Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում երեկ մարդաշատ էր: Հրավիրված բանախոսներն առավոտից մինչեւ երեկո խոսում էին Հայաստանի գիտության զարգացման մասին:
«Արեւմտյան Ադրբեջան»-ը զուտ տարածքային պահանջ չէ, դրանով փորձ է արվում խափանել արեւմտյան «վերահսկողությամբ» խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը, որտեղ հնարավոր է չլինեն միջանցքներ ու անկլավներ, չլինի ռուսական ու թուրքական ներկայություն:
35-ամյա ավագ լեյտենանտ Արման Հակոբյանը Արցախի Մարտակերտի շրջանի Գետավան գյուղից է։ 2022 թ. նոյեմբերին ծառայության բերումով ժամանակավոր եկել էր Հայաստան, սակայն այդպես էլ չէր կարողացել վերադառնալ Արցախ։
Լուսանկարիչ Կամո Ավանեսյանը Գորիսում առաջին գունավոր լուսանկարն է արել 1982 թ. հոկտեմբերին: Այն ժամանակվա Մարքսի (ներկայում՝ Անկախության) փողոցում էր լուսանկարչատունը:
Արցախից բռնի տեղահանվելուց մինչ օրս Արեգնազ Գրիգորյանը ոստիկանական մեքենաներ տեսնելիս վախենում է: Նա վերապրում է Ստեփանակերտի Վերածննդի հրապարակում տեսածն ու զգացածը:
Սեպտեմբերի 25-ի կեսօրին Արեւիկ Իսրայելյանն ամուսնու հետ գնացել էր աշխատավայր՝ Արցախի գիտական կենտրոն։ Դռները բաց էին, բանալիները՝ ներսում դրված։
Սեպտեմբերի 19-ի առավոտյան Արցախի Եղցահողի իրենց տանը Մարիամ Ասրյանը սովորականի պես չորս հաց էր թխել: Չորրորդը չէր հասցրել հանել վառարանից, երբ լույսերն անջատեցին: Այն այդպես էլ մնաց վառարանում:
Ըստ Էմմա Բեգիջանյանի՝ «3+3» հարթակում Իրանի եւ Հայաստանի շահերը համընկնում են անվտանգային եւ ազգային հարցերի տեսանկյունից, եւ նրանք դնելու են սահմանների անփոփոխ լինելու հարցը:
Սեպտեմբերի 20-ին առավոտյան ժամը 7-ը դեռ չկար, երբ Առնոդ Չալյանը Մարտունի քաղաքի «Արցախբանկի» նկուղից դուրս էր եկել՝ մի քիչ թարմ օդ շնչելու եւ մոտակա հացի փռից հաց գնելու համար:
Սեպտեմբերի 24-ը կիրակի էր։ Արցախի գիտական կենտրոնի աշխատակիցները չէին էլ մտածում, որ այդ օրը հրաժեշտ են տալու գիտական կենտրոնին։ Տարիների ընթացքում նյութատեխնիկական բազայով հագեցած լաբորատորիաներից գրեթե ոչինչ չեն վերցրել։
Պատին հենած փոքր սեղանին քաղցրավենիք է դրված, ելակի մուրաբայով տարա ու թեյով լցված մի քանի բաժակ: Ճարտարեցի հարեւաններով թեյ են խմում, երբ ներս ենք մտնում:
14-ամյա Թամարա Իսրայելյանի մեծ ու խորն աչքերը միանգամից արցունքներով են լցվում, երբ խոսում ենք ծննդյան օրը տորթի մոմերը փչելու, երազանք պահելու մասին։
Սեպտեմբերի 19-ին արցախցի լուսանկարիչ Արմեն Երամիշյանի ծննդյան օրն էր։ Այդ օրը նրա 44-ամյակն էր, որոշել էր մնալ տանը, կրտսեր եղբորը՝ Վարդանին, հաջողվել էր նախապես միս գտնել Ստեփանակերտում, որ երեկոյան խորոված անեն եւ ընկերներով նշեն։
Արարատի մարզի Բարձրաշեն գյուղում Սվետլանայի վարձակալած տան տանիքից վառարանի ծուխն անշտապ բարձրանում է։ Հոկտեմբերյան անձրեւոտ օր է։ Սվետլանան դույլեր է դրել տանիքի տակ ու հետեւում է, որ լցվելուց դատարկի։
Վերոնշյալ մրցույթների արդյունքում հայտ չի ներկայացվել «Ռուսաց լեզու 5», «Ֆիզկուլտուրա 7», «Գերմաներեն 7», «Թվային գրագիտություն եւ համակարգչային գիտություն 7», «Ռուսաց լեզու 7», «Արվեստ 7» առարկաների դասագրքերի համար:
Նրա խոսքով՝ կարեւոր է, որ Հայաստանը հանրային, տնտեսական, ռազմական, դիվանագիտական շատ սերտ հարաբերություններ ունենա Իրանի հետ, եւ ավելի ընդլայնված ծրագիր մշակվի պաշտոնական Թեհրանի հետ:
Կապ չեն կարողանում հաստատել հարազատների հետ։ «Հետքի» զրուցակցի փոխանցմամբ՝ անորոշ իրավիճակ է, չգիտեն՝ ինչ է սպասվելու առաջիկայում։
Ստեփանակերտից «Հետքի» աղբյուրը հայտնում է, որ ադրբեջանական կողմը շարունակում է թիրախավորել Արցախի մայրաքաղաքը։
Երկրները գրեթե միշտ գնում են այն էվոլյուցիոն բարեփոխման ճանապարհով։ Շատ հազվադեպ են հեղափոխական փոփոխությունները։
Սեպտեմբերի 1-ին բազմաթիվ աշակերտների ու ծնողների անակնկալ էր սպասվում, քանի որ նոր դասագրքերի մի մասը տպագրված չէր: Բայց պարզվում է, որ մինչեւ ուսումնական տարվա ավարտ որոշ գրքեր այդպես էլ չեն հայտնվի աշակերտների սեղանին:
Օրեր առաջ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը Հայաստանի գործելակերպը տարախաշրջանում «սադրիչ» է որակել։
Ինձ մոտ տպավորություն է, որ Ադրբեջանը ռազմական առումով պատրաստ է գնալ գործողության, բայց չունի դրա համար անհրաժեշտ քաղաքական «կանաչ լույս»:
Առավոտյան ժամը 7-ին Հայկ Աբելյանը բացում է արհեստանոցի դուռը, միացնում երաժշտությունն ու անցնում գործի։ Հիմնականում դասական երաժշտությունն է լսում, հատկապես Բախ է սիրում։
Բրիտանական Վիրջինյան Կղզիներում գրանցված «Չաարատ Գոլդ Հոլդինգս» ընկերությունը (Chaarat Gold Holdings Limited, CGH) 55,4 մլն դոլարով վաճառում է հայաստանյան իր դուստր ձեռնարկությունը՝ «Չաարատ Կապան» ՓԲԸ-ն:
Մեղուների ձայնն ու փեթակների հոտը արցախցի մեղվաբույծ Նելսոն Սարգսյանին մի պահ կտրում են օրեցօր ծանրացող առօրյայից ու փոքր-ինչ թուլացնում պրկված նյարդերը:
Հարութի՝ սենյակ մտնելուն պես նրա սերինոսները՝ Դիանան ու Ջիմին, ակտիվանում են՝ ինչ-որ ձայներ հանում: Ասում է՝ Դիանան սիրում է նկարվել, Ջիմին էլ լավ պարում է:
Կառավարության «Ակադեմիական քաղաք» նախագիծը միանշանակ չի ընդունվում գիտակրթական ոլորտի ներկայացուցիչների կողմից, եւ դրա վերաբերյալ առկա են բազմաթիվ հարցեր, որոնք կարիք ունեն պարզաբանման:
Շրջակա միջավայրի նախարարությունը բացասական եզրակացություն է տվել «Գլոբալ Պրոգրես Մայնինգ» ՍՊԸ-ի ներկայացրած հայտին։
Տարօրինակ էր գիտակրթական համայնքում մեծ աղմուկ հանած այս ծրագրի հանրային քննարկման ժամանակ մասնակիցների փոքր թիվը: Զարմանալի էր նաեւ ներկաների կողմից ցուցաբերված պասիվությունը:
Նայում եմ ժամին, որ հասցնեմ խոսել Անժելայի հետ, քանի դեռ հոսանքի հերթական հովհարային անջատումը չի եղել այնտեղ՝ Արցախում։
Տնտեսագետը «Հետքի» հետ զրույցում ասում է, որ հետխորհրդային երկրներից շատերում, այդ թվում՝ Հայաստանում, տնտեսագիտությունը, մեղմ ասած, այդքան էլ զարգացած գիտություն չէ։
Վեպն իր ժանրային բազմազանությամբ, հարուստ բառապաշարով, նուրբ ու երբեմն սեւ հումորով չի թողնի ձանձրանալ մեկդարյա ժամանակագրությամբ «նավարկելիս»:
Գուցե հենց այս աշնանը Հայաստանում սկսի գործել ռոբոտաշինության միջազգային կենտրոն, որը ոչ միայն մասնագետներ է պատրաստելու, զարգացնելու գիտահետազոտական ուղղվածությունն այս ոլորտում, այլեւ միջազգային փորձն է բերելու Հայաստան:
Հուլիսի 14-ին «Գլոբալ Պրոգրես Մայնինգ» ՍՊԸ-ն երկրորդ հանրային լսումն է անցկացրել Սիսիան խոշորացված համայնքի Նժդեհ գյուղում:
«Դահա» ընկերությունը խոստացել է զբաղվել ջրի ապահովման հարցով, եթե գյուղում շինարարական ավազի պաշարների ուսումնասիրման թույլտվություն ստանա եւ շահավետ պաշարներ հայտնաբերի։
Հայ տնտեսագետների մի խումբ ցանկանում է Հայաստանը ներառել միջազգային տնտեսագիտական քարտեզում:
Հակոբյանն ասում է՝ իր նման մարդիկ, որոնք գնացել են Հայաստանից, դրսում մրցակցում են ոչ թե իրար, այլ աշխարհի հետ:
Առավոտյան Մարգարիտան միացնում է էլեկտրական հովհարը, հետո սրճեփը դնում փոքր սեղանին դրված գազօջախին ու դստեր հետ միասին սուրճ խմում։ Օրվա անելիքները շատ չեն՝ դրանք հաճախ կրկնվում են:
Քանի որ 2022 թ. սեպտեմբերից հետո Ներքին Հանդի գերեզմանոցը մնացել է ադրբեջանական զինված ուժերի վերահսկողության տակ, գյուղում ստիպված են եղել տարածք առանձնացնել՝ նոր հուղարկավորությունների համար։
Պատերազմից 3 տարի անց Երեւանի մետրոյի «Բարեկամություն» կայարանի գետնանցումի թիվ 76 տաղավարում Լիդա Մկրտչյանը հիշում է Շուշիի դպրոցում իր վերջին դասը, հետո տաք սաջի վրա շրջում ժենգյալով հացը:
«Գլոբալ Պրոգրես Մայնինգ» ՍՊԸ-ն ցանկանում է Սիսիանի հանքային շրջանում երկրաբանական ուսումնասիրություններ անցկացնել՝ պղինձ, մոլիբդեն, ոսկի ու այլ մետաղներ որոնելու համար։
Մարդ կա՝ խաղող է սիրում, մարդ էլ կա՝ սիրում է խաղող ուսումնասիրել: Քրիստինե Մարգարյանը երկրորդ խմբից է: Հենց նրա շնորհիվ է, որ այսօր Հայաստանի խաղողի սորտերը անձնագիր ունեն:
Կապան խոշորացված համայնքի ղեկավար Գեւորգ Փարսյանը «Հետքի» հետ զրույցում ասում է, որ ադրբեջանցիների կողմից համայնքի տարածքից երկու հայ զինվորականների առեւանգումը խուճապ չի առաջացրել Կապան քաղաքի ու հարակից գյուղերի բնակիչների շրջանում:
34 տարեկան Կեսարը նույնիսկ առանց բառերի, հրահանգների է հասկանում խնամողին՝ ավստրիացի հայագետ, լեզվաբան, ձիագետ Յասմին Դում-Թրագուտին (Jasmine Dum-Tragut)։
Հյուրասենյակի հայելու մեջ 73-ամյա Զադա Ուսուբյանը հանում է սանրը, հարդարում մազերը, ապա նորից մոտենում հայելուն, ձեռքով կրկին ուղղում սանրածը:
Հայաստանի արտգործնախարարությունը խուսափում է արտաքին քաղաքականության ոլորտին առնչվող որոշ նուրբ հարցերի անդրադառնալուց՝ դրանց տալով անորոշ, լղոզված, երբեմն էլ մանեւրող պատասխաններ:
Յասամանների փունջը դրված է սեղանին: Նազիկն է քաղել հարեւանուհու համար: Մի փունջ էլ դրել է ծաղկամանի մեջ՝ ժամացույցի տակ: Հյուրասենյակի հրդեհից հետո ժամացույցն սկսել է հետ ընկնել, մարտկոցները փոխել են, բայց մեկ է՝ ճիշտ ժամ ցույց չի տալիս:
Հիդրոպոնիկայի պրոբլեմների ինստիտուտի (ՀՊԻ) աշխատակիցներին Կառավարությունում վստահեցրել են, որ այդ գիտական հիմնարկը կարեւոր պրոֆիլային ինստիտուտ է հանրապետության համար։
Օրեր առաջ ԳԱԱ Դավթյանի անվան հիդրոպոնիկայի պրոբլեմների ինստիտուտի (ՀՊԻ) աշխատակիցները ստացել են Կառավարության որոշման մի նախագիծ եւ անակնկալի եկել։
Տեսանյութեր
Լուսանկարներ
