«Այսօր շատ կարևոր հանրահավաք է տեղի ունենալու, շատ կարևոր ուղերձներ են հնչելու»-, հայտարարել է Բագրատ Սրբազանը։
Այսօր՝ 2024թ.-ի մայիսի 10-ին, Զահրատի ծննդյան 100-ամյակն է։ Նա 60-ականների պոլսահայ գրականության վերելքը պայմանավորած բանաստեղծներից մեկն է։
Իշխան Գևորգյանի խոսքով՝ իր և իր համակիրները փորձելու են մաքսիմալ մաքուր պահել հավաքը, որ ինչ-որ մեկը այն չվերածի նախկինաներկաների պայքարի, ինչը միանշանակ ձեռնտու է Նիկոլ Փաշինյանին։
Մոտ կես դար անհարմար և խիստ համեստ շենքերում տեղակայվելուց հետո 1969թ․-ին Ստալինի (ներկայիս Մաշտոցի) պողոտայի և Մոսկովյան փողոցի խաչմերուկում բացվեց Երևանի պետական կոնսերվատորիայի նոր շենքը։
Մայիսի 4-ին՝ 18:00-ին, ավարտվեց Կառավարության շենքի դիմաց Իշխան Գևորգյանի հայտարարած 72-ժամյա նստացույցը:
Երևանում անկախ ստեղծագործողների համար հնարավորությունները շատ չեն, ասում է լուսանկարիչ, համադրող Վահան Ստեփանյանն ու մեզ ուղեկցում Ռամբալկոշեի սենյակներով։
«Օրական երեք ֆիլմ դիտել, շաբաթական երեք գիրք կարդալ».-այսպիսին էր 14-ամյա պատանու՝ ապագա աշխարհահռչակ ռեժիսոր Ֆրանսուա Տրյուֆոյի ինքն իր համար մշակած կարգացուցակը։
Վալերի Իսրայելյանը 2006թ.-ից Սարուշենի դպրոցում ֆիզկուլտուրա էր դասավանդում։ Նաև 310 դիրքի ավագն էր։ Ամեն հերթափոխի իրենց ջոկատով բարձրանում էին դիրքեր։
Մենք ցանկանում ենք դեմ առ դեմ հանդիպել այն ամենին ինչ անհանգստացնում է մեզ ներսից։ Վերլուծել ինքներս մեզ, գտնել տագնապների պատճառները և երկխոսել, հաշտվել կամ պայքարել։
Մարտի 21-ին՝ ժամը 19։00-ին, «Առնո Բաբաջանյան» համերգասրահում տեղի կունենան Գայանե Ասլանյանի համերգը և ալբոմի շնորհանդեսը՝ «ՋԻԲԼԻԱՆԱ» խորագրով։
Ադրբեջացիների նահանջից հետո Վարդան Ավանեսյանին վիրակապել են, առաջին օգնություն ցույց տվել, ու տեղափոխել Ստեփանանկերտ։ Սեպտեմբերի 24-ին նրան պետք է վիրահատեին, սակայն բենզինի պահեստի պայթյունի պատճառով վիրահատությունը հետաձգվել է։
«Նոր ալիքի» ռեժիսորներից շատերը, օրինակ՝ Ժան-Լյուկ Գոդարը, Ֆրանսուա Տրյուֆոն, Կլոդ Շաբրոլը, Էրիկ Ռոմերը և Ժակ Ռիվետը կինոսերներ էին, որոնք մասնագիտական կրթություն չունեին և ստուդիաներում երբևէ չէին աշխատել։
Եթե Կոմիտասը շրջում էր գյուղից գյուղ, գավառից գավառ՝ հայ երգը գտնելու, ձայնագրելու, մշակելու, ապա Կոմիտասի անվան լարային քառյակը շրջագայում է աշխարհով մեկ՝ կատարողական բարձր մակարդակով տարածելով հայ և համաշխարհային երաժշտության նվաճումները։
«Միգրացիան հույս է. հավաքագրման գործակալությունները մարդկանց երազանքներ են վաճառում,- ասում է Ռաջանն ու հավելում, որ շատ ընդունող երկրներում միգրանտները բռնության են ենթարկվում և դիմանում վատ կենսապայմաններին։-Սա ստրկության նոր ձև է»:
Հարցին՝ արդյոք գտել է արվեստի այն ճյուղը, որտեղ իրեն ավելի լավ է զգում, ավելի հեշտ է կարողանում արտահայտել իր մտքերը, Էլիզաբեթը պատասխանում է, որ վերջնակետ չկա, նոր նյութերի, նոր ձևերի անվերջ որոնման մեջ է։
Արամի անհետացումից 3 տարի ու 3 ամիս է անցել։ Այս ընթացքում ես, ընտանիքս, գործընկերներս, փրկարարները, Քննչական կոմիտեն, դատաբժիշկները փնտրել ենք նրան։
2022թ․-ին Հայաստանի տարածքում կոյուղի է բաց թողնվել 120 մլն խմ կեղտաջուր, որի 66% Երևանից։ Այդ կեղտաջրերի ընդհանուր ծավալի 94% լցվել է ջրային միջավայր։
Հովիկը ասում է, որ թոռնիկն է հիմա իրենց ընտանիքի միակ լուսավոր կետը, որին նայելով մոռանում են ցավերի մասին և մտածում ապագայի, ամեն ինչ զրոյից սկսելու մասին։
78-ամյա Ամալյա Ավագյանը Արցախի Մարտակերտ քաղաքից է, իսկ ամուր բռնած տոպրակում իր արդեն ամենաթանկ ունեցվածքն է՝ հարազատների լուսանկարները, զինվորական գրքույկը, փաստաթղթերը:
Անժելայի որդին՝ 51-ամյա Մուշեղ Ավագյանը, հոգեկան առողջության խնդիր ունի։ Մոր պատմելով՝ 18 տարեկանում բակի տղաներից մեկի հետ վիճաբանել է, տղան հարվածել է Մուշեղի գլխին, որից հետո նրա մոտ տարօրինակ վարք է նկատվել։
Ուրախ կլինեմ, եթե ասածս օգտակար համարեք:
Նոյեմբերի 14-ին տեղի ունեցավ մամուլի ասուլիս, որի ընթացքում Տիգրան Համասյանը և նախագծի կազմակերպիչ, պրոդյուսեր Թովմաս Մարտիրոսյանը ներկայացրեցին մանրամասներ առաջիկա միջոցառումների մասին:
Նոյեմբերի 10-ից 13-ը Հենրիկ Իգիթյանի անվան գեղագիտության ազգային կենտրոնում տեղի ունեցավ Նարեկ Բարսեղյանի «ԻՍԿ Ի՞ՆՉ Է ՔՈ ՄԱՇԿԻ ՏԱԿ» խորագրով ցուցահանդեսը։
Տիգրան Համասյանը կնվագի Հայաստանի օպերայի և բալետի ազգային թատրոնում, 2023թ. իր համաշխարհային շրջագայության շրջանակներում նոյեմբերի 20-ին, 21-ին, և 22-ին:
Առաջիկայում «ԲՈՒՆ TV»-ին պատրաստվում է հրապարակել Լճաշենի պեղումների մասին պատմող իրենց պատրաստած ֆիլմը։
Երկուսն էլ զոհվել են 2023թ․-ի սեպտեմբերի 19-ին՝ Արցախի վրա ադրբեջանական հարձակման ժամանակ, Շուշիի մերձակայքում գտնվող «Խաչի պոստ» դիրքում։
Լիվերպուլյան լեգենդար քառյակի բոլոր չորս անդամները մասնակցել են երգի ստեղծմանը, չնայած որ Ջոն Լենոնն (1940-1980թթ․) ու Ջորջ Հարիսոնը (1943-2001թթ․) վաղուց էլ չկան։
Ստեփանակերտում 2022թ․-ի սեպտեմբերի 1-ից գործում էր Արցախի Շիրակացու անվան գիտակրթական համալիրը: Այն ստեղծվել էր Երևանի Անանիա Շիրակացու միջազգային ճեմարանի օրինակով։
Մադաթ Առաքելի Բաբայանը մեղադրվում է, այսպես կոչված, «Խոջալուի ցեղասպանությանը» մասնակցելու համար։
Պատերազմից հետո Հմայակը ծառայությունը շարունակել է ՀՀ զինված ուժերում, մինչև 2023թ․ մայիսը։ Այժմ կնոջ և երեխաների հետ ապրում է Դիլիջան քաղաքում և օգնում է Դպրաբակ գյուղում ապրող ծնողներին գյուղական աշխատանքներում։
Նա այդ օրը եղել է Մարտակերտի շրջանում, Կաշենի հանքի դիմաց՝ ադրբեջանական վերահսկողության տակ գտնվող Նոր Կարմիրավան գյուղի ուղղությամբ տեղակայված 718 մարտական դիրքում։
Եթե կեղծ փաստաթղթերով քաղաքացիություն ձեռք բերելու համար կա վաղեմության ժամկետ՝ 10 տարի, ապա նոր ավելացած հիմքերի պարագայում նշանակություն չունի, թե երբ են կատարվել այդ հանցագործությունները, այսօր, երեկ, թե 25 տարի առաջ։
Ժան Ռենուարի «Մեծ պատրանք» ֆիլմը կցուցադրվի հոկտեմբերի 24 -ին` ժամը 19:00-ին Ազգային գրադարանի Մեծ դահլիճում (Տերյան 72, Երևան): Մուտքն ազատ է:
28-ամյա Արփինե Հովհաննիսյանը ընտանիքը՝ ամուսինը, 7 երեխաները, ամուսնու եղբայրը, նրա կինը, սկեսուրը և մայրը տեղահանվել են Արցախի Մարտակերտի շրջանի Վերին Հոռաթաղ գյուղից։
Կառավարությունից ասել են, որ չմտահոգվեն, քանի որ իրենց կացության հարցերը լուծվելու են, բայց հյուրանոցի տնօրեն Կարեն Օսպիյանից իմացել են, որ Կառավարությունը հյուրանոցին չի փոխհատուցել։
«Բլոկադա» թիմի վեջին խաղը Ասկերանում սեպտեմբերի 19-ին էր։ Ալեքսը հիշում է, որ հրետակոծությունը երբ սկսել է, իրենք դաշտում խաղում էին, հետո պատսպարվել են հանդերձարանում, երբ տեսել են, որ կրակը չի դադարում մեքենա են գտել ու գնացել ապաստարան։
Աշխարհի ամենահայտնի նարկոբարոն Պաբլո Էսկոբարը հավաքում էր նաև հայտնի նկարիչների գործեր՝ միլիոնավոր դոլարների արժողությամբ։ Նրա հավաքածուի մեջ Սալվադոր Դալիի, Պաբլո Պիկասոյի նկարների կողքին նաև կոլուբացի Ֆերնանդո Բոտերոյի կտավն էր։
«Ռուսերեն հարցրին՝ Մադաթ Բաբայանի ի՞նչն եմ, ասեցի, որ թոռն եմ։ Փոխանցեցին պապուս, ասեց, որ ողջ է, Բաքվում է։ Հարցրեցի՝ վիրավո՞ր ես, հարցերիս չպատասխանեց, ասեց՝ հեռախոսը լսում են, ասեցի՝ քեզ հետ կբերենք, ու կապը ընդհատվեց»,- պատմում է Մադաթի թոռը։
Իսրայելում և Պաղեստինում հոգևոր ծառայություն իրականացնող Հրայր սարկավագ Լալայանի հետ «Հետքը» հոկտեմբերի 9-ին հեռախոսակապով խոսել է պատերազմական իրադրության մեջ գտնվող հայ համայնքի մասին։
Ուլիխանյան ակումբն ու Արցախի պետական ջազ նվագախմբի ղեկավար Տիգրան Սուչյանը հոկտեմբերի 5-8-ը նախախաձեռնել են համերգների շարք, որի հասույթը կտրամադրվի արցախցի երաժիշտներին։
Նորիկ Գրիգորյանի եղբայրը Ստեփանակերտի բենզինի պահեստի պայթյունից հետո հիվանդանոցում է, անկողնային հիվանդ մայրը՝ Կապանի խնամքի տանը, որտեղ սպասում է հարազատների հետ վերամիավորմանը:
Որ հարձակումը սկսվեց, դպրոցում են եղել էրեխեքը, լացելով, վազելով եկել են տուն, տղամարդիկ պոստերում են եղել։ Մեքենաներ եկան, մեզ տարան Ստեփանակերտ, մի հինգ-վեց օր մնացինք, մեկ էլ ասեցին՝ պետք է գնաք Հայաստան։ Ոչինչ չունենք էստեղ, սաղ թողել ենք էնտեղ։
Հոկտեմբերի 2-ին Երևանի «Եռաբլուր» զինվորական պանթեոնում 3-րդ գումարտակի հրամանատար Դավիթ Նազարյանի գերեզմանից քիչ հեռու տեղի ունեցավ Ներոն Մելքումյանի հուղարկավորությունը։
Սեպտեմբերի 23-ին Սառնաղբյուր գյուղից տարհանվել է 4 քաղաքացիական անձի մարմին։ Նրանց մեջ եղել է նաև 8-ամյա Նվերի մարմինը։
Աղասյանների ընտանիքը Արցախի Մարտակերտի շրջանի Քոլատակ գյուղից է: Ընտանիքի մեծը՝ Արեգ պապը, ամբողջ կյանքը ապրել է Քոլատակում, ունի երեք զավակ ու հինգ թոռ:
Տեղահանվածների մեջ կան բազմաթիվ մանկահասակ երեխաներ, տարեցներ, հիվանդներ:
Արցախցիներն ասում են, որ իրենց տներ են առաջարկում Հայաստանի սահմանամերձ բնակավայրերում, սակայն իրենք չեն ուզում կատարվածից հետո նորից սահմանին ապրել։
«Հետքը» վերցրեց ընտանիքի կոնտակտային տվյալները և հետամուտ կլինի բռնի տեղահանված բազմազավակ ընտանիքի հետագա ճակատագրով։
Նշենք, որ արցախցիները երեկվանից` սեպտեմբերի 24-ից սկսած` տեղափոխվում են Հայաստան: