Լուսինե Բալյան
Անահիտ Վարդանյան

«Համայնքի բոլոր այն բնակիչները, ովքեր ցանկանում են այցելել բժշկական շարժական խմբերի, պետք է նախօրոք գրանցվեն գյուղի բուժքրոջ մոտ»:

Դիտավանցի հիվանդները տարիներ շարունակ այս հայտարարությամբ են «ապաքինվում»: Ասում են' օգում է, եթե ձեռքդ մի բաժակ ջուր ես վերցնում եւ մի քանի անգամ ես կարդում: Այլ տարբերակ Դիտավանում հիվանդներին չեն առաջարկում:

Իջեւան քաղաքից 15կմ հեռավորությամբ՝ անտառի մեջ մխրճված Դիտավան գյուղը 165 տարվա պատմություն ունի: Հիմնադիրները յոթ ընտանիքներ են եղել, ովքեր, Ղարաբաղից գալով, հաստատվել են Աղստեւի հովտում: Գյուղացիների հիմնական զբաղմունքը անասնապահությունն է, վերջին ժամանակներում ավելացել է նաեւ ծխախոտագործությունը, որը, ըստ գյուղապետ Սեւան Սարգսյանի, աշխատատար է, բայց ոչ եկամտաբեր:

«Գյուղը ոռոգման ջրի խնդիր ունի: Դիտավանցիները չեն կարողանում ջրել իրենց հողատարածքները: Այգիները ջրվում են միայն անձրեւով: Գյուղացիները բնության հետ կռվելով են ապրում: Հողը վարելիս, հնձելիս գյուղացին փաստի առաջ է կանգնում. գումար չունի, որպեսզի տեխնիկա վաձի, իսկ սեփական ուժով չի հասցնում»,- ասում է գյուղապետ Սեւան Սարգսյանը:

Գյուղում գրանցված է 490 բնակիչ՝ 120 ընտանիք, բայց հիմա ապրում է ընդամենը մի քանի ընտանիք: Գյուղն ամփոփված է իր հոգսերի մեջ: Գյուղապետի կարծիքով' բոլոր փոքր գյուղերն այս վիճակում են. «Գյուղի տեղը գիտեն միայն գյուղացիների հարազատները: Արտասահմանցիների մասին էլ չխոսենք: Դիտավանը երբեւէ չի ընդգրկվել արտասահմանյան որեւէ բարեգործական ծրագրում, որովհետեւ յուրաքանչյուր ծրագիր պահանջում է նաեւ սեփական ներդրում, որը մեր ուժերից միշտ վեր է եղել»:

Սեւան Սարգսյանն արդեն երրորդ տարին է Դիտավանի գյուղապետն է: Չնայած բազմաթիվ խնդիրներին' նա այս տարի եւս պիտի առաջադրի իր թեկնածությունը:

«Անավարտ ծրագրեր կան, պետք է դրանք ավարտեմ: Մեր օրերում դժվար է լինել գյուղապետ, որովհետեւ բոլորն են քննադատում' եւ՛ վերեւից, եւ՛ գյուղացիները: Քաղաքում, ըստ իս, ավելի հեշտ է պաշտոնավարել. «Գյուղի տերտերին օրհնանք չկա»: Ինչքան ուզում է անեմ, ասում են' բա պետք է անեիր, բա ի՞նչ: Որ զգում ես չեն գնահատում, չես ոգեւորվում: Հոգնել եմ ճիշտն ասած»:

Մեր հարցին' ինչու՞ եք նորից առաջադրում ձեր թեկնածությունը, գյուղապետը պատասխանեց. «Պրինցիպի հարց է: Ես հավատում եմ, որ եթե գյուղի բնակիչները համախմբված աշխատեն, շատ բանի կհասնենք»:

Գյուղապետ Սեւան Սարգսյանը Դիտավանը ներկա վիճակից դուրս բերելու մի քանի միջոց է առաջարկում' կամ օտարերկրացիներին խրախուսել, որպեսզի այստեղ ներդրումներ անեն, կամ սեփական ուժերը գործի դնելով՝ հետաքրքրություն առաջացնել դեպի գյուղը: Այս գործընթացում գյուղապետը կարեւորում է հատկապես երիտասարդների դերը: Գյուղապետը երեք երեխա ունի: Մեր հարցին' կուզենա՞ սեփական զավակների ապագան գյուղում տեսնել, նա պատասխանեց. «Աղջիկներս չէ, որովհետեւ չես կարող գուշկել, թե ինչպիսին կլինեն ապագա փեսաներս, բայց տղաս անպայման պետք է մնա: Չնայած վատություն եմ անում, բայց այդպես եմ որոշել»:

Սա Սեւան Սարգսյանի նախընտրական քարոզարշավի կարգախոսը չէ, այլ նրա հերթական «պրինցիպը», որը մատնում է Արշակունիների դինաստիայի արքայից որդուն փոխանցվող ժառանգականության մասին նրա թաքուն երազանքը: