HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Սեդա Ղուկասյան

Լրագրողի մտավոր սեփականությունը գողանալու և ջնջելու արարքներում ՀՔԾ-ն հանցակազմ չի տեսնում

Հատուկ քննչական ծառայությունը (ՀՔԾ) մերժել է քրեական գործ հարուցել «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Հայկ Սարգսյանի և լրագրող Անուշ Դաշտենցի միջադեպի առնչությամբ: Հիշեցնենք, որ պատգամավորը խլել էր լրագրողի հեռախոսը, տարել իր հետ, ապակոդավորել, հարցազրույցի տեսագրությունը ջնջել, ապա քաղաքական մեծամասնության մեկ այլ պատգամավորի միջոցով հեռախոսը փոխանցել լրագրողին: Քրեական օրենսգրքի համաձայն` լրագրողի օրինական մասնագիտական գործունեությունը խոչընդոտելը պաշտոնատար անձի կողմից քրեորեն պատժելի արարք է:

Պատգամավոր Սարգսյանը ՀՔԾ-ում իր բացատրության մեջ գրել է, որ լրագրողը չի ունեցել լրագրողական որևէ տարբերանշան, ինչից ինքը կհասկանար, որ դիմացինը լրագրող է: Լրագրող Անուշ Դաշտենցն էլ պնդում է` մոտենալիս ներկայացել է որպես «Հրապարակ» օրաթերթի լրագրող, ինչից հետո ՌԴ խաղաղապահ զորքերի հրամանատար Ռուստամ Մուրադովի ռուսաստանյան բանակցություններից է հարց հղել: Սարգսյանը կոչ էր արել Դաշտենցին` նորմալ լրագրողի պես պահել իրեն:

Ի դեպ, Սարգսյանը ՀՔԾ-ում նաև պնդել է, թե Դաշտենցն իրեն անձնական բնույթի հարցեր է հղել: Լրագրողական կազմակերպությունները դիմել են գլխավոր դատախազություն` ՀՔԾ որոշումը վերացնելու և քրեական գործ հարուցելու նպատակով: Դատախազությունից հայտնեցին, որ ի գիտություն են ընդունել դիմումը: Այս միջադեպից հետո պատգամավորը լրագրողի հետ հաշտության եզրեր չի փնտրել: Թե որն է լրագրողական տարբերանշանով հագուստը, և արդյոք չի պատրաստվում իր վարքագծի համար ներողություն խնդրել Դաշտենցից, մեր ֆեյսբուքյան հարցադրումները Հայկ Սարգսյանն անպատասխան թողեց:

Վերջինս ՀՔԾ քննիչին տված իր բացատրությունում հայտնել է, թե հունիսի 3-ի երեկոյան աշխատանքային ժամի ավարտից հետո ընկերների հետ եղել է Մաշտոցի պողոտայի հարակից տարածքում` ոչ աշխատանքային բնույթի հարցերով, ընկերների հետ ժամանակ անցկացնելու նպատակով, փողոցում իրեն է մոտեցել մի մի կին ու սկսել անձնական կյանքին առնչվող հարցեր տալ։ Ըստ այդմ՝ նրանից պահանջել է իրեն չնկարահանել ու անձնական կյանքին առնչվող հարցեր չտալ։ Ապա այդ կինն ասել է, որ լրագրող է, ում չի հավատացել, քանի որ նրա մոտ որևէ իր կամ առարկա, մասնավորապես՝ ինչ-որ մի լրատվամիջոցի տարբերանշանով բարձրախոս, բեյջ, տեսախցիկ, վկայական, հագուստ չի ունեցել, որից կարելի էր հասկանալ, որ նա լրագրող է, բացի այդ չի ճանաչել նրան։

Հայկ Սարգսյանն իր բացատրություններում ասել է, թե երբ մի քանի անգամ այդ կնոջից պահանջել է չնկարահանել իրեն, իսկ նա շարունակել է իր անձնական կյանքին վերաբերող հարցեր տալ և հեռախոսով նկարել, նրա ձեռքից վերցրել է հեռախոսը` իր վերաբերյալ արված տեսագրությունը ջնջելու նպատակով։ Այնուհետև այդ հեռախոսից ջնջել է տեսագրությունը և որոշ ժամանակ անց հեռախոսը վերադարձրել հիշյալ կնոջը:

Այս ամենը ՀՔԾ քննիչ Մեջլումյանը լրագրողի մասնագիտական օրինական գործունեությանը խոչընդոտել չի համարել, ըստ նրա` վերջինս բնորոշվում է որպես գրաքննություն իրականացնել, խմբագրության մասնագիտական ինքնուրույնությունը խախտել և դրա գործունեությանն ապօրինի միջամտել, ԶԼՄ-ի գործունեությունն ապօրինի կասեցնել կամ դադարեցնել, լրագրողի՝ օրենքով նախատեսված իրավունքները խախտելը և նմանատիպ գործողությունները։

«Լրագրողին տեղեկություններ տարածելուն կամ տարածելուց հրաժարվելուն հարկադրել ասելով՝ պետք է հասկանալ տուժողի վրա ցանկացած եղանակով ճնշում գործադրելը։ Գործադրվող ճնշումը կարող է լինել ինչպես ֆիզիկական, այնպես էլ հոգեկան բնույթի։ Ֆիզիկական հարկադրանքը կարող է արտահայտվել, օրինակ, լրագրողին ծեծելով, խոշտանգելով, ազատությունից ապօրինի զրկելով, նրա առողջությանը տարբեր աստիճանի ծանրության վնաս պատճառելով»,-նշվում է Անուշ Դաշտենցին ՀՔԾ-ից ուղարկած գրությունում:

«Խոսքի ազատության պաշտպանության կոմիտեի» նախագահ Աշոտ Մելիքյանի համար թե ՀՔԾ գրությունը, թե պատգամավորի բացատրությունները հիմնավոր չեն, ըստ նրա` պատգամավորը խոսելով լրագրողական բեյջի կամ համապատասխան հագուստի բացակայության մասին պարզապես փորձում է պատասխանատվությունից խուսափել: Նա մատնանշում է` պատգամավորն անձամբ ճանաչում է լրագրողին, քանի որ վերջինս ավելի վաղ հարցազրույց էր ունեցել իր հետ, բացի այդ` մոտենալիս ներկայացել է, որից հետո իր հարցադրումները հնչեցրել:

«Բայց հարցը միայն դա չէ, եթե նույնիսկ այս ամենը ՀՔԾ-ն լրագրողական գործունեության խոչընդոտում չի համարում, ապա պատգամավորի մնացած գործողությունները` հեռախոսը խլել, տանել իր հետ, ապակոդավորել և ջնջել տեսագրությունը… Գոնե այս առումով նա պետք է պատախանատվություն կրեր»,-ասաց Մելիքյանը:

Մելիքյանն անդրադարձավ քննիչի այն ձևակերպմանը, թե պատգամավորը գիտակցաբար պետք  է հիշյալ գործողություններն աներ, որ լիներ լրագրողի մասնագիտական գործունեության խոչընդոտում: Ըստ նրա` դժվար է պատկերացնել, որ մարդն անգիտակցաբար ինչ-որ մեկի հեռախոսը խլի, տանի ապակոդավորման, ջնջի ջեսանյութը, ապա վերադարձնի: Աշոտ Մելիքյանի գնահատմամբ` ՀՔԾ մերժման հիմնավորումները պարզապես ծիծաղելի են, հասկանալի է, որ չեն ուզում Հայկ Սարգսյանին պատասխանատվության ենթարկել:

«Իսկ պնդումները,  որ եղել է ոչ աշխատանքային ժամ, առհասարակ տարօրինակ է, որովհետև ԱԺ պատգամավորը ոչ աշխատանքային ժամի չի դադարում լինել հանրային դեմք, իսկ հանրային դեմքին լրագրողն իրավունք ունի մոտենալ, հարց հղել: Այլ հարց է, որ պաշտոնյան կարող է հրաժարվել հարցազրույցից, բայց նման վարքագիծն ուղղակի անընդունելի է: Կարծում եմ` այս միջադեպը պետք է իրավական գնահատական ստանա»,-ասաց նա:

Ժուռնալիստների «Ասպարեզ» ակումբի հիմնադիր Լևոն Բարսեղյանը, անդրադառնալով պատգամավորի այն դիտարկմանը, թե լրագրողը հատուկ տարբերանշանով չի եղել, հեգնեց.

«Լրագրողին պետք էր տեղում գնդակահարել, մեծ բարեբախտություն է, որ Անուշ Դաշտենցին տեղում չեն գնդակահարել, որովհետև հատուկ տարբերանշաններ` զոլավոր պիժամա չի կրել և ոտնաշղթաներով չի եղել…Ցավոք իշխանությունն այդպես էլ չի հասկացել լրագրողի դերն ու առաքելությունը` անկախ լրագրողի վարքից կամ էթիկայից»,-ասաց նա:

Ըստ Բարսեղյանի` նորմալ է, երբ իշխանությունները քննադատեն ԶԼՄ-ներին ոչ պրոֆեսիոնալիզմի և էթիկական խախտումների համար, բայց նման գործողություններն անպատիժ թողնելը վատ նախադեպ կարող է ստեղծել: Օրինակ այն, որ որևէ մեկն իրավունք ունի խլել մեկ ուրիշի ձեռքից հեռախոսը, փոխանցել երրորդ անձի` մասնագետի, որն ապակոդավորում է, ծանոթանալ հեռախոսի պարունակությանը, հետո ջնջել ին-որ բաներ: Բարսեղյանն ասում է` դեռ նույնիսկ հայտնի չէ հեռախոսի պարունակությունից էլ ինչ են պատճենել կամ ջնջել, ինչը ոտնձգություն է մարդու ունեցվածքի նկատմամբ:

Ըստ նրա` իշանության ներկայացուցիչները պետք է համբերատար ու հանդուրժող լինեն, պատշաճ գրագիտություն ունենան համարժեք պատասխան տալու համար:

«Բազմաթիվ խելացի տարբերակների փոխարեն մարդն ընտել է կողոպուտի տարբերակը, ինտելեկտուալ սեփականությունն է գողացել: Դուք պարտավոր եք հանդուժող լինել, սա է մարդկանց քվեն ստացած ու քվե տված մարդկանց միջև տարբերությունը: Հարցը դուրդ չի եկել, մի պատասխանիր, հեռախոսը վերցնելը որն է, այ տղա»,-ասաց նա:

Մեր դիտարկմանը, որ քարոզարշավի ընթացքում վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանը խոսել էր նաև քիլլեր լրագրողների մասին` պնդելով, որ լրատվական ոլորտում ևս փոփոխություններ պետք է լինեն, արդյոք մտահոգություններ կան ասվածի վերաբերյալ, Բարսեղյանն ասաց.

«Խորհուրդ կտայի իշխանություններին զբաղվեն երկրի գլխավոր ու երկրորդական մարտահրավերներով,  հենց էդ խնդիները լուծեցին, լրագրողական դատում էնպիսի զտում կլինի, որ ոչ  ոք չէր սպասում: Քիլլերներ կան իհարկե, իրենք կեղտոտ փողերով են սնվում, բայց երբ սև փողերի տերերին զրկում ես այդ փողերից, կապիտալը վերադարձնում ես բյուջե, իրենք զրկվում  են քիլլեր լրագրող պահելուց: Հետո կարիք չես ունենա հետևանքի դեմ պայքարել»:

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter