սկիզբը՝  Ճշմարտածնության էպիկենտրոնում

Մարդու, հասարակության եւ մոլորակային կյանքի ահռելի այս հյուսվածքում անցյալը այն հումքն է, որով ապագան ներկայի ձեռքով ասեղնագործում է իր հանքերի քարտեզը:

Հումքը դառնալով հիմք, զոհաբերելով իր էությունը` կորչում է ասեղնագործության ներկա հյուսվածքում' տեղ ազատելով ապագայից եկող հղիությանը: Ցանկացած հղիություն գալիս է ապագայից եւ իրագործվում է ներկայում, եթե անցյալի պոտենցիան, լոկալ ոչնչացում ապրելով, տեղ է ազատում ապագայից եկող ներհոսքի համար:

Ակտիվ պասսիվության եւ պասսիվ ակտիվության չափն այստեղ որոշիչ է ինքնահղիացման ակտի մեջ ստեղծագործաբար ներկան բացակա եւ բացական ներկա դարձնելիս:

Անցյալի ներկայությունն այժմ, այս պահին, բացակայություն դարձնելու միջոցով մենք մեր մեջ տեղ ենք ազատում ապագայի բացակայությունն այժմ ներկայության վերածելու համար: Անցյալի կուտակումները զոհաբերողն է իրական ներկայի ստեղծողը:

Այս զոհաբերությունն է ծնողը ազատության: Ազատությունը ծնվում է զոհաբերությունից, երբ զոհաբերությունն իր հերթին ծնվում է ազատության հղիությունից: Այս դիալեկտիկան մետամորֆոզի էությունն է եւ զարգացման իմաստը:

Զոհաբերությունը ժխտում չէ: Դա կուտակված հարստության որակական տրանսֆորմացիայի ակտ է, որում ինվոլյուցիան անցնում է էվոլյուցիայի, եւ հակառակը:

Ցանկացած հարստություն պետք է տրանսֆորմացիա ապրի: Ինքնանպատակ կուտակված հարստությունը տրանսֆորմացիա չապրելով' բերում է կործանման:

Սա տեղի է ունենում ինչպես նյութական, այնպես էլ հոգեւոր հարստության պարագայում, ինչպես անհատական, այնպես էլ ազգային, քաղաքակրթական մակարդակներում:

Կործանարար աղետները գալիս են հենց այդ նպատակով. կարծրացած կուտակումները քանդելով' տեղ ազատել ապագայից եկող ներհոսքին:

Հարստությունը ճիշտ չտնօրինողը ակամայից ենթակա է կուրացման: Ոչ թե ձեւավորվող եւ կայացող, այլ ձեւավորված եւ կայացած համակարգին գամված հայացքն է հղի կուրությամբ:

Տեսնելու ֆունկցիան ենթադրում է ներխուժում շարժման մեջ: Ենթադրում է էության բացահայտում: Տեսնելն արդեն իսկ ճանաչել է նշանակում: Տեսնել նշանակում է շփվել, դիպչել իմաստին:

Բայց արդեն ներսից, քանզի իմաստը բացվում է ներսից: Ստանալով ընկալում դրսից' մենք այն ներծծում ենք իմաստով' ներսից: Դրսի եւ ներսի հանդիպման այդ վայրում ծնվում է իրականություն: Մեր միջոցով իր իմաստը վերագտած աշխարհը դառնում է իրական:

Դրա համար է աշխարհը զգայարանների միջոցով արտացոլվում մեր մեջ: Արտացոլվելով մեր մեջ' նա իր իմաստն է ուզում վերագտնել մեզնում: Աշխարհը ձգտում է ճանաչման:

Ճանաչման են ձգտում բոլորը, որովհետեւ ճանաչվելով է, որ դառնում են իրական: Սրա բարձրակետն է ինքնաճանաչողությունը, որում անհատն ինքն է դարձնում իրեն իրական:

Նա իրականացնում է իրեն: Ճանաչողությունն ինքնին ստեղծագործական պրոցես է, որովհետեւ դրանում աշխարհը շարունակում է ստեղծագործվել: Ճանաչողությունը արարչագործության շարունակությունն է:

Ինքնաճանաչողությունը ինքնաարարման նախադրյալն է: Ինքնաարարման մեջ մարդն ավելի ու ավելի իրական է դառնում: Ինքնաարարման առանցքն է ճշմարտածնության կամքը: Այդ առանցքի վրա սուբյեկտիվը դառնում է սուբյեկտիվ: Դուալիզմը հանվում է: Աշխարհը դառնում է Ես, Ես-ը' աշխարհ:

Աշխարհն արտահայտություն է: Ամեն բան ուզում է արտահայտվել, դրսեւորվել, իրագործվել մեզնում եւ մեր կողմից:

Արտահայտվել նշանակում է ազատվել ինչ-որ բանից, տեղ ազատել նոր կուտակումների համար:

Մենախոսությունը գոյանում է վերապրված կուտակումներից ազատվելու, արտահայտվելու, իրագործվելու, կարծես սեփական գոյության մեջ համոզվելու նպատակով: Այն ծնվում է մենության անտանելիությունից եւ ձգտում է երկխոսության:

Ուրիշի մեջ արտացոլվելու, ուրիշի մեջ արտահայտվելու, ուրիշի մեջ պարպվելու եւ ինքնահաստատման ձգտելու պարագան բերում է երկխոսության:

Զրույցն իր խորքերում չափազանց ինտիմ, նույնիսկ էրոտիկ հաղորդակցություն է, որն անցնելով ամենատարբեր ելեւէջներով ու նրբերանգներով' կարող է հասնել անգամ բռնության եւ բռնաբարության:

Զրույցի էությունը նյութափոխանակությունն է: Արտահայտությունն այսպիսով բերում է հաղորդակցության, հաղորդակցությունն էլ' նյութափոխանակության: Նյութափոխանակության ամենագռեհիկ ձեւն առեւտուրն է:

Սակայն այս ստորին օղակում եւս ինչ-որ բան ձեռք բերելու համար անհրաժեշտ է ինչ-որ բան տալ, զոհաբերել, ինչ-որ բանից ազատվել: Մի պահ աղքատանալով' հարստացնել ուրիշին, հաջորդ պահին հարստանալու համար, եւ այսպես շարունակ: Կապիտալի էությունը անընդհատ զոհաբերվելու մեջ է:

Ապրանքափոխանակության մեջ այն կատարում է արյան դերը: Ինքնանպատակ կուտակումների դեպքում այն բերում է մահացու խցանումների, որից փրկվելու միակ թերապիան դրսից եկող կործանարար հարվածներն են: Խցանումներից ազատվելու մեջ է կործանումների իմաստը:

Տիեզերական ահռելի այս նյութափոխանակության օրգանիզմի ֆունկցիոնալ իմաստը հասկացողն ու այն անհատապես մարմնավորողն է օրգանիզմի իմունիտետն արարողը:

Ստեղծագործական նյութափոխանակության կուլտուրան հասարակության այն թթվածինն է, որն արտաշնչում է թոքերի դեր կատարող մտավորականությունը զանազան խցանումներից գոյացող ածխաթթու գազը ներշնչելուց հետո:

Նյութափոխանակության կուլտուրան օրգանների գործունեության հարց է: Ազգային օրգանիզմի ֆունկցիոնալությունը սոցիալական մարմնի ճիշտ նյութափոխանակությամբ է երաշխավորվում:

Ամեն ինչ առողջ օրգանների հարց է: Կործանումներն ընկալողներ են պետք: Աղետներն ըմբռնման կարիք ունեն: Ստեղծարար եւ կործանարար ուժերի դիալեկտիկան ոչ թե պասսիվորեն դրսից ընդունող, այլ ակտիվորեն ներսից իրագործող, այսինքն' հոգեւորի բուն էության' ստեղծագործական մետամորֆոզի մեջ ապրող մարդն է, որ արարելով իրական ազատությունը' աստիճանաբար ազատվում է ճակատագրի պատճառահետեւանքային կապանքներից, արտաքին դետերմինիզմից եւ մտնում ինքնորոշման, ինքնաարարման նոր հնարավորությունների ոլորտը:

Առողջ օրգանների առկայությունը մարդուն եւ հասարակությանը հնարավորություն են ընձեռում հոգեւոր օրենքների ըմբռնման, դրանց անհատական արարման եւ իրագործման համար, որի կիզակետն է ճշմարտածնության կարողությունը, մարդու վեհության միակ վկայությունը:

Սրանով են հաղթահարվում փակուղիները, շրջափակումները, խցանումներն ու մեկուսացումները: Սրանով են հաղթահարվում մենությունն ու անհայտությունը: Ծայրամասից մենք ընկնում ենք էպիկենտրոն: Ճշմարտածնության էպիկենտրոն: Ժամանակները հասունանում են այդտեղ:
շարունակելի

«Ռուբիկոն» ամսագիր, 1/11/2007