Հայկական «Fly Armenia Airways» ավիաընկերությունն այլեւս չունի օդանավ շահագործողի վկայական (ՕՇՎ), ինչը նշանակում է, որ այն չի կարող զբաղվել կոմերցիոն փոխադրումներով:

Հիշեցնենք, որ սա այն ավիաընկերությունն է, որի «Boeing 737-300» օդանավը (հայկական գրանցումը՝ EK-FAA) այս տարվա փետրվարի 20-ին անօրինական ձեւով հայտնվեց Իրանի մայրաքաղաք Թեհրանում եւ միայն երկարատեւ քաշքշուկներից հետո ապրիլի 23-ին տեղափոխվեց Երեւանի «Զվարթնոց» օդանավակայան:

Քաղավիացիայի կոմիտեն «Fly Armenia Airways»-ին ՕՇՎ էր տվել անցյալ տարվա հուլիսի 2-ին, որը վավեր էր մեկ տարի ժամկետով, եւ այն արդեն լրացել է: ՔԱԿ-ի կայքից տեղեկանում ենք, որ ընկերությունն ՕՇՎ այլեւս չունի, այնինչ գործող օրենսդրության համաձայն՝ շահագործողն իրավունք ունի վկայականի ժամկետը լրանալուց առնվազն 60 օր առաջ ներկայացնել ՕՇՎ-ի ժամկետը երկարաձգելու հայտ:

Հիշեցնենք, որ հունիսի 11-ին ՔԱԿ-ը նույնիսկ կասեցրեց «Fly Armenia Airways»-ի դեռեւս գործող վկայականի գործողությունը՝ դա պայմանավորելով Իրանում հայտնված ինքնաթիռի միջադեպով: Կոմիտեն հայտարարեց, որ միջադեպի մասնագիտական քննության արդյունքում արձանագրվել են թռիչքային անվտանգությանը սպառնացող թերություններ, սակայն գերատեսչությունը մանրամասներ չհաղորդեց՝ միայն նշելով, որ քննության արդյունքները կներկայացնի ԱԱԾ, որտեղ քրեական գործ է քննվում օդանավ փախցնելու եւ փաստաթուղթ կեղծելու հատկանիշներով:

Կոմիտեն ավիաընկերության ՕՇՎ-ի կասեցման հիմքում դրել էր ոչ միայն Իրանի հետ կապված միջադեպի քննությամբ արձանագրված թերությունները, այլեւ այն, որ փոխադրողը շահագործման պիտանի օդանավ չուներ: Այս մասով մենք գրել էինք, որ «Ավիացիայի մասին» օրենքը չի նախատեսում վկայականի գործողության կասեցման նման հիմք:

Սակայն առաջին անգամը չէր, որ «Fly Armenia Airways»-ի ՕՇՎ-ի գործողությունը կասեցվում էր: Հիշեցնենք, որ 2019-ի հոկտեմբերին հիմնադրված «Fly Armenia Airways»-ը ՕՇՎ ստացավ միայն ամիսներ անց՝ 2020-ի հուլիսին, բայց արդեն 2020-ի սեպտեմբերին վկայականի գործողությունը կասեցվեց, քանի որ, ինչպես «Հետքին» հայտնել էր ՔԱԿ-ը, ավիաընկերությունը չէր պահպանել այն պայմաններն ու պահանջները, որոնց հիման վրա տրվել էր վկայականը: Թե ինչ պայմանների ու պահանջների մասին էր խոսքը, կոմիտեն չէր մանրամասնել: Սրան ի պատասխան՝ հոկտեմբերին ավիաընկերությունը դատի էր տվել ՔԱԿ-ին՝ պահանջելով ՕՇՎ-ի կասեցման հրամանն անվավեր ճանաչել: Այդուհանդերձ, դեկտեմբերին ընկերությունը հրաժարվեց հայցից, ու գործի վարույթը կարճվեց:   

2020-ի ամռանը մենք գրել էինք, որ հայկական ավիաընկերության 45 %-ի անուղղակի սեփականատեր Սայմոն Շպիցի անունն անպակաս է ավիացիոն սկանդալային պատմություններից: Նրա ներկայությունը հայկական ավիացիայում հայ ավիատորների կողմից եւս միանշանակ չընդունվեց, բայց դժվար է ասել, թե Շպիցի ոչ ուղղակի սեփականատեր լինելը «Fly Armenia Airways»-ում որքանով ազդեց ընկերության ՕՇՎ-ի կասեցման վրա: Փաստն այն է, որ 2020-ի դեկտեմբերի 25-ին թե՛ Շպիցի լոնդոնյան ընկերությունը դուրս եկավ «Fly Armenia Airways»-ի սեփականատերերի ցանկից, թե՛ «Fly Armenia Airways»-ը հրաժարվեց ՔԱԿ-ի դեմ հայցից: Այդ ընթացքում վերականգնվեց նաեւ ավիաընկերության ՕՇՎ-ի գործողությունը, բայց փետրվարին տեղի ունեցավ Իրանի հետ կապված միջադեպը:     

Այսպիսով՝ մեկ տարվա ընթացքում «Fly Armenia Airways»-ի օդանավ շահագործողի վկայականի գործողությունը երկու անգամ կասեցվեց, իսկ վավերականության ժամկետը մեկ տարի անց չերկարաձգվեց: Տպավորություն է, որ քաղավիացիայի կոմիտեի ու ավիաընկերության միջեւ պարբերաբար սեւ կատու է անցնում: Նկատենք, որ մինչ օրս ընկերությունը որեւէ կոմերցիոն չվերթ չի կատարել:

Դեռ մարտ ամսին, երբ «Fly Armenia Airways»-ի ինքնաթիռը Թեհրանում էր, կասկած էինք հայտնել, որ փոխադրողի՝ հուլիսին լրացող ՕՇՎ-ի ժամկետը կերկարաձգվի: Մեր կասկածներն իրականություն դարձան: Ընդ որում՝ նման կասկածներ ունեին հայկական ավիացիային առնչվող մեր աղբյուրներից մի քանիսը եւս:

Այս պահին, ինչպես ասում են, գնդակը «Fly Armenia Airways»-ի կիսադաշտում է, եւ ՕՇՎ ունենալ-չունենալու հարցը կախված է առաջին հերթին ավիաընկերությունից: Բնականաբար, դրա վրա իր ազդեցությունը կունենա նաեւ կոմիտեի դիրքորոշումն ու ԱԱԾ-ում քննվող քրեական գործի ընթացքը:   

Այս պահին Հայաստանում ՕՇՎ ունի 6 ավիաընկերություն.

««Արմենիա Էյրվեյզ» ավիաընկերություն» ՓԲԸ (Armenia Airways) – IATA-ի եւ ICAO-ի կոդերը՝ 6A, AMW
«Ավիակոմպանիա Արմենիա» ՍՊԸ (Aircompany Armenia) – RM, NGT
«Արմենիան Հելիքոփթերս» ՍՊԸ (Armenian Helicopters) - KAV
«ՆովԷյր» ՍՊԸ (NovAir) - NG, NAI
«Շիրակ Ավիա» ՍՊԸ (Shirak Avia) - SHS
«Սքայբոլ» ՍՊԸ (Skyball):

«Սմարթ Էյրլայնզ» ՍՊԸ-ի (նախկինում՝ «Ատլանտիս Արմենիան Էյրլայնզ») օդանավ շահագործողի վկայականի գործողությունը կասեցվել է ապրիլի 30-ից մինչեւ հուլիսի 30-ը: Այս ընկերության մասին եւս «Հետքը» գրել է:

Տես նաեւ՝

• Հայկական ավիաընկերությունը հայտնում է իր ծրագրերի մասին, բայց առաջիկայում, թերեւս, կզրկվի շահագործողի վկայականից
• Իրանում վայրէջք կատարած օդանավը տեղափոխվեց Երեւան
• ՔԱԿ. Իրանում հայտնված օդանավի վրա տեխնիկական բազմաթիվ խնդիրներ են հայտնաբերվել. մեծ մասը վերացվել է
• Հայկական օդանավը փախցրե՞լ են. ԱԱԾ-ն այս հատկանիշներով է քննում գործը
• Իրանում հայտնված օդանավը շահագործող հայկական ընկերությունը կարող է հայտնվել ամերիկյան «սեւ ցուցակում»
• Հայկական օդանավն Իրան տեղափոխելու առաջին ռաունդը կարծես ավարտված է, բայց դա վերջը չէ
• Հայկական ինքնաթիռի արկածներն ու անպատասխան հարցերը
• Իրանում հայտնված ինքնաթիռը շահագործող հայկական ընկերությունից հեռացել է դրա սկանդալային նախկին սեփականատերը
• «Կորած» հայկական ինքնաթիռի հետքերով. «Հետքը» պարզել է նրա թռիչքի հետագիծը
• Ինչու է կասեցվել հայկական նոր ավիափոխադրողի վկայականի գործողությունը
• Հայկական նոր ավիափոխադրողի արտասահմանցի ներդրողը հայտնի է սկանդալներով
• «Ֆլայ Արմենիա Էյրվեյզը» դեռ չի կարող երկինք բարձրանալ
• Ովքե՞ր են հայկական շուկա մտնող նոր ավիաընկերության տերերը

Լուսանկարում՝ հայկական EK-FAA գրանցումով «Boeing 737-300»-ը՝ Թեհրանի «Մեհրաբադ» օդանավակայանում, 03.03.2021