Շուրջ 37 հազար բնակիչ ունեցող Կապան քաղաքը մինչ օրս սպասարկել է ընդամենը մեկ շտապօգնության մեքենա։ Սյունիքի մարզկենտրոնին ու դրա կազմի մեջ մտնող նախկին բանավաններին եւ գյուղերին սպասարկող մեկ բրիգադի կազմում են մեքենայի վարորդը, բժիշկն ու բուժքույրը։
Ամեն անգամ աշխատանքից տուն վերադարձող Վահանը սովորության համաձայն մատով կտկտացնում էր դուռը, որտեղ կինն ու երեխաներն սպասում էին նրան: Վահանի՝ դռան թակոցի ձայնը նրանք անգիր գիտեին:
Արցախի մշակութային ժառանգության պաշտպանության վերաբերյալ միջազգային կոնֆերանսը Վիեննայում կայացել է՝ չնայած Ադրբեջանի կողմից այն տապալելու փորձերին։
Այդուհանդերձ, ինչպես կարելի է եզրակացնել ՀՀ գիտության կոմիտեի եւ ԳԱԱ ղեկավարության հայտարարություններից, միավորումներն անխուսափելի են, մանավանդ ծրագրի համար գումարն արդեն առկա է։
Շատ լավ երիտասարդություն կա։ Նրանց օգնելով, դպրոցներում որակը բարձրացնելով՝ շատ լավ որակ կգա։ Այդ մարդիկ կան հիմա, զրո չէ նրանց թիվը։
Հայաստանի գիտության ոլորտում փոփոխություններ են սպասվում։ Մի քանի ինստիտուտներ միավորվելու են կենտրոնների մեջ։
Այս ամենը ոչ մի առնչություն չունի նրանց ասած սեմինարների հետ: Մեր առաջարկների փաթեթը բազմաթիվ կետեր է ներառում:
Նաիրեն նկատում է, որ այսօր զոհվածների կանայք առերեսվել են սոցիալական, հոգեբանական, ընտանեկան, աշխատանքային խնդիրների, բայց պիտի հաղթահարեն դրանք:
Առաջին հերթին պետք է նայենք Ադրբեջանի մարտավարությունը, ընդհանուր ռազմավարությունը պատերազմից հետո:
Իսրայելը, ըստ այդ խոսակցությունների, Բաքվի ղեկավարությունից պահանջելու է «պարտքերի վերադարձ», որոնք պետք է լինեն հակաիրանական որոշ գործողությունների ձեւով։
«Վահեն լավ դիվանագետ կդառնար»,- ասում է մայրը՝ սենյակի հեռավոր կետերին նայելով:
Այսօր վթարվել է «Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ» ՓԲԸ-ի՝ Քաջարանի կոմբինատից դեպի Արծվանիկի պոչամբար տանող պոչատարը։
«Սթարմուս» գիտական միջազգային փառատոնը Հայաստան է գալիս։ Այն համախմբում է գիտությունն ու արվեստը։
Արդեն մեկ շաբաթ է՝ Կիեւում հրթիռակոծություն չկա, իրավիճակը հանգիստ է: Այս մասին «Հետքի» հետ զրույցում նշում է Ուկրաինայի հայերի միության փոխնախագահ Դավիթ Մկրտչյանը:
Վերջին տարիներին Հայաստանում գիտության ոլորտի աշխատակիցները «Գնումների մասին» օրենքը համարում են ոլորտի արգելակներից մեկը:
Իրավաբան Ռուբեն Լոկկը տարիներ առաջ չէր էլ պատկերացնի, որ մի օր գինի է արտադրելու եւ մտածելու է սահմանին մոտ խաղողի այգիներ եւ գործարան հիմնելու մասին։ Չէր էլ երեւակայի, որ գինին իրեն մի օր կպահեր Հայաստանում։
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը «Հետքի» հետ զրույցում անդադարձել է վերջին օրերին Արցախի Փառուխ գյուղի շուրջ ստեղծված իրավիճակին։
2020-ի սեպտեմբերի 27-ի առավոտն այլ էր վիրաբույժ Հայկ Բալայանի համար։ Ադրբեջանի սանձազերծած պատերազմը նրան անգամ մտածելու ժամանակ չէր թողել։
Իրանի մեջլիսի պատգամավոր Ռոբերտ Բեգլարյանը, «Հետքի» հետ զրույցում անդրադառնալով հայ-իրանական հարաբերությունների ներկա փուլին, նշում է, որ դրանք միշտ քննարկվել կամ գնահատվել են երեք ոլորտներում՝ քաղաքական, տնտեսական եւ մշակութային։
Ուկրաինայի հայերի միության փոխնախագահ Դավիթ Մկրտչյանն ասում է, որ Ուկրաինայում իրավիճակը գնալով ծանրանում է։
Ակադեմիկոս, թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստանի կարծիքով՝ եթե Հայաստանը չմասնակցեր Անթալիայում տեղի ունեցած դիվանագիտական ֆորումին, ապա ոչինչ չէր փոխվելու։
Սյունիքի մարզի Ներքին Հանդ գյուղի հատվածում թշնամին մի քանի օր առաջ մոտ 1 կմ առաջխաղացում է ունեցել, ինչի մասին պնդում են հենց տեղի բնակիչները, սակայն պաշտպանության նախարարությունը հանդեցիների տեսածը ապատեղեկատվություն է որակում։
Եթե չես կարող ուժին ուժ հակադրել, խոսում ես «խաղաղության դարաշրջանի» մասին: Սա է իրականությունը:
Հայաստանն անգամ այս թույլ վիճակով ունի սփյուռքի լծակը, բայց չի օգտագործում՝ ի նպաստ իր դիվանագիտության, արտաքին քաղաքականության եւ դիրքի հզորացման։
Ուկրաինայում պատերազմի առաջին օրերից տեղի հայերի միությունը կամավորական ջոկատներ է կազմել երկրի բոլոր այն քաղաքներում, որտեղ հնարավորություն է ունեցել՝ հայերին օգնելու նպատակով։
Այս գիշեր բավական լարված էր ամբողջ Ուկրաինայում, քանի որ պայթյուն էր եղել Զապորոժիեի մարզի Էներգոդար քաղաքում գտնվող ատոմակայանի մոտ, որն ամենամեծն է Եվրոպայում։
-Երեւի Աստված տեսավ, որ առանց իրար չեն կարողանում․․․ Մտածում ենք, ասում ենք՝ գոնե մեկը մնար, հետո ոնց մտածում ենք, ասում ենք՝ էնքան կապված էին, չէր մնա, չէր դիմանա ցավին,- ասում է մայրը։
«Ես մինչեւ հիմա նեղացած եմ իմ էրեխուց, որ հայրենիքը կարար գերադասեր, քան մեզ, իր կյանքը»,- ավելացնում է նա։
Բոլորն էլ՝ որպես Ուկրաինայի բնակիչներ, քաղաքացիներ, նույն լարվածությունն ու անհանգստությունն ունեն այս պահին։
Կիեւում բնակվող նկարիչ Բորիս Եղիազարյանն ասում է, որ Ուկրաինայի մայրաքաղաքում խուճապ չկա, նույնը՝ տեղի հայերի շրջանում։
Ինչ-որ առումով Ադրբեջանը ստիպված էր, այսինքն՝ չէր կարող խուսափել Ռուսաստանի հետ նմանատիպ համաձայնագիր ստորագրելուց։
Վստահ եմ՝ շատ շուտով Արեւմուտքը շատ ծանր պատժամիջոցներ է սահմանելու Ռուսաստանի դեմ։ Եվ սա նաեւ ուղղակիորեն ազդելու է Ռուսաստանի, դրա հետեւանքով՝ նաեւ Հայաստանի վրա։
2020 թ. սեպտեմբերի 30-ին Սառայի ծննդյան օրն էր։ Բժիշկ Հարություն Չոբանյանը սովորականից լուռ էր, անհանգիստ ու նյարդային։ Այդ օրը նա լսել էր ընկերոջ՝ Արցախի հերոս Դավիթ Ղազարյանի զոհվելու բոթը։
Ուսանողներին, մագիստրոսներին գիտնականը խորհուրդ է տալիս վերապատրաստվել, գնալ ու սովորել դրսում՝ վերադարձի պայմանով: «Մենք այդքան սերունդ չունենք դուրս գնալու համար»,- ասում է նա:
Մերին բացում է դուռն, ու ներսի խնկի հոտը անմիջապես տարածվում է դրսում։ Հետկեսօրվա արեւի տաքությունը դեռ մնացել է հյուրասենյակում։ Մերիի արծաթացած մազերին է ընկնում արեւի շողը։
Երեկոյան «Մետրո» թատրոնի նախասրահում անցուդարձը դադարել էր։ Թույլ լուսավորված դահլիճում ազատ աթոռ արդեն չկար։
Գեղամ Ղազարյանը ձեռքը դնում է հայրական տան բակի բարդուն, ապա նայում հեռուներ։ Կրտսեր որդու՝ Նարեկի բարդին է, դրա կողքին՝ բակային տաղավարը։
Չի բացառվում, որ այստեղ էլ կարող են ֆրոնտ բացել, ըստ էության, Ռուսաստանի դեմ՝ փորձ կատարելով միջանցքի հարց լուծել իրենց համար։
Եթե այսօր հայ-թուրքական սահմանները բացվեն, ապա ահռելի մեծ զանգված պետք է խուժի Հայաստան՝ առեւտրի, գործ բանալու իղձերով։ Ասոնց պետք է ուշադիր լինել, որովհետեւ իրենք հոգով իմպերիալ ժողովուրդ են, կտարածվեն։
2020 թ․ հոկտեմբերի 7-ին Ռուզաննա Սարգսյանը որդու ծննդյան համար տորթ էր գնել։ Կրտսեր դուստրը՝ Նարեն, ասել էր, թե ապերի ծնունդն է, բա տորթ չե՞ն առնելու։
Չեմ կարող մտածել, որ այդ «կարմիր գծերը» կարող են խախտվել, որովհետեւ երեք հարցերը մեր ինքնության հետ են կապված։
-Էս հուշ մնաց Շուշիից,- ասում է 15-ամյա Զոյան՝ նայելով քրոջ՝ Մարիամի բերած բանալիներին։
Իրականում այդ խաղաղապահ ուժերի կարճատեւ այցը Ղազախստան, հավանաբար, երկարաժամկետ հեռանկարում բացասական եւ ապակայունացնող ազդեցություն է ունենալու Ղազախստանի հետագա ներքին զարգացումների վրա։
Միքայելն իր հանդարտ բնավորությամբ վառում էր խունկը, միացնում հոգեւոր երաժշտությունն ու մոտենում կտավին։ Նա նկարում էր Հիսուսի խաչելության տեսարանը, որ որոշ ժամանակ հետո հոգեւոր թեմայով գեղանկարների մրցույթում առաջին մրցանակ էր ստանալու։
Շատ կցանկանանք, որ մարդիկ իմանան իրենց ամբողջ պատմությունը, որովհետեւ առանց անցյալի չունես ապագա։
Ստվարաթղթե արկղերի կտորները, կարծես, աղյուսե պատ լինեն տան ամենացուրտ սենյակում։ Երեկոները դրանք խնամքով կտրտում են, դնում իրար վրա։ Տունը տաքացնելու համար են։
Մանկության տարիներին ամեն հունվարի 1-ին Նորայրն ընտանիքի հետ հյուր էր գնում։ Ճանապարհն անցնում էր ձյան ու մառախուղի միջով։
Կարծում եմ՝ երբեք ամեն ինչ կորած չէ՝ հաշվի առնելով իրանական քաղաքականությունը, երբ փորձում են համագործակցել բոլորի հետ՝ հաշվի առնելով նաեւ Ադրբեջանի հետ Իրանի խնդիրները եւ վերջին շրջանում դրանց սառեցումը, բայց ոչ հաղթահարումը։
ԱՊՀ հիմնադիր փաստաթղթերն ազդեցություն չունեն արցախյան հակամարտության կարգավորման վրա: