին պաշտոնական բացման ժամանակ նվագել խանութի դիմաց: Ունիկալ բան էր, ես չգիտեի, որ նման մարդիկ ռոք են լսում:

Հայկական ռոք լսողները քիչ են ու նստած են իրենց տներում, էլ չեմ ասում, որ մետալ լսողներն ավելի քիչ են»,- ասում է Կարենը եւ ընդգծում, որ գովելի է դասական ռոքի երեկոների կազմակերպումը, քանի որ մեծահասակներն էլ են գալիս:

«Մարդիկ պիտի իմանան, որ ռոքը երաժշտություն է, վայրենություն չէ, ու այս երաժշտությունը չպետք է անդերգրաունդ լինի: Ամբողջ աշխարհում ռոքը ամենաշատն են լսում, ինչու՞ պիտի Հայաստանը շեղվի ընդհանուր ուղեծրից»,-իր վրդովմունքն է հայտնում Կարենը:

Հայկական մեկ այլ մետալ խմբի` «Sworn»-ի մասին «Սթրայֆ»-ի անդամներն ասում են, որ լավ առումով մրցակից չեն, քանի որ երկու խմբերն էլ տարբեր ուղղություններում են նվագում: Իսկ ընդհանրությունն, իհարկե, Կորյունն է` երկու խմբերի եւ հայկական շատ այլ ռոք խմբերի հարվածային գործիք նվագողը` «մետալը»:


«Եթե համերգին չեկան, պարտքի տակ ենք մնալու»

«Ես լսում էի մետալ երաժշտություն, եւ ազդեցությունը վրաս հսկայական էր: Ուզում էի մի այդպիսի երաժշտություն ստանալ ու սկսեցի էքսպերիմենտներ անել»,- «Sworn» խմբի նախապատմությունը սկսում է 20-ամյա Վլադիմիրը: Հետո նրան միացավ Ալեքսը, ու երկուսով սկսեցին երաժշտություն գրել, 2005-ին ալբոմ թողարկեցին: 

«Մի օր Վովան (Վլադիմիրը) ինձ առաջարկեց իրենց մոտ երգել, մոտս լավ ստացվեց ու միացա թիմին: Համերգի պատրաստվելուց մի ամիս առաջ էլ հարվածայինի Կորյունը մեզ միացավ»,- պատմում է Արսենը: Հետո խմբին միացավ նաեւ ստեղնաշարային գործիքներ նվագող Վարդանը, ով հիմա «Օքսենհեմ» խմբում էլ է նվագում:

«Sworn»-ի երաժշտությունը, ըստ խմբի անդամների, ոչ մի բանի կողմ կամ դեմ չէ, երաժշտություն է մարդու ներաշխարհի մասին` զգացմունքային, զգայական: 

«Ստանդարտ բողոքներ ինչ-որ ստանդարտ բաների դեմ, օրինակ` ռասիզմի, չարի, չունենք: Սա պատմություն է մարդկանց մասին, որ ինչ-որ բան են ապրել ու ինչ-որ բան են զգում»,- բացատրում է խմբի երգերի հեղինակ Վովան:

Արսենն էլ ասում է, որ իրենք չեն մտածում ուրիշներին դուր գալու մասին. «Եթե այդպես լիներ, ռաբիս կնվագեինք, բայց Վովան գրում է ու ցույց տալիս, որ մենք այսպես ենք ապրում»,- ասում է նա: 
«Ես վատ չեմ վերաբերվում այն երաժշտությանը, որը հայտնի է դառնում, բայց մեր ժամանակներում մետալը չի դառնա կոմերցիոն, հետագայում չգիտեմ` չնայած արտասահմանում հենց մետալն է պոպուլյար»,- ասում է Վովան: 

Իսկ Արսենը գտնում է, որ իսկական մետալը պետք է անդերգրաունդ մնա, որովհետեւ պիտի երաժշտի միջից դուրս գա, ոչ թե արհեստածին լինի:

«Այն օրվանից, երբ երաժիշտը դառնում է առեւտուր անող, արվեստը կորում է»,-ասում է Արսենը: «Սթրայֆ»-ի պես նրանք էլ ռոք երաժշտությունից գումար չեն աշխատում, այլ իրենց անձնական գումարն են ներդնում երաժշտությամբ զբաղվելու համար: 

Հատկանշական է, որ խմբի անդամներից միայն հարվածային գործիքների Կորյունն ու ստեղնաշարային գործիքների Վարդանն են միայն երաժշտությամբ զբաղվում, մյուս երեք անդամները համակարգչային ոլորտի մասնագետներ են:

Իսկ այս ամիս` դեկտեմբերի 13-ին, խումբը պատրաստվում է մենահամերգի: Տղաներն ասում են, որ հատկապես այս համերգին շատ կարեւոր է ռոք լսողների ներկայությունը: «Եթե գոնե 250 մարդ չգա, ապա հաստատ պարտքի տակ ենք ընկնելու, 500 հազար դահլիճի վարձույթի փող պիտի մուծենք»,- ասում է Արսենը:

Հայաստանյան մետալ երաժշտություն լսողներին Վովան բաժանում է 2 խմբի. «Մի խումբ մարդիկ գալիս են միայն կոնկրետ խմբի համերգին, ուրիշ համերգների չեն գնում: Երկրորդ տիպը սիրում է ծանր հնչողություն, եւ կապ չունի, թե ում համերգն է, գալիս է»:
Արսենը գտնում է, որ մետալ լսողներից տարիքով փոքրերը երաժշտությանն այդքան ուշադրություն չեն դարձնում, գալիս են դահլիճում տիրող մթնոլորտի համար, իսկ ավելի ավագ ունկնդիրը գալիս է համերգի որակի համար:

«Մետալ լսողները երեւի 500-1000 հոգի են Երեւանում, ուղղակի Երեւանի մետալիստները շատ խորացած են իրենց մեջ, շատ չեն սիրում «տուսվել», դուրս գալ»,- ասում է Արսենը:

Շուշան Հարությունյան