HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Պոչամբարների ռիսկի վերլուծություն, ինչպես օրենքն է պահանջում, չի արվում

Պոչամբարները համարվում են արտադրական վտանգավոր օբյեկտներ (ԱՎՕ), որոնք գրանցվում են համապատասխան պետական ռեեստրում եւ պարբերաբար ենթարկվում փորձաքննության: ԱՎՕ-ների ռեեստրը վարում է արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը: «Հետքի» հարցմանն ի պատասխան՝ ԱԻՆ-ից հայտնել են, որ ներկա պահին ռեեստրում իբրեւ ԱՎՕ գրանցված է 16 պոչամբար: Դրանցից 10-ը գտնվում է Սյունիքի մարզում, 4-ը՝ Լոռիում, 1-ական՝ Արագածոտնում եւ Արարատում:

Այս պոչամբարներին դեռ կանդրադառնանք, բայց հիմա խոսենք դրանց տեխնիկական անվտանգության ապահովման մասին:

Պոչամբարները տարեկան գոնե մեկ անգամ պիտի փորձաքննվեն

Համաձայն «Տեխնիկական անվտանգության ապահովման պետական կարգավորման մասին» օրենքի՝ արտադրական վտանգավոր օբյեկտները ենթակա են տեխնիկական անվտանգության փորձաքննության: Նման փորձաքննություն իրականացվում է 3 փուլում՝ նախագծային փաստաթղթերի նկատմամբ (մինչեւ դրանց հաստատումը), գործարկվող (վերագործարկվող) ԱՎՕ-ների նկատմամբ (մինչեւ գործարկումը կամ վերագործարկումը) եւ շահագործվող ԱՎՕ-ների նկատմամբ (ռեեստրում դրանց գրանցվելուց հետո):

Նշենք, որ հաշվառվում եւ տեխնիկական քննության են ենթարկվում նաեւ տեխնածին վթարների դեպքերն ու մահացու կամ ծանր ելք ունեցած արտադրական դժբախտ դեպքերը:

Օրենքը պահանջում է, որ շահագործվող ԱՎՕ-ները տարեկան առնվազն մեկ անգամ ենթարկվեն տեխնիկական փորձաքննության: Փորձաքննություն իրականացնելու եւ դրանից բխող դրական կամ բացասական փորձագիտական եզրակացություն տալու իրավունք ունեն ԱԻՆ-ին ենթակա «Տեխնիկական անվտանգության ազգային կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը եւ հավատարմագրված ու նախարարության կողմից հաշվառված ընկերությունները կամ անհատ ձեռներեցները: Տվյալ ԱՎՕ-ն շահագործողը փորձաքննության համար պայմանագիր է կնքում նշված ՊՈԱԿ-ի կամ հավատարմագրված որեւէ անձի հետ:          

Հանքարդյունաբերության ոլորտում բացասական եզրակացություններ չեն տրվել

Տեխնիկական անվտանգության ազգային կենտրոնի տնօրեն Վարդան Գեւորգյանն ասում է, որ եթե փորձագիտական եզրակացությունը բացասական է, տվյալ օբյեկտը շահագործվել չի կարող: Նաեւ հնարավոր է, որ փորձաքննողը հայտնաբերի թերություններ, որոնք, սակայն,տվյալ պահին տեխնածին վթարի սպառնալիք չեն առաջացնում: Այդ դեպքում կազմվում է թերությունները վերացնելու միջոցառումների ծրագիր, որը շահագործողը պարտավոր է իրականացնել ըստ սահմանված ժամանակացույցի, ինչից հետո միայն կարող է ստանալ դրական եզրակացություն: 

Մեր հարցին, թե արդյոք հանքարդյունաբերողները պահպանում են օրենքի պահանջը տարեկան առնվազն մեկ անգամ փորձաքննություն անցկացնելու մասով, Վ. Գեւորգյանը դրական պատասխան է տալիս: Ըստ նրա՝ երբ լրանում է եզրակացության ժամկետը, հանքարդյունաբերողները նոր պայմանագրեր են կնքում, թեեւ կան նաեւ երկարաժամկետ պայմանագրերով համագործակցելու դեպքեր:

Վարդան Գեւորգյանն ասում է, որ 2018-ին իրենց կենտրոնը 47 բացասական եզրակացություն է տվել, որոնց մեծը մասը վերելակների գործունեությանն է առնչվում:  

«Հանքարդյունաբերության մեջ բացասական եզրակացություններ չեն տրվել, փոխարենը տրվել է թերությունների վերացման միջոցառումների ծրագիր, եւ շտկվել է: Չենք հանդիպել այնպիսի թերությունների, որոնք վթարի կարող են հանգեցնել»,- նշում է կենտրոնի տնօրենը:

Վերջինիս խոսքով՝ ՊՈԱԿ-ի փորձագետները մասնագիտացած են ըստ ոլորտների եւ ունեն երկար տարիների փորձ: Կոնկրետ պոչամբարների տեխնիկական անվտանգության փորձաքննություն այս կենտրոնում իրականացնում է 5 հոգի, այդ թվում՝ փոխտնօրենը: Վ. Գեւորգյանն ասում է, թե մասնագետների այս քանակը բավարար է:

Կենտրոնի խնդիրը պոչերի ճիշտ տեղաբաշխումն է

Վարդան Գեւորգյանը 2014-2016 թթ. եղել է «Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ» ՓԲԸ-ի ադմինիստրատիվ տնօրեն Վահե Հակոբյանի տեղակալը: Հիշեցնենք, որ Հակոբյանը 2016-2018 թթ. Սյունիքի մարզպետն էր, իսկ այսօր կրկին աշխատում է ԶՊՄԿ-ում: Իր հերթին Վ. Գեւորգյանը 2016-2017 թթ. եղել է կոմբինատի տրանսպորտի դեպարտամենտի ղեկավարը, իսկ 2017-ին նշանակվել է «Տեխնիկական անվտանգության ազգային կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի տնօրեն: Գեւորգյանի տեղակալ Խաչատուր Բաբայանն էլ նախկինում աշխատել է գործարար պատգամավոր Գագիկ Ծառուկյանի «Ջի Էմ Մաղարո» ընկերությունում, եղել Մղարթի ոսկու հանքի տնօրեն: 

Տեխնիկական անվտանգության ազգային կենտրոնի ղեկավարն ասում է, որ իրենց լիազորությունները պոչամբարների անվտանգության ապահովման ոլորտում սահմանափակ են: Որպես օրինակ բերում է ԶՊՄԿ-ի կողմից շահագործվող եւ Հայաստանում իր ծավալներով ամենամեծ (նախագծային ծավալը՝ 325 մլն խմ) Արծվանիկի պոչամբարը:

«Խնդիրն այսպիսին է. Արծվանիկի պոչամբարն ունի լճակ, որտեղ կուտակվում են պոչերը: Մենք պետք է ապահովենք այդ լճակի ճիշտ տեղաբաշխումը, որպեսզի պոչը մի տեղում չկուտակվի եւ չխախտի բալանսը պատվարի վրա կամ ծանրաբեռնվածություն ունենա, այլ բոլոր շիթերով պետք է հավասարապես բաշխվի լճակի վրա, հարթեցվի, եւ գործընթացը ճիշտ գնա: Մենք պատասխանատու ենք այդ ցիկլի համար»,- ասում է Վ. Գեւորգյանը:

Այլ կերպ ասած՝ «Տեխնիկական անվտանգության ազգային կենտրոն» ՊՈԱԿ-ն զբաղվում է պոչամբարներում պոչանքի անվտանգ տեղաբաշխումն ապահովելով: ԱԻՆ-ի գլխավոր քարտուղարի տեղակալ Արմենուհի Գրիգորյանն էլ իր հերթին «Հետքին» հայտնել է, որ կենտրոնը վերահսկողական որեւէ լիազորություն չունի. «ՊՈԱԿ-ը օրենքին համապատասխան իրականացնում է միայն արտադրական վտանգավոր օբյեկտների տեխնիկական անվտանգության փորձաքննություն՝ շահագործող անձի հետ կնքված պայմանագրի հիման վրա: Նշված կառույցը թե՛ արտադրական վտանգավոր օբյեկտների եւ թե՛ այլ օբյեկտների նկատմամբ, այդ թվում՝ պոչամբարների պատվարների, վերահսկողություն իրականացնող մարմին չի հանդիսանում՝ օրենքով եւ այլ իրավական ակտերով նման գործառույթ չունենալու հիմքով»:

Միաժամանակ, ըստ Ա. Գրիգորյանի, ԱՎՕ-ների տեխնիկական անվտանգության նորմատիվ պահանջների պահպանման նկատմամբ վերահսկողությունն իրականացնող պետական մարմինը քաղաքաշինության, տեխնիկական եւ հրդեհային անվտանգության տեսչական մարմինն է:

Վթարի ռիսկի վերլուծություն եւ գնահատում չի կատարվել

«Տեխնիկական անվտանգության ապահովման պետական կարգավորման մասին» օրենքը նշում է, որ լիազոր մարմնի՝ ԱԻՆ-ի իրավասությունների մեջ է մտնում արտադրական վտանգավոր օբյեկտում տեխնածին վթարի ռիսկի վերլուծությունն ու գնահատումը, որոնց միջոցով ԱՎՕ-ները դասակարգվում են ըստ վտանգավորության աստիճանի: Տեխնիկական անվտանգության ազգային կենտրոնի տնօրեն Վարդան Գեւորգյանն ասում է, որ չնայած օրենսդրորեն ԱԻՆ-ն է ռիսկի վերլուծություն եւ գնահատում իրականացնողն ու ԱՎՕ-ների ռեեստր վարողը, ՊՈԱԿ-ը հարց է բարձրացրել, որ նշված գործառույթները հանձնվեն իրեն:

«ԱՊՀ-ն արտադրական անվտանգության խորհուրդ ունի, որի նախագահողն անցյալ տարի մենք էինք: Այդ ժամանակ էլ որոշեցինք բարձրացնել ռիսկի վերլուծություն անելու հարցը, որովհետեւ դա անհրաժեշտ պայման է»,- նշում է Վարդան Գեւորգյանը, իսկ հարցին, թե արդյոք նախարարությունը մինչ օրս կատարել է ԱՎՕ-ների ռիսկի վերլուծություն եւ գնահատում, պատասխանում է, որ շատ վաղուց է արել:

Մենք ԱԻՆ-ին խնդրել էինք ներկայացնել ԱՎՕ հանդիսացող ՀՀ յուրաքանչյուր պոչամբարի վտանգավորության աստիճանը, ինչին գլխավոր քարտուղարի տեղակալ Արմենուհի Գրիգորյանը պատասխանել է. «Արտադրական վտանգավոր օբյեկտների ռիսկի վերլուծության մեթոդաբանությունը դեռեւս գտնվում է մշակման փուլում, իսկ պոչամբարների վտանգավորության աստիճանները դեռեւս դասակարգված չեն»: Շեշտենք, որ 2005 թ. ընդունված օրենքում ռիսկի վերլուծության պատասխանատուն եղել է Տեխնիկական անվտանգության ազգային կենտրոնը, սակայն 2010-ին գործառույթը հանձնվել է ԱԻՆ-ին, որը, փաստորեն, մինչ օրս չունի մեթոդաբանություն:  

Առանձնապես վտանգավոր արտադրական օբյեկտների ռիսկերը չեն ապահովագրվում

Վարդան Գեւորգյանը հաստատում է, որ օրենքում կան դրույթներ, որոնք մինչեւ հիմա ի կատար չեն ածվում: Նման դրույթներից մեկն էլ, որը գործում է 2005-ից ի վեր, վերաբերում է առանձնապես վտանգավոր արտադրական օբյեկտ շահագործողների կողմից մի շարք ռիսկերի ապահովագրությանը: Այդ ռիսկերն են՝ ԱՎՕ-ի շահագործման ընթացքում եւ դրա հետեւանքով աշխատողների կյանքին, առողջությանը եւ գույքին պատճառված վնասները, ԱՎՕ-ի աշխատանքների հետ անմիջականորեն չկապված, սակայն դրանց արդյունքում քաղաքացիների կյանքին, առողջությանը եւ գույքին պատճառված վնասները, ԱՎՕ-ի շահագործման ընթացքում եւ դրա հետեւանքով շրջակա միջավայրին պատճառված վնասները:

«Հետքի» զրուցակիցն ասում է, թե նշված դրույթը չի կիրառվել, քանի որ կատարումը պայմանավորված էր ծախսերով: «Երբ մենք դիմեցինք Կենտրոնական բանկին ապահովագրության հարցով, մեզ ասացին, որ դա կապված է ծախսերի հետ: Երբ փորձեցինք աշխատել ապահովագրական ընկերությունների հետ, ասացին, թե իրենք ի վիճակի չեն ապահովագրել շրջակա միջավայրը, դա մեծ գումարների հետ է կապված»,- նկատում է Վ. Գեւորգյանը:

Շարունակելի

Առաջին լուսանկարում՝ Արծվանիկի պոչամբարը, լուսանկարները՝ Սարո Բաղդասարյանի, Լարիսա Փարեմուզյանի

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter