Հարցազրույց «Քրիստոնեա-ժողովրդական վերածնունդ» կուսակցության պատգամավորության թեկնածու Մարիամ Մանուկյանի հետ

-Մարիամ, Ձեր կուսակցության մամուլի ասուլիսին ասել էիք, որ առաքյալների պես փորձելու եք մանանեխի հատիկներ շաղ տալ: Ո՞րն է Ձեր առաքելությունը:

-Վերջին 10 տարիներին իմ հանրային գործառույթը բերեց նրան, որ շփվեցինք հազարավոր հայ և օտարերկրացի գործարարների հետ: Այս տարի ստեղծեցինք գործարարների աջակցման թեժ գիծ, որի շրջանակներում ստանում էինք 70-100 նամակ ու զանգեր ինչպես Հայաստանից, այնպես էլ արտերկրից: Եվ երբ ուսումնասիրում էինք դաշտը, թե ինչ խնդիրներ են ծառացած, և այդ խնդիրների վերհանումն ինչ դժվարություններ է առաջացնում պետական մարմինների հետ, որոշեցինք մեր ժամանակը, գիտելիքներն ու էներգիան ներդնել այս գործում:

Իսկապես համառորեն եմ տրամադրված, որովհետև չեմ ցանկանում մեկնել երկրից, թեև բոլոր հնարավորությունները, միջոցներն ու կապերն ունեմ, բայց այն մարդն եմ, որ սեփական միջոցներով, առանց հայրիկի կամ մայրիկի կապիտալի միջորդության, զրոյից ինչ-որ բան է ստեղծել: Յուրաքանչյուրդ գիտեք, թե ինչքան դժվար աշխատանք է՝ ընկերություն, հասարակական կազմակերպություն ստեղծել, որը երբևիցե չի ֆինանսավորվել կառավարության կամ որևէ գրանտային կազմակերպության կողմից (Մ. Մանուկյանը «Միջազգային գործարար կապերի աջակցման խորհուրդ» ՀԿ-ի նախագահն է- հեղ.): Այսինքն՝ ինքնաբուխ զարգացող կառույց է եղել իմ սեփական նախաձեռնության և աշխատանքների միջոցով:

Մենք կապերը ճիշտ և թիրախային ենք օգտագործել, օտարերկրացի ներդրողներին հորդորել ենք հատուկ թիրախային ուղղվածությունների զարգացմանը, արտահանման հնարավոր կապեր ենք ստեղծել հայ արտադրողի համար, պայմանագրեր ենք կնքել արտահանումն ու արդյունաբերական ոլորտը Հայաստանում զարգացնելու համար: Բայց մի պահ է գալիս, երբ հասկանում ես, որ դերակատարում է պետք կառավարությունում, ինչու չէ նաև պառլամենտում, որովհետև օրենսդրական բազմաթիվ դաշտեր կան, որոնք իրար հակասում են, ինչպես օրինակ, գնումների գործընթացի ընթացակարգը: Այդ խնդիրների շարահյուսությունը բերեց նրան, որ նաև ստիպված, նաև մեծ ցանկությամբ, ամբողջությամբ տրվել եմ քաղաքական հարթակի և օրենսդրական դաշտի կարգավորմանը:

-Ձեր ձևակերպման մասին՝ ի՞նչ է ենթադրում «մանանեխի հատիկներ եք շաղ տալ»:

-Այսինքն՝ քրիստոնեության արժեքները ենթադրող գաղափարները ներդնելու ենք մարդկանց գիտակցական դաշտում, որպեսզի մարդիկ գնահատեն արժեհամակարգը, եսասիրական նկրտումներով չփորձեն իրենց գոյությունը պահպանել, դաշտն ամբողջությամբ տեսնեն և ոչ միայն հայապահպան գործ անեն, այլև յուրաքանչյուր հայի ցավով տառապեն:

Այսօր տեսնում ենք, որ շատ քաղաքական ներկայացուցիչներ մեծ գումարներ են ներդնում քարոզարշավի շրջանակներում: Մենք դրանով չենք զբաղվում, ուզում ենք, որ այդ գումարները ներդրվեն շատ ավելի կարևոր գործում: Եթե պետք է 50 միլիոն դրամ ծախսեմ իմ քարոզարշավի համար, որ մի բան ասեմ հանրությանը, այդ գումարով մարզային փոքրիկ ձեռնարկություն կբացեմ, կփորձեմ աշխատատեղ ստեղծել 10-15 մարդու համար:

-Բայց, այսպես թե այնպես, գումար պետք է ծախսեք քարոզարշավի համար, չէ՞:

-Դրա համար փորձում ենք ռացիոնալ տարբերակներով կազմակերպել:

-Այսինքն՝ խնայողությա՞մբ:

-Խնայողությամբ, մեր գործընկերներն են փորձում ինչ-որ կերպ աջակցել, լրատվամիջոցներն են ջերմ արձագանքում: Լրատվամիջոցների հետ շատ մտերիմ կապի շրջանակներում փորձում ենք այդ մանանեխի հատիկները շաղ տալ, որ լսելի, նկատելի և տեսանելի լինի:

-Մարիամ, հիմա այնքան խոստումներ ենք լսում:

-Այդ խոստումները 30 տարի լսում ենք:

-Ո՞նց եք համոզելու քաղաքացիներին, որ ձեզ ընտրեն, հատկապես, որ ձեր կուսակցությունը նոր է ստեղծվել և առայժմ հայտնի չէ հանրության լայն շրջանակներին:

-Մենք ներկայացնում ենք մեր արած աշխատանքները. չենք եղել կառավարության մեջ, պետական պաշտոնյա չենք եղել:

-Ներկայացված 11 քաղաքական ուժերի թվում էլի կան այդպիսիք, որ չեն եղել կառավարության մաս կամ ԱԺ-ում:

-Այո, չեն եղել, բայց հայանպաստ աշխատանք են իրականացրել բիզնեսի զարգացման համար, հանրային ոլորտում, բարեգործական աշխատանքներ, բժշկական ոլորտում իրենց ներդրումն ունեն, միջազգային ծրագրեր են իրականացրել, փորձի փոխանակում են արել: Երբ որևէ պետական լծակ չես ունենում կամ ինքնաբուխ ես անում, նշանակում է՝ հայրենասեր ես և հայրենասիրական դրդումներից ելնելով ես անում:

-Ո՞նց եք համոզելու քաղաքացիներին, որ հենց ձեզ ընտրեն:

-Պարոն Շիրինյանի՝ քաղաքական մեկնաբան և քաղաքական դոկտոր, պրոֆեսոր լինելու, այս տարիներին նրա ռադիոլսումների, հեռուստատեսային ցուցադրությունների շնորհիվ, կարծես, լսելի լինելու խնդիր չունենք: Ինչ-որ տեղ նաև ճանաչելի ենք՝ ես իմ գործարար շրջանակներում, պարոն Շիրինյանը՝ իր հանրային լայն շրջանակներում:

Մենք կարճաժամկետ ծրագրեր ունենք, որոնք ներդնելու ենք մարզային զարգացման համար: Դրանք միջազգային կապիտալի ներդրումներ են, օրենսդրական դաշտի փոփոխություններ, որոնք նպաստելու են քաղաքացու բարօրությանը և տնտեսական ուղղվածությանը: Դրա շրջանակներում առաջարկելու ենք բյուջեի ճիշտ կազմում և ծախսագրում, որովհետև այսօր տեսնում ենք, թե բյուջեն ինչպես է կազմվում, և անտրամաբանական ինչ ծախսեր են արվում, հետևաբար, առաջարկում ենք դրա օպտիմալ տարբերակը: Մյուս օպտիմալ տարբերակը՝ ներդրում իրականացնել մարզային զարգացման գործում, առաջին հերթին՝ ճանապարհաշինության և ավիացիոն ոլորտի զարգացման ճյուղում, եթե դա չունենանք, չենք կարող խոսել տուրիզմի, ապրանքափոխանակության մասին:

Հաջորդը կրթական ոլորտն է: Երբ խոսում ենք դպրոցներից, պետք է հասկանանք, որ այսօր դպրոցները զրկված են արժեհամակարգային գաղափարախոսությունից, ուսուցիչ և աշակերտ դրել ենք մի նժարի վրա և այսօր հարգանքի կոնցեպտը դպրոցներում ամբողջովին վերացել է, որովհետև «գործ» տալու բնորոշումը ներդրել են մարդու գիտակցության մեջ. ուսուցիչը կոպիտ խոսեց՝ կարող ես զանգել-բողոքել: Սովետմիության կրթություն եմ ստացել, և նախկինում նման բան չկար՝ ուսուցիչն իր դիրքում էր, աշակերտն՝ իր: Այն ժամանակ դասարանները 30-40-հոգանոց չէին: Ուսուցիչներից չենք կարող պահանջել այն, ինչն ի զորու չեն անել: Դասարանները երկու մասի բաժանել, որպեսզի և՛ աշխատատեղ ապահովենք, և՛ կրթությունն էլ լավագույնը լինի:

Հաջորդը խնդիրը բուհական համակարգի մեջ է: Երիտասարդներն ավարտում են բուհերը, բայց աշխատանք չունեն: Իսկապես, աշխատանքի պահանջ կա, բայց իրենք չունեն համապատասխան գիտելիքների բազա, որպեսզի միանգամից անցնեն աշխատանքի: Մինչև գործատուն սովորեցնում է կադրին, համապատասխան փորձ է տալիս, և՛ ինքն է տուժում, և՛ կադրը: Հետևաբար, մագիստրատուրայի համակարգը ռեալ ձևաչափի պիտի բերենք, որպեսզի ուսանողը համակարգային փորձաշրջան անցնի, և տեսական դաշտը պրակտիկ դաշտի վերափոխվի:

Երրորդ կարևոր հատվածը հարկային-մաքսային գործառույթն է: Գտնում ենք, որ միկրոընկերությունները կտրականապես պետք է ազատվեն բոլոր տեսակի հարկերից գոնե առաջին 5 տարիներին, կարողանանք վերահսկել իրենց աճի տեմպը, ու նաև օտարերկրացի ներդրողներին տանք արտոնյալ պայմաններ: 10 տարի շրջագայում եմ, համոզում ենք գործարարներին, ասում ենք, որ այստեղ կարող եք ունենալ հրաշալի բիզնես, որովհետև մենք ԵԱՏՄ-ի շուկայում ենք, մյուս թևի վրա էլ Իրանն է, բոլոր լավագույն ճյուղերն ենք ներկայացնում, բայց մարդը գալիս և նորից բախվում է փակ դռանը, հարցնում է՝ ի՞նչ արտոնություններ և առավելությունենր ունի, եթե, ենթադրենք, 1 միլիոն դոլարից ավելի ներդրում անի: Այդ արտոնությունները հավասարաչափ պետք է բաշխվեն հայ և օտարերկրացի ներդրողների միջև, որպեսզի իրավական հավասարությունը չզիջի մեկը մյուսին: Այդ ծրագրային դրույքաչափերը ևս մշակած ունենք:

-Որպես նորաստեղծ կուսակցություն՝ դժվա՞ր չէ դիմակայել նախընտրական այս փուլում:

-Դժվար է հաղթահարել արգելքը, երբ քաղաքական միջավայրում չես եղել: Այսօր Հայաստանի քաղաքականությունը շատ մութ ու սև վիճակում է: Ասել մարդկանց, որ 30 տարի ոչինչ չեն արել, փորձում են իրենց տեղը հաստատել և այդ կոշիկից չհրաժարվել, անիրական եմ համարում: Դժվարությունները նաև այդտեղ են, երբ գիտակցում ես, որ ասելիքով ես գալիս քաղաքական դաշտ, ոչ թե կռվելով և հակառակն ապացուցելով: Երբ նորաստեղծ ուժ ես, տեսնում ես, թե ինչպես են գիշատիչների պես աչքերը չորս անում, որպեսզի քո բարի, լավ մտադրությունները սևացնեն, ցեխ շպրտեն՝ պատվերով նյութերով, հոդվածներով, չնայած, փառք Աստծո, դեռ չկան նման նյութեր մեր մասին, կարծում եմ՝ չեն էլ լինի, որովհետև գոնե պետք է փոքր հիմնավորում ունենան, բայց ամեն բան սպասում եմ իրենցից:

-Ո՞ր ուժից եք սպասում:

-Ընդհանրապես եմ ասում, և ուզում եմ, որ մեր գիտակցական մակարդակն ավելի լայն լինի, և ոչ թե կռիվ տանք, որ մենք լավն ենք, այլ ասենք, թե մեր ծրագիրն ինչով է լավ, ձեր ծրագիրն ինչով է վատ: Համեմատականներ դնենք ծրագրերի միջև և ոչ միայն ներկայացնենք ծրագրային ռեսուրսները, այլև թե ինչ գործիքակազմ եմ ներդնելու:

30 տարի տեսել ենք, թե ինչ հրաշալի, ոսկե ծրագրեր են բերել, որոնք այսօր չունենք: Խոսվում է ինչ-որ փոքրիկ հաջողությունների մասին, որոնք հիմնված են անհատականությունների վրա, այլ ոչ թե թիմի կամ տվյալ կուսակցության: Հետևաբար, կարծում եմ, որ պետք է պայքարենք ոչ միայն լավագույնս ներկայացնելու մեր ծրագիրը, այլև գործիքակազմն ու ռազմավարությունը:

-Եթե խորհրդարանում չլինեք, ի՞նչ եք անելու:

-Շարունակելու ենք մեր գործառույթները. մարզային միություններ ենք ստեղծելու, համայնքների զարգացման ծրագրեր, ուսումնասիրելու ենք հիմնախնդիրները, փորձելու ենք այդ հիմնախնդիրներին համապատասխան դիագնոզ և բուժում տալ, որովհետև եթե դիագնոզ չունենք, չգիտենք՝ որտեղից սկսենք, ոնց սկսենք: Աշխատելու ենք բոլոր գյուղապետերի, մարզպետների և քաղաքապետների հետ, որ հասկանանք, թե որ մարզը պոտենցիալ ինչ հնարավորություններ ունի՝ գյուղատնտեսական, տուրիզմի, հանքարդյունաբերական և այլն: Ամբողջությամբ ռեյտինգային ձևաչափով տարանջատելու ենք և մոնիտորինգի արդյունքում հստակեցված լուծումներ ենք տալու՝ նաև ներդնելով մեր ունեցած կապերը:

Լուսանկարները՝ Վահե Սարուխանյանի