Բելառուսական ապրանքներ վաճառող «Առ-բե ռետէիլ» ընկերության խանութների ցանցի նախկին աշխատակիցը «Հետքին» պատմել է, որ խանութների ցանցում վաճառվող մթերքի մեծ մասը ժամկետանց է։
ԵԱՍՄ աշխատակիցների մեծ մասը տարեց են՝ կենսաթոշակային տարիքի կանայք ու տղամարդիկ, որոնք իրենց ապրուստի միջոցը հայթայթելու համար աշխատում են։
«Հետքն» ուսումնասիրել է Հայաստանում չգրանցված դեղերի շուկան։ Փորձել ենք պարզել՝ որքանով են սև շուկայից ձեռք բերված դեղերն անվտանգ, ինչպես են բուժառուները դրանք ձեռք բերում, ու ինչու Հայաստանը չի գրանցում այդքան անհրաժեշտ դեղերը։
Հատուկ նշանակության 18-րդ փրկարարական ջոկատի հրամանատարի տեղակալ, մայոր Արմեն Ավետիսյանն ասում է, որ փրկարարները մասնագիտությունն ընտրում են՝ դրան սիրահարված լինելով։
Խաչատուր Մկրտչյանի խոսքով՝ Փարաքարի համար մաքրման նոր կայան կառուցելու գաղափարը քննարկվում է, եթե պարզապես նորոգեն խողովակները, խնդիրը նորից կկրկնվի։
Արցախից բռնի տեղահանված քաղաքացիները շաբաթներ շարունակ սպասում էին անձնագրային բաժանմունքների հերթերում գրանցվելու, փախստականի կարգավիճակ ստանալու համար։
44-օրյա պատերազմում՝ 2020-ի հոկտեմբերի 2-ին, Ջրականում զոհվել է Լյուդմիլայի ավագ դստեր՝ Լուսաբերի ամուսինը՝ Ալեքսանդր Բաբայանը։ Նույն օրը վիրավորվել է կրտսեր դստեր՝ Մարոյի ամուսինը՝ Իվան Բաբայանը։
Երևանի Ջեյմս Բրայսի փողոցի (նախկին Բաղրամյան 2-րդ նրբանցք) բնակիչները արդեն 10 ամիս է կանոնավոր ջրամատակարարում չունեն։ Նախորդ տարվա՝ 2023-ի մայիսին, երբ «Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը փոխել է փողոցի ջրագծերը ջրամատակարարումը փողոցում խափանվել է։
Շտապօգնության բժիշկների հերթապահությունը տևում է 24 ժամ։ Առավոտյան 9-ից՝ մինչև հաջորդ առավոտը։ Յուրաքանչյուր բրիգադ oրը միջինում սպասարկում է 28-30 կանչ։ Այդ օրը մինչև ժամը առավոտյան 6-ը 11-րդ բրիգադը արդեն 30 կանչ էր սպասարկել։
Մասիսի անձնագրային եւ վիզաների բաժանմունքի դռների առջև տղամարդիկ կանգնած ծխում են, դռնից ներս մտնելուց հետո առաջ շարժվել հնարավոր չէ, հերթը ձգվում է մինչև անձնագրային բաժնի պետի աշխատասենյակը։
Հունվարի 24-ին Ոստիկանության Արարատի մարզային վարչության օպերլիազոր Արթուր Բաղդասարյանը այցելել է գիտական կենտրոն և տնօրենի աշխատասենյակում առանձնազրույցներ ունեցել կենտրոնի բոլոր աշխատակիցների հետ։
Արդեն 3-րդ տարին է՝ Scream of soul (հոգու ճիչ) նախաձեռնության հիմնադիր Դանիել Արուտյունովը ձմռան ամիսներին, երբ Հայաստանի տարբեր լճեր սառցակալում են կազմակերպում է էքստրիմի տուրեր։
Արդեն մեկ շաբաթից ավել է «Գալակտիկա տրանս սերվիս» ընկերության ավտոբուսներն ու միկրոավտոբուսները երթուղի դուրս չեն գալիս։
Շենքի բնակիչները իրենց մեքենաները կայանում են հարևան բակերում։ Հայկի խոսքով կոյուղաջրերի գարշահոտը զգացվում է նաև բարձր հարկերում։
Վերջին շրջանում «Հետքի» արցախցի ընթերցողները աջակցության տարբեր ծրագրերի հետ կապված բարդությունների առնչությամբ դիմում են խմբագրություն։
Երբևէ մտածե՞լ եք, թե ինչ են անում սննդի կետերն իրենց օգտագործած ձեթի թափոնները։ Գիտե՞ք, որ դրանք 4-րդ դասի վտանգավորության թափոններ են համարվում ու ենթակա են վերամշակման։
Սերիալի դերասաններից մեկը, որը ցանկացել է անանուն մնալ, դիմել է «Հետքին» և պատմել, որ ինքն ու հեռուստասերիալում նկարահանված մի քանի դերասաններ չեն վարձատրվել։
Էդգար Չիլինգարյանը 2020 թվականի հունիսի 6-ին իր մեքենայով հարվածել է Երևանի Ավան վարչական շրջանի Աճառյան-Մարշալ Բաբաջանյան փողոցների խաչմերուկում գտնվող էլեկտրասյանը, վնասել է մեքենան։
Երեկոյան ժամերին լարման տատանումը 150 վոլտի է հասնում, ցերեկվա ժամերին լարումը տատանվում է 210-240-ի սահմանում։ Այսպիսով, բնակիչները չեն կարողանում երեկոյան ժամերին՝ ցածր լարման պայմաններում կենցաղային տեխնիկա օգտագործել։
Աղավնաձորում Ռոմանի հետ աշխատող մասնագետ չկա, իսկ ամեն օր Հրազդան հասնելու հնարավորություն նրանք չունեն։ Անդրանիկը ցանկանում է, որ որդին շարունակի ուսումը։
Անժելայի որդին՝ 51-ամյա Մուշեղ Ավագյանը, հոգեկան առողջության խնդիր ունի։ Մոր պատմելով՝ 18 տարեկանում բակի տղաներից մեկի հետ վիճաբանել է, տղան հարվածել է Մուշեղի գլխին, որից հետո նրա մոտ տարօրինակ վարք է նկատվել։
Վոլոդյա Հովսեփյանը որոշել է բողոքարկել որոշումը։
Արցախի դեմ 2023 թ. սեպտեմբերի 19-ի ադրբեջանական հարձակման ժամանակ նորից ստիպված են եղել թողնել ամեն ինչ ու դուրս գալ Արցախից։ Հրահատը նախընտրել է «ՈՒՐԱԼ»-ով ոչ թե փեթակները, այլ գյուղացիներին տեղափոխել։
2023-ի սեպտեմբերին Արցախից բռնի տեղահանվելուց հետո նրանք ապրում են Արարատի մարզի Նոյակերտ գյուղի մշակույթի տանը, որը բազմաթիվ արցախցիների ժամանակավոր կացարանն էր դարձել։
Ժամը 7-ի կողմերն էր, 4 մեծ չան (ցիստեռն-խմբ.) էր դրած, մարդիկ դրանից բենզին էին վերցնում։ Ով ոնց կարող էր՝ դույլերով, շատ անկազմակերպ։ Մեկ էլ ուժեղ պայթյուն լսվեց:
Օքսաննան գնալու տեղ չունի։ Չգիտի, թե ինչ է անելու։ «Վիլլաձոր» հյուրանոցում Արցախից բռնի տեղահանված 5 ընտանիք է ապրում։ նախկինում ընտանիքներն ավելի շատ են եղել, ժամանակի ընթացքում տներ են վարձել ու տեղափոխվել։
Արդեն երկրորդ ամիսն է, Սուսաննան թոշակ չի ստացել։ Երեխաներն էլ դեռևս չեն աշխատում։ Վարձով տան համար ամսական 300 000 դրամ են վճարում։ Պետությունից ստացած 50 000-ական դրամներով իրենց ծախսերն են հոգում։
Պատասխանող կողմի՝ ԿԽՄԿ-ի ներկայացուցիչը դիմեց դատարնին, հայտնելով, որ միջնորդություն են ներկայացրել դատարան, կարճելու գործը, քանի որ Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեն ունի անձեռնմխելիություն։
«Հետքը» կապ հաստատեց Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հետ, որտեղից մեզ խոստացան մեկնաբանություն տալ ավելի ուշ։
Ղեկավարի տեղակալը դեռևս չգիտի ինչպիսի լուծումներ կարելի է գտնել։ Պետք է ամեն ինչ համակարգվի, բայց նշում է՝ համակարգում պետք է լինի ներսից։
Անժելան խոստացել է շատ արագ ուղարկել հյուրանոցի ամրագրումն ու ավիատոմսերը, որից հետո Դավիթը նրան պետք է փոխանցեր գումարի մնացած մասը, հանդիպումից անցել էր գրեթե 10 օր, բայց Անժելան կապի դուրս չի եկել։
Ալինան կրակոցի ձայները լսելիս հիշել է ամուսնու զանգն ու հասկացել, որ կռիվ է սկսվել։ Շրջափակման պայմաններում պատերազմի լուրն ավելի սարսափելի էր թվում, հաջորդող մի քանի օրերին Ալիկից լուր չունեին, կարծում էին, թե զոհվել է։
1989 թվականին Կոնդ թաղամասը վերակառուցելու ծրագրի շրջանակներում Ալլա Մանուկյանը, նրա մայրը, քույրն ու եղբայրը տան իրենց զբաղեցրած հատվածը հանձնում են պետությանը:
Կառավարությունից ասել են, որ չմտահոգվեն, քանի որ իրենց կացության հարցերը լուծվելու են, բայց հյուրանոցի տնօրեն Կարեն Օսպիյանից իմացել են, որ Կառավարությունը հյուրանոցին չի փոխհատուցել։
Բոլոր մանկապարտեզներից Մարիամին նույն պատասխանն են տվել՝ հերթագրված շատ երեխաներ կան, խմբերում տեղ չկա, ոչինչ անել չեն կարող։ Մասնավոր մանկապարտեզների վարձավճարներն էլ բարձր են, յուրաքաչյուր երեխայի համար միջինում՝ 70 000 դրամ։
4-րդ դասարանի աշակերտուհի Մանե Միրզոյանն ասում է՝ ուսուցիչը բոլորին հրահանգեց արագ իջնել նկուղ, որտեղ մնացին մինչեւ երեկո։ Չորս օր հետո ստիպված եղան դուրս գալ քաղաքից, իսկ սեպտեմբերի 25-ին թողեցին Արցախն ու եկան Հայաստան։
20 հոգով ապրում են 4-սենյականոց տանը Ռոմելա Դանիելյանը իր 7 հոգանոց ընտանիքում հյուրընկալելե է Արցախից տեղահանված 13 հոգու։
Գրիգորյանների ընտանիքին հանդիպեցինք Գորիսի դրամատիկական թատրոնի մերձակայքում։ Ընտանիքի կրտսեր որդին՝ 2-ամյա Հայկը մեքենայի պատուհանից դուրս էր նայում։
Հայկական Կարմիր Խաչ ընկերության կամավորները տաք սնունդ, հիգիենայի պարագաներ, հագուստ են բաժանում բռնի տեղահանվածներին։
Մի շիրմաքարի մոտ էլ տատը, որ հավանաբար նոր էր եկել Արցախից հեկեկալով լալիս ու թոռանը պատմում էր՝ ինչպես թողեցին իրենց տունը։ Պատմում էր, որ կարոտել էր, վերջին անգամ մեկ տարի առաջ է այցելել թոռանը։
Բենզինի հերթում սպասելիս ուժեղ պայթյունի ձայն է լսել, ապա նկատել, որ հրդեհ է բռնկվել։ Արագ տարածվող հրդեհի մեջ Լիանան ամուսնուն և դստերը կորցրել է, քանի որ պայթյունի հարվածային ալիքը նրանց տարբեր ուղղությամբ է նետել։
Ավտոմեքենաների մեծ հոսքի պատճառով Ստեփանակերտից սկսած խոշոր խցանումներ են։
Սուսաննա Ավանեսյանը նշում է, որ չի պատկերացնում ադրբեջանցիների հետ համակեցությունը: Թեև ադրբեջանցիների հետ ապրել է Բաքվում: Ընտանիքը չգիտի նաև, թե որտեղ են ապրելու, երբ Հայաստան գան, բայց հստակ որոշել են՝ ադրբեջանցիների հետ Արցախում ապրել չեն ուզում:
Այսօր Ալյոնայենց բակում երեխաները գնդակ էին խաղում, մի պահ թվում է, թե մարդիկ փորձում են վերադառնալ նախկին կյանքին, բայց անորոշությունն ու վախը թույլ չեն տալիս։
«Մտածեցի, որ ես տանը էս վիճակում եմ, աղջիկս դպրոցում տեսնես ոնց է անում։ Հորքուրին ասեցի դու փոքրի մոտ մնա, ես գնամ մեծ աղջկաս վերցնեմ գամ, բայց զգում եմ, որ թուլացել եմ, ոտքերս դողում են, չեմ կարում ինձ հավաքեմ»
Ցուցարարները նշում էին, որ Արցախում խաղաղ բնակիչներ են սպանվում, իսկ այստեղ մարդիկ շարունակում են անտարբեր մնալ։
Արցախի վրա հարձակումից հետո Երևանում Կառավարության շենքի դիմաց միքանի տասնյակ քաղաքացիներով սկսված բողոքի ակցիան, երեկոյան վերածվել է բազմահազարանոց ցույցի:
Պատասխանեց միայն Իլոնան։ Արցախում կապն անհասանելի է, կամ շատ վատ է աշխատում։ Կես ժամից ավել է՝ Արցախ ուղարկվող բոլոր նամակներն ու զանգերն անպատասխան են մնում։
Այդ ժամանակ Աշոտը մի ցանկություն ուներ՝ որքան հնարավոր է շուտ հասնել Արցախ ու հանդիպել ընտանիքին ու աշակերտներին։ Աշոտի ցանկությունն իրականացավ, նա Արցախ վերադարձավ, բայց ճանապարհը փակ մնաց։
Տեսանյութեր
Լուսանկարներ
