HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

1984: Սովետական ամառային արձակուրդ

Վոլգան ու Դոնը այն գետերն են, որոնք խավարչտին խորհրդային տարիներին փոխարինում էին միջերկրածովյան կրուիզների մասին  երազել համարձակված սովետական մարդու երազների միջի Միջերկրական ծովին, իսկ Յարոսլավլ, Տոլյատի,Կոստրոմա, Ուգլիչ և Չեբոկսարի ու այլ պատմական քաղաքները՝ Ֆրանսիայի, Իտալիայի, Հունաստանի և մյուս մանր-մունր երկրների  ծովափնյա քաղաքներին:

Քանի որ անիմանալի են  Աստծո ճանապարհները, նա ստեղծել էր «Դնեպր» նավը, որն ամեն ամիս տրամադրվում էր տասնհինգ հանրապետություններից մեկին, ու Դոնի վրա գտնվող Ռոստով քաղաքում հավաքվում էր «Դնեպր»-ի ուղեգիր ունեցող տվյալ եղբայրականի հախուռն ու համերաշխ անձնակազմն ու երեկոյան կողմ նստում նավ: Ու հատկապես, երբ գետերից հետո նավը հայտնվում էր Ցեմլյանսկի ջրամբարի հատվածում, սովետական մարդն ազատ կարող էր երևակայել, որ սա ծովի կրուիզ է:

Հուլիսյան այդ օրը Հայաստանի Սովետական Սոցիալիստական Հանրապետության անձնակազմի օրն էր: Դոնի Ռոստովում մեղմ ամառ էր:

Խորհրդային երկիրը, որն իրենից հետո թողեց ողնուղեղային չհիմնավորված կարոտախտ, երբեք հյուրանոցի ազատ տեղ չէր ունենում: Հյուրանոցի անհասանելիությունը պրոլետար ժողովրդի հանդեպ իր իսկ ստեղծած համակարգի լուռ վրեժներից մեկն  էր՝ կենցաղային նվաստացման ճանապարհով: Նախքան նավ նստելը, Ռոստով անուշիկ քաղաքում մի գիշեր էր պետք անցկացնել …. և մեզ տեղավորեցին հյուրանոցի «Կարմիր սենյակ»-ում: Նոր՝ հեշթեգային սերնդի համար պարզաբանեմ, որ «Կարմիր սենյակ»-ը նվիրված էր կոմունիզմին և նրա  անթաղ առաջնորդ Լենինի կյանքին ու գործին, և այդպիսի սենյակներ կային բոլոր քիչ թե շատ ազդեցիկ հիմնարկներում: Սենյակը գիշերելու համար չէր նախատեսված, բնականաբար, այլ՝ հասարակական գիտակցությունը բարձրացնելու, բայց սովետական ժողովուրդը նաև հնարամիտ էր և գիտակցությունը բարձրացնելու համայնավարական պահանջմունքի բավարարումը համատեղում էր գիշերելու պարզունակ, բայց ավելի շոշափելի պահանջմունքի հետ, և քանի որ Ռոստովը հարավային Ռուսաստան էր՝ այստեղ մարդիկ համեմատաբար կարեկցող ու տաք էին ու մեզ դրսում չթողեցին:

Չգիտեմ` մյուսների համար ինչպես, բայց դա իմ առաջին ու միակ գիշերն էր Վոլոդյա Ուլյանովի հետ: Բոլոր պատերին ինքն էր. վաղ մանկության գեղագանգուր տեսքով, գիմնազիստի աղվամազոտ պատկերով, սկսնակ հեղափոխականի նպատակասլաց ու մտահոգ կերպարով, «Իսկրայի» համարը ձեռքին՝ արդեն որպես առաջնորդ: Ռոստովի լույսերն ընկնում էին մե՛կ Մարիա Ալեքսանդրովնայի գերմանական խստաբարո դեմքին, մե՛կ Նադեժդա Կոնստանտինովնայի հոգնած հայացքին: Գիշերը Լենինի հետ անցավ իրար միացրած չոր աթոռների վրա: Բացի մեզնից՝ երեք տարեց հայ կին էլ կար սենյակում, որոնց պրոֆմիությունը «Վոլգա-Դոնի» ուղեգիր էր տվել: Իրենց համար գիշերը ծանր էր կրկնակի: Կանանց բախտը մի բանով էր բերել, որ թիվն ուրիշ էր, որովհետև անեծքների այն տարափը, որ հուլիսյան այդ աստղաշատ գիշեր կանայք թափում էին Լենինի գլխին, ոչ վաղ անցյալում կավարտվեր հեռավոր Ամուր կամ Ենիսեյ գետի ափերին  քսանամյա «կրուիզով»:

Գիշերն անցավ…

Հաջորդ օրը՝ երեկոյան, հայերը նստում էին նավ: Ռոստովը մնաց առանց մեզ, բայց մեզ էին սպասում Մոսկվան, Կույբիշևը, Յարոսլավլը, Կոստրոման, Ուգլիչը, Գորկին, Ուլյանովսկը, Տոլյատին, Վոլգոգրադը, Չեբոկսարին, Կազանը, Մոսկվան…

Մարդիկ, որոնց վիճակված է միասին քսանչորս օր անցկացնել, սկսում են իրար ուսումնասիրել հենց առաջին վայրկյանից: Մեր փոխուսումնասիրությունը սկսվել էր կառամատույցից:

Հայերը օտար օդանավակայաններում, կառամատույցներում, ավտոկայաններում հավաքվում են ոչ թե չվերթի թվի, կառամատույցի համարի, ավտոբուսի ուղերթի, այլ՝ իրար վրա: Մարդիկ որպես ուղեցույց փնտրում են չվերթի համարը, նավի վրա գրված անվանումը, իսկ հայերը փնտրում են իրար՝ «հենա, հայեր են» ասելով:

Երբ նավասանդուղքով, իրար հրելով բարձրանում էինք, հընթացս ծանոթանալով ու ներկայանալով իրար, ոչ ոք չէր մտածում, որ քսանչորս օրվա մեջ դրա համար ահագին ժամանակ կլինի:

Բոլորը կամ խմբով էին, կամ ընտանիքով, կամ զույգով, միայն մի մարդ էր մի քիչ անհավես, մենակ, մի քիչ չսափրված, հոգնած: Նավասենյակի դուռը բացելու պահին տեսանք, որ մարդը մեր հարևանն է լինելու:

Մարդն, իրոք, մենակ էր ճամփորդելու: Տեղավորվելուց հետո ութերորդ դասարանցու առաջին գործը նավն ուսումնասիրելը պիտի լիներ, իհարկե: Երբ անցնում էի մեր կողքի մարդու նավասենյակի արդեն հետնամասով, տեսա, որ պատուհաններից խնամքով մի բան էր կախում: Նույն պահին անհարմար զգացի մոտենալ, բայց շատ հետաքրքրեց, որովհետև ուրիշ ոչ մեկի մտքով չէր անցել տախտակամած դուրս եկող պատուհաններից բան կախել:

Երեկոյան, երբ գետի երկնագույն երիզից այն կողմ հսկա արևի գունդը պատրաստվոմ էր մայր մտնել՝ հսկա գետի հոսքի հսկողությունը թողնելով նորաստեղծ լուսնին, ես պարզեցի, որ Վոլգա և Դոնի գետերով հպարտ սահող «Դնեպր» նավի մեր ուղեկիցը տախտակամած դուրս եկող նավախցի քառակուսի լուսամուտներից կախել էր հայկական բաստուրմայի պատկառելի կտորներ:

Այլևս նրան չտեսանք: Միայն մի գիշեր, երբ «Դնեպր» նավը սահուն մտել էր Ցեմլյանսկի ջրամբար ու Վոլգայի` սովորականի պես  երևացող ափերը անհետացել էին, ու մենք հայտնվել էինք ծովում, նավախցի դուռը ծեծեց մեր հարևանը ու նախ հորս տեղեկացրեց, որ ինքը Սամոն է, հետո իրոք վախեցած հարցրեց. «Ախպեր ջան, էս ո՞ւր ենք, հո բան չի էղե՞լ»: Նավարկության  մոտավորապես տասներորդ օրն էր այդ օրը, և Սամոյից տասը օրվա օղու հոտ էր գալիս:

Հաջորդ օրերին նրան նորից ոչ ոք չտեսավ:

Միայն քսաներեքերորդ օրը, երբ հանգստացողների ուժերով հրաժեշտի համերգ էր հայտարարված, Սամոն հայտնվեց ճերմակ վերնաշապիկով: Նա մտավ դահլիճ, երբ բոլորն արդեն նստած էին, տեղավորվեց մեզնից մի շարք վերև: Սամոյի պրոլետարական օդեկոլոնի հոտը օդում լողաց, կպավ բոլորիս օձիքներին, իշխեց ամառային դահլիճում, նախապատրաստեց անսովոր մի բանի:

Մի ջահել կին էր բեմ բարձրացել ու լուրջ թախիծ սփռելով՝ «Կռունկ» էր երգում: «Կռունկ, ուստի կուգաս»: «Կռունկ, մեր աշխարհեն խաբրիկ մը չունի՞ս»: Այնքան լավ էր երգում, որ ճաշարանի մատուցող Լառան, ով անտանելի զզված էր երևում եղբայրական հանրապետությունների հարավային հատվածի արական սեռից ու միշտ չոր էր, կրակագույն մազերը առանց դիտավորության մինչև գոտկատեղ թափած, ոչ մեկին առանձնապես չնկատող, կրծքերի մեջտեղում բրոշով ամրացրած սպիտակ գոգնոցով խոնավ ձեռքերը մաքրելով՝ մտավ դահլիճ ու նստեց առաջին ազատ աթոռին՝ Սամոյի կողքին: Հուզված էր Լառան, շշմած էր երգից: Ու առանց տեսնելու խոսակցին, կիսամութ դահլիճում թեքվեց դեպի Սամոն  ու Պովոլժիեի մելամաղձոտ ձայնով հարցրեց. «Ա չյոմ պեսնյա»:

Սամոն գլուխը թեքեց դեպի ռուս մատուցողուհին ու տեղյակ մարդու խաղաղ վստահությամբ պատասխանեց. «Ա վառաբեյ»:

Մեկնաբանություններ (2)

Հասմիկ Ա. Ա.
Լավն է, հարգելի Լուսինե:
գոհար
Գլուխգործոց է․․․ ո՜նց եմ կարդում քո գրածները, Լուսինե ջան , կլանում եմ ։ Այդքանը ոնց ես պահում գլխումդ․․․ իսկ ես՞, գիտես մեկ անգամ եմ կարդու՞մ;

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter