Հարցազրույց ԱԺ «Ծառուկյան» խմբակցության պատգամավոր, ԲՀԿ-ական Նաիրա Զոհրաբյանի հետ, ով առաջիկա ընտրություններում ռեյտինգային ընտրակարգով առաջադրվելու է Սյունիքն ու Վայոց ձորն ընդգրկող թիվ 12 ընտրատարածքում:  

-Տիկին Զոհրաբյան, ասել էիք, որ արմատներով Սյունիքից եք, կոնկրետ որտեղի՞ց:

-Իմ պապը՝ Արտավազդ Կարապետյանը, եղել է Սիսիանի Բռնակոթ գյուղի դպրոցի տնօրենը: Մայրական կողմիս մյուս թևը Գորիսից է: Մեր տունը հիմա էլ կա Գորիսում՝ Կամարի փողոցի վրա է, որտեղ իմ բարեկամներն են ապրում:

Իմ ամբողջ մանկությունն անցել է Սիսիանում և Գորիսում: Շուշան տատս Գորիսի հայտնի, ամենահետաքրքիր, ամենակոլորոտային կանանցից մեկն էր: Նա շատ խիստ էր, 7 տարեկանում ինձ քանդել էր տալիս տան վերմակների բրդերը (մինչև հիմա հիշում եմ այդ «կտտանքները»), լվանալ էր տալիս ամբողջ տան պատուհանները, գորգերը: Տպավորություններս ջերմ են: Կամարի փողոցի անմիջապես դիմաց սար կա, որտեղ ֆանտաստիկ մոշ է լինում: Այդտեղ միշտ գնում էինք մոշ հավաքելու: Երբ այս ամռանը գնացի Գորիս, ավանդույթի համաձայն, կրկին գնացինք մոշ հավաքելու: Եվ իմ ընկերը՝ մարոկկացի հայտնի ներդրող Մեհդի Լարակին, հիացած լինելով Հայաստանի մշակույթով, պատմական կոթողներով, միշտ ցանկություն էր ունեցել որևէ ներդրում անել Հայաստանում: Նրան շատ նրբորեն ուղղորդեցի ներդրումներ անել Խնձորեսկի քարանձավներում: Եթե եղել եք այդտեղ, տեսած կլինեք, թե ինչ աղետալի վիճակում են: Նա հետաքրքիր նախագիծ ունի՝ այսպես ասած, քարանձավային քաղաք սարքելու այդտեղ: Նրա մի նախագիծն էլ կապված է Քարահունջի՝ Զորաց քարերի հետ: Կարծում եմ՝ դրանց իրականացման դեպքում բավականաչափ աշխատատեղեր կբացվեն:

Իսկ ընդհանրապես ինչո՞ւ առաջադրվեցի Սյունիքում, որովհետև բացի այն հանգամանքից, որ արմատներս, հարազատներս այնտեղից են, կարծում եմ՝ որպես քաղաքական գործիչ, վաստակել եմ ոչ միայն այն բակում, որտեղ ծնվել եմ (Արաբկիրի Արամ Խաչատրյան փողոցում), այլև հանրապետության ցանկացած բնակավայրում իմ հայրենակիցների աջակցությունը խնդրելու իրավունքը:

-Գորիսի բարբառը գիտե՞ք:

-Շատ հետաքրքիր հարց տվեցիք (ժպտում է- հեղ): Սամվելից (թարգմանիչ Սամվել Մկրտչյանը, Նաիրա Զոհրաբյանի ամուսինը) ինձ անցել է լեզուների շատ հետաքրքիր ընկալունակությունը: Գիտեք, Ղարաբաղի, Գորիսի բարբառները շատ բարդ են, չեմ խոսում, բայց հասկանում եմ նույնիսկ ամենաբարդ բառերը:

-Ասել էիք, որ «գաստրոլյոր» պատգամավոր չեք լինելու, որոնք, բացառությամբ 1-2 պատգամավորի, ունեցել են Սյունիքն ու Վայոց ձորը:

-Հատկապես Սյունիքը:

-Ո՞ւմ նկատի ունեիք՝ հանրապետականների՞ն:

-Մենք Սյունիքում չենք ունեցել պատգամավոր:

-Մերուժան Սիմոնյանը:

-Այո, ասել էի՝ բացառությամբ մեկ-երկու պատգամավորի: Մերուժան Սիմոնյանը շատ մեծ գործ է արել Կապանի տարածաշրջանի իր ընտրողների համար, նաև օրենսդրական, ինչպես նաև իմ գործընկերը Վայոց ձորից՝ Սերգեյ Բագրատյանը, որը, կարծում եմ, մեր լավագույն խորհրդարանականներից է:

Հիմա Ձեզ հարց եմ տալիս՝ ի՞ նչ է արել Սաշիկ Սարգսյանը որպես պատգամավոր: Եվ ընդհանրապես սյունեցիները գիտեի՞ն, որ նա այդ ռեգիոնի պատգամավոր է, տարան փաթաթեցին ռեգիոնի վզին: Ի՞նչ է արել, թող ասի, որ մի բան արել է: Եթե ԿԸՀ-ում լրացված տեղեկանքում նշված չլիներ, թե որ ռեգիոնից էր առաջադրված, դժվար թե ինքը կամ որևէ մեկը հիշեր, որ նա այդտեղից է: Չեմ ուզում տալ պատգամավորների անուններ, որոնք Սյունիքը սեփականաշնորհել են:

-Ամեն դեպքում, մի քանի անուն կնշե՞ք:

-Հիմա որևէ մեկի անունը չեմ նշի, ասում եմ՝ որևէ մեկի հետ մրցապայքարի մեջ չեմ մտնելու: Իմ խնդիրը լինելու է մեկը՝ իմ զրուցակիցը սյունեցին ու վայոցձորցին է լինելու, որոնց ներկայացնելու եմ իմ ծրագիրը: Մենք ունենք շատ լավ ծրագիր: Այս հեղափոխության փուլը պետք է կապիտալիզացվի տնտեսական բարեփոխումներով, որպեսզի կիսատ չմնա: Երկրում օդի և ջրի պես անհրաժեշտ են ներդրումներ: Եթե երկիր լուրջ փող չմտավ, տնտեսական այս ռեֆորմները մնալու են թղթի վրա: Մենք ներկայացնելու ենք շատ լուրջ տնտեսական օրակարգ, և ես գնալու եմ սյունեցիներին, վայոցձորցիներին ասելու եմ շատ պարզ բան՝ ես Նաիրա Զոհրաբյանն եմ, իմ ողջ կենսագրությունը՝ թե՛ լրագրողի, թե՛ քաղաքական գործչի, անցել է ձեր աչքի առջև, կարողացել եմ այս տարիներին անել ա՛յս, ա՛յս, ա՛յս, հիմա ուզում եմ լինել ձեր ձայնը խորհրդարանում: Այո, ես չեմ լինելու «գաստրոլյոր» պատգամավոր: Եթե ինձ վստահության քվե տվեցին, փառք Աստծո, այնտեղ տուն ունենք, ինձ շատ սիրող հարազատներ էլ ունենք, տեղափոխվելու եմ բնակվելու այնտեղ:

-Այսինքն՝ ընտրվելուց հետո Գորիսո՞ւմ եք բնակվելու:

-Այո, չնայած Սիսիանում էլ տուն ունենք, բայց կարծում եմ՝ Գորիսը կընտրեմ, որովհետև սիրում եմ Գորիսի մեր կամարապատ տունը, խելագարվում եմ Գորիսի այդ մթնոլորտի և կոլորիտի համար: Գորիսից հատուկ էներգիա եմ ստանում: Այսինքն՝ ամեն օր լինելու եմ հասանելի իրենց համար: Օրինակ՝ ցույց տվեք հիմա մի պատգամավոր, որ այսքան նամակ է ստանում (կողքի սեղանից բերում է նամակների տրցակը- հեղ.): Այսօր միայն այսքան նամակ ստացել եմ քրեակատարողական հիմնարկների կալանավորներից: Ամեն օր զբաղվում եմ այս խնդիրներով, և պարտադիր չէ, որ ցուցանակ խփեմ և հայտարարություն անեմ այդ մասին:

-Ինչո՞ւ պիտի Ձեզ ընտրեն: Ո՞րն է Ձեր առավելությունը մյուսներից:

-Շատ պարզ. իմ կենսագրությունը մաքուր է: Որևէ մեկը որևէ բանում չի կարող մեղադրել ինձ, որևէ մեկը չի կարող ասել, որ Նաիրա Զոհրաբյանը երբևէ եղել է կոռուպցիոն սկանդալների մեջ, երբևէ անօրինական քայլ է արել, որը կարող է ստվերել իր քաղաքական կեսնագրությունը: Անգամ քաղաքապետի ընտրության ժամանակ տեսաք, թե մի պահ ինչ հակաքարոզչություն սկսվեց իմ դեմ: Քաղաքական առումով մի բան, բացի հայհոյանքից, չեղավ, որ դուք ահա այս ժամանակ սա եք արել, կամ որ ձեր անունը երբևէ շաղկապված է եղել ահա այս անօրինական գործարքի հետ, կամ դուք ունեք ահա այս սեփականությունը… Չի եղել և չի էլ կարող լինել նման բան: Այդ առումով, կարծում եմ, որ իմ մաքուր անունն ու կատարած աշխատանքն ամենամեծ գրավականն է:

-ՀՀԿ-ի ցուցակը գլխավորող Վիգեն Սարգսյանն ասել էր, որ ընտրություններին գլխավոր քվեն կստանա իշխող ուժը: Դուք երկրորդ տեղի համա՞ր եք պայքարում:

-Անկեղծ լինենք: Բոլորիս էլ հասկանալի է ներկա քաղաքական իրավիճակի առանձնահատկությունը, և բոլորս էլ հասկանում ենք, թե որքան մեծ է Նիկոլ Փաշինյանի էֆեկտը և որքան մեծ է լինելու այդ էֆեկտը նաև ընտրությունների փուլում: Չեմ ցանկանում ինչ-որ տեղեր նշել, մենք վստահության քվե ենք ակնկալելու մեր ընտրողներից: Թե որքան կլինի այդ վստահության քվեն, շնորհակալ կլինենք դրա համար: Սա այս փուլում ամենակարևորն է ինձ համար՝ նաև որպես նախկին լրագրողի, ով տեսել է, թե տարիներ շարունակ նույն այս Հանրապետականը ինչպես է այլանդակել մեր ընտրությունները:

Երբ 1998 թվականին նախագահական ընտրություններում որպես «Հայկական ժամանակի» լրագրող գտնվում էի Ճամբարակում, տեսա, թե ինչպես վերցրեցին Կարեն Դեմիրճյանի օգտին քվեարկած քվեները և լցրեցին դիտահորը: Ինքս եմ իջել դիտահորի կեղտի միջից հանել քվեները: Մի ընտրատեղամասում կարողացանք վերականգնել արդարությունը:

Հասկանում եմ այն քաղաքացուն, որը հիմա էլ ասում է, թե չի հավատում, որ իր քվեն չի կեղծվելու: Ամենակարևոր ձեռքբերումն ինձ համար այն է, որ առաջին անգամ ընտրության ենք գնալու, որտեղ չի լինելու վարչական ռեսուրս, ընտրական կաշառք, ընտրողին որևէ այլ կերպ շահագրգռելու մոտիվացիա:

Կատեգորիկ դեմ էի այս ռեյտինգային ընտրակարգին, նախորդ անգամ էլ ունեցել ենք նման նախադեպեր, երբ հեռավոր գյուղերի ընտրատեղամասերում, որտեղ չկա տոտալ վերահսկողություն, մի ռեյտինգային թեկնածուի քվեն վերցրել դրել էին մյուս թեկնածու քվեի վրա՝ ասելով, թե ինչ տարբերություն, մեկ է՝ նույն կուսակցությունն է, քվեն գնում է ընդհանուր կուսակցական մեծ զամբյուղ: Հիմա զգուշացնում եմ բոլորին՝ ով կհամարձակվի նման բան անել, մեկի քվեն վերցնի և դնի մյուսի քվեի վրա՝ մտածելով, որ ամենահեռավոր, աշխարհից կտրված, լեռների մեջ մի գյուղ է, չեն իմանալու, հիշեք, որ Քրեական օրենսգրքով խստացրել ենք ընտրակեղծարարության համար պատիժը, ինքս հատ-հատ բացել եմ տալու բոլոր այն ընտրատեղամասերը, որտեղ կասկած կունենամ, որ մեկը կարող է նման անօրինական քայլ արած լինել:

-Խորհրդարան անցնելու դեպքում կարելի՞ է ենթադրել, որ կոալիցիա կկազմեք իշխող ուժի հետ:

-Չեմ կարող ասել, որովհետև բացարաձակապես պարզ չէ, թե որ քաղաքական ուժերը կանցնեն խորհրդարան: Մոտավոր սխեման պարզ է մեկ-երկուսի հարցում, բայց նորից եմ կրկնում՝ ոչ ստանդարտ քաղաքական իրավիճակ է, կարող է իսկապես անակնկալ հետաքրքիր զարգացումներ լինեն, հատկապես, որ առաջին անգամ ընտրողը գնալու է մաքուր քվեարկության, առաջին անգամ ընտրողի քվեն հասնելու է տեղ առանց որևէ ընտրական ճնշման: Կգա դեկտեմբերի 9-ը, պարզ կլինի և կխոսենք հնարավոր զարգացումների և կոալիցիաների կամ համագործակցության հնարավոր ձևերի մասին:

-Նոր խորհրդարանում ՀՀԿ-ին որպես ընդդիմություն տեսնո՞ւմ եք:

-Կապրենք, կտեսնենք: Հանրապետականը դեռ պետք է ապաշխարի իր արածի համար, որ 20 տարի խեղել է երկրի ճակատագիրը: Ցանկացած քաղաքական ուժ, եթե ուզում է ապագա ունենալ, պետք է ոչ թե արդարացում փնտրի իր արածների համար, ինչպես հիմա անում է Հանրապետականը, այլ ներողություն խնդրի ժողովրդից, որ 20 տարի ապականել է երկիրը, որ 20 տարի ՀՀ քաղաքացուն դարձրել են գաղթական, եվրոպական երկրների փողոցներում հաց մուրող, իրենք պետք է ապաշխարեն, և եթե ժողովուրդն կների, այդ ժամանակ կարող են մտածել, որ հնարավոր է իրենց կուսակցությունը քաղաքական ապագա ունենա:

Լուսանկարները՝ Նարեկ Ալեքսանյանի