Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը 2022թ. դեկտեմբերի 27-ին հրատապ կարգով Արմավիրի մարզպետարանի գլխավոր քարտուղար Արամ Հովհաննիսյանից  կիսակառույց տուն է գնել: Նպատակը՝ 18 տարեկան և բարձր տարիքի հոգեկան կամ մտավոր առողջության խնդիրներով հաշմանդամություն ունեցող 10-12 անձանց շուրջօրյա խնամքի ապահովումն է:

Նախարարությունը 2022թ. պետական բյուջեի միջոցառումով տրված 20 մլն 371 հազար 500 դրամի շրջանակում նախատեսել էր 18 տարեկանից բարձր տարիքի անձանց համայնքային փոքր տներում խնամքի կազմակերպման համար անշարժ գույքի ձեռքբերում: Անշարժ գույքի նախահաշիվը սահմանվել է հենց 20 մլն 371 հազ. 500 դրամ:

2022թ. ապրիլին հայտարարված գնման ընթացակարգին մասնակցության հայտ է ներկայացրել «Տեխպրոֆշին» ՍՊԸ-ն: Վերջինս առաջարկել է Արմավիր քաղաքի 108 թաղամասում գտնվող կիսակառույց երկհարկանի տուն՝ 20 մլն 160 հազ. դրամ գնով:

Ձեռք բերվելիք անշարժ գույքի տեխնիկական բնութագրում պահանջ է սահմանվել, որ մինչև առուվաճառքի պայմանագրի կնքումը, վաճառողի առաջարկած առանձնատան արժեքը պետք է գնահատվի անկախ փորձագետի կողմից:

Նման պահանջի անհրաժեշտությունն առաջացել է «Հետք»-ի 2020թ.՝ հրապարակումից հետո: Նախարարությունը դարձյալ նույն նպատակով Արմավիրի մարզում 3 առանձնատուն էր գնել: Բնակելի տան անվան տակ ձեռք բերված երեք առանձնատներն իրականում անմխիթար վիճակում էին և պիտանի չէին բնակության համար: Մինչ օրս այդ տները դեռ բնակեցված չեն:

• Սոցապը 6 ամիս առաջ «հրատապ» կարգով տարեցների համար տներ է գնել, սակայն դրանք մինչ օրս բնակեցված չեն

Հրապարակման հիման վրա հարուցվել է քրեական գործ: Տարեցների համար ձեռք բերված փոքր տների գործով Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության երեք պաշտոնյա մեղադրյալի կարգավիճակ ունի: Նախարարության գնումների համակարգման և տնտեսական հարցերի բաժնի արդեն նախկին պետը և նախարարության կառուցվածքային ստորաբաժանումներում առանձին գործառույթներ համակարգող խորհրդականը մեղադրվում են պաշտոնեական լիազորությունները չարաշահելու և պաշտոնական կեղծիքին օժանդակելու (նախկին քրեական օրենսգիրք, հոդված 308-րդ հոդվածի 2-րդ մաս և 38-314-րդ հոդված), նույն բաժնի նախկին գլխավոր մասնագետ` պաշտոնական լիազորությունները չարաշահելու և պաշտոնական կեղծիքի համար (նախկին քրեական օրենսգիրք, հոդված 308-րդ հոդվածի 2-րդ մաս և 314-րդ հոդված):

Խոշոր չափի խարդախության և փաստաթուղթ կեղծելու հոդվածներով մեղադրանք է առաջադրվել նաև տների վաճառքի պայմանագրով միջնորդ՝ «Լեքսհաբ» ՍՊԸ-ի տնօրեն և բաժնետեր Պավել Թադևոսյանի նկատմամբ:

• Տարեցների համար սոցապի գնած տների գործով մեղադրանք է առաջադրվել դատավորի որդուն

Այժմ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը 3 անգամ ավելի շատ գումար է ծախսում տարեցների խնամքի կենտրոններին որպես այլընտրանք գնած տների վերանորոգման համար, քան այդ տների արժեքն է:

• Տան արժեքից 2,5 անգամ թանկ վերանորոգում. Սոցապի գնած տների ոդիսականը

Մեր հրապարակումներում բարձրացված հարցերը հաշվի առնելով՝ նախարարությունում որոշել են գնման պայմանագրի կնքումից առաջ գնահատել նոր ձեռք բերվող անշարժ գույքը՝ իրական արժեքը հասկանալու համար:

«Գույքի գնահատման և աճուրդի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի ներկայացրած գնահատման հաշվետվության համաձայն՝ Արմավիր քաղաքի 108 թաղամասում գտնվող անշարժ գույքի արժեքը 2022թ. հունիսի 20-ի դրությամբ գնահատվել է 10 մլն 334 հազ. դրամ:

Գնահատումից հետո գնման հայտ ներկայացրած «Տեխպրոֆշին» ՍՊԸ-ին նախարարությունը տվել է ողջամիտ ժամկետ՝ ձեռք բերվող անշարժ գույքի պայմանագիրը գնահատված՝ 10 մլն 334 հազ. դրամով կնքելու համար: Ընկերությունը չի համաձայնել իջեցնել գինը:

2022թ. հուլիսի 14-ին գնահատող հանձնաժողովի որոշմամբ գնման ընթացակարգը համարվել է չկայացած: Կառավարությունը 2022թ. նոյեմբերի 24-ին ևս որոշել է ընթացակարգը չկայացած ճանաչել:

«Տեխպրոֆշին» ՍՊԸ-ն դատական կարգով վիճարկել է գնահատող հանձնաժողովի որոշումը և պահանջել իր հետ կնքել անշարժ գույքի առուվաճառքի պայմանագիր: Դատարանը 2022թ. նոյեմբերի 4-ին մերժել է ընկերության հայցադիմումը:

Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունից պարզաբանում են, որ «էլեկտրոնային աճուրդ» գնման ընթացակարգով առանձնատան պայմանագիրը հաղթող մասնակցի հետ հնարավոր կլիներ կնքել մինչև 2023թ. հունվարի 9-ը:

Նախարարությունը հրատապ կարգով մեկ անձից գնում է կատարել և 2022թ. դեկտեմբերի 27-ին անշարժ գույքի գնման պայմանագիր է կնքել Արամ Հովհաննիսյանի հետ ու գնել Արմավիր քաղաքի 108 թաղամասում գտնվող նույն տունը, որը մոտ 6 մլն դրամով թանկ առաջարկել էր միջնորդ «Տեխպրոֆշին» ՍՊԸ-ն: Արամ Հովհաննիսյանն, այս անգամ առանց միջնորդի, տունը վաճառել է 13 մլն 750 հազ. դրամով:

Անհասկանալի է նախարարության շտապողականությունը՝ հրատապ կարգով մեկ անձից գնում կատարելու հարցում, քանի որ տունը կիսակառույց է, այս պահին պիտանի չէ բնակության համար և «շտապելու» խիստ կարիք չկար: Ավելին, դեռ կառավարությունը պետք է գումար հատկացնի շինաշխատանքներն ավարտին հասցնելու համար: Ինչը ենթադրում է, որ մոտ ապագայում առանձնատունը հնարավոր չի լինի օգտագործել ըստ գնման նպատակի:

Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունից հետաքրքրվել էինք, թե ինչու են գնել կիսակառույց տուն: Նախարարության մամուլի քարտուղար Զարուհի Մանուչարյանը պարզաբանեց, որ ավարտուն առանձնատները հարմարեցված չեն տարեցների և հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար, և ստիպված են լինելու դարձյալ ձևափոխումներ անել: Կիսակառույցի դեպքում, հնարավորություն կա միանգամից ստանալ այն վերջնական տեսքը, որը համապատասխանում է պահանջներին:

Ի՞նչ վիճակում է գտնվում կիսակառույց տունը

Անշարժ գույքն իրենից ներկայացնում է երկհարկանի տուն՝ նկուղային հարկով: Այն 50-80% ավարտվածությամբ կիսակառույց է: Կառուցված են հարկերը, առկա է տանիքը, տեղադրված չեն դռներն ու պատուհանները, կատարված չեն ներքին հարդարման աշխատանքներ: 

Կիսակառույց տանը կից կա նաև 598քմ հողամաս, որը ցանկապատված չէ և գտնվում է անբարեկարգ վիճակում: Իսկ տան մակերեսը կազմում է 529քմ՝ ներառյալ նկուղը:

«Գույքի գնահատման և աճուրդի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը, գնահատելով անշարժ գույքի շուկայի արտաքին ազդեցությունը և վարկանիշը, արձանագրել է, որ գույքի տնտեսական տեղադրվածությունը, միջավայրի ազդեցությունը գնահատվող անշարժ գույքի արժեքի վրա անբարենպաստ է, շրջապատի վարկանիշը նվազող է, իսկ տվյալ գույքի շուկայի ակտիվությունը՝ ցածր:

Նշված է նաև, որ տրանսպորտային մատչելիությունն անբավարար է, ճանապարհները՝ հողածածկ, իսկ հարակից տարածքը՝ անբարեկարգ:

Զրուցելով Արմավիր քաղաքի 108-րդ թաղամասի բնակիչների հետ՝ պարզեցինք, որ տների զգալի մասը կիսակառույց է և վաճառվում է: Թաղամասը Արմավիր քաղաքին կապող հասարակական տրանսպորտ չկա: Մարդիկ թաղամասից մոտ 2 կմ ոտքով քայլում են քաղաքի կենտրոն հասնելու համար:

Մարզպետարանի գլխավոր քարտուղարը՝ իր գույքի վաճառքի մասին

Արմավիրի մարզպետարանի գլխավոր քարտուղար Արամ Հովհաննիսյանը «Հետք»-ի հետ զրույցում ասաց, որ նշված թաղամասի հետ կապված հեռանկարներ չի ունեցել, այդ իսկ պատճառով որոշել է կիսակառույց տունը վաճառել: Ասաց, որ ինքն է կապ հաստատել նախարարության հետ և առաջարկել իր տունը:

Արամ Հովհաննիսյան

Արամ Հովհաննիսյանն ասում է, որ տունը կառուցել է 1990-ականներին, և շինաշխատանքները կիսատ են մնացել: Նրա խոսքերով, եթե օգտագործված շինանյութը վերածեն գումարի, ապա տան իրական արժեքը շատ ավելին է, քան վաճառքի գինը՝ 13 մլն 750 հազար դրամը: Սակայն, եղածից էլ դժգոհ չէ:

Կառավարության որոշումը՝ համայնքային տների մասին

Համայնքային փոքր տունը ընտանեկանին մոտ միջավայր ունենալու գաղափար է հետապնդում, որտեղ շահառուներն ապահովված կլինեն անհրաժեշտ բոլոր պայմաններով և պարագաներով: Բազմամասնագիտական թիմը գնահատելու է անձի կարիքները, ըստ որի՝ մշակվելու է անհատական պլան յուրաքանչյուր շահառուի համար:

Կառավարության 2022թ. նոյեմբերի 10-ի որոշմամբ սահմանվել է, որ համայնքային փոքր տունը ընտանեկան միջավայրին առավելագույնս մոտեցված, 8-16 անձի համար նախատեսված փոքր կենտրոն է կամ շուրջօրյա խնամքի կենտրոնի մասնաճյուղ:

Փոքր տունը պետք է հնարավորություն ընձեռի տարեց և (կամ) հաշմանդամություն ունեցող անձանց բնակության, ազատ տեղաշարժի և կենսագործունեության համար։

Տան շահառուների սենյակների բնակելի մակերեսը մեկ անձի հաշվարկով պետք է լինի առնվազն 5 քառ. մետր, ընդ որում՝ մեկ սենյակում պետք է բնակվի առավելագույնը 2 անձ։

Փոքր տունը պետք է ունենա հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար մատչելի պայմաններ, այդ թվում՝ սանհանգույցներ և լոգարաններ` յուրաքանչյուր 4 շահառուին առնվազն մեկական զուգարանակոնքի, լվացարանի և ցնցուղի հաշվարկով։

Փոքր տունը համայնքահեն ծառայություն է, որը կարող է գործել պետական մարմինների կամ տեղական ինքնակառավարման մարմինների ենթակայությամբ, պետություն-համայնք-հասարակական կազմակերպությունների համագործակցությամբ`  դրամաշնորհի տրամադրման պայմանագրի հիման վրա։