1927 թ.-ի հուլիսի 24-ին Ռյունոսկե Ակուտագավան ինքնասպան է լինում՝ թողնելով հեգնական հոքու․
Գործեր ունեմ որ արել եմ հետո մոռացել եմ էն զգացողությունների մասին, որի մեջ արել եմ դրանք, բայց գործերը մնում են։
Ցուցահանդեսը բաց կլինի մինչև փետրվարի 25-ը։
Արմենի բազնաշերտ գույներով նկարները օդանավակայանի անցորդներին պատմում են Հայաստանի բնաշխարհի, վերնակուլյար ճարտարապետության, լեռնաշղթայի ֆոնին հայ կամավորի, խրամուղում ցրտին դիրքերը բարձրացող սերժանտի մասին։
«Ազատազէն» ռազմակրթական հասարակական կազմակերպությունը հիմնվել է 2020թ.-ի արցախյան 44-օրյա պատերազմից հետո՝ պատերազմին մասնակցած ընկերներից կազմված խմբով, որոոնց մեծ մասը ՏՏ ոլորտի ներկայացուցիչներ են։
Այսօր՝ փետրվարի 12-ին, Հրանտ Մաթևոսյանի ծննդյան օրն է։
«Կինոյում ես ինքնակոչ դիլետանտ եմ»․-հարցազրույցներից մեկում ասել է անկախ ամերիկյան կինոյի կուլտ համարվող Ջիմ Ջարմուշը։
Մեքենայի համարանիշը հանրապետության Հրապարակի պարեկների մեքենաների հետ ընդհարումից ընկել էր մայթին:
Պատերազմի ընթացքում Մարտունի 3-րդ ՊՇ-ի ոչ մի մարտական դիրք հակառակորդը չի կարողացել գրավել, նոյեմբերի 9-ի զինադադարից հետո այն պայմանագրով անցել է Ադրբեջանի վերահսկողության տակ։
Հովհաննես Ավագյանը հետմահու արժանացել է Արցախի հերոսի կոչման։
Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի (ԿԽՄԿ) միջնորդությամբ և ուղեկցությամբ այսօր՝ հունվարի 27-ին, Երևանից Ստեփանակերտ են տեղափոխվել 15 երեխա և նրանց ուղեկցող 3 մանկավարժ։
1959 թ.-ին Երևանի կայարանամերձ հրապարակում տեղադրվում է վարպետի գլուխգործոցը՝ «Սանսունցի Դավիթ» արձանի վերջնական տարբերակը։
Երկու տարի հետո՝ 1983թ.-ին, երկարատև հիվանդությունից հետո՝ 62 տարեկան հասակում Առնո Բաբջանյանը մահացավ՝ թողնելով հարուստ դասական և էստրադային երաժշտական ժառանգություն։ Այսօր՝ հունվարի 22-ին, նշվում է կոմպոզիտորի ծննդյան օրը։
«Հենց դուռը բացվել ա, տղերքն առաջ են եկել, և չեն թողել նկարել։ Մենք քիչ էինք, համ էլ, ռուս խաղաղապահներն այն մեքենայում էին ու իրենք էլ էին քաշում, որ չմտնեին նկարեին»,-պատմում է Վահագնը. հենց այդ մեքենայում է աղջիկներից մեկն ուշաթափվել։
Փարաջանովի ժամանակակից լավագույն ռեժիսորները նրան կոչում էին «Մաեստրո», դա իր համար ամենաբարձր կոչումն էր․ պետական պարգևներ չէր սիրում, համարում էր «պարտքով նվերներ», որը պետք է մարել ողջ կյանքի ընթացքում։
Այսօր, երբ ամբողջ աշխարհում պատրաստվում են Ամանորին և տոնական սեղանի վերջին գնումներն անում, Ռոբերտն ու իր նման արցախցի 120 000 հայրենացիկներ ուտելիքի մեծ ընտրություն չունեն, նույնիսկ առաջին անհրաժեշտության ապրանքներն են սպառվում։
Այսօր՝ դեկտեբերի 29-ին՝ Տարկովսկու հիշատակի օրը, 85 տարեկան հասակում կոմպոզիտորը մահացավ:
Ներկայացման ընթացքում հանդիսատեսը երկու ժամով կտրվել էր իրական կյանքից և միայն վերջում՝ ծափերի ընթացքում, ծաղկեփնջի փոխարեն տոպրակով 2 կգ սոխը հիշեցրեց արդեն 10-րդ օրը շրջափակման մեջ գտնվող Արցախում՝ օրեցօր մեծացող պարենային ապրանքների դեֆիցիտը.
Կարոն վերջին պատերազմից առաջ հողագործությամբ էր, զբաղվում, ուներ գյուղտեխնիկա։ Այս ամսվա սկզբին փորձել էր ցորեն ցանել, բայց սահմանից դիտարկվող դաշտի ուղղությամբ արդբեջանցի զինվորները կրակ էին բացել։
Եվս մեկ միջոցառում՝ հնչեղ՝ թե՛ ձայնի ուժգնության, թե՛ զգայականության առումով, տեղի ունեցավ երեկ երեկոյան. Երևանում արցախցի երեխաները խոսեցին երաժշտության լեզվով:
Հայաստանի պետական օպերային, սիմֆոնիկ, ֆիլհարմոնիկ նվագախմբերի երաժիշտներից կազմված խումբը, պրոդյուսր Նիկա Բաբայանի նախաձեռնությամբ միացել էր Կատարի Ֆիլհորմոնիկ նվագախմբին, կատարելու համար Սալեմ Աբդուլ-Կարեմի «Կատարական սիմֆոնիա»-ն:
Տող գյուղում բուն մարտերի ընթացքում հայկական կողմը ունեցել է երկու վիրավոր, զոհեր չեն եղել։
Դեկտեմբերի 3-ին՝ Հովհաննիսյան ինստիտուտում տեղի ունեցավ «Էյվա» արվեստների հիմնադրամի հրատարակած Էրիկա Դոսսի «Քսաներորդ դարի ամերիկյան արվեստ» գրքի հայերեն թարգմանության շնորհանդես-բանախոսությունը։
Նրա աշխատանքները մուլտիդսցիպլինար են, իսկ կոնցեպցիայի առումով՝ դրանք կինո-էսսեներ են։
Կինոդիտման ամբողջ ընթացքում հանդիսատեսի տրտմության եռանկյունին ամբողջովին թուլացած էր, ֆիլմում սարկազմի բարձր չափաբաժինը ուղեկցվում էր հանդիսատեսի բարձր ծիծաղով, երբեմն նաև ծափերով։
Արցախի Տող գյուղն ունի բացառիկ պատմամշակութային նշանակություն։ Այն եղել է Արցախի մելիքական նստավայր:
Բոլոր լավ բաները կապույտ են, օրինակ՝ մեր մոլորակը։
«Երբ մարտական իրավիճակում զանգում ենք ու հեռախոսը ադբոյ են տալիս կամ վերցնում ասում են՝ հետո, էլ չենք զանգում, արդեն պարզ է՝ վիճակը ծանր է»,- ասում է Արմանի հետ վերջինը հեռախոսով խոսացած ընկերը՝ Դավիթ Հովհաննիսյանը։
«Վարկ էինք վերցրել, գյուղում սպանդանոց սարքել, ձեռնարկությունը տղայիս՝ Շավարշի անունով է։ Ամեն ինչ պատրաստ է, կարող ես դուռը բացել ու սկսել, բայց չենք աշխատացնում, սպասում ենք տղայիս, հավատում եմ, որ կգա»,-ասում է Բարսեղ Ավդալյանը։
2021 թ․-ի սեպտեմբերից «Կատարո» գինու արտադրությունը՝ նույն աշխատակիցներով ու նույն խաղողով, կազմակերպվում է Կոտայքի մարզի Ձորաղբյուր գյուղում:
«Քիմիկների զորամասի» գործով հաջորդ դատական նիստը տեղի կունենա նոյեմբերի 16-ին։
Աբրահամ Սարգսյանը 2022թ․-ի սեպտեմբերի 14-ից համարվում էր անհետ կորած։ Նրան վիրավոր վիճակում սեպտեմբերի 14-ին՝ նահանջի ժամանակ, զինակիցները թողել են 107-րդ դիրքի մոտակա ձորակում:
Արթուր Գրիգորյանին միայն ասել են, որ ամեն ինչ անում են՝ Աբրահամին հանելու համար:
Մինչև հոկտեմբերի 21-ը գյուղի աշխարհազորայինները և կանոնավոր բանակը թշնամու դեմ մարտեր են վարել գյուղի մատույցներում, ապա՝ հենց գյուղի տարածքում։
Որպես համեմատաբար թիկունքում գտնվող գյուղ՝ պատերազմի օրերին Տող էր տեղափոխվել Ջրականի հոսպիտալը։
Համերգային ծրագրի ավարտից հետո չդադարող ծափերից երրորդ անգամ բեմ վերադարձող Թեոդոր Կուրենտզիսը խոսեց հանդիսատեսի հետ, խոստովանեց իր սերը հայերի նկատմամբ (2020թ․-ի հոկտեմբերին Կուրենտզիսը համերգի ամբողջ հասույթը փոխանցել էր Արցախի օգնության ֆոնդին)։
Գործը վերաբերում է զինված ուժերի ռադիացիոն, քիմիական և կենսաբանական պաշտպանության զորքերի պետ-վարչության պետ Վարդան Նշանյանի որդուն՝ Գևորգ Նշանյանին։
Իշխան Վահանյանը մեղադրվում է Հադրութ քաղաքի մոտակայքում՝ Խուռհատ սարի վրա պատերազմի ժամանակ նորակոչիկներին միայնակ թողնելու և մարտական դիրքերը լքելու մեջ։
«Վերջին անգամ Ժորային տեսել եմ 2020թ.-ի սեպտեմբերի 6-ին իրենց զորամասում, փոխվել էր, լրիվ ուրիշ մարդ ոնց որ լիներ, լրջացել էր, կատակներ էլ չէր անում, էդ մեր վերջին հանդիպումն էր»,- պատմում է Ժորայի մայրը՝ Մանան Սահակյանը:
Գայանեն երբ նոր էր վերադարձել, ծորակին ընդհանրապես մոտ չէր գնում, ջրից վախենում էր, հրաժարվում էր լողանալ։ Այդ ամենը եղել է գերության ժամանակ կրած կտտանքների հետևանքով։
Ամեն մի հատուկ գործողություն դա մեր անհատական պատերազմն էր, Գագիկը միշտ ամենավտանգավոր տեղերում էր, այս պատերազմում էլ ամենառաջինն էր գնում դիրքեր ու ամենավերջինը դուրս գալիս
1988-ին Արտաշեսը 4 տարեկան էր, երբ ընտանիքը ստիպված էր լքել Շուշին, 1992-ին՝ ազատագրումից հետո ընտանիքը վերադարձավ։ 2020թ․ պատերազմի օրերին Արտաշես Նազարյանը Շուշիից դուրս բերեց ծնողներին, կնոջը, երեխաներին և 90-ամյա Սաթենիկ տատին, ինքը մնաց այնտեղ։
Նոյեմբերի 4-ի գիշերը մեզ մոտ Շուշի է ժամանում Արայիկ Հարությունյանը և ասում, որ Քարին տակում բանակի մասնակցությամբ հատուկ օպերացիա է կատարվում:
Դավիթ Վիրաբյանի աճյունը հայտնաբերվել է պատերազմից հետո՝ 2021թ․-ի փետրվարի 17-ին:
Բարձունքը գրավելուց հետո, հակառակորդը ավելի մեծ ծավալով է կարողանում շարժվել դեպի Ջրական և օրեր անց անցնում է նրանց վերահսկողության տակ։
Առնո Բաբաջանյանի «Իմ սիրտը լեռներում»-ն է հնչում թանձր շեփորից։ Վահագն Աբաղյանը մտովի Հադրութի Մեծ Թաղեր գյուղի լեռներում է, որտեղից նվագը սահում, հասնում է Էջմիածին՝ երաժշտական մրցույթին ու լցնում դահլիճը։
Դավիթ Սարգսյանը պատերազմի օրերին Դրմբոնի դեսանտագրոհային գումարտակում ժամկետային զինծառայող էր: Երկրորդ դասակի «Ուրալի» վարորդն էր։ Սեպտեմբերի 27-ին` պատերազմի առաջին օրը, Թալիշում թշնամին խոցում է «Ուրալը», նա միանում է հետեւակին:
Սեպտեմբերի 28-ին Արցախի պաշտպանության բանակը հրապարակել է զոհվածների անունները, որոնց մեջ նշված էր Լեռնիկ Վարդանյանի անունը:
Պատերազմի ավարտից մեկ տարի 4 ամիս անց Մարտունու շրջանի Շեխեր գյուղի բնակիչ Արարատ Ղուլյանի մարմինը Եղեգնաձորի դիահերձարանից տեղափոխվեց Արցախ։