Քննչական կոմիտեից հայտնեցին, որ այս պահի դրությամբ՝ մեղադրյալի կարգավիճակ ունեցող անձ չկա:
«Տուժողներից» մի քանիսին Ռուբեն Վարդանյանը հարցրել է, թե ճանաչու՞մ են իրեն, ինչին ի պատասխան՝ հայտնել են, որ անձամբ չեն ճանաչում նրան, սակայն ծանոթ են սոցիալական ցանցերից և լրատվամիջոցներից։
Հ․Ս․-ի խնամքի տակ մնացած երկու երեխաներից 15-ամյա որդին ևս նախորդ ուսումնական տարվա հունվար ամսից դպրոց չի հաճախում, իսկ 14-ամյա դուստրը հաճախակի է բացակայում։
Հիշեցնենք՝ հանրային մեղադրողը միջնորդել էր Աջապահյանի նկատմամբ կիրառել ազատազրկում պատժամիջոցը՝ 2 տարի 6 ամիս ժամկետով։
Միքայել Աջապահյանը չի ընդունում մեղադրանքը։ Նա և իր պաշտպանական խումբը պնդում են, որ Աջապահյանի նկատմամբ քաղաքական հետապնդում է իրականացվում՝ իշխանության կողմից եկեղեցականներին հալածելուն ուղղված գործողությունների շրջանակում։
Նշենք, որ ընդամենը 10 նիստով դատարանն ավարտեց այս գործի քննությունը։ Գործով առաջին դատական նիստը տեղի էր ունեցել մոտ մեկ ամիս առաջ՝ օգոստոսի 15-ին։
Այսքանով ավարտվեց Աջապահյանի գործի քննությունը։ Դատարանը հեռացավ առանձին սենյակ՝ վերդիկտ կայացնելու, որը կհրապարակվի վաղը՝ սեպտեմբերի 24-ին՝ 17։30-ին։
Դատավարության ընթացքում Արցախի ԱԺ վերջին նախագահ Դավիթ Իշխանյանը խնդրել է գաղտնի հանդիպում իր փաստաբանի հետ։ Դատարանը բավարարել է նաև այս միջնորդությունը։
Նիստի մեկնարկին եզրափակիչ կարճ ելույթներ ունեցան Աջապահյանի պաշտպանները՝ արձագանքելով հանրային մեղադրողների ելույթներին։
Դատարանը մերժեց Զոհրաբյանի միջնորդությունը՝ պատճառաբենելով, որ դատավորի որոշման օրինականության հարցը կարող է բողոքարկվել վերադաս ատյանում, այլ ոչ թե նույն դատավորի մոտ։
Օգոստոսի 11-ին Սպարտակ Ղուկասյանը ձերբակալվել էր: Նրա նկատմամբ հարուցվել է հանրային քրեական հետապնդում։
Նախաքննության ընթացքում մեկ անձի նկատմամբ հարուցվել է հանրային քրեական հետապնդում՝ Քրեական օրենսգրքի 258-րդ հոդվածի 1-ին մասի 4-րդ կետով (շորթումը՝ հարկադրանքի այլ եղանակով)։
Հակակոռուպցիոն կոմիտեից մեզ հայտնեցին, որ բժշկական կենտրոնում ենթադրյալ չարաշահումների հատկանիշներով նախաձեռնվել է քրեական վարույթ, որը նախաքննության փուլում է։ Այս պահին գործով դեռևս մեղադրյալ չկա։
Հովհաննես Խուդոյանն արդյունավետ չի համարում իրենց իսկ գործողությունների մասին հաղորդում ներկայացնելը իրավապահ մարմիններին։ «Երբ ՀՀ-ում գա ազգաին իշխանություն, այդ ժամանակ արդեն այս բոլոր հարցերը պետք է քննարկման առարկա դառնան»,- ասաց Հովհաննես Խուդոյ
Պաշտպանը նաև հիշեցրեց՝ 2025թ. օգոստոսի 21-ին երկրի վարչապետը նույնպես հեղաշրջման կոչ է արել բոլոր այն քաղաքացիներին, ովքեր համաձայն չեն Ղարաբաղի հարցում իր մոտեցման հետ։
Էրիկ Բեգլարյանն ասում է՝ տղան տեղում ստուգել է հոր զարկերակը և տեսել, որ չի զարկում։ Հետագայում, երբ հիվանդանոց են տեղափոխել Արտաշես Վարդանյանին, հայտնել են, որ զարկերակի զարկը 20 է։
Դատավարությանը ներկա են լինում միայն ադրբեջանական պետական եւ իշխանությունների կողմից վերահսկվող լրատվամիջոցները։ Հնարավոր չէ այլ աղբյուրներից ճշտել դատվող հայերին վերագրվող հայտարարությունները:
Երեմ Սարգսյանի կարծիքով՝ Միքայել Աջապահյանի նկատմամբ քաղաքական հետապնդում է տեղի ունենում։
Դատարանի որոշումից հետո Միքայել Աջապահյանը դիմեց դատարանին՝ ասելով «ամո՛թ է»։ Դատավոր Արմինե Մելիքսեթյանը հորդորեց գնահատականներ չտալ։
«Հանրային խոսքի տիրույթում ցանկացածս էլ երբ արտաբերում ենք որևէ միտք, հետաքրքիր է՝ արդյոք այդ միտքը, վերլուծությունը հասանելի դարձել է հանրությանն իր բովանդակությամբ, թե՝ չէ»,- նշեց Ֆարմանյանը։
Ըստ պաշտպան Երեմ Սարգսյանի՝ Աջապահյանն իր այս խոսքերով պատմել է նախկինում տեղի ունեցած պատմություններ, թե ինչեր է ասել նախկին նախագահներին, իսկ իրավապահ մարմինները համարել են, որ այդ պատմությունով Աջապահյանն այդ պահին է հանցագործություն կատարում։
Մինչև դատավճռի օրինական ուժի մեջ մտնելը, Արամ Նավասարդյանի նկատմամբ կիրառված «բացակայելու արգելք» խափանման միջոցը դատարանը թողեց անփոփոխ։
Դատական նիստի ընթացքում մեղադրանքը պաշտպանող դատախազները միջնորդեցին երկարացնել Աջապահյանի նկատմամբ խափանման միջոց ընտրված կալանքը։ Իսկ Աջապահյանի պաշտպանները պնդեցին, որ իրենց պաշտպանյալի նկատմամբ խափանման միջոց կիրառելու անհրաժեշտություն չկա։
Խորհրդակցական սենյակից վերադառնալով՝ դատարանը հայտնել է, որ մերժում է միջնորդությունը։ Դատավոր Զեյնալ Աղաևը նշել է, որ քրեական դատավարության օրենսդրության համաձայն, փորձաքննությունը նշանակալի հանգամանքներ պարզելու համար է անցկացվում։
Թե որ մարմիններին, քանի նամակ է գրել Մարդու իրավունքների պաշտպանի գրասենյակը, ինչ պատասխաններ է ստացել կամ ստանալու, արդեն որեւէ նշանակություն չունի: Փաստն այն է, որ այսօր հաշմանդամություն ունեցող անձինք զրկվել են տնից, հայտնվել փողոցում:
Իսկ գնորդ Վազգեն Հովհաննիսյանը կողպեց տան դարպասներն ու հեռացավ։ Սերգեյ Խուդայանը ևս հեռացավ՝ հրաժարվելով գնորդի բոլոր առաջարկներից և հույսով, որ կբողոքարկի այս պրոցեսը և կվերադառնա իր տուն։
Թեև ողջ այս գործընթացում Սերգեյ Խուդայանն ունի իր մեղքի բաժինը, սակայն հետևանքը չափազանց ծանր է․ հաշմանդամություն ունեցող ընտանիքը՝ 7-ամյա երեխայի հետ օգոստոսի 4-ին կարող է հայտնվել փողոցում։
Հայաստանի սուվերեն իրավունքն է իր սահմաններից դուրս անազատության մեջ գտնվող քաղաքացիների հանդեպ, որ անարգել տեսակցի նրանց։ «Ինձ համար անհասկանալի հանգամանքներում այս իրավունքը չի իրացվում»,-ասում է Սիրանուշ Սահակյանը։
Իսկ մեղադրող կողմը և տուժող կողմը կարծում են, որ այս գործով փորձագիտական եզրակացությունները հիմնական ապացույցներն են և հիմնավորում են Արամ Նավասարդյանի մեղավորությունը:
Եզրափակիչ ելույթով հանդես եկավ նաև ամբաստանյալի աթոռին նստած վարորդ Արամ Նավասարդյանը՝ նշելով, որ ցավակցում է Սոնա Մնացականյանի հարազատներին։
Մենք չենք ներկայացնում այդ ցուցմունքները, քանի որ այդ մտացածին պատմություններում Հայաստանը ներկայացված է որպես ագրեսոր և նրանք իբրև թե վիրավորումները ստացել են «սադրանքները» կանխելու ժամանակ։ Հաջորդ դատական նիստը նշանակվել է օգոստոսի 5-ին։
Դատավորի հուլիսի 8-ի որոշմամբ՝ Ելիզավետան մեղավոր էր ճանաչվել իրեն մեղսագրվող հանցանքում։ Իսկ հուլիսի 23-ին ընթացող լրացուցիչ դատական նիստի ժամանակ որոշվելու էր, թե ինչ պատիժ է սահմանվելու նրա նկատմամբ։
Դատավոր Աղաևը նշել է, որ առարկությունները պետք է գրավոր հիմնավորվեն Ադրբեջանի քրեական դատավարության օրենսգրքի համաձայն, և ըստ դատավորի՝ «կողմնակալության որևէ հավաստի ապացույց չի ներկայացվել», ինչի համար առարկությունը մերժվել է։
Տեղեկատվական անվտանգության փորձագետ, CyberHUB-AM-ի համահիմնադիր Արթուր Պապյանը նշում է՝ արհեստական բանականությունն այսօր օգտագործվում է տարաբնույթ խաբեությունների համար։
Հիշեցնենք՝ հուլիսի 11-ին Երևան քաղաքի առաջին ատյանի քրեական դատարանի դատավոր Արշակ Մաթևոսյանը որոշել էր կալանավորել 36-ամյա Լիանա Հարությունյանին։
Նա այսօր վաղ առավոտյան այցելել է «Աբովյան» ՔԿՀ՝ Լիանային և փոքրիկին տեսնելու և արձանագրել, որ երեխայի առողջական վիճակը լավ չէ։ «Ամբողջ գիշեր երեխան փորլուծություն է ունեցել, և այդ փորլուծության հետևանքով երեխայի մաշկը կարմրել, ցանել էր։
Դատավորին պատասխանատվության ենթարկելու վերաբերյալ դատավորների ընդհանուր ժողովի էթիկայի և կարգապահական հանձնաժողովի միջնորդության քննությունը տեղի էր ունեցել երեկ՝ հուլիսի 7-ին։
Ամփոփելով խոսքը՝ նա նշեց, որ այս ամբողջ քրեական վարույթը ծնունդ է առել այդ զեկուցագրից, ուստի գործի ամբողջ ապացուցողական զամբյուղը պետք է ճանաչվի անթույլատրելի։
Դատաքննության ընթացքում Ռուբեն Վարդանյանը դիմել է դատարանին՝ բացարկ հայտնելով գործը քննող դատավորների կազմին։ Նրա փաստաբան Աբրահամ Բերմանը պաշտպանել է առարկությունը։
«Լրագրողներ հանուն մարդու իրավունքների» հասարակական կազմակերպության ղեկավար Ժաննա Ալեքսանյանն էլ նշեց, որ 10 տարի է՝ այցելում են տարբեր քրեակատարողական հիմնարկներ, սակայն վերջին շրջանում վիճակը վատթարացել է։
Ռուբեն Վարդանյանը և նրա փաստաբանը ինքնաբացարկի միջնորդություն են ներկայացրել դատարանին՝ պնդելով, որ նախորդ միջնորդությունները չեն բավարարվել, և նրանց չի տրամադրվել դատական նիստի արձանագրություններին լիարժեք հասանելիություն։
Ավտոշարասյան ղեկավար կազմի գործով ևս փորձաքննություն նշանակվել է, սակայն փորձագետներն ասել են, որ դա իրավական գնահատման հարց է, այլ ոչ թե փորձագիտական։
Դատավարությանը ներկա են լինում միայն ադրբեջանական պետական և իշխանությունների կողմից վերահսկվող լրատվամիջոցները։ Հնարավոր չէ այլ աղբյուրներից ճշտել դատվող հայերին վերագրվող հայտարարություններն ու դատավարության այլ մանրամասները։
Իսկ գործով, այսպես ասած, «տուժողները» ադրբեջանցի զինծառայողներ են եղել, ովքեր պատմել են պատմություններ, թե 44-օրյա պատերազմի ժամանակ ինչ հանգամանքներում են վիրավորումներ ստացել։
Նա ասել է նաև, որ Արցախի պետական կառույցների կայքերը գրանցված են եղել Հայաստանի դոմենային գոտում:
Պատասխանելով դատախազ Վուսալ Աբդուլլաևի հարցերին՝ նա նշել է, որ Հայաստանի Հանրապետությունը նրան ուղարկել է սովորելու Ռուսաստանի Ֆրունզեի անվան ռազմական ակադեմիա և ծառայել է Արցախում։
Նա նաև ասել է, որ արցախյան երկրորդ պատերազմի ժամանակ այցելել է Մարտունու շրջանի զորամասերից մեկը. «Իմ կրտսեր տղան այնտեղ ծառայում էր, և նաև որպես պատգամավոր` իմ պարտքն էր անել այդ»,- ասել է Դավիթ Իշխանյանը:
Հարցաքննվել են 20-ից ավելի «տուժողներ», նրանք ասել են, որ Ռուբեն Վարդանյանին ճանաչում են լրատվամիջոցներով և սոցիալական ցանցերով, սակայն անձամբ չեն ճանաչում:
Գործում խնդրահարույց է նաև այն հանգամանքը, որ խախտվել է դեպքի վայրը։ Դեպքից կարճ ժամանակ անց՝ մոտ 1 տարի անց, սկսել են դեպքի վայրում փոփոխություններ իրականացնել, մինչդեռ գործի քննությունն ընթացքի մեջ է եղել։
Տեսանյութեր
Լուսանկարներ
