«Հետք»-ը ներկայացնում է արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցող քաղաքական ուժերի նախընտրական ծրագրերի՝ արտաքին քաղաքականությանն առնչվող հատվածները: Այսօր կանդրադառնանք «Իմ քայլը» դաշինքին, «Բարգավաճ Հայաստան», «Հայաստանի Հանրապետական», «Քաղաքացու որոշում», «Սասնա ծռեր» և «Ազգային առաջընթաց» կուսակցություններին:

Եվրամիության տարածքում վիզային ռեժիմի ազատականացում

Վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորած «Իմ քայլը» դաշինքը արտաքին քաղաքականությունում իր առանցքային նպատակն է համարում Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխանության եւ անվտանգության ապահովումը, ղարաբաղյան հակամարտության խաղաղ կարգավորումը: Առաջնահերթությունների շարքում է նաև Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչումը:

Արտաքին քաղաքականության բնագավառում «Իմ քայլը» դաշինքը ներկայացրել է 12 կետից բաղկացած ծրագիր: Առաջին կետը հատկացված է Ռուսաստանին, կարևորվում է իրավահավասարության եւ ազգային շահերի փոխադարձ հարգանքի վրա հիմնված՝ դաշնակցային հարաբերությունների հետագա զարգացումը, ինչպես նաև փոխշահավետ համագործակցությունը ԱՊՀ, ԵԱՏՄ և ՀԱՊԿ շրջանակներում:

«Իմ քայլ»-ն ասում է անկախ աշխարհաքաղաքական ազդեցություններից պետք է առանձնահատուկ հարաբերություններ զարգացնել հարևան Վրաստանի և Իրանի հետ: Համագործակցության մասին տողեր են շարադրված նաև ԱՄՆ-ի, Չինաստանի, Հնդկաստանի, Ճապոնիայի, Կանադայի, Հարավամերիկյան երկրների, աֆրիկյան պետությունների հետ հարաբերությունների մասով:

«Իմ քայլը» դաշինքը ասում է, որ հասնելու է ՀՀ քաղաքացիների համար Եվրամիության տարածքում վիզային ռեժիմի ազատականացմանը, ինչպես նաև ԵՄ-ի հետ կնքված Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության մասին համաձայնագրի լավագույնս կիրարկմանը:

Ըստ դաշինքի՝ շարունակվելու է քաղաքական երկխոսությունը ՆԱՏՕ-ի հետ, ապահովվելու է Հայաստանի ակտիվ և ներգործուն մասնակցությունը միջազգային կազմակերպություններում, ջանքեր է գործադրվելու Ֆրանկաֆոնիայի միջազգային կազմակերպությունում 2018-2020թթ. Հայաստանի նախագահության լավագույնս իրականացման համար:

Ադրբեջանի հետ շփման եզրեր գտնելու համար «Իմ քայլը» դաշինքը մեր արևելյան հարևանի կողմից անհրաժեշտ է համարում Արցախի ժողովրդի անվտանգությանն ուղղված սպառնալիքի վերացումը եւ ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորմանն ուղղված իրական եւ անկեղծ կամքի դրսեւորումը: Դաշինքը իր պատրաստակամությունն է հայտնում հայ-թուրքական սահմանի բացման առնչությամբ՝ առանց Թուրքիայի կողմից առաջ քաշված նախապայմանների:

Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների խորացում, եվրաինտեգրում

«Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության նախընտրական ծրագրի մեջ գերակշռում է տնտեսական բաղադրիչը, արտաքին քաղաքական հատվածին մի քանի տող է նվիրված: Այնուամենայնիվ, այնտեղ ասվում է, որ կուսակցությունը հանդես է գալիս Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման և դատապարտման ուղեգծի շարունակականության օգտին:

Գագիկ Ծառուկյանի գլխավորած կուսակցությունը կողմ է հայ-ռուսական դաշնակցային հարաբերությունների զարգացմանն ու խորացմանը, ինչպես նաև միջազգային համագործակցության ամրապնդմանը ԱՊՀ, ԵԱՏՄ և ՀԱՊԿ շրջանակներում, միևնույն ժամանակ ԲՀԿ-ն անհրաժեշտ է համարում ապահովել կառուցողական մասնակցություն եվրաինտեգրման գործընթացին: «Բարգավաճ Հայաստան»-ը ցանկանում է տեսնել հայ-թուրքական հարաբերությունների հաստատում՝ առանց նախապայմանների:

Խոսում են իշխանություն եղած ժամանակաշրջանում իրենց արածի մասին

«Հայաստանի Հանրապետական» կուսակցության նախընտրական ծրագրի արտաքին քաղաքականությանը վերաբերող հատվածում առաջարկներ կամ ընտրվելու դեպքում նախատեսվող աշխատանքներ, ըստ էության, չկան: Հանրապետական կուսակցությունը իր ծրագրում շարադրել է այն ամենի մասին, որոնց կուսակցությունը հասել է իշխանություն եղած ժամանակաշրջանում: Որպես արտաքին քաղաքական բնագավառում գրանցած հաջողություններ ՀՀԿ-ն նշել է հետևյալը՝ ռազմավարական դաշնակցային հարաբերություններ Ռուսաստանի հետ, շրջանակային համաձայնագիր ԵՄ-ի հետ, ընդլայնվող գործընկերություն ԱՄՆ-ի հետ, բարիդրացիական փոխգործակցություն Իրանի և Վրաստանի հետ, խորացող երկխոսություն Չինաստանի հետ, նշանակալի դերակատարում ՀԱՊԿ-ում և ԵԱՏՄ-ում, նաև` նախագահություն Ֆրանկոֆոնիայի կազմակերպությունում:

Վերանայել Ռուսաստանի հետ կնքած պայմանագրերը

«Քաղաքացու որոշում» սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցությունը գտնում է, որ Հայաստանը պետք է հստակեցնի իր իրավունքների և պարտականությունների տիրույթն արտաքին հարաբերություններում: Ըստ կուսակցության՝ Արցախի շուրջ հակամարտությունն իր հիմքում ունի 1991թ․ ԱՊՀ-ին Հայաստանի Հանրապետության առանց հատուկ կարծիքի միանալու և նախկին Խորհրդային Միության տարածքում պետությունների ճա­նաչման Եվրոպական խորհրդի 1991թ․-ին որդեգրված սկզբունքներից հետ կանգնելու անարդար որո­շումները, որոնք Ադրբեջանին Արցախի ժողովրդի դեմ լեգալ ուժ կիրառելու իրավունք են տվել։ Այս համատեքստում «ՔՈ»-ն արտաքին քաղաքականության մարտահրավեր է դիտարկում Ադրբեջանին այդ իրա­վունքից զրկելը։

Կուսակցությունն առաջարկում է վերանայել Ռուսաստանի հետ կնքված պայմանագրերը, առաջին հերթին դա վերաբերում է սահմանապահ զորքերի ծառայության ռեժիմին և կար­գավիճակին, ինչպես նաև ռուսական 102-րդ ռազմաբազայի գործունեության ռեժիմին և կար­գավիճակին։ Որպես մարտահրավերներ է դիտարկվում երկրի տնտեսական շահի արդյունավետ սպասար­կու­մը: «ՔՈ»-ի ծրագրում ասվում է. «Հարևաններին չենք կարող փոխել, և բա­րիդրա­ցիական հարաբերություններն այլընտրանք չունեն։ Այսպիսի քաղաքականությունը պետք է ելնի այն տրամաբանությունից, որ յուրաքանչյուր սերունդ մյուսներին պետք է փոխանցի ավելի ապա­հով ֆիզիկական տարածք»։

Արցախի միացում Հայաստանի Հանրապետությանը

«Սասնա ծռեր»-ի ծրագրի արտաքին քաղաքական հատվածում պատմական հետհայացք է արվել մեկ դար առաջ կատարված իրադարձություններին: Կուսակցությունն առաջարկում է չեղյալ ճանաչել 1921 թվականին կնքված Կարսի և Մոսկվայի պայմանագիրը: «Սասնա ծռերը» ասում են՝ ժամանակն է որդեգրելու Փարիզի 1920 թ. վեհաժողովի որոշումների և Վիլսոնյան իրավարար վճռի դրույթների ոգուն համապատասխան Արցախը ՀՀ կազմի մեջ ներառելու ձևով ՀՀ-ին դե յուրե միացնելու և այդպիսով Նոր Հանրապետություն հիմնադրելու ռազմավարություն:

Կուսակցությունը առաջնահերթությունների ցանկում է ներառել ԱՄՆ-ի և Իրանի հետ ռազմավարական հարաբերությունների հաստատումը, Եվրամիության, Վրաստանի, Չինաստանի և Հնդկաստանի հետ հարաբերությունները որակապես նոր մակարդակի հասցնելը, Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները իրավահավասարության և փոխադարձ հարգանքի վրա կառուցելը:

Հանրաքվե՝ միջազգային տարբեր կառույցներին ՀՀ անդամակցության վերաբերյալ

«Ազգային առաջընթաց» կուսակցությունն ընտրություններին մասնակցող միակ քաղաքական ուժն է, որի համապետական ցուցակը կին է գլխավորում՝ ի դեմս Լուսինե Հարոյանի: Կուսակցությունն առաջնահերթ է համարում համաժողովրդական հանրաքվեի դնել ԱՊՀ, ԵԱՏՄ, ՀԱՊԿ և այլ միջպետական ու վերպետական կառույցներին Հայաստանի անդամակցության, ինչպես նաև Հայաստանի տարածքում օտար պետությունների ռազմաբազաների առկայության նպատակահարմարության հարցը՝ ստանալու համար ՀՀ քաղաքացիների կարծիքը։

ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի, Եվրամիության, Ճապոնիայի, Հնդկաստանի և Չինաստանի հետ Հայաստանի հարաբերությունների նպատակը, ըստ կուսակցության, ինքնիշխան, արժանապատիվ, հավասարակշռված ու փոխշահավետ հարաբերությունների հաստատումն է: