Էկոնոմիկայի նախարարությունը ավելի վաղ հայտարարել էր, որ թուրքական ապրանքների արգելքը երկարաձգելու նախագիծ է մշակում։
Հայաստանյան տեքստիլ արտադրող ընկերությունները, որոնք տարիներ շարունակ օգտվել են դեպի Եվրոպական միության երկրներ արտահանման GSP+ համակարգի արտոնություններից, 2022 թվականից շատ դժվար կկարողանան վերապրոֆիլավորվել և արտահանման այլընտրանքային շուկաներ գտն
Առ այսօր փոխհատուցվել է 4660 զինծառայողի կամ նրանց ընտանիքի անդամների։ Նրանց ճնշող մեծամասնությունը՝ 4240-ը, 2020 թվականին Արցախում տեղի ունեցած 44-օրյա պատերազմի հետևանքով զոհված կամ վիրավորված զինծառայողներն են։
Հայաստանում գրանցված աշխատողները 2022 թվականից ավելի ցածր եկամտային հարկ կվճարեն, փոխարենը կբարձրանա սոցիալական վճարը՝ կենսաթոշակային ֆոնդերում կուտակվող գումարները:
Ֆիզիկական առումով դեֆիցիտ չի սպասվում։ Բայց որակական առումով լուրջ դեֆիցիտ է լինելու։ Ցավոք սրտի, տեղական արտադրության լավ պանիրներ քիչ կունենանք։
Հայաստանն այլևս չի կարող օգտվել GSP+ արտոնյալ առևտրային ռեժիմից, քանի որ Համաշխարհային բանկի կողմից դասակարգվել է որպես միջինից բարձր եկամտով տնտեսություն ունեցող երկիր:
Այն խնդիրները, որոնք եղել է են 2020 թվականին համաճարակի ու պատերազմի հետ կապված, իրենց արտացոլումն են գտել 2021 թվականին:
Անկումը պայմանավորված է հիմնականում Ռուսաստանից ստացվող գումարների կրճատմամբ։
2019 թվականի համեմատ աղքատության մակարդակը Հայաստանում 0.6% տոկոսային կետով բարձրացել է:
«Գուրգեն Մարտիրոսյան» դաշինքի օգտին է քվեարկել 9 869 ընտրող կամ մասնակիցների 50.8%-ը։
Գեղարքունիքի մարզի Լճափ համայնքում (Գավառ խոշորացված համայնք) դեկտեմբերի 5-ի ՏԻՄ ընտրությունների նախնական տվյալներով հաղթել է Գավառի ներկա համայնքապետ Գուրգեն Մարտիրոսյանի գլխավորած «Գուրգեն Մարտիրոսյան դաշինքը»
«Ո՞նց կարող եմ պատասխանել մինչև չհասնենք մեր նպատակին։ Մենք հաղթելու վճառականությամբ ենք գնում»
Քաղաքացին ստիպված եղավ սպասել մոտ 2.5 ժամ, այդ ընթացքում անձնագրային բաժանմունք գնաց, իր ընտրելու իրավունքը իրացնելու համար նաև անձամբ զանգահարեց Կենտրոնական ընտրական հնաձնաժողով։
Քաղաքացու անձնագիրը նոր է, տրվել է նախօրեին՝ դեկտեմբերի 4-ին, ընտրողների էլեկտրոնային համակարգում նրա անունը չի ամրագրվել, կտրոն տրամադրևող սարքն էլ չի «ճանաչում» Վիկտորիային։
Բանկերը չեն ընդունում, որ իրենք որևէ հարցում թերացել են: Քրեական գործ է հարուցվել:
2021 թվականի հոկտեմբերի վերջի դրությամբ Հայաստանի միջազգային պահուստները կազմել են 3 մլրդ 201 մլն դոլար:
Արհեստական արգելքի դեպքում ներմուծողները միշտ էլ զարտուղի ճանապարհներ գտնում են։ Եթե քո օրենքում կան բացեր, բիզնեսը միշտ էլ ելքեր գտնում է։
Զբոսաշրջիկների հոսքը 2021 թվականի առաջին ինը ամիսներին զգալի աճել է 2020-ի նույն ժամանակաշրջանի համեմատ, սակայն դեռևս չի վերադարձել 2019-ի մակարդակին։
Տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը շեշտում է, որ կառավարությունը իր հաշվարկները կատարել է՝ ելնելով 7% տնտեսական աճից, որը հիմնականում հիմնված է հանքարդյունաբերության, մասնավորապես՝ Ամուլսարի հանքի շահագործման վրա։
Այս տարվա ընթացքում տնտեսական ակտիվության ամենաբարձր ցուցանիշը գրանցվել է ապրիլին՝ 23.2%, ամենացածրը սեպտեմբերին՝ 2.4%:
Եթե հավատանք պաշտոնական վիճակագրությանը, ապա Հայաստանում խաղամոլությունը այս տարի նահանջել է, սակայն միևնույն ժամանակ շահումով խաղերի ոլորտում գործող ընկերությունների հարկերն ավելացել են:
Անկանխկի վճարումների ծավալների աճը կարող է հանգեցնել բանկային միջնորդավճարների նվազմանը։
Հնարավոր է՝ 2022 թվականից Հայաստանում կատարվող առևտրի, ծառայությունների և բազմաթիվ այլ գործարքներ կատարվեն միայն անկանխիկ եղանակով, եթե դրանց արժեքը գերազանցում է 300 հազար դրամը:
Հայաստանի բանկային համակարգը մի շարք ուղղություններով աճ է գրանցել այս տարվա առաջին 9 ամիսներին, ինչպես կապիտալի, ակտիվների, ավանդների և այլն: Հակառակ դրան՝ կրճատվում է վարկերի ծավալը:
Մարզի Գավառ, Մարտունի, Սևան և Վարդենիս համայնքներում սպասվող համամասնական ընտրակարգով համայնքապետերի և համայնքի ավագանու ընտրություններին առաջադրվել է 13 քաղաքական ուժ՝ 6 կուսակցություն և 7 կուսակցությունների դաշինք։
Հայաստանում տնային տնտեսությունների եկամուտների նվազումն ու բանկերի զգուշավորությունը հանգեցրել են վարկերի ծավալների կրճատմանը:
Եթե Հայաստանում համաճարակային իրավիճակը չկարգավորվի՝ չնվազեն մահերի ու վարակվածների թվերը, նոր սահմանափակումներ կլինեն, և այդ ամենը իր հետ կբերի տնտեսական նոր խնդիրներ։
Հայաստան է ուղարկվում մեծամասամբ դեղորայք , ինչպես նաև՝ մանածագործական իրեր, սարքեր, սարքավորումներ, մեխանիզմներ:
Մասնագետներն ու ֆոնդերի կառավարիչները դա պայամանովորում են տեղական և արտասահմանյան արժեթղթերի գների անկմամբ, որտեղ ներդրվում են կենսաթոշակային գումարները, ինչպես նաև՝ երրորդ եռամսյակում դրամի արժևորմամբ:
Հայաստանում ևս գնաճը դրսից եկող գործոններով է պայմանավորված, բայց ներքին ճշգրտումներ չեղան: Անգամ, երբ փոխարժեքը թռիչքից հետո վերադարձավ նախկին մակարդակին, արտադրողները և հատկապես ներմուծողները իրենց գնային քաղաքականությունը չփոխեցին:
Հայաստանի էկոնոմիկայի նախարարությունը չի բառացում, որ Հայաստանի համար սահմանված տուրքը նվազի՝ հաշվի առնելով, որ Հայաստանը ոչ մեծ ծավալի արտահանում է իրականացնում դեպի ԱՄՆ:
Խիստ սահմանափակ է երկրների ցանկը, որոնց կարելի է համեմատաբար խոշոր ներդրողներ համարել Հայաստանում, դրանք հիմնականում Ռուսաստանն ու Գերմանիան են: Ուշագրավ է, որ ներդրումների տեսանելի հոսք կա Վերակառուցման և զարգացման Եվրոպական բանկի կողմից:
Համաշխարհային բանկի նոր կանխատեսումների համաձայն 2021 թվականին Հայաստանի տնտեսությունը 6.1%-ով կաճի:
Կենսաթոշակներ, պետական պարտքի տոկոսավճարներ, պաշտպանության ոլորտ. բյուջեի ամենախոշոր ուղղությունները
Պետական պարտքի տոկոսներին ու մայր գումարներին բյուջեից ուղղվող գումարները շարունակում են աճել։
2021 թվականի պետական բյուջեով հաստատված ցուցանիշների համեմատ 2022 թվականին բյուջեի եկամուտները կաճեն մոտ 437 մլրդ դրամով կամ 28.9%-ով, իսկ ծախսերը՝ 337.5 մլրդ դրամով կամ 18.2%-ով:
Ըստ արժեքի՝ արտահանված ալյումինի 34%-ը առաքվել է ԱՄՆ, 30%-ը՝ Գերմանիա: Առաջին հնգյակում այս երկու երկրներին հաջորդում են Լեհաստանը (10%), Նիդերլանդները (8%) և Իտալիան (4%): Ըստ քանակի ևս արտահանման ուղղությունները գրեթե նույն կշիռներն ունեն:
Ակնհայտ է, որ դրամական փոխանցումների աճի այնքան մեծ չափով չի նպաստել արտագնա աշխատանքի մեկնողների փաստը, որքան ԱՄՆ-ի գործոնը։
Ութ ամիսների կտրվածքով ՏԱՑ-ն աճել է 4.9%-ով
Հոդվածը հրապարակելուց հետո Էկոնոմիկայի նախարարից հետաքրքրվել ենք, թե արդյոք տեղակ է խնդրին և պատրաստվու՞մ է որևէ քայլ ձեռնարկել:
Նրանց, ովքեր կարողացել են կապ հաստատել, «Ազգային մոլ»-ի ներկայացուցիչները խոստացել են փոխհատուցել, սակայն հետգայում կրկին «անհետացել են»:
2021 թվականի հունիսի վերջի դրությամբ Հայաստանի պարտադիր կենսաթոշակային ֆոնդերի մասնակիցների ընդհանուր թիվը 646 182 է:
Հանքը չի շահագործվում նախկին ինտենսիվությամբ, որով էլ պայմանավորված է ոսկու արտահանման ծավալների կտրուկ անկումը այս տարի:
Ընդհանուր առմամբ, ինչպես ցույց են տալիս ֆոնդերի հաշետվություները, կուտակված գումարների մեծ մասը՝ 60-70%-ը մնում է Հայաստանում՝ ներդրվելով մեծամասամբ պետական պարտատոմսերում և բանկային ավանդներում։
2021 թվականի առաջին կիսամյակում կապի ոլորտի հասույթը Հայաստանում կազմել է 70.9 մլրդ դրամ, որը նախորդ տարվա նույն ժամանակաշրջանի համադրելի գների համեմատությամբ 4.5%-ով աճել է:
2021 թվականի օգոստոսի վերջի դրությամբ Հայաստանի պետական պարտքը կազմել է մոտ 8 մլրդ 953 մլն ԱՄՆ դոլար:
Կենտրոնական բանկը ավելի դրական սպասելիքներ ունի ծառայությունների և գյուղատնտեսության ոլորտից, փոխարենը ավելի հոռետես է դարձել արդյունաբերության ու շինարարության ոլորտների վերաբերյալ կանխատեսումներում։
Կառուցապատողներ օրեր առաջ՝ սեպտեմբերի 1-ին, հանդիպում են ունեցել ՀՀ ԱԺ ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի անդամների հետ, սակայն այդես էլ ընդհանուր հայտարարի չեն եկել:
2021թ. հունվար-հունիսին Հայաստան է այցելել 239 263 միջազգային զբոսաշրջիկ: Նախորդ տարվա նույն ժամանակաշրջանի համեմատ այս թիվը կրճատվել է 68 327-ով կամ 22.2%-ով:
Տեսանյութեր
Լուսանկարներ
