Հայաստանի համախառն արտաքին պարտքը վերջին տարիներին անշեղորեն աճում է։ Վիճակագրական կոմիտեից ստացված վերջին տվյալների (ՀՀ ՎԿ), այս տարվա հունիսի վերջի դրությամբ այն կազմել է 11 մլրդ 473 մլն դոլար։
Այս տարվա երրորդ եռամսյակում տնտեսական աճը Հայաստանում՝ համախառն ներքին արդյունքի (ՀՆԱ) աճը, 7.9% է։
Պաշտոնական վիճակագրությունը ցույց է տալիս, որ Հայաստան-Իտալիա առևտրաշրջանառությունն առայժմ ոչ զարգացած մակարդակում է:
Բենզինի գների կտրուկ բարձրացումն Իրանում նոր զանգվածային ցույցերի ու բախումների առիթ է դարձել
Մասնավորապես, հանքարդյունաբերության ծավալներն ինն ամսվա կտրվածքով կազմել են 259.8 մլրդ դրամ՝ աճելով 19.5%-ով։ Մինչդեռ այդ ընթացքում մշակող արդյունաբերությունն աճել է 9.3%-ով:
Արձանագրված խախտումների հիմնականում մասը կապված է ներմուծման ժամանակ ինվոյսային արժեքների մասին տվյալների խեղաթյուրման հետ։
Ներկայում ապահովագրական ընկերությունների ռիսկերը վերահսկելի են և ֆինանսական կայունության տեսանկյունից խոցելի չեն։
Ըստ այդ նախագծի՝ վարկերի տարեկան փաստացի տոկոսադրույքը չպետք է գերազանցի 25.6%-ը։
Եթե մեկ տարի առաջ հայաստանյան խանութներում հնդկաձավար կարելի էր գնել միջինը 200-300 դրամով, ապա այսօր՝ այն 600 դրամի սահմաններում է
Որոշվել է այն անփոփոխ թողնել՝ 5.5%:
ՊԵԿ-ի տրամադրած տվյալների հիման վրա փորձել ենք հասկանալ, թե որ հարկատեսակների հաշվին է գոյանում բյուջեն, և որ ուղղություններով է գրանցվել հարկերի աճը։
Օրեր առաջ պարզեցինք, որ այս թեմայի շուրջ Կենտրոնական բանկը (ՀՀ ԿԲ) նախագիծ է պատրաստում։
Գործող 39 վարկային կազմակերպությունների զուտ շահույթն առաջին կիսամյակում կազմել է 37.3 մլրդ դրամ, ընդ որում ՝ շահույթով է աշխատել 32 վարկային կազմակերպություն, իսկ վնասով՝ 7-ը։
Ռիզիդենտների վարկային ներդրումներում առավել խոշոր տեսակարար կշիռ ունեն սպառողական վարկերը և առևտրի ոլորտին տրամադրված վարկերը՝ համապատասխանաբար 25.1% և 14.6%:
Պատասխանելով քննադատությունների, որ ցածր գնաճի հետևանքով դանդաղում է տնտեսական աճը՝ Վահագն Գրիգորյանն ասաց, որ գների կայունությունը տնտեսական աճի զարգացման գրավականներից մեկն է։
Սննդամթերքը և ոչ ալկոհոլային խմիչքը միասին (ներառյալ ալկոհոլային խմիչքը և ծխախոտը) այս տարվա հոկտեմբերին, նախորդ տարվա նույն ամսվա համեմատ, թանկացել են 0.5%-ով
Ըստ Գրիգորյանի՝ վարկերի էական աճը տեսանալի է և լրացուցիչ գործիքակազմի կիրառումը ԿԲ-ի կողմից քննարկվում է։
Ինչպես ավելի վաղ գրել ենք, 2018 թվականին ընթացիկ հաշվի պակասուրդը կտրուկ խորացել է
Ընդհանուր առմամբ, 17 առևտրային բանկերից միայն չորսի հարկերն են նվազել այս տարվա հունվար-սեպտեմբերին։
Տրանսֆերտների նվազում, միազգային գների տատանումներ և այլն. արտաքին գործոնների ռիսկը
Այս տարվա հունվար-սեպտեմբերին Հայաստանի 1000 ամենախոշոր հարկատուները պետական բյուջե են վճարել 764.5 մլրդ դրամի հարկեր և տուրքեր։
«Հետք»-ը ՓՄՁ համագործակցության ասոցիացիայի նախագահ Ռուբեն Օսիպյանի հետ զրուցել է այս նախագծերի և փոքր ու միջին ձեռնարկություններին առնչվող այլ հարցերի շուրջ։
Ինչպես տեղեկանում ենք Վիճակագրական կոմիտեից (ՀՀ ՎԿ), արտահանումն ավելի մեծ տեմպերով է աճել, քան ներմուծումը։
Հունվար-սեպտեմբերին գյուղատնտեսական համախառն արտադրանքի ծավալը կազմել է 574.4 մլրդ դրամ՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակաշրջանի համեմատ նվազելով 4.8%-ով։
Բացարձակ թվով ամենամեծ աճը գրանցել են սպառողական վարկերը, որոնց ծավալն այս տարվա հուլիսի վերջի դրությամբ կազմել է 811 մլրդ դրամ կամ ընդհանուր վարկերի ծավալի 27.5%-ը:
ՊԵԿ նախագահը, մտավախություն ունենալով, որ հանրության մոտ կարող է թյուր կարծիք ձևավորվել, շեշտեց, որ ծրագիրը դադարեցնելու որևէ հարց այս պահին կառավարությունում չի քննարկվում.
Այս տարվա սկզբից մինչև հոկտեմբերի 14-ը Հայաստան է ներմուծվել շուրջ 114 հազար հատ ավտոմեքենա։
2018 թվականի նույն ժամանակաշրջանի համեմատ՝ հսկիչ դրամարկղային կտրոնների քանակն աճել է 85.5 մլն հատով կամ 37.7%-ով
Այս տարվա հունվար-սեպտեմբերին Պետական եկամուտների կոմիտեն հավաքագրել է 1 տրլն 79.2 մլրդ դրամի հարկեր, որով 17.7 մլրդ դրամով կամ 1.7%-ով գերակատարվել է բյուջեով սահմանված և ճշգրտված ծրագիրը։
Ներմուծումը կրճատվել է այս տարվա առաջին երկու ամիսներին, որից հետո երկու ամիս աճ է գրանցվել։
Հայաստանի արտահանման թիվ մեկ շուկան շարունակում է մնալ Ռուսաստանը։ Հաջորդում է Շվեյցարիան։ Այս երկու երկրներին միասին բաժին է ընկնել այս տարվա հունվար-օգոստոսի արտահանման ծավալի 44.1%-ը։
Հայաստանի կառավարությունը, ՀԲ-ի համեմատ, ավելի լավատես է տնտեսական աճի հարցում։ 2020 թվականի պետական բյուջեի նախագծում նշված է, որ 2019 թվականի համար կանխատեսվում է 6.3% տնտեսական աճ։
Այս տարի դիրքը բարելավել է մեկ հորիզոնակով։
Կենտրոնական բանկը դա պայմանավորում է ավտոմեքենաների ծավալների ներմուծման աննախադեպ աճով
Կանխատեսվում է՝ 2020 թվականի տարեվերջին Հայաստանի պետական պարտքը կկազմի 7.780 մլրդ դոլար (3 տրլն 705 մլրդ դրամ) կամ ՀՆԱ-ի 52.2%-ը
Սննդամթերքն էժանացել է 1.4%-ով
2020 թվականի պետբյուջեն եկամուտների գծով կազմում է 1 տրլն 697.6 մլրդ դրամ, իսկ ծախսերի գծով՝ 1 տրլն 880.2 մլրդ դրամ
Հայաստանի խոշորագույն 10 հարկատուների ցանկում այս տարվա առաջին կիսամյակում հայտնվել է «Ակվիլոն թրեյդ» ընկերությունն ու զբաղեցրել 8-րդ տեղը
Մասնավորապես, այս տարվա առաջին կիսամյակում, բջջային շուկայի հասույթը կազմել է 25.9 մլրդ դրամ՝ նախորդ տարվա համապատասխան ժամանակահատվածի համեմատ նվազելով 5.4%-ով
Բանն այն է, որ այս ծրագրի շրջանակներում հարկատուներին վերադարձվող գումարներն արդեն զգալի ծավալների են հասել։ Այս տարվա համար արդեն կանխատեսվում է, որ այն 7-8 մլրդ դրամ կկազմի
Այս տարվա հունվար-օգոստոսին Հայաստանի տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը (ՏԱՑ) 7%-ով աճել է նախորդ տարվա նույն ժամանակաշրջանի համեմատ։
Առևտրաշրջանառությունը Հայաստանում կենտրոնացված է մայրաքաղաքում և համեմատաբար մեծ խանութների շուրջ
Մասնավորապես, 2571-ի նկատմամբ ունեցած պարտքը կազմում է շուրջ 50 մլրդ դրամ։
Հետևաբար, ես հանգիստ եմ վերաբերվում նման դիտարկումներին. շատ լավ, թող ասեն, որ մեր կառավարությունն է սխալ եղել, բայց այսօր մենք պետք է խոսենք ապագայի մասին, որն այսօրվա իշխանության խելամիտ կառավարումից է կախված։
Օրինագծի երկրորդ ընթերցումը տեղի կունենա եկող երկուշաբթի:
Այն պորֆիցիտը (հավելուրդ), որն այսօր առկա է մեր բյուջեում, և այն գումարները, որ դրված են Կենտրոնական բանկում, անթույլատրելի, անընդունելի չափերի են հասել՝ մոտ 300 մլրդ դրամ
Պետությունը նախատեսում է հարկ վճարողներին վերադարձնել շուրջ 50 մլրդ դրամի պարտք և փոխարենն ակնկալում է, որ նույն հարկ վճարողներից էլ կստանա 1.4 մլրդ դրամի հարկեր
Ընդ որում՝ այս գումարները կուտակվել են տարիների ընացքում
Տնտեսվարողների մի մասը գտնում է, որ այս ամենը լրացուցիչ ֆինանսական բեռ է դառնալու բիզնեսի համար
Տեսանյութեր
Լուսանկարներ
