Նաիրա Հայրապետյան 

«Եթե դուք գրել եք լավ երգ, այն միշտ կմնա լավը, նույնիսկ եթե այն կատարեն վատ ձայնով». Ռեյ Չարլզ 

Ոչ միայն կատարողը, այլև հեղինակն ինքը` Փերսի Մեյֆիլդը, պատկերացնել անգամ չէր կարող, թե ինչ հսկայական հաջողություն պիտի ունենար այդ երգն ողջ աշխարհում` նշանավոր կատարումից շատ կարճ ժամանակ անց: Դա 1961 թվականի սեպտեմբերի 9-ն էր. ընդամենը երկու շաբաթվա ընթացքում`  այս երգը, գլխավորում էր համաշխարհային երգերի թեժ 100-յակը:  Խոսքը հանրահայտ «Hit The Road Jack » երգի մասին է  և, իհարկե, Ռեյ Չարզի(Ray Charles) կատարմամբ :  

Առաջին անգամ այն ձայնագրվեց 1960 թ: Վատ չընդունվեց իհարկե, սակայն համաշխարհային հաղթարշավի մեկնարկը պետք է տրվեր ռեյչարլզյան անկրկնելի կատարումից հետո:  Այս ձայնագրությունն արդեն կատակ-դուետ էր. կանացի վոկալով հանդես էլ գալիս Մարժի Հենդրիքսը` ով Ռեյ Չարլզի  կինն էր, ինչպես ասում են` ոչ պաշտոնական կարգավիճակով: «Hit The Road Jack » երգը կառուցված է կնոջ և տղամարդու հումորային երկխոսության հիման վրա, որտեղ կինը, ինչպես գրեթե բոլոր կանայք, այլևս չդիմանալով հոգում ոչ մի գրոշ անգամ չունեցող ամուսնուն, մեղմ ասած, դուրս է անում տնից: Փոխարենը տղամարդը, ինչպես նման իրավիճակում հայտնված գրեթե բոլոր տղամարդիկ կանեին, պաշտպանվում է նախ` կնոջ հանդեպ մեղադրականով, ապա, չհասնելով արդյունքի,  խոստանում ամեն ինչ շտկել:

Ի դեպ, Ռեյ Չարլզի կատարմամբ «Hit The Road Jack »  երգը մեկն էր այն բացառիկներից, որն ընդգրկվեց սովետական ջազ-անսամբլների ռեպերտուարներում:

Հարցազրույցներից մեկում Ռեյ Չարլզն ասել է. «Ես ծնվել եմ երաժշտության հետ, որն իմ ներսում է. մեզ բաժանել հնարավոր է միայն վիրահատակա’ն ճանապարհով»: Թե ինչ կլիներ ժամանակակից երաժշտության հետ, եթե երաժշտական հորիզոնում հայտնված չլիներ  Ռեյ Չարլզը, դժվար է ասել: Սակայն ռիթմընդբլյուզը, բլյուզը ևս, կտուժեին անկասկած… նույնիսկ` ռոքնռոլը, քանի  որ այն ծագել է հենց ռիթմ ընդ բլյուզից, իսկ սոուլ երաժշտության մասին խոսելն ավելորդ է . այս ոճում թագավորում է մեծ երաժիշտն առ այսօր: 

 Ray Chatles- Hit The Road Jack  

Ռենատո Կարոսոնե անունը երևի հիմա քչերին ինչ-որ բան կհիշեցնի, հատկապես երիտասարդ սերնդին, բայց բավական է ասել, որ խոսքը ավստրալիական հայտնի  Yolanda Be Cool  դուետի  «We no speak Americano»  կամ   նույն երգի  «Pa-Panamericano»  ռեմիքսային տարբերակի  մասին է և առնչվում է 1950-ական թվականներին, կզարմանան` մտածելով` միթե 2010թ-ից ամենուրեք` ռադիոեթերներում, ձայներիզների վաճառման կետերում, սրճարաններում, վաճառքի ամենատարբեր սրահներում հնչող  այս երգը  այդքան հին պատմություն ունի: Նեապոլիտանական բարբառով գրված «Tu Vuò Fà L'Americano» երգը, որը թարգմանաբար նշանակում է «ամերիկացի է ձևանում»  կամ «Ուզում է ամերիկացի երևալ», իտալացի երգիչ Ռենատո Կարոսոնեն գրել է 1956թ-ին, տեքստի հեղինակը Նիկոլա Սալերնոն էր: Այն ներկայացված է սվինգի և ջազի համատեքստում և համարվում է Կարոսոնեի ամենահայտնի երգերից մեկը: Այս ստեղծագործությունը առաջին անգամ մեծ լսարանի դատին հանձնվեց 1958թ. հենց Կարոսոնեի կատարմամբ` իտալական ֆիլմերից մեկում, իսկ 1960թ-ին կինոռեժիսոր Մելվիլ Շավելսոնի «Այն սկիզբ առավ Նեապոլում» ռոմանտիկ կատակերգությունում հնչում էր հռչակավոր Սոֆի Լորենի կատարմամբ: Կարճ ժամանակ անց երգը հսկայական հաջողությունների հասավ` ընդգկելով տարբեր մայրցամաքներ` Եվրոպա, Ավստրալիա, Լատինական Ամերիկա և Հյուսիսային Ամերիկայի լավագույն հիթ-շքերթները:

Երգը մի իտալացու մասին է, ով ձևացնում է, թե ապրում է ամերիկյան  կերպարով`  վիսկի է խմում, պարում է ռոքընռոլ, խաղում բեյսբոլ, ծխում միայն «Քեմըլ» (Camel), բայց շարունակում է դեռ հույսը դնել ծնողների գրպանի պարունակությանը: Ահա թե ինչպիսին են ամերիկյան երազանքով ապրող մարդիկ. դե ի՞նչ, իսկ դու երբևէ ձևացրե՞լ ես, թե  ամերիկացի ես: 

Renato Carosone - Tu vuo' fa' l'americano 

Գաղտնիք չէ, որ ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբամայի մեծագույն նախասիրություններից մեկը երաժշտությունն է: 2008թ. դեռևս նախագահի թեկնածու Օբաման հանրահայտ «Rolling Stone» ամսագրին տված հարցազրույցում խոսել էր նաև իր ամենասիրելի երգերի և կատարողների մասին: Նրա` բազմազան ժանրեր ընդգրկող երգացանկում առաջատարներից մեկն էր Բոբ Դիլանը` շուրջ 30 ստեղծագործությամբ:

1973թ-ին ամերիկացի լեգենդար  երգիչ, երգահան, բանաստեղծ, նկարիչ և կոմպոզիտոր Բոբ Դիլանը գրեց իր ամենանշանավոր երգերից մեկը` «Knockin’ on Heaven’s Door»-ը: Այն նախատեսված էր  որպես սաունդթրեք «Փեթ Գերեթ և Բիլի Քիդ»  գեղարվեստական ֆիլմի համար, որտեղ հերոսներից մեկին մարմնավորում էր Դիլանը: Ժամանակի ընթացքում այս երգը դասական դարձավ երաժշտի ստեղծագործություններում` ընդգրկվելով նրա լավագույն հավաքածուներում:  «Knockin’ on Heaven’s Door»-ը  հանրահայտ դարձավ նաև շնորհիվ տարբեր երգիչների նոր մեկնաբանությունների և կատարումների` Բոբ Մարլի, Էրիկ Քլեփթոն, Ռոջեր Ուոթերս ( Pink Floyd), Արեթա Ֆրենքլին, Ռենդի Քրոֆորդ, Բեյբիֆեյս  և ուրիշներ:  Bon Jovi, Gans N’ Roses, U2, Selig  և այլ հանրահայտ խմբերը ևս  «Knockin’ on Heaven’s Door»  երգը կատարել են տարբեր մեկնաբանությամբ` այս փաստով հաստատելով երգի պատկանելությունը բոլոր ժամանակներին և բոլոր սերունդներին:

Knockin' On Heaven's Door (Unplugged)