Առաջին եռայսակում բանկերը մի շարք ցուցանիշների գծով աճ են գրանցել, ինչպես՝ ակտիվների, կապիտալի, վարկերի ու շահույթի։ Որոշ ուղղություններով էլ անկում կա, ինչպես՝ ավանդների։
2021 թվականին միջազգային պահուստների փոփոխության վրա ազդել են պետական պարտքի ներգրավումը, պարտքի գծով սպասարկումները և ներքին շուկայում արտարժույթի վաճառքը։
Հայաստանում օտարկերյա ներդրումները հոսում են մեծամասամբ էներգետիկայի և հանքարդյունաբերության ոլորտ։
Հիմնադրամի ստեղծումից՝ 2017 թվականից ի վեր, հավաքագրվել է 72.3 մլրդ դրամ, հատուցվել՝ 59.1 մլրդ դրամ։
2022 թվականի առաջին եռամսյակում խոշոր հարկատուների հարկերն աճել են մոտ 67 մլրդ դրամով կամ 25.7%-ով։
Տնտեսական աճի կորուստները բացատրվում են տրանսֆերտների, արտահանման և ներդրումների վերաբերյալ բացասական սպասելիքներով։
Զեղծարարների ծուղակում չհայտնվելու համար առաջին, հիմնական և ամենակարևոր խորհուրդը մնում է նույնը՝ որևէ մեկին, ոչ մի պարագայում չտրամադրել անձնական տվյալներ։
Հայաստանում գրանցված 12-ամսյա գնաճը մարտին հիմնականում պայմանավորված է եղել սննդամթերքի թանկացմամբ,առավելապես բանջարեղենի, հացաբուլկեղենի, ձավարեղենի ու մսի գների բարձրացմամբ։
Արևմուտքի կողմից Ռուսաստանի դեմ տնտեսական պատժամիջոցները կարող են շոկեր առաջացնել նաև Հայաստանի տնտեսության համար, մասնավորապես՝ դրամական փոխանցումների և առևտրաշրջանառության ոլորտներում։
«Հարկային եկամուտների նվազման դեպքում ծախսերը չեն կրճատվի»,– հայտարարեց նախարարը:
Հայաստանում գործող վեց ապահովագրական ընկերությունների զուտ շահույթը միասին 2021 թվականին կազմել է շուրջ 836 մլն դրամ: 2020 թվականի համեմատ ապահովագրական շուկայի շահույթը կրճատվել է 79%-ով:
Fitch Ratings-ը վերահաստատել է Հայաստանի ՝ արտարժույթով երկարաժամկետ պարտավորությունների թողարկման սուվերեն «B+» վարկանիշը` կայուն հեռանկարով:
ԿԲ-ն կարող էր քիչ բարձրացնել տոկոսադրույքը, եթե կառավարությունը աջակցեր։ Սակայն, կառավարությունն իր գործողություններով ավելի է բարդացնում Կենտրոնական բանկի խնդիրը՝ արդյունավետ կառավարելու գնաճային սպասումները։
Ասել, որ Հայաստանի համար Ուկրաինական շուկան կարևորագույններից է պարենային անվտանգության տեսանկյունից, չափազանցված կլինի:
Դրամական փոխանցումներ սպասարկելիս որոշ բանկեր բարձրացրել են միջնորդավճարների տոկոսադրույքները։
Ներմուծվող երրորդ խոշոր ապրանքը ցորենն է։ 2020 թվականին Ռուսաստանից Հայաստան է ներմուծվել 347 հազար տոննա ցորեն՝ 72 մլն դոլարի։
Ռուբլու արժեզրկման հետևանքով տուժում են այդ գումարներով ապրող ընտանիքները։ Մյուս կողմից էլ բարձրանում է դոլարի գինը՝ դրական ազդելով ԱՄՆ-ից և այլ երկրներից դոլարային տրանսֆերտներ ստացողների եկամուտների վրա։
Կան տնտեսության որոշ ոլորտներ, որոնց ուղղությամբ մենք կարող ենք շահել, եթե խոսքը ոչ թե մեկ-երկու ամսվա մասին է, այլ՝ ավելի երկարաժամկետ կտրվածքի:
Դժվար կացության և անորոշության մեջ են հատկապես այն արտահանողները, որոնք ռուսական կողմի հետ պայմանագրեր են կնքել ռուսական ռուբլիով։
Ռուսաստանը Հայաստանի գլխավոր առևտրային գործընկերն է, Հայաստանում կատարվող օտարերկրյա ներդրումների ու հոսող տրանսֆերտների ամենամեծ աղբյուրը և առաջին տեղում է տնտեսական մի շարք այլ ցուցանիշների գծով։
2021 թվականին գրանցված տնտեսական աճը ապահովել են հիմնականում առևտուրն ու ծառայությունները, որոնք ապահովել են 5.7% աճի 3.61 տոկոսային կետը։
2021 թվականի սեպտեմբերի վերջի դրությամբ Հայաստանի համախառն արտաքին պարտքը կազմել է 13 մլրդ 844 մլն դոլար։ Տարեսկզբի համեմատ այն աճել է 943 մլն դոլարով կամ 7.3%-ով։
2021 թվականի վերջի դրությամբ Հայաստանի բանկերի կողմից հաճախորդներին տրամադրվող վարկերի ընդհանուր ծավալը կազմել է 3 տրլն 968 մլրդ դրամ։ 2020 թվականի վերջի համեմատ այս ցուցանիշը նվազել է շուրջ 214 մլրդ դրամով կամ 5.1%-ով։
Ներմուծվածն ունի գնային առավելություն, որի պատճառով տեղականը հետին պլան է մղվում։
Առուվաճառքի գործարքներից 1 466-ի դեպքում օտարերկրյա քաղաքացիները հանդիսացել են միայն գնորդ, 3034-ի դեպքում՝ միայն վաճառով, իսկ 121-ի դեպքում երկու կողմն էլ հանդիսացել են օտարեկրյա քաղաքացիներ:
2021 թվականին Հայաստանի անշարժ գույքի շուկայում գործարքների, այդ թվում՝ առուվաճառքի ռեկորդային քանակ է գրանցվել
2020 թվականի շոկերից ու անկումներից հետո տնտեսությունը վերականգնման «համեստ» տեմպեր է ցույց տվել, բայց դրա հետևանքով մարդկանց կյանքը ավելի բարեկեցիկ չի դարձել, խանգարել են աշխատավարձերի ցածր աճն ու բարձր գնաճը։
Արդյունքում, վերջին տասը տարում Հայաստանի պետական պարտքը կրկնապատկվել է՝ դառնալով մեծ բեռ տնտեսության ու քաղաքացիների համար։
Եթե, օրինակ, 2017 թվականին փոխանցվել է մոտ 28 մլն դոլար, ապա 2020-ին թվականին այդ գումարը հասել է 157 մլն դոլարի։
2021 թվականի Հայաստանի 1000 խոշոր հարկատուները միասին պետական բյուջե են վճարել մոտ 1 տրիլիոն 207 մլրդ դրամի հարկեր և տուրքեր։
Եկամտային հարկի գծով վարկառուներին է վերադարձվել 22.7 մլրդ դրամ։ 2020 թվականի համեմատ այս գումարն աճել է 9.4 մլրդ դրամով կամ 70.4%-ով։
2021 թվականին Հայաստանի պետական բյուջե են մուտքագրվել մոտ 1 տրլն 587 մլրդ դրամի հարկեր և պետական տուրքեր։ 2020 թվականի համեմատ այս ցուցանիշն աճել է մոտ 202 մլրդ դրամով կամ 14.6%-ով։
Հայաստանում թուրքական ապրանքների արգելքի ընթացքն ու ավարտը բավականին անհաջող էին։ Ընթացքում պետությունը տեր չկանգնեց ոչ իր որոշմանը, ոչ էլ խթան հանդիսացավ, որ տեղական արտադրողը զարգանա»
Տուժում են հատկապես այն բիզնեսները, որոնց արտադրանքի ինքնարժեքում գազն ու էլեկտրաէներգիան էական տեսակարար կշիռ ունեն։
Եթե այսօր բաժանորդներին հասնող գազի միջին կշռված արժեքը 266.7 է, ապա «Գազպրոմ Արմենիա»-ի նոր առաջարկով այն կդառնա 282.6 դոլար: Այսինքն՝ կթանկանա 6%-ով։ Հաշվարկները կատարվել են՝ հիմք ընդունելով մեկ խորանարդ մետր գազի 8500 կկալ ջերմատվությունը։
Ըստ խոշորացված ապրանքախմբերի՝ գնաճի «առաջատարը» սնունդն է։ Քաղաքացիները դժգոհում են, որ ունեցած գումարը չի բավականացնում ծախսերին, կառավարությունն ու ԿԲ-ն էլ պնդում են, որ գնաճը դրսից է «ներթափանցել»։
Էկոնոմիկայի նախարարությունը ավելի վաղ հայտարարել էր, որ թուրքական ապրանքների արգելքը երկարաձգելու նախագիծ է մշակում։
Հայաստանյան տեքստիլ արտադրող ընկերությունները, որոնք տարիներ շարունակ օգտվել են դեպի Եվրոպական միության երկրներ արտահանման GSP+ համակարգի արտոնություններից, 2022 թվականից շատ դժվար կկարողանան վերապրոֆիլավորվել և արտահանման այլընտրանքային շուկաներ գտն
Առ այսօր փոխհատուցվել է 4660 զինծառայողի կամ նրանց ընտանիքի անդամների։ Նրանց ճնշող մեծամասնությունը՝ 4240-ը, 2020 թվականին Արցախում տեղի ունեցած 44-օրյա պատերազմի հետևանքով զոհված կամ վիրավորված զինծառայողներն են։
Հայաստանում գրանցված աշխատողները 2022 թվականից ավելի ցածր եկամտային հարկ կվճարեն, փոխարենը կբարձրանա սոցիալական վճարը՝ կենսաթոշակային ֆոնդերում կուտակվող գումարները:
Ֆիզիկական առումով դեֆիցիտ չի սպասվում։ Բայց որակական առումով լուրջ դեֆիցիտ է լինելու։ Ցավոք սրտի, տեղական արտադրության լավ պանիրներ քիչ կունենանք։
Հայաստանն այլևս չի կարող օգտվել GSP+ արտոնյալ առևտրային ռեժիմից, քանի որ Համաշխարհային բանկի կողմից դասակարգվել է որպես միջինից բարձր եկամտով տնտեսություն ունեցող երկիր:
Այն խնդիրները, որոնք եղել է են 2020 թվականին համաճարակի ու պատերազմի հետ կապված, իրենց արտացոլումն են գտել 2021 թվականին:
Անկումը պայմանավորված է հիմնականում Ռուսաստանից ստացվող գումարների կրճատմամբ։
2019 թվականի համեմատ աղքատության մակարդակը Հայաստանում 0.6% տոկոսային կետով բարձրացել է:
«Գուրգեն Մարտիրոսյան» դաշինքի օգտին է քվեարկել 9 869 ընտրող կամ մասնակիցների 50.8%-ը։
Գեղարքունիքի մարզի Լճափ համայնքում (Գավառ խոշորացված համայնք) դեկտեմբերի 5-ի ՏԻՄ ընտրությունների նախնական տվյալներով հաղթել է Գավառի ներկա համայնքապետ Գուրգեն Մարտիրոսյանի գլխավորած «Գուրգեն Մարտիրոսյան դաշինքը»
«Ո՞նց կարող եմ պատասխանել մինչև չհասնենք մեր նպատակին։ Մենք հաղթելու վճառականությամբ ենք գնում»
Քաղաքացին ստիպված եղավ սպասել մոտ 2.5 ժամ, այդ ընթացքում անձնագրային բաժանմունք գնաց, իր ընտրելու իրավունքը իրացնելու համար նաև անձամբ զանգահարեց Կենտրոնական ընտրական հնաձնաժողով։