«Երգելիս, ես միայն մի մաքուր ու բաց տարածության մասին եմ մտածում և պատրաստվում եմ հնչյուններ ստեղծել հենց այնտեղ,- ասել է Ժ․ Ժիլբերտուն:
Ունկնդիրը հիպնոսացած հետևում է նրան, որովհետև այլևս կապկված է մոգական երաժշտության անտեսանելի լարերով։
- Ես Ռոդոլֆո Ռուիզն եմ, չառանգիերո եմ․- ասում է բնիկ ամերիկացու դիմագծերով, թխամաշկ ու չափազանց վառվռուն աչքերով երաժիշտը։
Փեթիի նկարագրությամբ՝ «Օրբիսոնն այդ երեկո փայլեց իր աներևակայելի համերգով, որի ողջ ընթացքում մենք կսմթում էինք միմյանց՝ ասելով․ «Նա էլ է մեր խմբում լինելու․․․ բոլորս այնքան ինքնաբավ էինք»։
Ջորջ Հարիսոնի ստեղծագործական կյանքում մի կարճատև, բայց շատ գեղեցիկ, միևնույն ժամանակ՝ խորհրդանշական էջ կա։ Այն մարդկային կյանքում ամենաարժեքավոր ձեռքբերումների մասին է:
Այդ օրվանից նա հակասիոնիստի պիտակն իր հետ է կրում՝ անգամ ամենևին կապ չունենալով իսրայելապաղեստինյան իր հայտարարությունների հետ:
Հարավային Ամերիկան շարունակվում է ալեկոծվել. պատճառը սակայն, ոչ թե անկանխատեսելի Ատլանտիկ և հաճախ ոչ այնքան խաղաղ Խաղաղ օվկիանոսներն են, այլ՝ 2018թ. հայտնված նոր «ցունամին»՝ «Us + Them» անվամբ:
«Մենք չենք շտապում,- ասել է նա 2006թ. հարցազրույցներից մեկում,- Դեռ երիտասարդ ենք: Կան մարդիկ, ովքեր ծերանում են, և կան մարդիկ, ովքեր պարզապես ավելացնում են տարիները: Ես տարիներս եմ ավելացրել, բայց դեռ չեմ ծերանում»:
Իպանեմա. կար ժամանակ, որ անբացատրելի ուժով դեպի ինքը ձգող, հինավուրց լեռան ստորոտին փռված այս ծովեզերքը բոլորովին այլ նշանակություն ուներ:
Այդ հայտնի ու անակնկալներով լի Իգի Փոփը՝ փանք ռոքի կնքահայրը, սթեյջդայվինգի հիմնադիրն ու փորձառու վարպետը, երաժշտության ամենաառանձնահատուկ կերպարներից մեկը. Ջիմ Ջարմուշը ևս հանդիսատեսին ցույց տվեց, որ Իգին ոչ միայն լավ երաժիշտ էր, այլև՝ դերասան:
Մարդու մասին շատ բան կարելի է իմանալ՝ դատելով նրա երաժշտական նախասիրություներից: Նույնն է նաև հայտնիների դեպքում: Նրանց մեծ մասը ունի իր սիրելի խումբը, կամ պարզապես որևէ երգ, երաժշտություն, որն իր հետ է միշտ, կյանքի սպասված ու անսպասելի աստիճաններով...
1948թ. հունիսի 19-ին է ծնվել անգլիացի երգիչ, պոետ և երաժիշտ Նիք Դրեյքը, Բուրմայում (Մյանմա), որը Հնդկաստանին, Թայլանդին և Չինաստանին սահմանակից երկիր էր: Նիքի ծնողներն այստեղ էին տեղափոխվել 30-ականներին:
- Չէին ուզում, որ ես էլ նույն ճանապարհով գնայի: Իսկապես դաժան ասպարեզ է թատրոնը. շատ բանից ես քեզ զրկում, շատ: Էն դերասանը, ով իրեն շատ բաներից չի զրկում, նա դերասան չէ:
Ընդունված է համարել, որ Դրեյքի բոլոր երգերն ու բանաստեղծությունները իր մասին են, հիմնականում իր դեպրեսիվ տրամադրություններից ծնված: Դրանք այսօր՝ մի քանի տասնյակ տարիներ անց, մարգարեական ճշմարտության նման են հնչում: «Fruit Tree»-ն այդ երգերից մեկն...
Փոխվել են ոչ միայն մարդկանց ընկալումները կյանքի և արվեստի հանդեպ, այլև, չպետք է մոռանանք, որ փոխվել է մարդկանց թիվն ու արժեքային համակարգը մեր մոլորակում:
«Ջազային երաժշտությունը դպրոց է,- ասում է ջազի մերօրյա լեգենդ Տաթևիկ Հովհաննիսյանը,-այնպես, ինչպես սովորեցնում են տառերը, հետո կարդալ, գրել, ճիշտ խոսել, այնպես էլ ջազում՝ ամեն ինչ սովորում ես զրոյից»:
Անկախ նրանից «System Of A Down»-ի կազմում եմ, թե «Scars on Broadway»-ի՝ ես միշտ երգն ու բանաստեղծությունն եմ ընտրել որպես ինքնաարտահայտման ձև, քաղաքական ասպարեզում հրապարակայնորեն ներգրավվելու փոխարեն: Կարծում եմ՝ «P.L.U.C.K», «Holy Mountains» և «Lives» երգերը գրելիս, և՛...
Նրա հոգում, կյանքում ապրող փոթորիկն արտացոլվեց հետմահու հրապարակված այդ երգ- հաղորդագրությունում
«Հույս ունեմ, որ երբեք չեմ զգա ինձ խաղի գագաթնակետին հասած, քանի որ դա կնշանակի, որ ես բավարավածության զգացում կունենամ, իսկ երբ ես բավարարված եմ, դա նշանակում է՝ կանգ առնելուս ժամանակն է արդեն,- ասել է Տարոնը,- միշտ ցանկություն ունեմ գրել մի երգ, որը...
1969թ. կայացած Վուդսթոքի փառատոնը երաժշտական աշխարհում մնաց որպես իր նախադեպը չունեցող ցնցող մի երևույթ, որին մինչ օրս, նույնիսկ նույն փառատոնի հետագա նախագծերը չկարողացան գերազանցել:
Երբ 1969թ. նյույորքյան Բեթել քաղաքում մեկնարկեց աշխարհի ամենահայտնի ռոք փառատոնը՝ «Վուդսթոքը», կազմակերպիչներից ոչ ոքի մտքով չէր անցնում, որ այն ի սկզբանե նախատեսվածից այլ ընթացք պիտի ունենար:
Դավիթ Մուրադյանին մենք սովորաբար հանդիպում ենք առավելապես կինոյի տարածքում: Վերջին տարիներին զրույցների կամ քննարկումների թեման ընդգրկում է նաև կրթական ոլորտը, քանի որ այսօր նա ղեկավարում է Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտը:
Բիլլի Հոլիդեյը եղել և մնում է իմ կյանքի ամենամեծ և միակ երգիչը, ով երաժշտապես ազդեցություն է ունեցել ինձ վրա
«Ռետրո Ակումբ»-ում շարունակում ենք հիշել անուններ, ովքեր դարձել են մեզ համար անչափ սիրելի երգերի մուսաները կամ պարզապես ոգեշնչել մեզ հայտնի լեգենդար երաժիշտներին՝ ինչ որ ժամանակ, ինչ-որ տեղ ապրել, արարել ու երջանիկ դարձնել միլիոնավոր երկրպագուների….
Մուսաներ. Նրանք ներշնչել են հանճարներին, տաղանդավոր արվեստագետներին, գրողներին, երաժիշտներին: Նրանք ապրել են երաժշտության մեջ՝ ստեղծելով ժողովրդական, ջազի, ռոքնռոլյան ու բլյուզային, դասական ու ավանգարդ տարբեր մեղեդիներ, երգեր, պատմություններ:
Լեգենդար «Led Zeppelin»-ի կյանքում, ինչպես համոզվել եմ, նման պատմությունները բացառիկ չեն եղել: Երգ կամ երաժշտություն, երբեմն գաղափար «թռցնելու» մեջ խմբին մի քանի անգամ են մեղադրել իրենց տարբեր ու շատ հայտնի երգերի առիթով՝ «You Shook Me», «Since I've Been Loving You»,...
«Պետք է ասեմ, որ իմ երաժշտական ճաշակը բավականին էկլեկտիկ է, քանի որ միմյանցից շատ տարբեր ոճեր և ուղղություններ է ընդգրկում,- ասում է դեսպանը,- դասական, ջազ, ինդի, ռոք և դասական փոփի որոշ գործեր, ֆոլկ և այլն»:
«Չեմ կարծում, թե երաժշտությունը կարող է փոխել մարդուն, բայց նրա տրամադրության վրա ազդել, անկասկած, կարող է-ասում է Տիգրան Պետրոսյանը,- իմ տրամադրությունն, օրինակ, փոխվում է, ինձ վրա ազդում է: Ես կարող եմ հանգստանալ, խաղաղվել կամ ուրախանալ երաժշտության...
Վիգենը ինքնուս երաժիշտ է և նվագում է տարբեր երաժշտական գործիքներ՝ կիթառ, դուդուկ, հարածային՝դարբուկա, բենդիր, կախոն:
Նոր Տարվա շեմին քաղաքում Ձմեռ Պապերի պակաս կարծես թե չկա, բայց այս մեկը տարբերվում է բոլորից: Նա քաղաքում շրջում է իր հայտնի մոտոցիկլետով, որից գունավոր փուչիկներ, ամանորի բարի երաժտություն ու Ձմեռ պապի լուսավոր ժպիտ է տարածվում:
«Ոչ, դեռ չի պատահել, բոլորն էլ խելոք լսում են, իսկ եթե ճանաչում են, ձեր նման զարմանում ու ուրախանում են: Երբեմն էլ ասում են, որ եզակի բան է էսօր նման երաժշտություն լսելը»:
Մարկուս Միլլերը երաժշտության աշխարհում այսօր ամենահայտնի բաս կիթառահարն է, կոմպոզիտոր և երաժշտական բազմաթիվ մեծ նախագծերի, ֆիլմերի պրոդյուսեր:
Այսօր ներկայացնում ենք Հոլանդիայում բնակվող նկարիչ Ալիկ Ասատրյանի ձայնադարանը:
Նոյեմբերի 27-ը լուսավոր, փխրուն, կյանքում և արվեստում խիստ սկզբունքային Սևանի ծննդյան օրն է:
«Կարևորը մարդու միտքն է, էդ միտքը պետք է մաքուր ըլլա ու առաջ տանի մարդուն՝ առանց բնությանը նեղացնելու,- ասում է Արտոստանի գլխավոր բնակիչը՝ ճանաչված թմբկահար, պարոն Ավանգարդ-Ֆոլկ Արտո Թունջբոյաջյանը:- Նայե՛, միտք ունիս՝ մեկ անգամ կմեռնիս, միտք...
Վարչապետության տարիներին համարյա չեմ նվագել, բայց արդեն 25 տարի է, եթե ուզում եմ որևէ բան լսել կամ նվագել, ապա կիթառ է ու բլյուզ:
«Հինգ անուն՝… ձայնադարանից» երաժշտական խորագիրն այսօր ներկայացնում է մեդիա փորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանի ձայնադարանը:
Խորագիրն այսօր ներկայացնում է Հանրային ռադիոյի երաժշտական ծրագրերի ղեկավար Ալիսա Քալանթարյանի ձայնադարանը:
Ազգագրագետ, ՀՅԴ բյուրոյի անդամ, ՀՀ կրթության և գիտության նախկին նախարար (2008- 2009թ.թ.) Սպարտակ Սեյրանյանին շատերն են ճանաչում որպես երաժշտության, մասնավորապես ռոքի, մեծ երկրպագուի:
Նորա Սուրուզյանը (Sourouzian) օպերային երգչուհի է և ապրում է Կոպենհագենում: Նա կիսով չափ հայ է, կիսով չափ՝ ֆրանսիացի: Մասնագիտության բերումով շրջել է աշխարհի տարբեր երկրներում, երգել օպերային միջազգային բարձրակարգ թատրոններում, շփվել աշխարհի մեծանուն...
«Ինձ խիզախ ազգերը ավելի են գրավում, և ես սիրում եմ խիզախների երաժշտությունը: Այն ռոք և մեթալ խմբերին, որ ես եմ գտել Իսլանդիայում, ապշելու բան են ուղղակի»- ասում է Ս. Կարապետյանը:
1950-ականները երաժշտության պատմության մեջ ոսկե էջեր են: Բազմաթիվ անուններ, նոր ձևավորվող ուղղություններ, հնի վրա նոր ճանապարհներ նախանշող ոճեր, որոնք հզոր շարժումների և գաղափարների հիմք էին դառնալու, ասելիք, նպատակ, կյանքի բանաձև և փիլիսոփայություն:
Արագածոտնի մարզ, գյուղ՝ Իրինդ: Այստեղ ապրողների նախնիները մեծ մասամբ գաղթել են Արևմտյան Հայաստանից՝ Սասուն և Մուշ գյուղերից: Քոթանյանների ընտանիքը ևս այստեղ է հաստատվել՝ փրկվելով Մեծ Եղեռնից:
Երբ 1955թ. հանկարծամահ եղավ ջազի երիտասարդ, բայց ազդեցիկ անուններից մեկը՝ Չարլի Փարքերը, այդ կորուստն իրականում ափսոսանքից բացի՝ կենտրոնացրեց հանրության ուշադրությունը ջազի վրա:
«Երազողներ» խումբը 5 տարի գործեց: Հետո նրանցից ամեն մեկն իր ճանապարհով գնաց: Խմբի անդամներից երկուսն արտերկրում են, Երվանդ Երզնկյանը ջազային ստեղծագործական կյանք մտավ նորից:
«Լույս» վոկալ կվինտետը նոր է վերադարձել Ավստրալիայից: Հուլիս-օգոստոս ամիսներին բացառապես կանացի ձայներից բաղկացած այս գեղեցիկ հնգյակը Սիդնեյում մի քանի համերգ ունեցավ:
«Ես ուշադրություն չեմ դարձնում այն բանի վրա, թե ինչ են իմ մասին գրում քննադատները, լինեն դրանք լավ, թե վատ խոսքեր: Ամենախիստ քննադատը, ում ես հաշվի եմ առնում, ես ինքս եմ: Եվ բացի այդ, ես չափազանց սնապարծ եմ նվագելու համար մի բան, որն իմ կարծիքով վատ է»,-...
Տարիներ առաջ, երբ Ժուռնալիստների տան ներքնահարկում գործող «Ավանգարդ ֆոլկ» երաժշտական ակումբից «նավարկում էր» «Armenian Navy Band»-ը, երաժշտության գունագեղ ալեկոծության ամենահետաքրքիր պահերից էր դառնում նաև համերգի ավարտը:
Արարատի մարզի Դիտակ գյուղում Տամշեր Հովհաննիսյանին բոլորը Հայրիկ անունով են ճանաչում:
Տեսանյութեր
Լուսանկարներ
