«Fly Armenia Airways» ավիաընկերությունը դատի է տվել իր ավապարկում գրանցված ու փետրվարի 20-ին Իրանի մայրաքաղաք Թեհրանում վայրէջք կատարած «Boeing 737-300» ինքնաթիռի (հայկական գրանցումը՝ EK-FAA) սեփականատեր շվեյցարական ընկերությանը:

Հիշեցնենք, որ շվեյցարական «BK Impex» բաժնետիրական ընկերությունը 2020 թ. օգոստոսի 31-ին այս ինքնաթիռը լիզինգով հանձնել է հայկական ավիաընկերությանը, սակայն, ըստ լուրերի, այն մինչ այդ արդեն վաճառված է եղել իրանական «Caspian Airlines» ավիաընկերությանը: Ստացվում է, որ օդանավը պատժամիջոցների տակ Իրան տեղափոխելու գործընթացը կյանքի կոչելու համար ինքնաթիռը ձեւական գրանցվել է Հայաստանում (մինչ այդ այն Լիտվայում էր գրանցված, բայց տեւական ժամանակ չէր շահագործվում եւ կայանված էր Էստոնիայի մայրաքաղաք Տալլինի օդանավակայանում):

Նկատենք, որ նախկինում մեր երկրից դեպի Իրան օդանավեր տեղափոխելու լայն պրակտիկա է գործել: Իրանը օդանավերի եւ դրանց պահեստամասերի խիստ կարիք ունի, սակայն արեւմտյան պատժամիջոցների պարագայում մեծապես դժվարացել է դրանց ներկրումը: Իրանի համար միջնորդի դեր խաղացող երկրների շարքում նշվում են նաեւ Ղազախստանի, Ուկրաինայի, Ուզբեկստանի ու Տաջիկստանի անունները: Ընդ որում՝ EK-FAA-ն Տալլինից (այստեղ այն տեխսպասարկում էր անցնում) դեպի բուլղարական Վառնա, ապա Թեհրան են տեղափոխել տաջիկական «Tajik Air»-ի օդաչուներ Ազիզբեկ Գոզիեւն ու Սարվար Նուրովը, որոնց ներգրավել էր շվեյցարական լիզինգատուն:

Հայկական կողմի երկարատեւ ջանքերի արդյունքում ապրիլի 23-ին օդանավը Թեհրանից տեղափոխվեց Երեւանի «Զվարթնոց» օդանավակայան, որտեղ կանգնած է մինչ օրս: Դրա վրա ԱԱԾ-ն կալանք է դրել: Հիշեցնենք, որ ծառայությունը փետրվարի 25-ին քրգործ է հարուցել օդանավ փախցնելու եւ փաստաթուղթ կեղծելու հատկանիշներով:

«Fly Armenia Airways»-ը պնդում է, որ ինքնաթիռը Թեհրան է տեղափոխվել առանց իր գիտության եւ թույլտվության: «Ավիաընկերությունը տուժել է այդ հանցավոր գործունեության հետեւանքով եւ իր հնարավորության սահմաններում նախաքննության մարմնին տրամադրել է անհրաժեշտ բոլոր տեղեկությունները եւ փաստաթղթերը։ Ընկերությունը հույս է հայտնում, որ բոլոր մեղավորները կբացահայտվեն եւ կենթարկվեն պատասխանատվության»,- «Հետքին» փոխանցել են հայկական փոխադրողի գրասենյակից։ Ընդհանուր տպավորությունն այն է, որ շվեյցարական ընկերությունը ինքնաթիռը վաճառել է իրանական կողմին եւ օգտագործել է հայկական ավիափոխադրողին (ավելի կոնկրետ՝ ինքնաթիռի ՀՀ գրանցումը)՝ գործարքն ավարտին հասցնելու՝ բորտը Իրան տեղափոխելու համար:

Ինչպես տեղեկանում ենք «Datalex» տեղեկատվական համակարգից, հուլիսի 29-ին «Fly Armenia Airways»-ը դիմել է Երեւան քաղաքի դատարան՝ ընդդեմ օդանավի սեփականատեր «BK Impex»-ի: Պահանջը գումարի բռնագանձումն է: Այսինքն՝ ընկերությունը «Boeing 737-300»-ի անօրինական տեղափոխության պատճառով կրած վնասների փոխհատուցում է պահանջում լիզինգատուից: Գործը մակագրվել է դատավոր Մուրադ Հովակիմյանին (Արաբկիր նստավայր):      

Չնայած EK-FAA-ն այս պահին էլ մնում է «Fly Armenia Airways»-ի հաշվեկշռում (լիզինգային պայմանագրով այն ՀՀ-ում գրանցված է մինչեւ 2025 թ. օգոստոսի 20-ը), իսկ մյուս կողմից՝ նախաքննություն վարող ԱԱԾ-ն դրա վրա կալանք է դրել, մեր տեղեկություններով, հայկական փոխադրողն այլեւս մտադիր չէ շահագործել ինքնաթիռը: 1997 թ. արտադրված այս օդանավը նախկինում շահագործվել է Նոր Զելանդիայում, Էստոնիայում, Ուկրաինայում, Վրաստանում, Աֆղանստանում, Հունաստանում, Ջիբութիում, Սլովենիայում, Ռումինիայում, Լիտվայում, Գերմանիայում, Թունիսում, Իռլանդիայում:

«Հետքն» արդեն գրել է, որ «BK Impex» բաժնետիրական ընկերությունը (AG) գրանցված է Շվեյցարիայի իտալախոս հատվածում՝ Լոկարնո քաղաքում, ղեկավարն էլ Քրիստիան Ֆուզոն է (Christian Fuso): Շվեյցարական ռեգիստրից որոշ մանրամասներ ենք ճշտել հայ-իրանական ավիացիոն սկանդալի կենտրոնում հայտնված օդանավի սեփականատիրոջ վերաբերյալ:

Այսպես՝ «BK Impex»-ը, որի նախկին անունը եղել է «Matterhorn Holding», հիմնադրվել է 2012-ի փետրվարին Շվեյցարիայի իտալախոս Տիչինո կանտոնի Մինուզիո համայնքում: 100 հազ. շվեյցարական ֆրանկ կապիտալով ընկերության նպատակը, ըստ կանոնադրության, սեփական եւ երրորդ անձանց ակտիվների կառավարումն է, բոլոր տեսակի կոմերցիոն գործարքների իրականացումը: «Matterhorn Holding»-ի առաջին միանձնյա տնօրենը եղել է Ռուսաստանի քաղաքացի, շվեյցարական Բուրգ իմ Լայմենտալ քաղաքի բնակիչ Վերոնիկա Իմբերը (օրիորդական ազգանունը՝ Բոլգովա): Վերջինս ռուս դիվանագետի դուստր է, հոր աշխատանքի բերումով մեծացել է Շվեյցարիայում եւ Գերմանիայում: Մոսկվայում ստացել է ավիացիոն կրթություն, իսկ Բեռլինում՝ տնտեսագիտական: 2013-ի հունիսին «Matterhorn Holding»-ի միանձնյա տնօրեն է դարձել Բելինցոնա քաղաքի բնակիչ Քրիստիան Ֆուզոն: 2014-ի նոյեմբերին ընկերության հասցեն Մինուզիոյից տեղափոխվել է հարեւան Մուրալտո: 2016-ի մայիսին էլ «Matterhorn Holding»-ն անվանափոխվել է «BK Impex»-ի եւ տեղափոխվել Մուրալտոյի հարեւան Լոկարնո, որտեղ գործում է մինչ օրս:  

• Հայկական օդանավի առեւանգման հետքերով. նոր մանրամասներ
• Եվս մի ավիափոխադրող դուրս մնաց շուկայից. Իրանում հայտնված օդանավը շահագործող ընկերությունն այլեւս վկայական չունի 
• Հայկական ավիաընկերությունը հայտնում է իր ծրագրերի մասին, բայց առաջիկայում, թերեւս, կզրկվի շահագործողի վկայականից
• Իրանում վայրէջք կատարած օդանավը տեղափոխվեց Երեւան
• ՔԱԿ. Իրանում հայտնված օդանավի վրա տեխնիկական բազմաթիվ խնդիրներ են հայտնաբերվել. մեծ մասը վերացվել է
• Հայկական օդանավը փախցրե՞լ են. ԱԱԾ-ն այս հատկանիշներով է քննում գործը
• Իրանում հայտնված օդանավը շահագործող հայկական ընկերությունը կարող է հայտնվել ամերիկյան «սեւ ցուցակում»
• Հայկական օդանավն Իրան տեղափոխելու առաջին ռաունդը կարծես ավարտված է, բայց դա վերջը չէ
• Հայկական ինքնաթիռի արկածներն ու անպատասխան հարցերը
• Իրանում հայտնված ինքնաթիռը շահագործող հայկական ընկերությունից հեռացել է դրա սկանդալային նախկին սեփականատերը
• «Կորած» հայկական ինքնաթիռի հետքերով. «Հետքը» պարզել է նրա թռիչքի հետագիծը
• Ինչու է կասեցվել հայկական նոր ավիափոխադրողի վկայականի գործողությունը
• Հայկական նոր ավիափոխադրողի արտասահմանցի ներդրողը հայտնի է սկանդալներով
• «Ֆլայ Արմենիա Էյրվեյզը» դեռ չի կարող երկինք բարձրանալ
• Ովքե՞ր են հայկական շուկա մտնող նոր ավիաընկերության տերերը

 Լուսանկարում՝ հայկական EK-FAA գրանցումով «Boeing 737-300»-ը՝ Թեհրանի «Մեհրաբադ» օդանավակայանում, 03.03.2021